ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ
ꕉ ꗪ ꘃꗺ ꔌꘋ ꔽꔤ ꖷ ꖸ ꗳ ꔧ ꕉꔤ ꗃ ꕪꘋ ꖷ
ꔨꕃꔪꔵꕩ ꕞ ꔤꘋꕢꖴꖃꔪꔵꕩ ꖷ ꔇꔀ ꕔꕡ
ꕶꕱ ꕸꔤ ꔇꔀ ꗞꖻ ꗱꕞ, ꕉꖸ ꗪ ꗓꖺ ꕮꕂꕋ ꘋꔖꕪ ꕮꔧ ꕒꕡ ꖷ ꔤꕷꕞ ꕃꕩꕌ ꗓꖺꕮꕊ ꕤꔤꔝ ꕸꖃꔀ ꗏ 1976 ꖝ ꗏ. ꘋꔖꕪ ꕘꕌ ꔎꔒ ꗅ ꗱꕞ ꔇꔀꔒ ꕪꘋꗜꖺ.
ꔤꕷꕞ ꕙꖄꔻ ꕃꕩꕌ, ꕉ ꘃ ꖷ ꗋꘋ ꗏ ꔤꕷꕞ ꕴꔤ ꗃ ꕃꕮꕊ, ꖺ ꗏꖺ ꔤꕷꕞ, ꕉ ꔳꕩ ꕃꕩ ꕎ ꖏ ꕉꔤ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꔬꕩ ꔧ ꘃꗣ ꔌꘋ ꖷ ꖸ ꗃꕎ ꗞ ꘃꗺ ꕞ ꕉꖸꕊ ꗪ ꕃꔤꘂ ꗱ (ꗚ ꗅꘋ, ꕴꖃ, ꔧ ꖑꔓꕞ). ꕉꖷ ꕃꕩ ꘈꗢꔧ ꕯ ꔤꕷꕞ ꕙꖄꔻꘂ ꕎ ꗱ. ꕢꖙꕎ ꖷ ꖸꔧ ꕯ ꕃꕩ ꘈꗢ ꗱ ꔧ ꕃꕩꕌꔤ ꖏ ꖷ ꖸ ꗏꔤ ꕮ ꗞ ꕺꖃ ꗏ, ꕉ ꕔꕌꔤ ꗓ ꔎꔒ ꗱꕞ ꗪ ꔨꕃ ꗱꕞ ꗳꕮꕊ ꗏ ꕎ ꕉꔤ ꔬ ꕙꗐꔻ ꘈꗡ ꕞ ꗞ ꔬꕩꔒꔀ. ꕉꖷ ꕉꖸ ꔳꕩ ꕃꕮ ꕎ ꖏ, ꔦ ꕪꘋꗜꖺ ꖨꘋ, ꔦ ꖨꘋ ꗞ ꖬꘂ ꖬꘂꗡ ꖸ ꗏ, ꔧ ꖴꘋ ꖨꘋ. ꕉꖷ ꕉꔫꔤ ꕪꘋꗜꖺ, ꗉꗟ ꘃ, ꖝ ꗏ ꗃ, ꕪꔷ ꘈꗻ ꘈꗢ ꕮꔧ, ꘈꗢ ꕘꕞꕌ ꗪ ꕉ ꔖꘋꗣ ꖸ ꔇꔀ ꗓ ꘃ ꗪꗡꕯ. ꕎꕌꔳ ꘈꗢ ꖷ ꗦ ꘈꗢ ꗃꖺ ꖸ ꕴꔤ ꔳ ꗃꕯ ꕉꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꔧ ꖇꕱ ꖷ ꖸ ꔰ ꗪ ꕉꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꕮ. ꕃꕩꕌ ꕞ ꗞ ꕘꕌ ꗪ ꗉꖺꗚ, ꕉꔤ ꗞ ꖸ ꕘꕌ ꗚ ꗞ ꗞ ꕒꘋꔕ ꕉ ꗛꖺ ꖇꕱꖱ (25) ꗪ ꗞ ꕯꕊꕇ ꕒꘋꔕ ꕉ ꗛꖺ ꕚꘋ (90) ꗞ ꖽꗒ ꗏꗒ ꔰ ꗳꕮꕊ ꗏ, ꗞ ꖷ ꖸ ꕙꗐꔻꘂ ꕩꕌ ꖸ ꔬꕩ, ꕉꖷ ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ, ꕉꔤ ꔳ ꗚ ꗞ ꗱꕞ ꕒꘋꔕ ꕉ ꗛꖺ ꕚꘋ (50) ꕎ ꖏ. ꕘꕌ ꘈꗢꖸ ꖸꔧ ꕯ ꕒꕡ ꖷ ꘈꗢ ꕴꔤꘂ ꕮ ꕞ ꕀꔤꔒꔀ ꗪꔤꕮꕊ, ꕀ ꔌꘋꗣ ꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꕉꖸ ꕮ ꕞ ꕀꔤ, ꕉꖷ ꕉ ꖴꘋ ꕯꕊ ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ ꔎꔒ ꖇꘋ ꗏꗒ ꗪ ꔎꔒ ꕚꘋ ꖇꘋ ꗏꗒ ꗳꕮꕊ ꗏ ꕉꔤ ꔬ ꕃꕩꕌ ꕧ ꕀꕩꕌꔒ ꔳꕩ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ.
ꕙꗐꔻꘂꔤ ꘊꘊ ꕒꕡ ꖷ ꗞ ꕞ ꖤꖕꔒꔀ ꕃꕩ ꗞꖻ ꕴꔤ ꕞ ꖺ ꕀ ꔌꘋ ꖷ ꔰ ꗪ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꖺ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖷ ꕙꗐꔻꘂ ꗪ ꕉ ꗏ. ꗞ ꖴꘋ ꗏ ꕙꗐꔻꘂ ꔬꕩꕌ ꔧ ꔤ ꖤꖕꕎ ꕪꘋ ꖺ ꔌꘋ ꕞ ꕉ ꘃ ꖷ ꕃꕩ ꗞꖻ ꕴꔤ ꕞ ꖺ ꕀ ꔌꘋ ꖷ ꗃꕎ ꕉ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꕉ ꕒꘋ ꖤꖕꕎ ꖺ ꕉ ꗲꔽꕩꖺ ꖸ ꕢꕌ ꕉ ꕞ ꘃ ꕙꗐꔻꘂ ꘈꗢ . ꗪ ꗛꘋ ꗅ ꗏꘋ ꕿꕏ ꖸ ꕎ ꗏ ꕘꔤꔸꕪ ꖨꕮꕊ ꕮ, ꕉꖷ ꕉꖸ ꖴꘋ ꕙꗐꔻꘂ ꘊꘊꕰ ꗪꖷꗨꗡ ꕉ ꔇꔀ ꕉꖸ ꔇꔀ ꕉꖸ ꗋꖺ. ꗞ ꘃꗺꔤ ꕙꗐꔻꘂ ꔬꕩ ꕒꕡ ꖷ ꕉꕡ ꖤꖕꔒꔀ ꕿꕏ ꘈꗢ ꕞ ꖺ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖺ ꔌꘋ ꕘꕌꔒ ꖷ ꕿꕏ ꘈꗢꖸ ꖸ ꕞ ꕒꘋ ꕃꕩꕌ ꔇꔀꕩ ꕉꖸ ꔝ. ꕒꕡ ꖷ ꘈꗺ ꕞ ꕒꘋ ꕙꗐꔻꘂ ꔬꕩꕌ, ꕃꕩꕌꔤ ꘊꘊ ꕎ ꘃ ꗞ ꖸ ꗳ. ꕃꕩ ꕮꔕ ꖸ ꗪ ꕉꖸ ꖴꘋ ꗃꕎ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꕞ. ꕉꖸ ꔳꕩ ꕮꔒꕩ ꕎ ꖏ, ꔦ ꖝ ꗏ ꗃ ꕃꕩꕌ, ꔦ ꕚꗡꗉꖺ ꕃꕮꕊ, ꔧ ꘈꖸꕧꔤꔳ, ꔧ ꗦ ꕃꕮ ꕃꕩ ꕮꔕ ꖸ. ꕉꖸꔧ ꗞꗢ ꕴꔤꘂ ꘀꗫ qꕎ ꘃ ꘃꖷ ꕉꖸ ꕩꕌ ꗱꗡ ꔧ ꕙꗐꔻ ꘈꗢ ꗪ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ.
ꘃꖷ ꗞꗢꔧ ꕸꖃ ꔉꕖ ꕃꕩꕌ ꕞ ꘊꘊꗢ ꕧꕌ, ꕉꔤ ꔳꕩ ꕕ ꕎ ꖏ ꘃꖷ ꕶꕱ ꕸꔤ ꗓ ꘃ ꗞꗡ ꖸ ꗬꗡꔤ ꖟ ꗠꖻ ꕞ ꕉꖸꕊ ꗓ ꘃꗡ ꖸ ꗏ, ꕉꖷ ꔒꔟꕩꕌ ꗨꗡꔤ ꕸꖃ ꕒꕢ ꕚꘋꔕ ꔇꔀ ꖏ ꔫꔤ ꗏ. ꕶꕱ ꕸꔤ ꗓ ꘃꗡ ꖸ ꕞꔤ ꗓ ꖏ ꘈꗢꖸ ꖸ ꕎ: ꕉꖸꔧ ꕃꕞ ꕃꕞ ꕢ ꘃꖷ ꗞ ꖴꘋ ꕃꕩꕌ ꗓꕎ ꕧꕮ, ꕉꖸꔧ ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꕮ ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗞ ꖷ ꖸ ꗬꗡ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖤꖕꕎ ꕉꖸ ꕞ, ꕉꖷ ꕃꕞꔤ ꔳ ꘃꖷ ꕉꖸꔧ ꗞꗢ ꕴꔤꘂ ꗪ ꕉ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ ꕀ ꔌꘋꗣ ꖸ ꘀꗫ. ꕉꖷ ꕉꖸꔧ ꕃꕩ ꗞꗢ ꕞ ꕔꔤꘂ ꖸ ꗏ ꗱꗡ ꗪꗡꕯ, ꕉꖷ ꕉꖸꔧ ꕘꕌ ꖸꕊ ꖏ ꖴꘋ ꔻꔤ ꗪꗡꕯ. ꕉꖸꔧ ꕘꕌ ꔬꕡ ꖇꕱ ꕞ ꖺ ꕉꖸꕩꕌ ꕚꕴ. ꕃꕞ ꖷ ꗏꖺ ꗱ ꗞ ꖴꘋ ꕸꖃ ꕸꖃ ꔉꕖꕌ ꕃꕩꕌ ꕧꕌ, ꕉ ꔳꕩ ꘃꖷ ꗞꔧ ꗓ ꔎꘋ ꘃꖷ ꕃꕩꕌ ꕮ ꗃ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖸ ꗏ ꕉꔤ ꕿ ꗞ ꘃꗺ ꔬꕩ. ꕉ ꘃ ꖴꘋ ꗪꘋꕡ ꔧ ꗞ ꕞ ꗐꕒ ꕸꖃ ꕸꕔ ꗪ ꕃꔷ ꔌꘋ ꕮꔧ ꕈꕰꔒ ꖸ ꘃ ꕉ ꕮꔧ ꗨꗡꘉꗢ ꕉꔤ ꕿ ꖤꖕ ꔱꕩ ꗏ ꖬꘂ ꕞ, ꕉꖷ ꕉꔤ ꖬꘂ ꔫꔤ ꕚꕌ ꗪꗡꕯ ꗨꗡꘉꗢ ꕉꔤ ꕿ ꕉ ꗏꘋ. ꕉꔤ ꕒꕢ ꖏ ꘈꗢꖸ ꖸ ꕞ, ꕕ ꖷ ꗞꔧ ꔳ ꕃꔷ ꔌꘋ ꕮꔧ ꕈꕰꔒ ꖸ ꗏ, ꕉꖷ ꕉ ꕩꕌ ꕸꖃ ꖏ ꕉ ꔳꔒꔀ ꔤꕷꕞ ꕃꕩ ꗞꖻ ꕮꔧ. ꕉꖷ ꕪꘋ ꖷ ꔻꕯ ꕚꘋꔕꔤ ꔳ ꘃ ꖷ ꘃ ꕮ ꖤꖕ ꕀ ꔌꘋ ꖷ ꔰꔤꔤ ꗃꕎ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ.
ꕸꔤ ꔳꘋ ꔳꘋ ꕮ ꔳ ꗦ ꕉꕌ ꖏꕎ, ꖺ ꕮꔞꔀꔳ, ꕉ ꘃꖷ ꖴꘋ ꗞ ꖴꘋ ꕉ ꕢꘋꕡ. ꔵ ꖷ ꗞ ꕩꕌ ꘃ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖸꕊ ꕒꕢꕌ ꕞ ꖏꕎ, ꕉ ꔳꕩ ꘃꖷ ꗞꔧ ꗛꘋ ꗓ ꕉꖸ ꗛꖺ, ꕉꖸ ꔳꕩ ꘃꖷ ꗞꔧ ꕀ ꔌꘋꗣ ꖸ ꘀꗡ ꗏ ꗞꗢ ꖬꘂ ꖬꘂꗡ ꗏ (ꗞꔧ ꗞꗢ ꗛ ꕀ ꔌꘋ ꕃꔤꕰꔒ ꔒꘋ ꕞ ꔧ ꗅꗒ ꗏ ꗛꖺ ꕀ, ꖺ ꗞꔧ ꔛ ꔌꘋ ꖸ ꘃ ꗞꗢ ꕙꕰꕊ ꖸ ꗏ, ꔦ ꗏ ꗞꔧ ꗓ ꔎꘋ ꕃꕞ ꗷꔤ ꖷ ꖸ ꕧꔤ ꔳꕩ ꕀꕩꕯꕊ. ꖏ ꗷꔤ ꘈꗢ ꕯ ꕎ ꘃ ꕒꕢ ꕞ. ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꕧ ꕀꕩꕌ ꔖꔜ ꕢꘋꗣ 1976 ꖝ ꗏ ꕎ kꘋ ꗃꖺ ꖬꕜꘋ ꕸꔒ ꔀ ꗏ (ꕪꘋ ꔫꔤ ꗪ ꗦ ꖬꕜꘋ ꗛꔤ ꕪꘋꖼ ꕸꖃꔀ ꗏ ꕎ), ꔧ ꕤꔤꔝꔀ (ꕪꘋ ꖷ ꔳꕩ ꗦꗷ ꖏꖐ ꗵꗞꖴꕎꔎ ꕸꖃꔀ ꖏ. ꕃꕩ ꘈꗢ ꕚ ꕃꔤ ꕞ, ꕉ ꗓꖺꕮꕊ ꖇꕯ ꖨꕮ ꕗꕸꔀ ꖸ ꕮ ꕎ ꗛꔤ ꔒꘋꗣ ꗏ ꕃꕞ ꕢꕌꕟ ꘃꗣ ꔳꔺ ꖨꕮꕊ ꕞ, ꕉꔱꔸꕪ ꖨꕮꕊ ꕮ. 2013 ꖝ ꗏ, ꖦꖕꕰ ꖴꗷ ꗏꗒꗡ ꕺꖃ ꗏ ꔳꘂ ꗏ ꔳꘂ ꖏꔀ ꖸ ꖴꕮ, ꕉꕡ ꖴꘋꗒ ꕪ ꔇꔀ ꔞ ꕃꕩ ꘈꗡn ꕞ ꗞ 1,716 ꖸ ꕎ ꔬꕩ ꕪꘋ ꕗ ꕗ ꕪꘋ 24 ꖸ ꗏ. ꕃꕩꕌ ꕞ ꕧꕔ ꕒꕌ ꕉꔤ ꔳ ꕉ ꔤꕐꕌ ꗓꕯꕊ ꕮ ꕉꔤ ꔳ ꕉ ꗏ ꕉꔤ ꗦꗷ ꔎꔒ ꘈꗢꖸ ꖸ ꔬꕩ, ꕉ ꔳꕩ ꘃꖷ ꔉꔀ ꖏꕯꕊ ꕉꔱꔸꕪ ꔎꔒ ꕀꔤ ꕃꕞ ꕎꕌꔳ ꘈꗢ, ꕉ ꘃ ꖷ ꗓꖺꕮꕊ ꕅꔤꕇ, ꔋꕩ ꕒꕌꖿ ꗪ ꕞꔤꔫꕩ. ꕉꔤ ꔬ ꖓꗲꕓ 9, 2014 ꕞ ꖴꘋꗒ ꕪꕌ ꕮ, ꕃꕩ ꘈꗢ ꕞ ꗞ 14,098 ꖸ ꕎ ꔬꕩ ꕉꖷ ꕉꕌ ꗞ 5,489 ꖸ ꕘꕌ.
ꖏ ꖷ ꖸ ꗪ ꕺꖃ ꘈꗢ ꗏ
•1 ꕢꕎꕌ ꖸ ꔦ ꗷ ꖷ ꖸ ꕃꕉꕩ ꕧꔤ ꕀꕩ
•2 ꕉꔤ ꕯ ꗷ ꖷ
2.1 ꕉꔤ ꘊꘊ ꗷꔤ ꖷ
2.2 ꕉꕌ ꕔꕌ ꗓꕯꕊ
2.3 ꕪꘋ ꖷ ꕉ ꔮꔷꘋꔕ ꗪ
2.4 ꕪꕌ ꘃ ꖷ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ
•3 ꕃꕩꕌꔤ ꖏ ꖷ ꕮ ꗞ ꕺꖃ ꗏ
•4 ꗞꗢꔧ ꕃꕉꕌ ꔰꔤ ꗷꔤ ꖷ
4.1 ꗞ ꘀꗫ ꕃꔤ ꗷꔤ ꕞꗂꕿꔓ ꗏ
4.2 ꗞ ꘀꗫ ꕃꔤ ꗏ ꕞꗂꕿꔓ ꗏ
4.3 ꗞ ꘀꗫ ꕃꔤ ꕗ ꕗ ꖸ
•5 ꗞꔧ ꕸꖃ ꔉꕖ ꕃꕩꕌ ꕧꕌ ꗷꔤ ꖷ
5.1 ꗓ ꔎꘋ ꕃꕩꕌ ꕞ ꘊꘊꗢ ꕞ
5.2 ꗷꔤ ꖷ ꗞꔧ ꕮꔧ ꕈꕰ ꔌꘋꗣ ꖸ ꘃ ꔤ ꕮꔧ ꔧ ꗷꔤ ꖷ ꔤ ꕩꕌꖸ ꗃ.
5.3 ꗞ ꕃꔤꕩꔒꔀ ꕮ ꕧꘋꕨꕌ ꗞꗢ ꕮꔕꔀ ꖸ ꕞ.
5.4 ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꕮ ꗞꗢ ꖤꖕꕎ ꗞ ꖷ ꖸ ꕞ.
•6 ꕃꕩꕌ ꕞ ꕸꔤꖕꘂ
ꕢꖙꕎꕌ ꖸ ꔧ ꗷꔤ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕧꔤ ꕀꕩ
ꕢꖙꕎꕌ ꖸ ꔤꕷꕞꕌ ꕞ ꖏꕎ ꔧ ꗷꔤ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕧꔤ ꕀꕩ. ꕉꔤ ꔬ ꕎꕌꔳ ꖷ ꔖꔜ ꕃꕩꕌ ꕞ ꗞ ꔬꕩ ꕉꔤ ꕚꕌ ꕍꕊꔷ ꕉꔤ ꕎꕌꔳꘂ ꔬꕩ ꕒꕡ ꖷ ꕉ ꕧꔤ ꕀꕩ, ꕉ ꖴꘋ ꔳꕩ ꔒꔒ ꗱꕞ ꗪ ꔎꔒ ꗞ ꕒꘋꔕ ꕉ ꗛꖺ ꗏꗒ ꗳꕮꕉ ꗏ. ꕢꖙꕎꕌ ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ ꕔꕌꔤ ꗓ ꕃꕮ ꗷꔤ ꖷꔧ ꗻꗡ ꗏꖺ ꘃ ꗞ ꕞ, ꕉ ꕧ ꕀꕩꔒ ꗪ ꗘꗅ ꔇ ꕃꕮ ꕞ, ꔧ ꖨꘋ ꗞ ꖬꘂ ꖬꘂꗡ ꖸ ꗪ ꗞ ꗓꕯꕊ ꖸ ꗏ, ꔧ ꖴꘋ ꖨꘋ ꗪ ꕪꘋꗜꖺ ꖨꘋ. ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ ꗞ ꕺꖃꔀꔤ ꕔꔺ ꕎ ꘃ ꕉꔤ ꗪꗡ 38 ꔵꖶꔸ ꗻꘋꔳꔠꔀ ꕮ (100.9 ꗉꔸꘋꕌꔤ). ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ, ꕉ ꘃ ꘈꗢꖸ ꖸ ꕔꔤ ꕢ ꗉꗟ ꘃ ꕎ, ꔧ ꖨꘋ ꗞꗢ ꖨꖕꖿ, ꕉꖷ ꗞꗢꔧ ꔳ ꕀꔤꕀꔤꕯ, ꕉ ꖴꘋꗣꔧ ꔳ ꖨꘋꕯ ꕉꖷ ꕉꔤ ꔳ ꖏ ꖸ ꗏ ꕸꘋꕯꕊ. ꕉꖷ ꗞ ꗏꗒ ꔰ ꗞ ꗱꕞ ꖸ ꗳ, ꕪꔷ ꘈꗻ ꖸꔧ ꗃ ꕎ ꘃ ꗞꗢ ꕮꔧ ꗚ ꕮꖴꖃꕐꖛꕞ ꕪꔷꘂ (ꕪꘋ ꕧꕌꔒ ꗞꗢ ꕺꖃ ꕮꔧ ꕉꖷ ꕺꖇ ꗪ ꖬꖿ ꕉ ꕧ).
ꕃꕩ ꗞꗢ ꗃꖺ ꖸ ꗏ, ꕴꔤ ꖴꘋ ꔳꕩ ꗃꕯ ꕉꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꔧ ꖇꕱ ꖷ ꖸ ꔰ ꗪ ꕉꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꕮ. ꕉ ꘃꔤ ꕮ ꔎꔒ ꖇꘋ ꗏꗒ ꗪ ꔎꔒ ꖇꘋ ꗱꕞ ꗳꕮꕊ ꗏ ꕉꔤ ꔬ ꕎꕌ ꖷ ꔖꔜ ꕢꖙꕎꕌ ꕞ ꕧ ꕀꕩ ꕮ. ꕃꕩ ꗞꗢ ꖸ ꗬꗡ ꗏ ꕉꖸ ꕴꔤꘂ ꕞ ꖟ ꕮꔧ ꕀꔤ ꕎ ꘃ. ꗞ 40 ꖸ ꗪ ꗞ 50 ꖸ ꗳꕮꕊ ꗏ ꕃꕩ ꗞꖻ 100 ꔰ ꗳ, ꖴꘋꗒ ꕪ ꕞ ꔇꔀ ꘃ ꕴꔤ ꔳ ꕎ ꘃ ꗃꕯ ꕔꔺ ꖇꕱꔀ ꖸ ꗏ, ꖺ ꘈꗻꔤ ꕔꕌ ꖸ ꗏ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꕮꔧ. ꕉ ꘃ ꕩꕌ ꕮ ꕎ ꘃ ꗞꗢꔧ ꕴꔤ ꗉꗟ, ꗞꔧ ꗛꖬ ꗛꖬ ꘃ ꕴꔤ ꕞ ꖺ ꕉꔤ ꕃꕞ ꔌ ꕮ ꕴꔤ ꕞ. ꕴꔤ ꖷꔧ ꗃ ꗞꗢ ꕺꖃ ꕮꔧ, ꕉ ꖴꘋ ꕯꕊ ꖿꘊ ꘃ ꗷꔤ ꕞ ꕉꖸ ꕩꕌ ꔞꔀ ꗳꔿꔝ, ꔧ ꕺꖇ ꕧꕌꔒ ꖷ ꕉꖸ ꕩꕌ ꔞꔀ ꕐꖛꕟ, ꔧ ꗞ ꕺꖃ ꕮꔧ ꕧꕌꗡ ꕃꕩ ꖷ ꕉꖸ ꕩꕌ ꔞꔀ ꔀꔿꖒꔖ ꖺ ꗞ ꕙꕰ ꔎ ꕃꕩ ꖷ ꕉꖸ ꕩꕌ ꔞꔀ ꔂꕮꕿꕮꔻ (ꕪ ꕪ ŋꔀꔀ ꕪꘋ ꖷ ꔪꕇ ꕔ ꗪ). ꕴꔤ ꗃꘋ ꕚꕔ ꔇꔀ ꕮ ꗏꖺ ꕎ ꘃ, ꔧ ꔽ ꕉ ꕮꕊ, ꕉꔤ ꕮ ꗞꗢ ꖸꖖꘊ ꖸ ꗏ ꕎ.
ꗞ ꕞ ꕒꕴ ꖴꘋ ꕔꕌ ꗓꕎ ꔎꔒ 7 ꗪ ꔎꔒ 14 ꗳꕮꕊ ꗏ ꕉꔤ ꔬ ꕢꖙꕎꕌ ꖸꕊ ꕔꕌ ꗓ ꕒꕡꕌ ꕮ. ꕘꕌ, ꔦ ꕉ ꕯꕊ, ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ ꕉꔤ ꕯ ꔎꔒ 6 ꗪ ꔎꔒ 16 ꗳꕮꕊ ꗏ ꕎ, ꕉꔤ ꔬ ꕢꖙꕎꕌ ꕔꕌ ꗓꕎ ꕃꕩꕌ ꕞ ꖏꕎ. ꕉꖷ ꕉꔤ ꕯ ꗪꔤꕮꕊ ꗞꗢ ꕴꔤꘂ ꗪ ꕀ ꔌꘋꗣ ꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꕉꖸ ꕮ ꕞ ꕀꔤ. ꕃꕞꕌ ꗬꗡ ꗱ, ꘃꖷ ꗞꗢ ꕴꔤꘂꔤ ꔳ ꗃꘋꕯꕊ, ꕉ ꕎ ꔳꕩ ꕉ ꕰꕊꕮꕊ ꖏ, ꕉꖷ ꕴꔤ ꗃꘋ ꔫꔤ ꖴꘋ ꕯꕊ ꕘꕌ ꕞ. ꗞꗢ ꖸꔧ ꕀꔤ ꕎ ꘃ ꕉ ꕮ ꔱꕩ ꗃꗢ ꕞ ꔳꔒꔀ ꕞꕊꕯꕊ. ꗞ ꖷ ꖸꔧ ꔱꕩ ꗃꗢ ꗱꗡ, ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ, ꖨꘋꔧ ꔳ ꕎ ꘃ ꕉꖸ ꖬꘂ ꖬꘂꗡ ꖸ ꗪ ꕉꖸ ꗓꕯꕊ ꖸ ꗏ ꕎꕌꔳ ꕞ ꖏꕎ ꕉꖷ ꕉꖸ ꕘꕞꕌ ꕀꔤꕀꔤꔒ ꕎꔤ ꔳ, ꔧ ꕉꖸꕊ ꖏ ꗏ ꕞꘋꗣ ꕮꔧ ꕀꔤ ꕎ ꘃ ꗋꖺ ꕮꔕ ꖸ ꗳ.
ꕃꕩꕌꔤ ꕯ ꗷꔤ ꖷ
ꕺꖃ ꘈꗢ ꕞ ꗓꔒ ꗪꗡ ꔤꕷꕞꕙꗐꔻꘂ (ꕙꗐꔻ ꔽꔤꘂ) ꔧ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ (ꕙꗐꔻ ꗏꖺ) ꕎ.
ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꗏ, ꕉꔤ ꕯ ꕙꗐꔻ ꕯꕊꕇ ꖸ ꕎ ꗱ ꕙꗐꔻ ꖇꕱꖨ ꖸ ꗳ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕀꕡꕌ ꖸ ꗳ. ꕉꖸ ꕯꕊꕇ ꔫꔤꖸ ꖸ ꔳꕩ ꖜꔵꖜꕅꖑ ꕙꗐꔻꘂ ꕎ ꖏ, ꔧ ꖬꕜꘋ ꕙꗐꔻꘂ, ꔧ ꕚꔤ ꔱꕞꕌ ꖃ ꕙꗐꔻꘂ ꕎ ꖏ, ꔧ ꗦ ꕉ ꘃ ꖷ ꕉꖸꕩꕌ ꔞꔀ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ, ꗛꖺ ꗨꘋ ꕉꖸꕩꕌ ꔞꔀ ꕤꔤꔝ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ. ꕉꖷ ꕉ ꕎꔤ ꗓꖺꕮ ꗏ ꔇꔀꔒ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꖸ ꗳ. ꕙꗐꔻ ꖇꕱꖨꕯꕊ, ꗸꔻꗋꘋ ꕙꗐꔻꘂ ꖷ ꗞ ꕮꕊ ꗱꗡ ꗦ ꕉꔤ ꕿ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꕃꕩ, ꘃ ꕉꔤ ꕃꕩ ꔇꔀ ꕎ ꘃ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖸ ꔝ (ꗚ ꗅꘋ, ꕴꖃ, ꔧ ꖑꔓꕞ). ꕙꗐꔻ ꖇꕱꖱ ꘈꗢꖸ ꖸ ꗬꗡ ꕔꕌ ꗏ ꔇꔀꔒ ꕮꖜꕙꗐꔻꘂ ꖸ ꕞ.
ꗞ ꕩꕌ ꔬꕩ ꕪꕮ?
ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꗳ, ꔤꕷꕞ ꕃꕩꕌꔤ ꘊꘊ ꗏꖺ ꔧ ꗞ ꖤꖕꕎ ꕴꔤ ꖺ ꕀ ꔌꘋ ꗞ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꗏ ꗷꔤ ꖷ ꕧ ꕀꕩ ꕞ ꕮ ꗳ ꘃ ꕃꕩꕌ ꗪ ꕉ ꕺꖃ ꗏ. ꕀ ꔌꘋ ꖸ ꗞ ꘃꗺ ꕺꖃ ꗏ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸ ꔤꕷꕞꕙꖄꔻꘂ ꖸꔧ ꔳ ꕉꖸ ꗏ, ꕉꖸ ꔳꕩ ꗷꔤ ꕎ ꖏ, ꔧ ꕢꕨ, ꔧ ꗉꗟ, ꔧ ꕸ, ꕔꔺ, ꘀꔤ, ꖬꖬ ꕀ, ꔧ ꘃꔤ ꕀ. ꖦꖕꕰ ꖴꗷ ꗏꗒꗡ ꕺꖃꗡ ꕺꖃ ꗏ ꔳꘂ ꖏꔀ ꖸ ꕧꕌ, ꕉ ꗏ ꗞ ꖷ ꖸ ꕃꕩꕌ ꗬꗷꔒ ꗪ ꕉꖸ ꕺꖃ ꗏ, ꕉꖸꕊꖸ ꗏꖺ ꕎ ꖴꘋ ꕉ ꔇꔀꕩ ꗞ ꔝ ꗷꔤ ꗱ, ꕉꖷ ꖴꘋꗒ ꕪ ꕮ ꔇꔀ ꗦ ꘃ ꗞ ꖴꘋ ꕙꗐꔻꘂ ꖝꖕꕯꕊ ꗱꗡꕩ ꕔꔺ ꗱ. ꗞ ꖴꖨꘋ ꕒ ꖸꔧ ꕙꗐꔻꘂ ꘊꘊ ꕴꔤ ꕎ ꗱ, ꔧ ꗉꗟ ꗪ ꕸ. ꕃꕞ ꖷ ꖸ ꗱ ꕙꗐꔻꘂꔤ ꔇꔀ ꕉꔤ ꖃꘋ ꗞ ꕺꖃ ꗏ, ꕉꖸ ꔳꕩ ꗞ ꖬꘋꗒ ꕎ ꖏ, ꔧ ꗞ ꕞ ꗏ, ꔧ ꗞ ꕧꗅ ꗏ, ꔧ ꕪꘋ ꖨꘋꔕ ꗞꗢ ꕮꔧ, ꗦ ꕮꔧ ꔳ ꔱꕩꕯ. ꔤꕷꕞꔤ ꘊꘊ ꕀ ꔌꘋ ꗅ ꖝꔤꔒ ꕎ ꗱ. ꘃ ꕉ ꗷꔤ ꗏ ꗬꗡ, ꗞ ꖸ ꕢꕌ ꕉ ꕞ ꘃ ꕉ ꘃ ꘈꗢꔧ ꕮ ꕎꕌꔳ ꖷ ꕃꕩꕌ ꗬꗷꔒ ꕎ ꔳꕩ ꗞ ꗏ. ꕉ ꘃ ꖴꘋ ꕮꕊ ꔧ ꕀ ꔌꘋꗣ ꗲꔽꕩ ꗞ ꕮ. ꗞ ꕩ ꖤꖕꔒꔀ ꔌꘋ ꖸ ꕞ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ ꕒꘋ ꕉꖸ ꗃꕎ ꗪꗡ ꗏ ꘂ ꘈꗻꔤ ꖺ ꔪꕇ ꔇꔀ ꘈꗻꔤ, ꕉ ꗨꗡ ꖴꘋ ꕃꕩꕌ ꔇꔀꕩ ꗞ ꔝ. ꕙꗐꔻꘂ ꖴꘋ ꕿꕎ ꔱꕩ ꗃꗡ ꗏ ꕀ ꔌꘋ ꗏ ꗞ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ ꔎꔒ ꗬ ꕞ ꖏꕎ.
ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ ꖴꘋ ꕿꕎ ꗏ ꔬꕩ ꗃꗡ ꗏ ꔨꕃ ꖇꘋ ꗱꕞ ꕞ ꖏꕎ ꗞ ꘃꔤ ꕀꘂ ꗏ ꗞꗢ ꕒꕴꔒ ꕪꘋꗜꖺ, ꕉꖷ ꕉ ꖴꘋ ꕯꕊ ꕃꕩꕌ ꕞ ꔷꕩ ꕮ ꗱ ꖷꖬ ꗪ ꕪꔤ ꗳꕮꕊ ꗏ. ꔤꕷꕞ ꖴꘋ ꗏ ꔳꕩ ꖬꖬ ꕀ ꗏ ꖷꖬ ꗞꖻ ꕒꕴꔒ ꕪꘋꗜꖺ ꕉꖷ ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꕮ ꕯ ꗦ ꕉꔤ ꕿ ꕉ ꕀꕩ ꕉꔤ ꔳꕩ ꕎꕌꔳ ꕀꔤꕪ ꖷ ꕞ ꖏꕎ ꘃꖷ ꕉꔤ ꔳ ꗪꗡꕯ ꖷꖬꘂꔤ ꕿ ꕉꕌ ꔔꘋꗣ ꕢ ꗏ ꖬꖬ ꕞ. ꕉꔤ ꗉꖺ ꕉ ꔫꔤꖸ ꖸ ꕮ, ꗞ ꖷ ꕞ ꕒꕴ ꔛ, ꕉ ꔇꔀ ꖴꘋ ꕃꕩꕌ ꔇꔀꕩ. ꘃꖷ ꕃꕩꕌꔤ ꘊꘊ ꕸꖃ ꗏ, ꕪꘋ ꖷ ꕶꕱ ꕸꔤ ꖏꔀ ꖸ ꖴꘋꔧ ꔻꔤ ꗪꗡꕯ, ꕪꘋ ꖷ ꕉꖸ ꖴꘋ ꕃꕩ ꗞꗢ ꕮ ꕧꘋꕨꕌ ꗞ ꕮꔕꔀ ꖸ ꕞ, ꕉ ꕧ ꗏꖺ. ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ, ꔧ ꔤꕷꕞ ꕃꕩꕌ ꗪ ꗞ ꕞ, ꕉ ꔇꔀ ꕚꕌ ꕪꘋ ꔧ ꕸꖃ ꕒꕢ ꔇꔀ ꕉꕌ ꖏꕎ.
ꗞ ꕘꕌꔒ ꖴꘋ ꕃꕩꕌ ꔇꔀꕩ. ꗞ ꖷ ꖸꔧ ꖤꖕ ꕘꕌ ꕞ ꕘꕌ ꕚꕴ ꕞꕡ ꖸ ꗱ ꖺ ꗞ ꖷ ꖸꔧ ꕘꕌ ꖏ ꖴꘋ ꔻꔤ ꕶꕱ ꕞꕡꕌ ꖸ ꗱ, ꕉꖸ ꗪ ꖏ ꕧꕌꔒ ꗏ ꕎ ꕃꕩꕌ ꕞ ꔬꕩ ꖏꕎ. ꗞ 60 ꗞ 100 ꔰ ꗳ ꕒꕡ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕞ ꗞ ꖸ ꔬꕩ ꕅꔤꕇ 2014 ꖝ ꗏ, ꗞ ꖸ ꕢꕌ ꕉ ꕞ ꔞ ꕉꕡ ꕃꕩꕌ ꔬꕩ ꗪꔤꕮꕊ ꕮꔧ ꕈꕰ ꔇꔀ ꔨ ꕉꖸ ꕸꖃ ꕮ ꖺ (ꕉꖸ ꕮꔧ ꕈꕰꔒ ꕮꕊ ꔨ ꔰ) ꕒꕡ ꖷ ꕉꖸ ꖤꖕꕎ ꕘꕌ ꖸ ꕞ, ꕔꕡ ꕮꕊ ꕘꕌ ꕚꕴ ꕞꕡꕌ ꖸ ꕎ ꗪ ꗞꗢ ꖸ ꕸꖃ ꕮ ꕅꔤꕇ.
ꕶꕱ ꕸꔤ ꗓꘃ ꗞꖻ ꖷ ꖸꔧ ꔳ ꔤꕷꕞ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖸ ꕸꔤꕯ, ꕉꖸꕊꖸ ꕎ ꗪ ꖏ ꕧꕌꔒ ꗏ ꕒꕌ ꗏ ꘃꖷ ꕉꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꗪꗡ ꖸꔧ ꕃꕩꕌ ꔬꕩ. ꖏ ꔫꔤ ꕔꔤ ꕢ ꕎ ꗱꗡ ꔧ ꗞ ꖴꕮ ꕃꔷ ꔌꘋ ꗏꔤ ꔇꔀ ꕉꖸ ꕸꖃ ꕮ ꗚ ꗱꕧꕌ ꖴꕮ ꗱꗡ ꔌꘋ, ꖃꕮ ꗪ ꗩꗡ ꕮꔧ ꕈꕰꔒꔀ ꖸ, ꔧ ꗐꕒ ꕸꖃ ꕸꕔ, ꔧ ꕧꗅ ꖴꕮ ꗱꗡ ꔌꘋ ꖺ ꔧ ꕉꖸ ꕮ ꕉꖸ ꘃ ꕉꖸꕊ ꘃ ꕃꔤ ꕞ, ꖺ ꕉꖸ ꖤꖕꕎ ꖏꕞ ꕞ, ꕉ ꘃ ꖷ ꕃꕩꕌ ꗪ ꕉ ꗏ ꗷꔤ ꕰꕊꕮ ꕞ. ꖏ ꕧꕌꔒ ꘈꗢ ꗪ ꗪꗡ ꕉꔱꔸꕪ ꕗꕴꔀ ꗃꖺ ꖸ ꕮ ꕎ, ꕪꘋ ꖷ ꖸ ꕶꕱ ꕸꔤ ꖏꔀ ꖸ ꔇꔀ ꗪꗡꕯ, ꕉꖷ ꕉꖸ ꔳꕩ ꕪꘋ ꖷ ꖸ ꕃꕩꕌꔤ ꗓꖺꕮ ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ. ꗞ ꖸꕊ ꕃꕩꕌ ꔬꕩ ꖽꔻꔪꕿ ꖸ ꗏ ꔒꔟꕩꕌ ꗃꖺ ꖸ ꕮ, ꕪꘋ ꖷ ꖸ ꗞ ꖸꔧ ꘈꗻꔤ ꗏꗒꗡ ꘃ ꕔꔤ ꗏ ꗞ ꕮꔕ ꖸ ꕮ. ꗁꘋꔪ ꕀ ꔇꔀ ꕪꘋꗣ ꗃꖺ ꖸ ꕪꘋ ꖷ ꖸꔧ ꔳ ꕒꕢ ꔇꔀꕯ ꔤꕷꕞ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖸ ꔝ.
ꕶꕱ ꕸꖃꔀ ꖸ ꗏ, ꕒꕡ ꖷ ꕉꖸꕊ ꗓ ꘃ ꗞꗢ ꖸ ꗱꕞ ꖸ ꕞ ꕃꕩꕌ ꔬꕩ, ꕉꕡꕌꖸ ꕮꔧ ꗃ ꕎ ꔞ ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꕃꕩꕌ ꕞ ꗓ ꕚꘋꔕꔀ ꕞ, ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꕃꕩꕌ ꕞ ꔬꕩ ꕃꔤ ꕞ.
ꘃꖷ ꗞꘃꗺꔤ ꔤꕷꕞ ꔇꔀ ꕉ ꗃ ꔝ ꔱꕩꕌ ꗏ, ꖴꘋꗒ ꕪ ꔰ ꕮ ꔇꔀ ꗦ ꕪꘋ ꖷ ꔰ ꕃꕩꕌ ꗓꖺꕮꕊ. ꘃ ꕞꗂꕿꔓ ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꔞꘋ ꖝ ꗏ ꕞ ꕧ ꕀꕩ ꕮ ꘃ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖸ ꗚ ꗅꘋ, ꕴꖃ, ꔧ ꖑꔓꕞ, ꕉꖸ ꖴꘋ ꕉ ꔇꔀꕩ ꕉꖸ ꗃ ꔝ ꔱꕩꕌ ꗏ. ꘃ ꗞ ꘃꗺ ꕮ ꖴꘋ ꕉ ꔇꔀꕩ ꕉ ꗃ ꔝ ꔱꕩꕌ ꗏ, ꕔꕡ ꕮꕊ, ꕙꗐꔻ ꖷꔧ ꔳ ꗞꗢ ꗊꖺꗊꖺꗡ ꗏ, ꕉ ꕮ ꔳꔺ ꕉꔤ ꕿ ꕃꕩ ꕯꕮ ꔇꔀ ꗞ ꔝ. ꘃꖷ ꕃꕩꕌꔤ ꘊꘊ ꕀ ꗪ ꗏꘋ ꔌꘋ ꗱ, ꕉꔤ ꗉꖺ ꔱꕞ ꗏ ꖬꘂ ꕮ, ꕉ ꕧ ꕮ ꕀꕩ ꗦ. ꖴꘋꗒ ꕪ ꔰ ꕮ ꔇꔀ ꗦ ꘃ ꗞ ꖴꘋ ꕉ ꗱꗡꕩꖇꔤꖇꔤ ꖺ ꔵꔵ ꕮꔕ ꗱ.
ꗞ ꖸ ꗪ ꔱꕞ ꗏ ꖬꘂ ꕚꕌꕯ ꕭꕌꕯ. ꕉꔱꔸꕪ ꖨꕮꕊ ꕮ, ꔱꕞ ꗏ ꖬꘂ ꖸ ꕉꔤ ꕒꕢ ꗛꘋ ꗅ ꗏꘋ ꕚꕏ ꖸ ꕞ, ꗞ ꖸ ꕩꕌꖸ ꕔꔤ ꘃ ꕎ ꔞ ꕉꖸꕊ ꗏꘋ ꖏꕎ. ꕉꖷ ꕉꖸꕩꕌꖸ ꔞꔀ ꔱꕞ ꗏ ꖬꘂ. ꕉꔱꔸꕪ ꗳ ꗳ ꖨꕮꕊ ꕮ, ꔱꕞ ꗏ ꖬꘂ ꗏꘋ ꕞ ꔳ ꕢꖝ ꖏ ꕃꕩ ꖸꕊ ꗃ ꖬꘂ ꖸ ꗏ ꕉꕡ ꘃ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꗏ. ꔤꕷꕞ ꔳꕩ ꕉꖸ ꗏꗒ ꕎ ꖏ.
ꗪꖷꗨꗡ ꕉ ꕮ ꕀꕩ ꗦ ꕔꕌꕢꕌ ꗷꔤ ꖷ ꔖꔜ ꔤꕷꕞꔤ ꗃ ꘃꗺ ꔌꘋ ꗏ ꕉꔤ ꖃꘋ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꗏ, ꗞ ꖸ ꕢꕌ ꕉ ꕞ ꕉꔤ ꘊꘊ ꕒꕡ ꖷ ꗞ ꘃꗺ ꕞ ꖤꔒꔀ ꘃꗺ ꔌꘋ ꕞ, ꕉ ꘃ ꖷ ꕃꕩꕌ ꗪ ꕉ ꗏ ꖺ ꗛꘋ ꗅ ꗏꘋ ꕿꕏ. ꕉꔤ ꗉꖺ ꕿꕏ ꕮ, ꔤꕷꕞ ꕙꖄꔻꔤ ꘃ ꕎ ꘃ ꔱꕞ ꗏ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖸ ꗏ ꗚ ꗅꘋ ꔽꔤ ꕮꔕꔀ ꖸ, ꔧ ꕴꖃ, ꖑꔓꕞ, ꗪ ꗅꘋ ꗃ ꗠꖻ. ꘃꗺ ꔌꘋ ꖴꘋ ꕃꕩꕌ ꔬꕩꕌ ꔧ ꕉꕌ ꕿꕏ ꗏꘋ. ꗛꘋ ꗅ ꕃꔤ ꕮ, ꘃꗺ ꔌꘋꗣ ꖸꕊ ꖏ ꕮ ꕃꔤ, ꔧ ꖏ ꕮꔕ ꖸ ꖴꘋ ꔳꕩ ꕢꖝ ꖏ ꕃꕩꕌꔤ ꗓꖺꕮ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖸ ꗳ.
ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꕞ ꕧ ꕀꕩ ꕮ ꘃ ꕴꖃ ꖸ ꗪ ꕞꕌ ꗛꕈꕰ ꕃꕩꔒ ꖴꘋ ꔳꕩ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꕞ. ꕧ ꕀꕩ ꔋ ꔇꔀ ꕮ ꕒꕡ ꖷ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ ꔳꔒꔀ ꖙꖨ ꕺꖃ ꗏ. ꕉꖷ ꗛꕇꕰ ꖴꘋ ꕃꕩꕌ ꔇꔀꕩ ꘃꗺ ꔌꘋ ꔝ, ꗚ ꗅꘋ, ꕴꖃ, ꔧ ꖑꔓꕞ.
ꗪꖷ ꗨꗡ ꕧ ꕀꕩ ꕞ ꕮ ꘃ ꕪꘋ ꖷ ꔤꕷꕞ ꗓꖺꕮꕊ, ꕉ ꕮ ꖴꘋ ꖙꖨ ꔬꕩꕌ, ꗞ ꕮꕊ ꗓ ꔳꘋ ꔳꘋ ꔧ ꕉꖸꔧ ꕒꕢ ꔇꔀ ꕎ ꔞ ꕃꕩꕌ ꕞ ꘊꘊꗢ ꗏ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꗳ.
ꕪꘋ ꖷ ꕙꗐꔻꘂ ꔮꔷꘋꔕ ꗪ
ꕪꘋ ꖷ ꔰ ꕙꗐꔻꘂ ꔮꔷꘋꔕ ꔳꕩ, ꗞ ꕮ ꕉ ꗓ ꗦ, ꘃ ꕉ ꗷꔤ ꗏ ꗬꗡ, ꕿꕏ ꖸ ꕎ ꔳꕩ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖷ ꗞ ꖴꘋ ꕉ ꗓꕎ ꕉꖸ ꕞ. ꗛꘋ ꗅ ꗏꘋ ꕿꕏ ꕢꕔꕌ ꖸ ꗳ (ꕌꔻꘋjꗋ, ꗞꘋꖤꖄꖬ, ꔀꕶꗞꔻ ꖢꖴꔳ, ꔧ ꕆꘋꔎꔸ ꗋꖴꕎꕚ) ꖒ ꖸ ꕞꕌ ꗱ ꘃ ꕉꖸ ꖴꘋ ꔳꕩ ꔇꔀ ꔇꔀꕯ ꕙꖄꔻꘂ ꕞ ꕉꖸ ꕺꖃ ꗏ, ꘃ ꕙꖺꔻꘂ ꔇꔀ ꕉꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꖸ ꗪꗡ ꕃꕩ. ꕉꔤ ꔬ 2013 ꕮ, ꔧ ꘃꗺ ꔌꘋ ꕮꔕ ꖸ ꕚ ꗪ ꕉꕌ ꘊꘊꗢ ꗏ, ꗞ ꕮ ꕉ ꗓ. ꗞ ꖸ ꕞ ꖴꘋꗒ ꕃꔤ ꕮ ꕎ ꘃ ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꗛꘋ ꖸ ꕞ, ꕪꕌꕴ ꗪ ꕉ ꗃ ꗠꖻ ꖸ ꕞ, ꔧ ꖏꔕꔀ ꖸ, ꔧ ꕙꗐꔻꘂ ꔮꔷꘋꔕ ꖴꘋ ꔳꕩ ꕉꖸ ꗨꗡ ꗏ. ꗞ ꖸ ꕞꕌ ꗓ ꘃ ꕿꕏ ꖸꔧ ꕿ ꖸ ꕘꔕ ꖢꖷ ꗓ ꘃꕯꕊ, ꕪꘋ ꖷ ꕃꕩꕌ ꗓꖺꕮꕊ ꕎꕌꔳꘂ ꔖꔜꕯꕊ ꕞ ꖏꕎ ꕢꘋꗣ 1976 ꗪ 1979 ꖝ ꗏ, ꕉꖷ ꗞ ꖸ ꕞ ꕸꖃ ꗓ ꕎ ꘃ ꗏ ꕉꖸ ꕞ ꕒꕡ ꖷ ꔤꕷꕞꕌ ꗓꖺꕮꕊ ꕮꗂꕅ 1975 ꗪ 1980 ꖝ ꗏ.
ꗛꘋ 24, ꔧ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖷ ꖸ ꗳ ꖴꖕ ꗪ ꕉꖸ ꕮ 19, ꖏ ꖿ ꗱ ꗃ ꕼꕱ ꗱ, ꕉꕡ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ ꘃ ꕎ ꔞ ꕉꖸ ꗏ, ꕉꖷ ꕉꕡꕌ ꗱꗡ ꘃ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ ꔻꔤꕯꕊ ꔬ ꕿꕏ ꗏꖺ ꕎ ꗏ. ꕃꕩ ꕚ ꕎꕌ ꕮ, ꖏ ꔰ ꕧ ꕀꕩꔒ ꕮ ꔳ ꕿꕎꕊ ꖸ ꗏ. ꕉ ꘃ ꕞ ꕧ ꕀꕩ ꕮ ꕎ ꘃ ꘃ ꕿꕏ ꖸ ꔳꕩ ꔌꘋ ꖸ ꕎ ꖏ ꕙꗐꔻꘂ ꔮꔷꘋꔕ ꗪ ꕉꖸ ꗏ. ꕢꘋꗣ 2002 ꗪ 2003 ꖸ ꖝ ꗏ, ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꘃꗺ ꔌꘋ 1030 ꖸ ꗳ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸ ꕿꕏ 679 ꖸ ꗪ ꔨ, ꕉꖸ ꗃꕎ ꕭꕷꘋ, ꔦ ꖏꖐ ꕸꖃꔀ ꖸ ꗏ, ꕉꕡꕌ ꗱꗡ ꘃ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ ꗪ ꔨ ꕿꕏ 13 ꖸ ꗏ. ꕉꕡꕌ ꗱꗡ ꘃ ꗛꘋ ꗅ ꗏꘋ ꕿꕏ ꖸ ꗏ ꕑꕅꕞꔻ ꕸꖃꔀ ꗏ, ꕸꔤ ꗪ ꕉꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꖸ ꗏ ꕉꔤ ꗓ ꔎꘋ ꕤꔤꔝ ꗪ ꔓꔻꗋꘋ ꕙꗐꔻ ꖸ ꕞ, ꕉ ꗪ ꕧ ꕀꕩ ꕮꕯ ꘃ ꕿꕏ ꘈꗢꖸ ꖸ ꗨꗡ ꖴꘋ ꔳꕩ ꕿꕯꕊ ꖸ ꕎ ꖏ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ ꖏꕎ ꕉꖷ ꘃ ꔱꔷꖎꕙꗐꔻꘂ ꖸ ꗪ ꔀꔻꕩ ꖨꕮꕊ ꕮ.
1976 ꗪ 1998 ꗳꕮꕊ ꗏ, ꘃꗺ ꔌꘋ 30,000 ꖸ ꗳ, ꗃꖺ ꖸ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖷ ꖸꔧ ꕉꖸꕊ ꔔꘋꗣ ꖸ ꕢ ꖬꖬ ꕞ, ꔧ ꖏꔕ ꖸ, ꔧ ꘃꗺ ꔌꘋ ꖷ ꖸꔧ ꖽꖺ ꕉꖸ ꖝ ꕺꖃꔀ ꖸ ꕮ, ꔧ ꕿꔳ ꗪ ꕉ ꗃ ꗠꖻ ꖸ, ꔦ ꕪꕌꕴ ꗪ ꕉ ꗃ ꗠꖻ ꖸ, ꕉꕡ ꕀ ꔌꘋ ꖸ ꗃ ꕉꖸ ꖝꖕꕯꕊ ꖸ ꗏ ꔒꔟꕩ ꖸ ꕮ, ꕪꘋ ꖷ ꖸ ꔤꕷꕞ ꕞ ꕒꘋ ꔨ ꗓꖺꕮꕊ, ꕉꕡꕌ ꗅꖺ ꔒꘋ ꗏꖺ ꕎ ꗱꗡ ꕿꕞ ꗪ ꕉ ꗃ ꗠꖻ ꖸ ꗏ (ꕉ ꘃ ꖷ ꖸ ꗪ ꖷꔻ ꔖꖤꖃꖬ ꗪ ꖛꖄꕆ ꔽꔤꘂ ꖸ ꗏ) ꔧ shrew ꗏꗒ (ꔻꔲꖇꗸ ꕱꖨꕞ) ꕉꖸ ꗃꕎ ꕉ ꕞ ꕘꔤꔸꕪ ꗳ ꕸꖃꔀ ꗏ. ꕉ ꗷꔤ ꗏ ꗬꗡ, ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꕔꔤ ꕢꕯ ꕮ ꕧ ꕀꕩ ꕮ ꗦ ꘃ ꕿꕞ ꔽꔤꘂ ꔳꕩ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ ꖨꖕ ꕎ ꖏ. ꔤꕷꕞ ꕙꖄꔻꘂ ꖸ ꗅꖺ ꔳ ꕎ ꖑꔓꕞꕌ ꗪ ꕴꖃꔀ ꖸꕊ ꕃꕞ ꗱꗡ ꖸ ꗏ ꕒꕡ ꖷ ꕃꕩꕌ ꗓꖺꕮꕊ 2001 ꗪ 2003 ꖝ ꗏ, ꕉ ꘃ ꖷ ꔳꕩ ꗞ ꘃꗺ ꖸꕊ ꕃꕩꕌ ꕞ ꕔꕌ ꗓꕯꕊ ꖏ. ꘃ ꕉ ꗷꔤ ꗏ ꗬꗡ, ꗷꔤ ꖷ ꘃꗺ ꔌꘋ ꘈꗢꖸ ꖸ ꕘꕌ ꕚꕔ ꕚꕔ, ꕉ ꗪ ꕧ ꕀꕩ ꕎ ꕮꕯ ꘃ ꕉꖸ ꔇꔀ ꖴꘋ ꔳꕩ ꔤꕷꕞ ꖨꖕ ꖸ ꖏ.
ꕪꕌ ꘃ ꖷ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ
ꕶꕱ ꖴꖫ ꕭꕯꕊꔒ ꕞ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ ꗷꔤ ꖷ
ꕀ ꔍꘋ ꖷ ꗏꗒ ꗪ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ ꖸ ꗏ, ꕉꖸ ꔇ ꖱꖨ ꗏꗒ ꔽꔤꘂ ꖸ ꗏ ꕎ, ꕉꖷ ꕉ ꔳꕩ 19 ꕃꖃꔆꔀ ꗠꖻ ꗱ ꕉꖷ ꕉꖸ ꔽꔤꘂ ꖸ ꗪ ꖇꘋ ꗱꕞ ꕎ. ꘀꗟꘋ ꖷ ꖸ ꗪ ꔤꕷꕞ ꔽꔤ ꖇꕱꖨꘂ ꖸ ꗏ, ꕉꖸ ꗪ ꕗ ꕗ ꕉꖸꕊ ꔻꔭꔤ ꕃꔤꘂ ꖸ ꗏ, ꕉꔤ ꕒꕢ ꕉꖸ ꕀꔤꕪꕌ ꖸ ꕞ ꔧ ꕉꖸ ꕢꔒ ꗪ ꕉꖸ ꗠꖻ ꖸ ꖴꕮ. ꗷꔤ ꖷ ꕉ ꗪ ꔱꖃꕙꗐꔻꘂ ꖸꕊ ꖏꕎ, ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻꘂ, ꕉꖸ ꗃ ꗚ ꕘꔕ ꖴꖨꘋ ꖸ ꗠꖻ ꗱ ꕉꖷ ꕉꖸꕊ ꗪ ꕃꔤꘂ ꗪ ꗚ “U” ꖺ 6 ꕉꖷ ꕉꖸ ꖴꕡꔒ ꖴꘋ ꔳꕩ, ꕉꖸ ꔉꕖꔒ ꖺ ꕉꖸ ꕸꖃꘋ ꖸ ꖴꘋ ꔳꕩ. ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ ꔤꕷꔒ ꕙꖄꔻꘂ ꖴꘋ ꔳꕩ 80 ꕯꖓꕆꕚ ꗠꖻꕮ ꖏ, ꕉꖸ ꕉꖸ ꖝ ꔞꔀꕮꕊ ꗱ ꕉꖷ ꗳ ꕰꕮꕊ ꖴꘋ ꕚꕌ ꕍꕊꔷ ꕉꔤ 14,000 ꕯꖓꕆꕚ ꔬꕩ. ꕙꗐꔻꘂ ꔱꕩ ꕸꗡ ꕞ ꕔꕌ ꗓꕯꕊ ꔳꕩ ꕒꕡ ꖷ ꕉ ꖃꔤꘂ ꕞ ꔻꔭꔤꔒꔀ ꗓꕯꕊ ꕞ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ. ꕙꗐꔻꘂ ꕞ ꗪ ꕃꔤꘂ ꕎꔤ ꔳ ꕢꖝ ꖏ ꘃꖷ ꕉꔤ ꔻꔭꔤ ꕉꖷ ꕉꔤ ꕯ ꗋꖺ ꕞ ꗓꕯꕊ ꔝ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ. ꕉꖸꕊ ꖴꘋꗣ ꕞꕌ ꕘꔒꔀ, ꕉꖸꔧ ꕯ ꕎ ꘃ ꗋꖺ ꕞ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ ꕉꖷ ꕉꖸꔧ ꔳ ꕔꔤ ꕢ ꗱꗡꕯ ꖤꘋ. ꘃꖷ ꗞꔧ ꔤꕷꕞ ꕞ ꗪ ꕃꔤꘂ ꗓ ꗯꗷꘋ, ꕉ ꔳꕩ ꖏ ꗬꗷꕩꕌꔒ ꕎ ꖏ.
ꕃꕩꕌ ꕞ ꕚꕌꘂ ꕃꔤ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ
ꗷꔤ ꖷ ꕉ ꗪ ꔱꖃꕙꗐꔻꘂ ꖸ ꔰ ꕞ ꖏꕎ, ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꕩꕌ ꕎꕬ ꕔꔤ ꕢ ꕎ ꘃ ꕞꕌꕃꔤꕪ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꕉꖷ ꕃꕞ ꔫꔤ ꗱ, ꕉꔤ ꕙꗐꔻ ꖴꖨꘋ ꕒ ꖸ ꘃꘄ ꕎ ꘃ. ꕉꖸ ꔽꔤ ꔫꔤ ꗏꗒꔤ ꕀ ꔌꘋ ꖸ ꕈꕰ ꕎ ꘃ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖴꘋ ꕯꕊ ꕀꔤꕀꔤ ꕞ. ꗞ ꖸ ꗪ ꕉ ꗱꗡ ꘃ ꔤꕷꕞꔤ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꔬꕩ ꕒꕡ ꖷ ꕩ ꖤꖕꔒꔀ ꕀ ꔌꘋ ꕞ ꖺ ꕪꘋ ꖨꘋꔕ ꕞ ꕃꕩ ꗞꗢ ꕺꖃ ꕮꔧ. ꕒꕡ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕞ ꗞ ꔬꕩꔒꔀ, ꗞ ꕺꖃ ꗛꖺ (ꕪꘋ ꖷ ꗞ ꕙꕰꕊ ꖸ ꗪ), ꗞ ꕘꕞꕌ ꗏ, ꕉꔤ ꕒꕢ ꗓꕯꕊ ꖷ ꖸꔧ ꔳꔷꘋ ꗓ ꕃꕩꕌ ꕧꕌ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꕉꖸ ꔖꔜ ꖸ ꖷ ꕃꕩꕌꔤ ꖝꘋ ꕉꖸ ꕮ. ꕒꕡ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕞ ꗞ ꔬꕩꔒꔀ, ꘃ ꕉ ꖴꖕ ꕚꕌꘂꕌ ꗞꗢ ꔬꔭꕯꕊ ꖸ, ꕪꘋ ꖷ ꖸ ꕙꗐꔻy/ꔀ ꕞ ꕧꕔꕌꔤ ꕔꔤ ꕢ ꗱꗡ. ꕉ ꔫꔤ ꕪꘋꗜꖺ ꔞ ꕉ ꖃꘋ ꗞꗢ ꕴꔤꘂ ꗏ ꔧ ꕉ ꗓꕯꕊ ꖸ ꕉꖷ ꕉꔤ ꘊꘊ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ ꔰ. ꗓꕯꕊ ꘈꗻ ꕒꕌ ꖸ ꔖꔜ ꕎꔤ ꕃꕩꕌ ꔬꕩ, ꕉꖷ ꕉꔤ ꗓꕯꕊ ꔫꔤꖸ ꖸꕊ ꖏ ꕪ. ꕴꔤ ꗬꔤꕮꕊ ꔽꔤꘂ ꖸ ꗚ ꕉ ꘃꖷꔧ ꔳ ꗞꗢ ꖇꕯꕊ ꖸ, ꕉꖸ ꗨꗡ ꕉꖸꕊ ꖏꔤ ꔳ ꕎ ꘃ ꕪꕯ ꕉꖷ ꕉ ꕩꕌ ꕮ ꘃꖷ ꕴꔤꘂ ꔇꔀ ꖴꘋ ꗏ ꔳꔷꘋ ꗓꕎ ꕃꕩꕌ ꕧꕌ. ꕉꖷ ꕉ ꕩꕌ ꕮ ꘃꖷ ꔤꕷꕞꔤ ꕘꕌꕰ ꗞꗢ ꕮ.
ꔱꖃꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌꔤ ꗋꖺ ꔇꔀ ꕎ ꘃ ꕮꔧ ꕈꕰ ꖷ ꗪ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ ꕉꖸꔧ ꔳꔷꘋ ꗓ ꕃꕩ ꕧꕌ. ꔲꔤ24 ꗪ ꔲꔤꔪꔤ35 ꖬꘂ ꖬꘂ ꗏ ꖛꖄꔳꘋ ꖷ ꖸ ꗪ ꔤꕷꕞꕌ ꗏ, ꕉꖸꔧ ꖏ ꔋꘋ ꔋꘋ ꕮ ꕎ ꘃ ꗓ ꘃ ꕰꕊꕮ ꔫꔤ ꗏ. ꕉꖸ ꖴꘋ ꗓꕎ ꔎꘋ ꔤꘋꕚꗱꗐꘋ ꕉꕌꕘ, ꔦ ꘋꕚꗱꗐꘋ ꔆꕚ, ꔧ ꔤꘋꕚꗱꗐꘋ ꕭꕮ ꖛꖄꔳꘋꗣ ꖸ ꕞ. ꕒꕡ ꖷ ꗓꕯꕊ ꘈꗻ ꕒꕌ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ (ꗻꔷ) ꕃꕩꔒ ꕞ ꔳꔒꔀ ꔤꕷꕞ ꕞ, ꕃꕩꕌꔤ ꘃ ꗓꕯꕊ (ꗻꔷꘂ ꖸ ꗏ) ꔖꔜ ꖸ ꕎꔤ ꕃꕩꕌ ꔬꕩ ꗻꔷꘂ ꖸ ꖝ ꗏ ꖝ ꗏ ꔦ ꕉꖸ ꕮꔧ, ꕉꖸꔧ ꕧ ꕀꕩ ꕮ ꕎ ꘃ ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ.
ꔤꕷꕞ ꔲꔤ24 ꘈꗢꔧ ꕸꖃ ꔉꕖ ꕎ ꘃ ꖝꖕꕯꕊ ꕧꕌ ꘃꖷ ꕉꔤ ꖛꖩꔳꘋꗣ ꕈꕰ, ꕉ ꘃ ꖷꔧ ꔳꔷꘋ ꗓ ꕙꗐꔻꘂ ꕧꕌ. ꔌꘋ ꖷꔧ ꕉꖸ ꕧ ꕀꕩ, ꕉꔤ ꕸꖃ ꔉꕖ ꕎ ꘃ ꔤꘋꕚꗱꗐꘋ ꔆꕚꕌ ꕧꕌ ꘃ ꖷ ꕉ ꔇꔀ ꖴꘋ ꔳꔷꘋ ꗓꕎ ꕃꕩꕌ ꕧꕌ, ꕉꖷ ꕉ ꔫꔤ ꕪꘋꗜꖺ, ꘃ ꔤꕷꕞꕌ ꕞ ꘊꘊ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ ꔰ. ꗻꔷ ꖷ ꖸ ꗪ ꗞꗢ ꕺꖃꔀ ꗛꖺ, ꕉꖸ ꖴꘋ ꕃꕩꕌ ꔬꕩꕌ ꔎꔒ ꕢꕔ ꕪꘋꗜꖺ. ꕉ ꗻꔷ ꘈꗢꖸ ꖸꕊ ꖏ ꕪꔒꔀ, ꘃ ꕉ ꖴꖕ ꗓ ꕙꕰꕊ ꖸ ꔎ ꔎꕩ ꔤꕷꕞ ꕅꕞꖏ ꖛꖄꔳꘋ ꕼꕱ ꗱ. ꕴꔤ ꗃꘋ ꕒ ꖷꔧ ꕮ ꕃꕩ ꗞꗢ ꗏ, ꕉꔤ ꕯ ꕎ ꘃ ꔀꔐꕮ ꕞ (ꕀ ꔌꘋ ꖸꔧ ꔳ ꗃꘋꕯꕊ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ) ꔧ ꔦꕶꔍꔷꕆ ꗳꗺ ꖏ ꕞ (ꗻꔷꘂ ꖸꔧ ꔳ ꕀꔤꕀꔤꕯ. ꕒꕡ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕞ ꗞ ꔬꕩꔒꔀ, ꔤꕷꕞꔤ ꔳ ꕎ ꘃ ꕢꖝ ꖏ ꘃꖷ ꖝꖕꕯꕉꔧ ꕅꕞꖏꖛꖄꔳꘋ ꗏꔤ ꕈꕰ. ꔤꕷꕞꕌ ꕞ ꔳꔒꔀ ꘃꘄꕯ, ꕉꔤ ꕸꖃ ꔉꕖ ꕎ ꘃ ꖝꖕꕯꕊ ꕧꕌ, ꗻꔷ ꖷ ꖸꕊ ꕒꘋ ꕃꕩꕌ ꔬꕩꕌ, ꕉꖷ ꕉꖸꔧ ꖝꖕꕯꕊ ꕞ ꕮꔧ ꕈꕰꕊ ꕞ ꖏ ꕪ. ꕅꕞꖏꖛꖄꔳꘋꗣꔧ ꔌꘋ ꕸꖃꘋ ꕢꕔ ꕈꕰ ꕎ ꘃ, ꕉ ꘃ ꖷ ꕩꕌ ꕮ ꕴꔤ ꗬꔤꕮ ꔽꔤꘂ ꖸ ꗏꗒ (ꖸꕿꔌ) ꕞ ꖏꔤ ꕪ, ꕉꖷ ꕉ ꔫꔤ ꕪꘋꗜꖺ ꘃ ꖝꖕꕯꕊ ꔇꔀ ꖴꘋ ꗏ ꔳꔷꘋ ꗓꕎ ꕃꕩꕌ ꕧꕌ.
ꕙꗐꔻꘂ ꗬꗮ ꖷ ꖸꔧ ꔳ ꗻꔷ ꕮꕖꔒꔀ ꖸ ꗏ, ꕒꕡ ꖷ ꕙꗐꔻꘂ ꕞ ꔳꔒꔀ ꕸꖃꘋ ꗃꕯ, ꕉꔤ ꔳ ꕎ ꘃ ꕢꖝ ꖏ ꕀ ꔌꘋ ꗃꖺ ꖸꔧ ꗃ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ ꕉꖷ ꕉꖸꕊꖸ ꕎꔤ ꕯ ꕃꕮ ꗪ ꕀꔤꕀꔤ ꕞ. ꕒꕡ ꖷ ꗻꔷꘂ ꕮꕖꔒ ꕞ ꔳꔒꔀ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꕔꕡ ꕮꕊ, ꕉ ꘃ ꖷ ꗪ ꗞꗢ ꕺꖃ ꗏ ꕉꕡ ꕒꘋ ꕙꗐꔻꘂ ꔬꕩꕌ, ꕉ ꕩꕌ ꕮ ꕎ ꘃ ꕙꕰꕊ ꖸ ꔇꔀ ꔳ ꗪꗡꕯ. ꕉꖷ ꕉ ꘃꔤ ꕔꔤ ꕢ ꗱꗡ ꕎ ꘃ ꕒꕡ ꖷ ꖝꖕꕯꕊ ꕞ ꔳꔒꔀ ꕅꕞꖏꖛꖄꔳꘋ ꕈꕰꕯ ꕉꖷ ꕉꔤ ꔳ ꕢꖝ ꖏ ꘃꖷ ꗻꔷꘂ ꖸ ꔇꔀ ꖟ ꗏ ꗠꖻ ꕞ, ꕉꖷ ꕉꔤ ꗋꖺ ꔇꔀ ꗞꗢ ꕘꕞꕌ ꔝ, ꕉꖷ ꕉꔤ ꕯ ꕴꔤ ꗃꘋ ꕞ.
ꗷꔤ ꖷ ꕉꖸꔧ ꗞ ꘀꗫ
ꕒꕡ ꖷ ꕉꕡꕌ ꗱꗡꔒꔀ ꘃ ꔤꕷꕞꕌ ꖴꘋ ꔳꕩ ꗞ ꕞ, ꗞ ꔫꔤ ꕞ ꕚꕌ kꘋ, ꔧ ꕪꘋ ꖷ ꕉꕌ ꗓ ꘃ ꕉꔤ ꕒꕢ ꕉ ꕔꕌꔒ ꔳꕩ ꔱꕞ ꗏ ꘃꗺ ꔌꘋ ꕞ, ꕉꖸ ꔳꕩ ꕢꖝ ꔋꘋ ꔋꘋ ꖸ ꕎ ꖏ ꘃꖷ ꕉꖸꔧ ꗞ ꘀꗫ ꕶꕱ ꕸꔤ ꕚ ꕃꕞ ꗱ ꕃꕩꕌ ꕞ ꖏꕎ.
ꕞꗂꕿꔓ ꗞ ꘀꗫ ꕃꔤ ꗷꔤ ꔰ
ꕞꗂꕿꔓ ꗞ ꘀꗫ ꕃꔤ ꖷ ꗃꖺ ꖸ ꖴꘋ ꔤꕷꕞ ꕀꕩꕌ, ꕉ ꔳꕩ ꘃꖷ ꗞꗢ ꕴꔤ ꕧꕌꔒꔀ ꕮꔧ ꕀꔤ ꕎ ꘃ. ꔧ ꕒꕡ ꖷ ꕴꔤ ꔉꔤꕮꕊ ꕮ ꕞ ꕀꔤꔒꔀ ꕉ ꕔꕌ ꗓꕯꕊ ꕉꖷ ꕉꔤ ꘀꗡ ꗏ ꕉꔤ ꗻꗡ. ꗡꘋꕤꔧ ꖷ ꖸꔧ ꔳ ꗞꗢ ꕘꕞꕌ ꗏ, ꕉꖸ ꕀꔤꕪꔤ ꗻꗡ ꕎ ꘃ (ꕉꕞꕇꘋꕉꕆꖓ ꕚꕌꘂ ꔧ ꕉꔻꕐꕚ ꔀ ꕉꕆꖓ ꕚꕌꘂ). ꕉꖷ ꕴꔤ ꔇꔀ ꖟ ꗷꔤ ꖷ ꕕ ꖷ ꕉꔤ ꕮ, ꕉꖷ ꕎꕌꔳ ꖴꖨꘋ ꕒ ꕉꔤ ꔳ ꖟꕯ ꕙꕰꕊ ꖸ ꗏ, ꔧ ꕴꔤ ꗃꘋ ꗷꔤ ꖷ ꗏ ꔇꔀ ꔳꘂ ꖺ ꕉ ꗱꔤ ꕧꘋꕨꕌ.
ꕞꗂꕿꔓ ꗞ ꘀꗫ ꕃꔤ ꗏꔤ
ꘃꖷ ꗞ ꕩꕌ ꗓ ꗯꗷꘋ ꘃ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꕎ ꗪ, ꕉꔤ ꔳꕩ ꕕ ꖏ ꘃꖷ ꗞꔧ ꕙꖄꔻꘂ ꖇꕨ, ꕉꖷ ꔤ ꕩꕌ ꗪ ꕃꔤꘂ ꘀꗫ ꖺ ꖛꖄꔳꘋ ꖷ ꖸ ꗪ ꕉ ꗏ, ꖺ ꘃꖷ ꗞ ꕩꕌ ꗱꗡ ꘃ ꕮꔧ ꕈꕰ ꖷ ꖸ ꗪ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꕉꖸ ꗪ ꔳꔷꘋ ꗓꕯ ꕙꖄꔻꘂ ꕧꕌ ꗞꗢ ꕴꔤꘂ ꗏ.
ꗞꔧ ꕙꗐꔻꘂ ꖇꕨ ꗷꔤ ꖷ ꕞ ꕉ ꖴꘋ ꔞꔤ ꕢꕌ, ꕉꖷ ꕉ ꕩꕌ ꗪ ꕃꔤꘂ ꗱꗡ ꗷꔤ ꖷ ꕉ ꖴꘋ ꖱꖨ ꕰꕮ ꖸ ꗷꗡꕩ ꔧ ꖛꖄꔳꘋ ꖷ ꖸ ꗪ. ꕉ ꘃ ꘈꗢꖸ ꖸ ꔳꕩ ꕃꕞꕌ ꖕn ꔖꔜꕯꕊ ꕎ ꖏ ꗞ ꕩꕌ ꔬꕩ ꘃꖷ ꔤ ꕩꕌ ꗱꗡ ꘃ ꕙꖄꔻꘂ ꘈꖸ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꗏ.
ꕮꔧ ꕈꕰ ꖷ ꖸ ꗪ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ ꕉꖸ ꗪꗡ ꕎ ꗱ ꖷ ꗞꔧ ꕙꗐꔻꘂ ꕧ ꔛ ꕒꕡ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕞ ꔳꔒꔀ ꗬꗷꕩꕌꕯ, ꔧ ꗦ ꗞꗢ ꖸ ꗏ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸꔧ ꕒꕴ ꔛꕩ.
ꕒꕡ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕞ ꗓꖺꕮꔒꔀ, ꕉ ꕮ ꕈ ꗞꔧ ꕿ ꕉ ꖇꕨ ꕉꕌ ꘀꗫ ꖏꕎ. ꕪꘋ ꖷ ꖸ ꕉꖸꔧ ꕉꖸ ꕮ ꕞꘋ, ꖺ ꕶꕱ ꕸꔤ ꗞꖻ ꖷ ꔧ ꕚꕌ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖸ ꕒꕢꕯꕊ ꕃꕞꕌ ꖸ ꖴꘋ ꕮ, ꕉꖸꔧ ꕃꕩꕌ ꕞ ꘀꗫ ꕃꔤ ꗏꔤ ꖸ ꕎ ꘃ ꕔꔤ ꗏ ꘃꖷ ꕉ ꔇꔀ ꖴꘋ ꘊꘊꕰ. ꕢꘋꗣ 2014 ꖝ ꗏ, ꕉꖸ ꕯ ꕎ ꗞ ꘀꗫ ꕃꔤ ꗷꔤ ꘈꗢ ꕞ ꕞꔤꔫꕩ, ꕉꖷ ꖏ ꖷ ꗃꕎ ꕉ ꗏ, ꕉꖸ ꖴꘋ ꔨ ꕉ ꗱꗡꕩ ꕌꕎ ꕢꕔ ꗪ ꕌꕎ ꖇꕱꖨ ꗳꕮꕊ ꗏ.
ꔱꖃꕙꗐꔻꘂ ꖸ ꗚ ꔤꕷꕞ, ꗞ ꖴꘋ ꕉ ꗱꗡꕩ ꗪꔤꕮꕊ ꕉꖸ ꗪ ꗚ ꕘꔕ ꕰꕮ ꖸ ꕶꕱ ꕸꔤ ꖴꖫꘂ ꕧ, ꘃ ꗞ ꔇꔀ ꖴꘋ ꗳꕮꕊ ꗏ ꕪꕌ ꗓꕎ ꔱꖃꕙꗐꔻ ꕗ ꕗꕌ ꖸ ꗳꕮꕊ ꗏ.
ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꕮꔕꔀ ꖸ
ꕧ ꕀꕩ ꖷ ꖸ ꔖꔜꔤ ꕮ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸ ꖴꘋ ꔳꕩ ꕸꖃ ꕀꕩꕯꕊ ꔤꕷꕞ ꕞ, ꕉꖸꔧ ꕃꕩ ꕮꔕ ꖸ ꗨꗡ ꕀꕩ ꕎ ꘃ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸꔧ ꔳ ꕉꔱꔸꕪ ꖨꕮꕊ ꕮ, ꗚ ꕮꔒꔸꕩ, ꔧ ꕃꕮ ꗷꔤ ꖷꔧ ꗻꗡ ꗏꖺ ꘃ ꗞ ꕞ ꕧꕮ. ꕧ ꕀꕩ ꗏꗒ ꘈꗢꖸ ꖸ ꗪ ꕮꖜꕅ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꕞ ꖏꕎ, ꔧ ꕙꗐꔻ ꕃꕩ ꕮꔕ ꖷ ꖸꔧ ꕯ ꕴꔤ ꗃꘋ ꕃꕮꕊ ꖸ ꕞ.
ꕉ ꕈ ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꗋꖺꕰꕊꕯꔧ ꕮ ꕉꖷ ꘀꗫꔤ ꘃ ꕃꕩ ꕮꔕ ꖸꕊ ꖏꕎ ꗚ ꕚꗡꗉꖺ ꕃꕮꕊ, ꔧ ꔼꖑꖃꔻ (ꕪꘋ ꖴꘋꔕ ꖸꖖꘂ ꗏ), ꔸꕃꔳꔻꕩ ꕃꕩꕌ (ꕃꘋ ꕃꘋ ꕃꕮꕊ), ꖏꔒꕟ, ꕃꕩꕌ ꕞ ꕧꕔꕌ, ꔧ ꕃꕩ ꖷꔧ ꕯ ꕸꔓꔷꖎꔻ ꗱ, ꔀꘋꔎꔸꔳ ꕀꔤꕀꔤ ꕃꕩꕌ ꖸꖖꘊ ꗏ, ꔒꔪꕿꔻꔪꖄꔻ (ꕉꔤ ꕯ ꕃꕮ ꗪ ꖨꘋ ꕞ ꖬꘂ ꖬꘂꗡ ꗏ), ꔧ ꖬꖴꕚꗉꔻ (ꕉꔤ ꕯ ꖨꘋ ꕞ ꖬꘂ ꖬꘂꗡ ꗏ, ꔪꕞꕃ (ꕪꘋ ꖨꘋꔕ ꕙꕰꕊ ꖝ ꗏ ꖝ ꗏꕯꕊ ꖸ ꗏ), ꕃꖳ ꕃꕮꕊ, ꔧ ꕪꔺꔵꕩꔻ (ꕑꔳꕟ ꘈꗢꔧ ꕯ ꕃꕩ ꕞ ꗞ ꗊꖺꗊꖺꗡ ꗏ), ꔧ ꔦꔻꕿ;ꔤꕞꔻꖒꔻ (ꕃꕩ ꗷꔤ ꖷꔧ ꕯ ꕺꖃ ꕔꔺ ꕞ), ꔳꕟꕐꖓꖇꕆꕩꔻ (ꔳꕩ ꕃ ꘃ ꕃꕩ ꗷꔤ ꕎ ꖏ), ꔧ ꔲꔻꕟ ꔒꔻꕮꕇꕩꔻ (ꕉ ꕩꕌ ꕮ ꗞ ꕘꕞꕌꔤ ꕀꔤꕀꔤ), ꔧ ꗠꔧꗠꔧ, ꔧ ꔂꕐꔳꔳꔻ ꕙꗐꔻ ꕃꕩ ꘆꗦꗡ ꖸ (ꕙꗐꔻ ꘈꗡꔧ ꔳ ꕎ ꘃ ꕢꖝ ꗛ ꗞ ꕘꕞꕌꔤ ꕀꔤꕀꔤ. ꕃꕩ ꖸ ꗪ ꕉ ꘃ ꖷ ꖸ ꗞ ꔇꔀ ꖴꘋ ꕉ ꔇꔀꕩ ꕉ ꗃ ꘂ ꘃ ꕉꖸ ꖴꘋ ꕧ ꕀꕩ ꕮꕊ ꗚ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ. ꕉꖸ ꔳꕩ ꕃꕩ ꖸ ꕎ ꖏ ꗚ, ꖛꖄꕆꖃꔻꔳ ꖨꔞꕆꕩ ꗬꗷꕩꕌꔒꔀ (ꕃꕩꘋꕢ ꕎꔤ ꔳ ꕴꔤ ꗻꔷꘂ ꖸ ꗏ) ꔦ ꔂꖒꔷꔳꕪ ꗻꔤ ꕃꕩꕌ (ꕃꕩ ꘈꗢ ꕩꕌ ꕮ ꗞꗢ ꔖꘋꗣ ꔇꔀ ꗓ ꘃ ꗪꗡꕯ), ꔧ ꕴꔤ ꖟ ꕮ ꕀꔤ / ꕴꔤ ꕧꕌꔒ ꖟ ꕒꕩ ꕃꕩ, ꔧ ꗋꕹꔻꕿꔅꕇꕪ ꖛꖛꕟ (ꕃꕩ ꘈꗢ ꕩꕌ ꕮ ꕴꔤ ꔳ ꖟꕯ ꕙꕰꕊ ꖝ ꗏ ꖝ ꗏꕯꕊ ꖸ ꗏ ꕎ), ꗃꕩꕌꕧ ꔎꕞꕅꔝꕚꔻꕩ ꕴꔤ ꖟ ꕃꕩꕌ, ꔧ ꕸꔓꕩꕌꕧ ꔎꕞꕅꔝꕚꔻꕩ ꕴꔤ ꖟ ꕃꕩꕌ, ꕪꕎꕃ ꕃꕩꕌ (ꕉꔤ ꕯ ꕀꔤꕀꔤ ꕎ ꕙꕰ ꖝ ꔞꔀꕮꕊ ꖸ ꗏ), ꔧ ꗦ ꕎꕘꔸꘋ ꕸꔤ ꕰꕊꕮꕊ.
ꗷꔤ ꖷ ꗞꔧ ꕸꖃ ꔉꕖ ꕃꕩꕌ ꕞ ꘊꘊꗢ ꕧꕌ
ꗞ ꖷ ꖸꔧ ꔤꕷꕞ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖸꕊ ꕔꔤꘂ ꖸ ꗏ ꗱꗡ, ꕕ ꖷ ꕉꖸꔧ ꕃꔷ ꔌꘋ ꕮꔧ ꕈꕰꔒ ꖸ ꘃ ꕉꔤ ꕒꕢ ꘀꕧꕌ ꕮ ꖝꘋ ꔌꘋ ꖸ ꕞ, ꔧ ꖄꕒ ꕸꖃ ꕸꕔ, ꔧ ꕧꗅ ꖴꕮ ꗱꗡ ꘈꗢꘈꗢ. ꕪꘋ ꖷ ꗪ ꕃꕩ ꖏꔀ ꖸ ꕧꕌ ꕶꕱ ꕸꖃꔀ ꗏ, ꕉꕡ ꕞꕀꔤ ꔇꔀ ꘃ ꕕ ꖷ ꕃꔷ ꔌꘋ ꔫꔤꖸ ꖸꔧ ꖝꖕꕯꕊ ꕃꘉꔧ ꕮ ꖝꘋ, ꕉꖷ ꕪꘋ ꔰ ꕮ ꕪꔒ ꕮ ꕿ ꗞꗢ ꕸꖃ ꕮꔧ. ꕞꕀꔤ ꗏꗒ ꘈꗢ ꕎ ꗪ ꗞꗢ ꕮꔕꔀ ꖸꕊ ꖏꕎ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸꔧ ꖤꖕꕎ ꔌꘋ ꖸ ꕞ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸ ꕀ ꔌꘋ ꖷꔧ ꗃ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꕉ ꕒꘋ ꖤꖕꕎ ꕉ ꕞ.
ꕢꘋꗣ 2014 ꖝ ꗏ, ꕪꘋ ꘈꗢ ꖷ ꗪ ꔬꕩ ꖏꔀ ꖸ ꕧꕌ ꕶꕱ ꕸꖃꔀ ꗏ, ꕉꖸ ꖴꖕ ꗓꕎ ꕞꕀꔤ ꔇꔀꕩ, ꘃ ꕶꕱ ꕸꔤ ꗓ ꘃ ꗞꗢ ꖸꔧ ꕪꕌ ꘃ ꗱꗡ ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꗷꔤ ꖷ ꕉꖸꔧ ꕮꔧ ꕈꕰ ꕃꔷ ꔌꘋꗣ ꖸ ꘃ ꕉꖸ ꕮꔧ ꔧ ꗷꔤ ꖷ ꕉꖸꕩꕌꖸ ꗃ ꕉꖸ ꕮꔧ. ꕉꔤ ꕒꕢ ꕉ ꘃ ꕞ, ꗞ ꗏꔤ ꔳ, ꕉ ꘃ ꕞ ꕪꕌ ꘃ ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꗷ ꖷ ꗞꔧ ꖏꔀ ꖸ ꔬꕩ ꗪꗡꕯ, ꕉ ꘃ ꖷ ꕃꕩꕌ ꕮꕯ ꗞ ꕮꔕ ꔬꕩꕌ, ꕉꖷ ꕉꖸꔧ ꕉ ꗏ ꘃꖷ ꖏ ꔫꔤꖸ ꖸꔧ ꕚꕌꘂ ꕉꖸꕊ ꕚꕌꘂ ꕃꔤ ꕞ. ꔋꕩ ꕒꕌꖿ ꕸꖃꔀ ꗏ, ꕪꕌ ꘃ ꗷ ꘈꗢ ꕞ ꕎꕌꔳ ꔬ ꗚ ꔎꔒ ꕚꘋ ꗱꕞ ꗠꖻ ꕮ.
ꕕ ꖷ ꕃꕩ ꗞꗢ ꕸꔒꔤ ꔳ ꗞ ꖸ ꗳ ꕉꖷ ꕉꔤ ꔳ ꕪꘋ ꕉ ꕎꕬ ꖴꘋ ꕮ ꗷꔤ ꕞ ꘃ ꗞ ꕮꔕ ꔇꔀ ꖃꘋ ꗏꖺ ꘃ ꖸ. ꗓ ꘃ ꔌꘋꗣ ꖸ ꔰ, ꕸꔤ ꔌꘋ ꖷ ꗞ ꕩꕌꖸ ꔱꔷ, ꔌꘋ ꖷꔧ ꗃ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ, ꔧ ꕪꘋ ꖷ ꖸ ꖺ ꔌꘋ ꖷ ꖸ ꕃꕩ ꗞꗢ ꖤꖕꕎ ꕉꖸ ꕞ, ꕔ ꕉꖸ ꗽꘉꔒꔤ ꔳ ꕸꔤ ꔌꘋ ꖸ ꕞ.
ꕒꕡ ꖷ ꕃꕩꕌ ꗓꖺꕮꕊ 2014 ꖝ ꗏ, ꕉꕡ ꗃꘋꔳ ꘈꗻ ꖸ ꗏ ꕈꕰ ꕎ ꘃ ꔌꘋ ꗷꔤ ꘈꗢꖸ ꖸ ꕞ, ꘃꖷ ꗞ ꖸ ꖴꘋ ꕉꖸ ꘃꕩ ꕔꔤ ꗏ ꕉꖸꔧ ꕒꕢ ꔇꔀ ꔤꕷꕞ ꕃꕩ ꗞꗢ ꔝ ꕉꖸꕊ ꖴꖕꘂ ꖸ ꗏ. ꕉꖸ ꔳꕩ ꕃꔷ ꔌꘋ ꕮꔧ ꕈꕰꔒꔀ ꖸ ꕎ ꖏ, ꕉꔤ ꕒꕢ ꖴꖃꔸꘋ ꖢꖷ ꕞ ꔧ ꕪꘋ ꗽꘉ ꔌꘋ ꕮꔕ ꖸ.
ꕶꕱ ꕸꔤ ꗞꗢ ꖸꕊ ꖴꗷ ꗏꗒ ꖷ ꕉꖸꕩꕌ ꔞꔀ ꗍꕃꕚ ꖷ ꖸ ꔇꔀ ꕸꖃ ꖸ ꗏ ꗓꖺ, ꕉꕡ ꕪꕌ ꘃ ꔇꔀ ꕎ ꘃ ꗞ ꖸ ꔝ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸꔧ ꗓ ꗞꗢ ꖸꕊ ꕔꔤꘂ ꖸ ꗏ, ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꗷ ꖷ ꗞ ꖸꔧ ꕃꕩ ꗞꗢ ꕮ ꕧꘋꕨꕌ ꗞ ꕮꔕꔀ ꖸ ꕞ ꔧ ꗷ ꖷ ꕉꖸꔧ ꖴꕮ ꗱꗡ ꔌꗣ ꖸ ꘃ ꕔꔤ ꗏ.
ꕔꔺ ꗏꔇꘋ ꗪꗡ ꖴꘋ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩ ꕉꕞ ꖏ ꕪꕌ (ꕔꔺ ꗚ ꔵꖶꔸ ꗻꘋꔳꔠꔀ 60 ꕆꕇ 30 ꗪ ꕆꕇ 60 ꗳꕮꕊ ꕞ ꕞ ꖏꕎ), ꘃ ꖷ ꗞꔧ ꕪꘋ ꖺ ꔌꘋ ꖸ ꘀꗡ ꗪꗡ ꗏ, ꕀ ꔌꘋ ꗃꖺ ꖸ ꗚ ꕉꕪꖽꖺ ꖺ ꖇꔤ ꔌꘋ ꖸ, ꖴꖃꕟ ꗪ ꕉ ꗃ ꗠꖻ ꖸ, ꕉꔤ ꕒꕢ ꕪꘋ ꗽꘉ ꔌꘋ ꕮꔕ ꖸ ꕞ, ꗞ ꖴꘋ ꕉꖸ ꕭꕯꕊꔒ ꗷꔤ ꘃꕩ ꕔꔤ ꗏ. ꘃꖷ ꗏꕻꗡ ꗨꗡꔤ ꕪꕌ ꘃ ꗱꗡ ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꖟꗺꗡ ꖷ ꔻꔭꔤꔒ ꗪ ꔤꕷꕞ ꕞ, ꔧ ꕃꕞ ꗪꗡꕯ ꖷ ꗞ ꗏꗒ ꔰ ꖴꘋ ꕉ ꔬꕩꕌ ꘃꖷ ꕃꕩꕌ ꕮ ꘊꔣ, ꕉꖸ ꔳꕩ ꕞꕀꔤ ꖸ ꕎ ꖏ ꖦꖕꕰ ꖴꗷ ꗏꗒ ꕃꕩ ꖏꔀ ꖸ ꖴꕮ, ꕉꖸ ꗪ ꕉꖸ ꔇꔀꕯ. ꕃꕞ ꘈꗢꖸ ꖸ, ꕉꔤ ꕒꕢ ꘃꖷ ꗞ ꖸ ꕮ ꖤꖕ ꕃꕩ ꗞꗢ ꕞ, ꕉꖷ ꗞ ꘂꔤ ꕸꖃ ꖏ ꖇꔤ ꗪ ꕀ ꕞ.
ꔱꕞ ꗏ ꖬꘂ, ꕉ ꘃ ꖷ ꔳꕩ ꖨꕎ ꔌꘋ ꖏ ꕉꔱꔸꕪ ꗞꗢ ꗏꘋ ꔌꘋꗣ ꖸ ꗏ, ꕕ ꖷ ꕮꔧ ꕈꕰ ꕃꔷ ꔌꘋ ꖸꔧ ꔳ ꗞ ꖸ ꕮꔧ ꗨꗡꘉꗢ ꕉꖸꔧ ꕿ ꖤꖕ ꕉꖸ ꕞ, ꕉꖷ ꗞ ꕩꕌ ꕚꕌ ꗪꗡꕯ ꗨꗡꘉꗢ ꗞ ꖸꔧ ꕿ ꕉ ꗏꘋ. ꕔ ꗱ ꗓꖺꗡ ꗃꖺ ꖸ ꗪ ꕉ ꗉꕯ ꘃ ꔧ ꔤꕷꕞ ꗓꖺꕮꕊ ꔱꕞ ꗏ ꖬꘂ ꖸ ꗳ, ꕉ ꘃ ꖷ ꔳꕩ ꗞ ꖸꕊ ꖨꕎ ꔌꘋ ꖸ ꖏ, ꕉ ꖴꘋ ꔳꕩ ꕢꖝ ꖏ ꕃꕩꕌꔤ ꗓꖺꕮ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꗳ. ꕉꔤ ꔬ 2003 ꕮ, ꖏ ꕮ ꘀꗫ ꕃꔤ ꗷꔤ ꘈꗢ ꕞ ꔳ ꕢꖝ ꖏ ꘃꖷ ꗞ ꖸ ꕩꕌ ꗉ ꕧꕌ ꘃ ꕃꕩꕌꔤ ꕯꕊ ꗓꖺꕮꕊ ꗞ ꘃꗺ ꖸ ꗳ.
ꔧ ꗞ ꕘꕌ ꔤꕷꕞ ꕢꖝ ꗱ, ꗞ ꖸ ꕮ ꖤꖕ ꕘꕌ ꕞ ꕉꖸ ꕸꖃ ꕔꕨ ꕞ. ꕘꕌ ꕚꕴ ꕞꕡ ꗃꖺ ꖸ ꗱ, ꕉ ꘃ ꖷ ꗏ ꕕ ꖷ ꗞ ꖸꔧ ꖤꖕ ꕘꕌ ꕞ, ꕕ ꖷ ꗞ ꖸꔧ ꗏ ꕘꕞꘋ ꕮ ꖏ ꕚꕌꘂ ꕃꔤ ꔫꔤꖸ ꖸ ꕞ ꗷꔤ ꘃꖷ ꕎꕌꔳ ꔰ, ꕃꔷ ꔌꘋ ꕮꔧ ꕈꕰꔒꔀ ꖸꔧ ꔳ ꕉꖸ ꕮꔧ ꕉ ꔉꕖꔒꔤ ꔳ ꗞ ꘃꗺꗡ ꗪ ꕘꕌ ꗳꕮꕊ ꗏ. ꖏ ꗛꖺ ꗓ ꗞꖻ ꖸ ꖴꘋ ꕒꕢ ꔇꔀꕩ ꘃꖷ ꗞ ꖸꔧ ꕃꕞ ꕮꔕ ꖸ ꔬꕩ ꕉꖷ ꗞꖸꔧ ꗛꖺ ꗓ ꕘꕌ ꕚꕴ ꕞꕡ ꖸ ꕞ.
ꕚꕌꘂ ꗷꗺ ꗓ ꘃ ꗞꗢ ꖸꔧ ꕃꕞ ꕔꕴ ꕉꖸꔧ ꗞ ꕮ ꕧꘋꕨꕌ ꗞꗢ ꕮꔕꔀ ꖸ ꕞ ꔧ ꕧ ꕀꕩ ꔰ ꕮꕊ ꘃ ꔤꕷꕞ ꕙꗐꔻ ꕃꕩꕌ ꖴꘋ ꔳꕩ ꗞ ꕞ. ꕉꔤ ꔬ ꕢꘋꗣ 2014 ꕮ, ꖦꖕꕰ ꖴꗷ ꗏꗒꗡ ꕃꕩ ꖏꔀ ꖸ ꖴꕮ, ꕉ ꕮꕊ ꗱꗡ ꘃ ꘃꖷ ꗞꔧ ꕚꕌꘂ ꗏ ꔬꕩ, ꘃ ꕉ ꖴꘋ ꔳꕩ ꕢꖝ ꖏ ꘃꖷ ꕃꕩꕌ ꕞ ꘊꘊꗢ ꕮꔧ ꕀꔤ. ꖺꖴꕿꕒ 2014 ꖝ ꗏ, ꕪꘋ ꖷ ꗪ ꕃꕩ ꖏꔀ ꖸ ꕧꕌ ꕶꕱ ꕸꖃꔀ ꗏ, ꕉꕡ ꖏ ꕯꕊꕇ ꖸ ꕎ ꕀꕩ, ꕉ ꘃ ꖷ ꕞ ꗓꔒ ꖴꘋ ꔳꕩ ꔎꔒ 21 ꖸ ꕞ, ꕒꕡ ꖷ ꖝ ꗏ ꗞꗢꔧ ꗞ ꖸ ꕧ ꘀꗫ ꕃꕩꕌ ꕞ ꖏꕎ, ꔧ ꖏ ꖷ ꖸ ꕕ ꕮꕊ ꕉꖸꔧ ꕿ ꕚꕌꘂ ꗏꕻꗡ ꖸ ꗳ. ꕶꕱ ꕸꖃꔀ ꗏ, ꕪꘋ ꖷ ꗪ ꕃꕩ ꖏꔀ ꖸ ꕧꕌ, ꕉꕡ ꕞꕀꔤ ꔇꔀ ꘃ ꖏ ꘀꗫ ꕃꔤ ꖸ ꗪ ꗏꔤ, ꕉ ꘃ ꖷ ꖸ ꗱ ꕕ ꕮꕊ ꗞꔧ ꕿ ꕸꖃ ꔉꕖ ꖏꔀ ꖸ ꕧꕌ ꗏꗆꗡ ꖸꕊ ꖏꕎ, ꕉꔤ ꕒꕢ ꕚꕌꘂ ꖏ ꖸ ꕞ. ꖏ ꘀꗫ ꕃꔤ ꔫꔤꖸ ꖸ ꘈ:
•ꕩ ꔳꔒꔀ ꕸꖃ ꗏ ꕪꘋ ꖷ ꔤꕷꕞ ꗓꖺꕮꕊ ꗋꖺꕰꕊ ꕞ ꘃ ꔤ ꕮ ꕔꕌ ꗞ ꔰ ꕞ ꕉ ꘃ ꖷ ꕃꕩꕌ ꗪ ꕉ ꗏ (ꕉ ꗬꗷ ꘃꖷ ꕉ ꘂꔤ ꔬꕩ); ꖺ ꕩ ꗃꔒꔀ ꕸꖃꔀ ꗏ ꕉꖷ ꕉ ꕎꕌꔳ ꕮ ꗦ ꕉ ꔇꔀ ꔎꔒ ꗞ ꕒꘋꔕ ꕉ ꗛꖺ ꗏꗒ ꕞ (ꔻꕪ ꔰ ꔇꔀ ꔤ ꕚ ꖏ ꕮ). •ꔤ ꗪꘋꕡ ꗞ ꕮ ꘃ ꔤ ꕮ ꕔꕌ ꕉ ꕞ ꕉꔤ ꕿ ꔞ ꔞꘋ ꔬ ꕢꕔ ꗏ ꗪꖷꗨꗡ ꕃꔷ ꔌꘋ ꕮꔧ ꕈꕰꔒ ꔇꔀ ꔨ ꔤ ꕮꔧ ꕉꖷ ꔤ ꕮ ꖤꖕ ꕀ ꔌꘋ ꔰ ꕞ, ꕉ ꘃ ꖷ ꗃꕎ ꗞꗢ ꖝꖕꕯꕊ ꗏ. •ꔤ ꕺꖃ ꖤꖕꕎ ꔒꘋ ꗞ ꕺꖃ ꕞ ꕉ ꘃ ꖷ ꕧ ꕀꕩ ꗪ ꕮꕯ ꘃ ꔤꕷꕞ ꗪ ꕉ ꕞ ꘃ ꕎꕌ ꘈꗢ ꗞꗢ ꔇꔀ ꖴꘋ ꔨ ꕃꕩꕌ ꔇꔀꕩ ꕉ ꗃ ꔝ (ꕉ ꗬꗷ ꘃꖷ ꕉ ꘂꔤ ꔬꕩ). •ꔤ ꗪ ꕸꖃ ꗏ ꕪꘋ ꖷ ꔤꕷꕞ ꘊꘊꔒ ꕒ ꕮ ꔳ ꗦ, ꔧ ꔤ ꖤꖕꕎ ꗞ ꕞ ꕉ ꗷꔤ ꖷ ꕧ ꕀꕩ ꗪ ꕮꕯ ꘃ ꕃꕩꕌ ꗪ ꕉ ꕞ ꘃ ꕮꔧ ꕈꕰ ꕃꔷ ꔌꘋꗣ ꖸ ꗪ ꔨ ꔤ ꕮꔧ (ꕉ ꗬꗷ ꘃꖷ ꕃꕩꕌ ꘂꔤ ꔬꕩ). •ꔤ ꖤꖕꕎ ꗞ ꕞ, ꕉ ꘃ ꖷ ꔤꕷꕞ ꗪ ꕉ ꕞ ꘃ ꗨꗡꘉꗢ ꕧ ꕀꕩꔤ ꕿ ꕮ ꘃ ꕃꕩꕌ ꗪ ꕉ ꕞ (ꕃꕩꕌ ꔇꔀ ꖴꘋ ꔤ ꔬꕩꕌ). •ꕪꘋ ꖷ ꗪ ꕃꕩ ꖏꔀ ꖸ ꕧꕌ ꕶꕱ ꕸꖃꔀ ꗏ, ꕉ ꗪ ꕞꕀꔤ ꔇꔀꕯ ꘃ ꕉꖸꔧ ꗞ ꖸ ꕧ ꘀꗫ ꔤꕷꕞ ꕃꕩꕌ ꕞ ꖏꕎ ꔧ ꗨꗡ ꕉ ꗬꗷ ꘃꖷ ꕃꕩꕌ ꕩꕌꖸ ꔬꕩ ꖺ ꕉ ꗘꖺꗓꔒ ꖷ ꘃꖷ ꕃꕩꕌ ꕩꕌꖸ ꔬꕩ.
ꕞꗂꕿꔓ ꖸ ꗏ ꕪꘋ ꖷ ꗞ ꖸꔧ ꔳꕩ ꕔ ꗱ ꗓꖺ ꕮꕯ ꕃꕩꕌ ꕞꖏꕎ, ꔱꕩ ꗃꗡ ꕞ ꖴꕮ ꗱꗡ ꖏ ꔋꘋ ꔋꘋ ꕯꕊꕇꘊ ꖸꔧ ꘃ ꖤꘋ ꕔꔤ ꗏ, ꕒꗂꕿꔓ ꗓ ꘃ ꗞꗢ ꖸꔧ ꕪꕌ ꘃ ꕚꘋꔕ ꗱꗡ ꕉ ꕞ ꗓꔒ ꗪ ꗷꔤ ꖷ ꗞꔧ ꖏꔀ ꖸ ꔬꕩ ꔱꕩ ꗃꗡ ꕞ ꖴꕮ ꔳꔷꘋ ꘃ ꖏ ꕯꕊꕇꘊ ꖸ ꕞ, ꕉꖷ ꕉꖸꔧ ꕃꔷ ꔌꘋ ꕮꔧꕰꔒꔀ ꖸ ꘃ ꕉꖸ ꕮꔧ.