Wp/tpn/Kûarasý

< Wp‎ | tpn
(Redirected from Wp/tpn/kûarasy)
Wp > tpn > Kûarasý

Kûarasy (peró nhe'enga rupi sol îaba): îasytatá {Sistema Solar} pytérype oínyba'e. Opá amõ aé seté {Sistema Solar} pora — {planeta}, {planeta-anão}, {asteroide}, {cometa}, tubyra, opá i {satélite} abé, kûarasy onhaman. Kûarasy posyîa oîapó 99,86% {Sistema Solar} posyîa. Kûarasy i posyî 332.900 {Terra} îabé, seburusu 1.300.000 {Terra} îabé.

Kûarasy–{Terra} nhopa'ũ 150 {milhões de} km, aîpóba'e 1 {unidade astronômica (UA)} îaba. Supikatu, {ano} pukuî i nhopa'ũ îekoabóki. {Periélio}-reme, i asangeté 147,1 {milhões de} km rupi (0,9833 {UA}), {afélio}-reme ({em torno de} 'a-4, îasy-7-reme) i pukueté 152,1 {milhões de} km rupi (1,017 {UA}).

Kûarasy rendy osyk {Terra}-pe {aproximadamente} 8 {minuto}, 18 {segundo} rupi kûarasy suí o semiré. Amõ mba'eekobé {Terra}-ygûara oîar kûarasy rendy py'atã, i nongatûabo, i pupé {glicose} monhanga. Nã tekó: {fotossíntese} séryba'e. Nã oîkóbo, konipó amõ aé nã tekoara gûabo, opakatu mba'eekobé tetirûã {Terra}-ygûara oîkobé {fotossíntese} resé.

Kûarasy py'atã oîapó {fenômenos meteorológicos}, {Terra} {clima} abé.

Kûarasy poreté: {hidrogênio} (74% i posyîa, 92% seburusu), {hélio} (24% i posyîa, 7% seburusu). I porĩ: amõ aé {elemento} abé: {ferro}, {níquel}, {oxigênio}, {silício}, anhangi, {magnésio}, {neônio}, {cálcio}, {crômio}.

Kûarasy {classe espectral}: "G2V". "G2" oîabo, "îasytatá apé sakub {aproximadamente} 5.780 K rupi" e'i asé. Emonãnamo, kûarasy i ting. Aîpó biã, kûarasy i îub-berame'ĩ {Terra} ybákype o epîakara supé, ybytupe satyaîa nhemosãsãîa resé. "V" oîabo, "5" e'i asé Rom-ygûarûera mba'epapasaba rupi, "îasytatá oîkó {sequência principal} rupi, o py'atã monhanga {hidrogênio} ra'ỹîa moîaratãmo, {hélio}-ramo i monhanga" e'i asé. Tapi'irapépe i tyb {mais de} 100 {milhões de} îasytatá G2 {classe} pupendûara.