Wp/tly/Vikipediyə:Tarixədə ımrujnə ruj/Iyun
1 Iyun
1533 — Anna Boleyn çe İngiltərə kraliça bıə.
1792 — Kentukki bənə AİŞ-ı 15-nə ştatı ğəbul bedə.
1815 — Napoleon bə Fransa konstitusiya sədaqətə ğəssəm hardışe.
1855 — Çe Amerika macəra həvəskar Uilyam Uolker Nikaraquaş bə dast səşe.
1911 — Türk Həvoə Qüvvon soxtə bin.
1963 — Keniya daxili ıştəniidarə hüququ ğəzəncış karde.
.jpg)
2 Iyun
455 — Vandalon bə Roma hurrəc kardışone, şəhərışon dı həftə talan kardışone.
1865 — Amerika Vətəndaşə* Canq bəsə qıne.
1938 — Azərbaycanədə iminə aviasiya qrupi soxtışone.
1941 — Turki Cəzo ğanuni 526-nə maddədə bıə dəyişiyonədə bə ərəbi zəvonədə əzon iyən nomoj handəkəson cəzo nəzərdə qətə be.
1946 — Referendumi nəticədə İtaliyadə monarxiyə peqordonə be, kişvər İtaliya Respublika elan be. Çe İtaliya kral II Humbertışon surgin karfışone.
1953 — Çe İngiltərə kraliça Elizabet (Elizabeth) taxtisə nışde.
1992 — Danimarkadə referendum dəvordınyə be. Çe Avropa İbeyəti əsason nişon doə Mastrixt (Maastricht) Zındeqin rədd kardə be.
3 Iyun
1539 — Florida bənə İspaniya zəmini elan be.
1927 — Yunanıstanda nuə kontitusiya ğəbul bıə.
1940 — Çe Almaniya ğuvvon Parisi bombardman kardedən.
1959 — Sinqapur konstitusiyaş qəbul karde, həmən ıştəniidarə huquqış ğəzənc kardışe. 2000 — Sankt Peterburqədə çe pivə festival başə qıne.
2006 — Çe Çernoqoriya parlament bə kişvəri mustəqiləti sədo doşe.
2006 — İrağədə 5 kəs Rusiyə diplomatonışon dıziyə bəpeşt kıştışone.
4 Iyun
1794 — Britaniya ğuvvon çe Haiti ısətnə paytaxt Port-o-Prinsşonışon bə dast səşone.
1940 — Moskvədə çe Dinamo klubi nuə stadioni okardemon dəvarde.
1970 — Tonqa çe Yolə Britaniyəku ıştə mustəqiləti bə dastış səşe.
1975 — Çe Britaniya parlamenti iclas iminə kərə televiziyadə jivəynə transliasiya be.
1977 — Çe Apple istehsal bıə iminə personal kompyuter bə vıjor beşe.
1989 — Pekində Tiananmen məydoniədə demokratiya piə tələbon de hukuməti əsqəron iyən tankon koməqi ğətl bin. In hadisə xəbə Çiniku bə kəno benışe.
1999 — İminə kərə çe «Worm. ExploreZip»i virus həzo-həzo kompyuterondə bə dim beşe.
5 Iyun
1257 — Çe Polşa şəhər Krakov şəhəri huquqonış ğəbul kardışe.
1832 — Parisi tələbon qıyam bino be.
1942 — Dıminə Dınyo Cfnqi ərəfədə AİŞ Bolqarıstan, Macarıstan iyən Rumıniyadə cfnqış elan kardışe.
1982 — Sofi Loren 17 ruj turmədə nıştə bəpeştə İtaliyaş tərk kardışe.
1998 — Openi Director Project ıştə rəsmi fəaliyyətış bino kardışe.
2006 — Serbiya çe Serbiya iyən Çernoqoriya dovlətə ittifaqiku ıştə mustəqiləti elan kardışe.
.jpg)
6 Iyun
1523 — Qustav Vasa İsveçi kral bıə.
1664 — Nuə Amsterdami nom dəyiş be bə Nyu-York.
1683 — İngiltərədə, Oksforddə dınyoədə iminə universitetə muzey obəy.
1808 — Napoleoni brə Jozef Napoleon İspaniya krali bıə.
1946 — Soveti ittifaq iyən Argentina araədə diplomatik əlaqon soxtə bin.
1950 — Türkiyədə Ərəbi zıvonədə əzon səribəton ğəbul bə.
1982 — İsrail de zori bə Livani ərazion dəşero bino kardedə.
7 Iyun
1099 — Qudsədə iminə Səlimə hərəkət bino bıə.
1498 — Xristofor Kolumb bə ıştə seminə səyahəti bino kardedə.
1654 — XIV Lüdovik çe Fransa kral bıə.
1892 — Bencamin Harrison Beyzbolə hənəkədə iştirak kardə iminə AİŞ prezidenti bıə.
1945 — Norveçi kral VII Haakon 5 sorə surguti bəpeşo de ıştə xıyzoni bə i vırə bə Osloy oqarde.
1967 — İsrail Şərqi* Qudsış işğal kardəşe.
2008 — Çe Avropa Futbolə çempionati startış kardə.
8 Iyun
632 — Əbubəkr iminə xəlifə səçınyə bıə.
1786 — Nyu-Yorkədə iminə kərə biəynəşıt havatə bıə.
1815 — Polşa bə Rusiya imperiya umjən bə.
1861 — Amerika Vətəndaşə* Canq: Tennessi ittifaqiku co bedə.
1912 — Los-Ancelesədə çe Universal kinostudiya bino noə bıə.
1941 — Fransa bə Suriya iyən bə Livani hurrəcış kardışe.
1949 — Çe Corc Orveli 1984 nomədə roman nəşr bıə.
9 Iyun
68 — Çe Roma imperator Neron intihar kardedə.
1958 — Kraliça II Yelizaveta rəsmən çe Qatvik həvoə limani okardemonış kardəşe.
1974 — Sovet ittifaqi iyən Portuqaliya arədə diplomatik əlaqon soxtə bıən.
1999 — Yuqoslaviya respublika ittifaqi de Nato bə sülhə muqavilə ğolışon kəşəşone.
10 Iyun
1916 – Şəhər Məkkə Osmanlı dovlətiku usyani nəticədə bə ərəbon dast ovaştə.
1930 – Türkiyə iyən Yunanıstani arədə, bə Məxloğə Mubadilə Rozılıği ğol kəşə bıə.
1934 – İroni Şah Rza Pəhləvi de Türkiyə ziyarəti məqsədi Gürbulakədə bə Turkiyə sərhəd omə, əyo de təntənə ğəbul bıə.
1940 – Mussolini bənə Hitleri muttəfiqi bə II Dınyo Canqi dəşə.
1946 – İtaliyadə monarxiya ləğv kardə bıə, respublika elan kardə bıə.
1967 – Ərəb-İsrail canqiədə İsrail; Qəzzə zolaği, Qolani təpon, Şərqi* Quds, İordanə ru həşipemə hissə iyən Sinay Niməsərkuş işğalış kardəşe.
2000 – Çe Suriya prezident Hafız Əsad fot be. Bə əçəy vırə əçey zoə Bəşşər Əsad omə.
11 Iyun
1774 — Əlcəzairi yəhudion çe İspaniya ğoşunon hurrəciku vitən.
1868 — Çe Osmanlı Kızılay (Qızıl Aypara) cəmiyyəti, bənə beynəlxalq Qızıl Xaç Cəmiyyəton səyəği pesoxtışone.
1967 — İsrail iyən Ərəbə hamsuon arədə 6 ruj canq bıə, çəğon de İMT vasitə oroxniə bıə.
1988 — Bə Nelson Mandela 70-nə movardə ruji aid təşkil bıə mərasim stadion Uembliədə (London) dəvordınyə bıə.
2005 — G8 Maliyyə naziron bə 18 kişvəri ğarzon baxşie barədə roziəti ğolışon kəşəşone.
12 Iyun
1830 — Fransa bo Əlcəzairi müstəmləkə kardero bino kardəşe. 34000 Fransa əsgər bə Əlcəzirə 27 kilometr mandəy Sidi Ferruç (Sidi Ferruch)ədə bə vırə bin.
1860 — Çe Rusiya İmperiya Dovləti Bankı əsos noə be.
1964 — Niso Afrika dovlət Nelson Mandelaş bə əbədi zindon məhkum kardışe.
1990 — Rusiya İstiqlalə Ruj – Çe Rusiya parlament rəsmən çe Rusiya fedrasiya istiqlalış elan kardışe.
1991 — Boris Yeltsin çe Rusiya SFSR-i prezident səçınbə.
2004 — Bə Nuə Zelandiyaya 1.3 kiloqram qoniədə meteorit eqınyə, nəticədə, rıjnəyon bıən, əncəx yarəyn bıə kəs nıbe.
13 Iyun
1550 — Çe Memar Sinani əsər, Süleymaniyyə Məciti binovrə bino bıə.
1871 — Labradorədə zununə vavaz bə 300 kəsi marde səbəb be.
1934 — Adolf Hitler de Mussolini İtaliyadə vindemon dəvordınişone.
1961 — Turkiyə: Bə Almaniyaya ko kardəkəson vığande əsason soxtə protokoli ğol kəşə bıə. İminə ko kardəkəson qrup 24 İyunədə de poyizi bə ro dəqınyə.
1993 — Kim Kempbel (Kim Campbell), Çe Kanada iminə jenə sər nazir bıə.
2000 — Bə Papa II İohan Paveli (Ioannes Paulus) sui-qəsd karde qoroş qətə bıə iyən İtaliyadə turmədə bıə Mehmet Ali Ağca, bə Turkiyə oqırdonyəbə.
2002 — Əfqanıstanədə ənənəynə Loya Cirga Məclisədə Həmid Kərzainişon müvəqqəti prezident səçinişone.
14 Iyun
1900 — Amerika İbəynə Ştaton Havayə səkuronışon bə ıştə ərazi umjən kardışone.
1907 — Norveçədə jenon sədo doy huquqışon səşone.
1928 — Çe Kuba inqilabçi Ernesto Çe Gevara (Ernesto Ché Guevara) - əslən Argentinavıj, moədə bıə (m. 1967).
1937 — Pensilvaniya fləqi ruji bənə rəsmi ştatə idi qeyd kardə iminə AİŞ ştati be.
1951 — İminə ticari kompyuter UNIVAC I təqdim karfə be.
1964 — Nelson Mandela ta bə marde məhkum kardə bıə.
1982 — Çe Argentina ğoşun Falklandə səkuronədə bə Yolə Britaniya təslim bıə.
15 Iyun
1389 — Kosovo Canq: Osmanlı dovləti de Serbi iyən Bosniya kardə canqədə zəfərış jəşe.
1808 — Jozef Bonapart çe İspaniya kral elan be.
1836 — Arkanzas bənə AİŞ-ı 25-nə ştati ğəbul be.
1864 — Amerika Vətəndaşə* Canq: Virciniyadə çe Peterzburq şəhəri mühasirə bino be.
1896 — Yaponiyə tarixədə ən zununə sunami nəticədə 22 həzo odəm marde.
1944 — Dıminə Dınyo Canq: Çe İspaniya canqi ərəfədə AİŞ-i ğuvvon bə Saypa dəşin.
1994 — Çe İsraili iyən Vatikani aradə diplomatik əlaqon soxtə bin.
1997 — Azərbaycanədə Milli Qurtuluşə ruj.
16 Iyun
1633 — İnkvizisiya məhkəmə bə Qalileo Qalileyi bidəti* gorə cəzodoy baərədə qəror doydə.
1815 — Vaterloo canqiku dı ruj bə nav Napoleon Bonapart Linyi canqədə ıştə oxonə zəfərış jəşe.
1865 — Çe Urusi qoşunon şəhər Daşkəndışon zəpt kardışone.
1903 — Ford motori şirkət soxtəbe.
1925 — Krımədə pionerə laqer "Artek" obəy.
1963 — İminə jenə kosmonavt — Valentina Tereşkova kırniə karabl "Vostok-6" bə kosmos pərəy.
17 Iyun
1935 — Amerika kinokompaniya Paramount Pictures soxtəbe.
1944 — İslandiya çe Danimarkaku co be, lştəni respublika elan kardışe.
1967 — Çin Xəlqi Respublika ıştə iminə hidrogenə bombə dəvinəku bekardışe.
1982 — Ka-50 helikopteri iminə pəremon.
2010 — Sankt-Peterburqədə ənənəynə beynəlxəlq ekonomika forum bino be.
18 Iyun
1815 — Napoleon Bonapart Vaterlou canqədə bə İngilisi iyən Urrusi ğoşunon məğlub be.
1928 — Pilot Amelia Eirhart (Amelia Earhart) de ıştənpəri çe Atlantik okeanı səpe pərə iminə jen bıə.
1953 — Misirədə 74 sorə İngilisi mustəmləkəəti orəxə respublika elan bıə.
1979 — Çe Sovet İttifaqiı Kommunist Partiya rəhbər Leonid Brejnev iyən AİŞ-i prezident Cimmi Karter Vyanadə bə strateji silahlon kam karde dair müqavilə ğolışon kəşəşone.
1988 — Çe Türkiyə prezident Turqut Özal çe Ankara Atatürk İdman Saloniədə bə Qartal Dəmirağ nomədə sui-qəsdəkə silahə hrəci məruz mande.
2006 — Çe Qazaxıstani iminə süni peyk KazSat bə kosmos beşə.
19 Iyun
1762 — Rusiya imperiya de Prussiya arada bə sulhə* müqavilə ğol kəşə bıə.
1862 — AİŞ-i Konqres AİŞ-i ərazisiədə qul oğəte ğadağan kardışe.
1910 — İminə dədon ruj Vaşinqtonədə ğeyd be.
1912 — AİŞ-də həşt saatə koy ruj ğəbul be.
1956 — Merilin Monro de Artur Milleri ixeyzon bin.
1961 — Küveyt Britaniyaku müstəqiləti səşe.
20 Iyun
1837 — Kraliça Viktoriya Britaniyədə bə taxt nışte.
1840 — Samuel Morze çe teleqrafi patentış səşe.
1863 — Həşipemə Virciniyə AİŞ-ı 35-nə ştat be.
1960 — Mali iyən Seneqal müstəqilətişon səşone.
1991 — Çe Almaniya parlament paytaxti Bonniku bə Berlin ovoştone ğərarış doşe.
2001 — Pərviz Müşərrəf çe Pakistani prezident be.
21 Iyun
1503 — Almaqulaği canqədə Şah İsmayıl Xətai çe Sultan Murad Ağqoyunlu səpe zəfər jəşe.
1633 — Qalileo Qaliley inkvizisiya məhkəmədə bumə kurə qarde barədə ıştə nəzəriyyəku imtina karde məcbur be .
1749 — Kanadadə çe Qalifaks şəhəri binovırə noə be.
1824 — Yunanıstani müstəqiləti canq: Misiri ğuvvon Egeyə dıyoədə səkur Psaraşon səşone.
1898 — AİŞ İspaniyaku Quamiş səşe.
1908 — Londonədə 200 həzo jen de vıjın iyən vıjınmandə huqon səy tələbi numayış kardışone.
2009 — Çe Danimarka navkonə müstəmləkə Qrenlandiya, ıştə müstəqiləti elan kardə.
Template:Wp/tly/Tarixədə ımrujnə ruj/Iyun 22
23 Iyun
1532 — I Fransız iyən VIII Henri aradə, bə imperator V Çarlza ziddi gizlə sazişi ğol kəşə be.
1565 — Turqut Rəis – çe Osmanli İmperiya canqi-dıyo donanma komandan Malta canqi vaxti fot be.
1691 — Çe Osmanli sultan II Süleyman fot bıə, II Əhməd çe Osmanli imperator mande.
1812 — Napoleon be Rusiya yuruşi bino kardışe.
1894 — Parisədə Beynəlxəlq Olimpiyə Komitə soxtə be.
1959 — Norveçədə qıley kurortə rayoni mehmanxanədə 34 kəs sute.
1991 — Moldova ıştə müstəqiləti elan kardışe.
24 Iyun
1645 — Çe Osmanlı ordu, İstanbuliku de 348 canqə iyən nəqliyyatə karabli bə Yunanıstanı Kritə səkur oməy.
1793 — Fransadə iminə respublika konstitusiya ğəbul be.
1859 — İsveçrəvıj Anri Dunan İtaliyadə çe Solferino canqi bəpeşo bə beynəlxəlq Qızılə xaçi soxte ğəror oməy.
1901 — Çe Pablo Pikasso əsəron iminə kərə numayiş bın.
1910 — Yaponiya Koreyəş istila kardışe.
1913 — Yunanıstan iyən Serbiya de Bolqarıstani ıştə əlaqonışon ləğv kardışone.
1938 — Çe Azərbaycani Respublika 2-nə Prezident Əbulfəz Elçibəy moədə bıə.
25 Iyun
1801 — Qahirədə çe fransə işğaləkə ğoşun bə turkiyə ğoşuni təslim be.
1861 — Sultan I Əbdulməcid fot be, Sultan I Əbduləziz Osmanlı imperator bıə.
1903 — Mariya Kyuri Parisi Universitetədə ıştə təqdim kardə tezisonədə iştə ofəyə kardə radio barədə votışe.
1923 — Mustafa Kamal Ataturk çe İzmiriku milləti vəkil səçınyəbe.
1950 — Şimoli Koreya ğoşun bə Niso Koreya hurəc kardışe. Çe Koreya canq bino be.
1991 — Sloveniya iyən Xorvatiya ıştə mustəqiləti elan kardışone.
1993 — Tansu Çillər çe Turkiyə iminə jenə sər nazir be.
2009 — Maykl Cekson fot be.
26 Iyun
1723 - Baku: Xəyli muhasirə iyən topon otəşi bəpeşo şəhər bə Rusi ğuvvon təslim be.
1819 - Velosiped bə ğeyd eqınye.
1945 – İbəynə Milləon Təşkilat soxtə be.
1975 - İndira Qandi Hindistanədə hukumətiş soxtışe.
1977 - Elvis Presli oxonə konsertış doşe.
1979 - Məhəmməd Əli ıştə boksə karyera orəxış elan kardışe.
27 Iyun
1893 — Çe Nyu-Yorki borsa* ve bə ji eqıne.
1916 — Hicaz ıştə istiqlalış elan kardışe, Osmanlı İmperiyaku co be.
1917 — Yunanıstan bə Etilaf Dovləton umjən be.
1954 — Çe Dınyo iminə atom enerji santral* Moskva nezi Obninskədə obəy.
1977 — Cibuti ıştə mustəqiləti elan kardışe.
1991 — Dı ruj bə nav ıştə istiqlali elan kardə Sloveniya, Yuqoslaviya əsgəron, tankon iyən ıştənpəron tərəfiku işğal be.
28 Iyun
1461 — IV Eduard çe İngilisi kral be.
1635 — Qvadalupe çe Fransa koloniya be.
1838 — Çe İngilisi kraliça Viktoriya tacnoyə mərasim dəvuniyə be.
1881 — Avstriya iyən Serbiya bə niyonə sərosnə ğol kəşəşone.
1950 — Şimoli Koreya ğüvvon Seuli zəpt kardedən.
1997 — Bə Mayk Taysoni bo ıştə rəqibi quşi ğıç jəy qoroş məğlubiyyət doə be.
29 Iyun
1880 — Fransa Taitiş bə ıştə ərazi umjən kardışe.
1916 — Çe Boeing şirkəti iminə ıştənpəri dəvinə dəvarde.
1958 — Çe Braziliya milli futbol komanda iminə kərə dınyo çempion be.
1976 — Seyşelə səkuron mustəqiləti səşone.
1985 — AİŞ-də Con Lennoni maşın bə 2 milyon 229 həzo dollar havatə be.
1999 — Abdullah Ocalan de «bə vətəni* xəyanətə damğa» bə edami məhkum be.
30 Iyun
1868 — Səmərqənd bə Rusiya imperiya daxil be.
1894 — Londonədə məşhurə pard Tauer Bric obəy.
1894 — Koreya Çiniku ıştə mustəqiləti elan kardışe.
1941 — Dıminə Dınyo Canq: Almaniya çe Ukrayna şəhər Lvovış işğal kardışe.
1960 — Konqo çe Belçikaku ıştə mustəqiləti elan kardışe.
1964 — İminə kərə çe ovşumi şikili neziku kəşe imkan bıə.
2009 — Çe Yəməni həvo şirkəton qıley ıştənp bə ğəzo eqınyə, nəticədə, 152 kəs mardə, i kəs səğ mandə.