|
|
 Bə Tolış portal xəş oməşon .jpg){kind=small} Tolışon - Azərbaycani nıso-xəşəxuni inən İroni Gilon ostanədə jimon kardə xəlğe. Çı Kaspi dıyo nıso-kobəson marzi dırozi zəminon inən Tolışə bandon çı xəlği tarixi məskəne. Tolışon Azərbaycanədə Lankon, Ostoro, Lik, Masal (Az), Vərqədiz, Biləsıvo, Həmoşəru, Səlyon, Natəçolə, Saatlı, Sabirabad; İronədə isə Masal, Ostoro (İr), Rezvanşəhr, Həştpər (Taleş), Nəmin, Şəft, Fumən, Some-e-Səra, Rəşt. Rudbar, Biləsıvo (İr), Parsabad, Xəlxal(Heroabad), şəhərondə kompakt jimon kardən. Tolışon zıvon Hind-Avropə zıvoni qrup aid bıə Tolışə zıvone. Tolışon veyni bə İslom dini Şiə, kami isə bə Sünni məzhəbi etiqad kardeydən. Əcdadon Kadusion hesob kardə buə ım xəlği həxədə tarixədə antik muəllifon əsərondə rast oməydə. |
|
|
|
 Tolışi bandon Tolışi bandon Həməysə bıləndə band Səvəlone. Tolışi bandon veyni vişəynə bandin. Bı vişonədə har curə ləlqıl bedə. Sori ve vaxti bı vişonədə bip, ser, sioqılə, şinqılə, hulə, sef. əno, inji iyən co ləlqılon pəydo karde bedən. Tolışi bandonədə pələnq, bəbır, kubız, hırs, vaq, şəğol, rıvos iyən co kujə hıyvonın hestin. Tolışi Kəmərku, Velbuton, Şonəkon, Ulum nomədə nominə bandon hestışe. Navko ım bandon çı deşmenon hurəcuku bə tolışon ve dastqəb bıən. (bə dumo dəvard...)
 Masal (İron). Çe İroni xaremə-həşipemədə bıə şəhəre. 1998-inə sorədə çe Talış şəhristoniku co bıə. Masal Tolışi bandonədə bəştə vırə qətəşe. Isət çe Ironi tərkibədəy. Çe Masali əhali 100% Tolışe. Masal çe Tolış vilayəti dılədəy. Çe Masali ərazi 633 km², əhaliş 50 həzoye. (bə dumo dəvard...) |
|
|
|
 Tolışi - tolışon zıvon de azəri zıvoni i nəslədəy, dəy nezə ğohome.(1) Tolışon jiedəbin. tosə səlcuqon ome, esətnə İroni xəremədə, Azərboyconi nısoədə.yəni Tolışıstonədə. Peşo Azərboyconədə jimonbıkə tolışon veyni assimilyasiyə bin, qəp jəydən esət azərboyconi zıvonədə- tırkə zıvonədə. Tolışıstonədə tolışon aşmard kam nişo doə bedə rəsmiyə siyahisəyonədə : 200.000 qeyri- rəsmi 300.000 nəfər. Əmmo əsıl rostiədə 2.000.000 nəfərisə veyin. (2) Azərboyconi territoriyədə, ğərəzi tolışon, 23 etnikə xəlqon jimon kardedən: ironəzıvonə xəlqonədə- kurdon, taton... iberəqafqazə xəlqonədə: udi, avar, ləzqi... i. c. Tolışə zıvoni nezə ğohomonədə qıləyni Nəxçivon viloyəti Ordubadi rayonədə jimon bıkə kiliton bən Bı zıvonədə qəb jə əholi təmom assimilyasiyə bıə, ımrəjnə azərboyconi zıvonədə (bə tırki) qəp jəydən. Bınədə bə tolışi zıvoni ən nezbə zıvonon zaza iyən kurdonin. Tolışıstonədə, İroni xəremədə məskunbə tolışon hestışone çanqılə dialekton, şivon...(3) (bə dumo dəvard...) [[File:|160px|right|]] Tolışi folklor Tolışi folklorə janron veyin, çəvonədə qıleyən de “Əlolə” sıxani bino bıə 7 hıccəynə dısətrə-sesətrə peğandəyonin. Çı janri tarix de bə ğədimə əsron riz kardedə. B.V. Milleri votəynə, de bə sıftənə era 7-6-nə əsron abidə-bə “Avesta” ğaton beşedə (15) Hejo əloləon dısətr beyən, peşo bə sesətr-çosətrə şeir oqardeyən nişo doydə ki, çanədə ğədime ın janr. Əloləon əslən vəsfi-hal, yəni mərasimə, məişətə nəğməyin, restə mahneyin: (bə dumo dəvard...)
Template:Wp/tly/Portal Tolış əloğədor portalon
|