|
|
 Bə Fəlsəfə portal xəş oməşonFəlsəfə - ğədimə yunanon zıvonədə filo-piye, sofiya-mudrikəti sıxanədə peqətə bə. Fəlsəfə 2 formədə bedə materialist, idealist. Materialist fəlsəfə Xıdo ğəbul kardəni, idealist fəlsəfə həmmə ofayə kardəkəs Xıdoy votedə. Materialist fəlsəfə Darvinizmi, təkamül nəzəriyyə əsas peqətedə. |
|
|
|
 Məntığ (yunan. λογική) — «mılohizon həxədə elm», «fikironədə iyən fəoliyyətədə pebemonon həxədə elm» — məntığiyə zıvoni de intellektə fame ğanunon, metodon iyən formon həxədə elm. Məntıği həxədə zınəyon ki de təfəkkuri sə beydən, əve əy ğəbul karde bəbe bənə sərostə təfəkkuri həxədə elmi ğəzinən. Eyni zəmonədə məntıği hisob karde bəbe təsdığ iyən təkzibi metodon həxədə elmi ğəzinə. Məntıği de ğəzənc kardə bıə təcrubə iyən fame vositə həğiğəti bə dast varde elm hisob kardəkəsonən hestin. Məntıği ovcədə Aristotel iyən Qottlob Freqeni rol yole. Məntığ əsosən baxş beydə bə dı vırə. Ənənəvi məntıği səpe soxtə bıə Formal məntığ iyən formal məntıği səpe soxtə bıə Riyozi məntığ. Məntığ hisob beydə həmə elmon instrument. Məntıği məzmun Klassik məntıği nəzəriyə izoh kardə beydə de xısusi zıvoni, mılohizə bə nav doə beydə de de maddi nımunon. Səhvon səpe nəzorət hələ soxtə bıəni əyo, hələ qırd forməyn bıəni mığyosinə şın, hozı kardə bıəni çe təsviron məhdudiyət i.c.ç. Əncəx, demiyən bə ico, sərost mılohizə karde mədəniyət ofəye zınəbe detobə məntıği elmi bə məydon beşe. Mıəyyənkarde, təsnifot, təsdığ, təkzib iyən co məntıği əməliyoton bə məydon beşeydən har qılə odəmi tərəfo fikiri dınyoədə çəy ıştəku vəbastə nıbıə iyən de mıvofiğə səhvon. Əve kali kəson jıqo hisob kardeydən ki, şəxsi təfəkkur təbii qıləy prosese iyən çəy nişe ehtiyoc bə analizi. Jıqo hisob kardə beydə ki, qəpjemon – təfəkkuri ıştəne ki heste. (bə dumo dəvard...)
 |
|
|
|
 Zərdustəti - Çəmə bənəy Zərduşti zınə peyğəmbəri nom sərostəyış zər iyən dust sıxanon bə i co omeku bə miyon beşə. Çı nomiku jıqo fame bedə ki, iyo ZƏR bə Xıdo nomi doə tərife, dustən ki bərmalə çiyə qılə sıxane. Jıqo nomon bə Xıdo vey peyğəmbəron doə bən. Kitabulla -Musa (s) Nəbiulla– Məhəmməd (s.ə.v.), Xəlilulla- İbrahim (s) iyən co timsalon varde bəbey. Odəmon jimonədə bə iqləliyə Xıdo dəvite iminə bəjən Zərdustiətiku mandə. Çı Xıdo bə odəmon vığandə, bə iqləliyə Xıdo bovə kardə kitobon reçə navədə Avestə şedə. (bə dumo dəvard...)  Ğıron (Qurani- Kərim, Qurani- Şərif) (bə ərəbi: القُرآن əl-quran) Çe İslam dini mığəddəsə iyən ən əsosinə kitobe. Ğıron çı Xıdo (Allahi) hamiyə sıxanonin, de Cəbraili (ə) vositə bə Hz.Məhəmmədi (s) vəhy kardə bıə. Ğıroni hestışe bəştəxos nomış bıə 114 surə iyən 6236 ayə. Ğıroni ən dırozə surə Bəqərə (Qo) surə (286 ayə), ən kırtə surə Kovsər (Honi) surəy (3 ayə). Ğıroni ən dırozə ayə çe Bəqərə surə 282-nə ayəy. Ğıroni de co səmaviyə kitobon (Suhuf, Zəbur, Tovrat, İncil) fərqbıdə əsosinə cəhət çəy sıftə ikərədə bə Hz.Məhəmmədi ğəlbi, peşo 23 sorə dırozə vaxtədə çe Xıdo (Allahi) tərəfo de mələk – Cəbrayıli (ə) vositə hissə-hissə nozil beye. Kalikəson voteydən ki, Bəqərə surə oxonə 2 ayə çe Xıdo (Allahi) ıştəniku bə Məhəmməd peyğəmbəri (s) vəhy kardə bıə. (bə dumo dəvard...)
|
