ክእናመ ዐላ ቱ
መብራህቱ ዮሴፍ ግርማይ ወልደግዮርጊስ
“ከባሲል ዶሽለ እንዴ ቃረጭከ፡ ሐሽወት ናይለ ዐከሰት ከብሱለት እንዴ ሉሽከ፡ ቅምብለት እግል ትጀርብ አዳምነ እግል ተአፍኔ ምኒነ ኢገብእ!”
“ሄየእ፡ እግል መስለሐት ሰወረትቱ ማሚ?”
“መስለሐት ሰውረት እብ ደማን ለበ ገበይ እትኢኮን እብ ስራይ ጉሉላት መአዜ ገብአ….”
(ከብሱል ለትነድድ ሐሽወት ለትጸብጥ ክፋል ናይ ርሳስቱ። ለልትፈጀር ክፋል ህዬ ዲብ ደምቀት ናይለ ቅምብለት ሀለ። ቅምብለት ምስል ምድር አው ለገብአት ሓጀት ዶል ትዳገሽ ለልትፈርገዕ ክፋል ቱ)
ፍንጌ መድፈዐጂታት ወመስኡሊን ናይለ ውሕደት ክቡድ ስለሕ ድቁብ መክሐደ ወንቃሽ አተላለ። ዲብ ደንጎበ ላኪን ዲብ ውፋቅ ትበጸሐ። እብ አሳስ ውፋቆም፡ አርቢዒቶም መስኡሊን ምስል ረዋዲሆም ወክሻፈቶም፡ ለትጀረብ ቅምብለት እተየ ክምሰል ትትከሬ እግል ልርአው ዲብለ ልትወጤ እሎም አካን ውቅል ፈግረው። ፈርሀቶም፡ ዲበ ጀርቤ በክት ሙናድል ባስልዮስ ገብረእዝጋብሄር (ባሴ) እብ ዐቢሁ ህዬ ሙናድል በየኔ ሚ እግል ልግበእ ቱ፡ ለልብል ዐለ። ሰበቡ ህዬ በየኔ ናይ ጀርቤ ቅምብለት ዲብ ሰበጣነት እንዴ ሎሸ ዝያድ ገያደት ርሳስ እንዴ ትገለበ ሞት እግል ለአጅሌ እግል ልጀረብ ቱ። ሰበት እሊ፡ በየኔ ወቅምብለቱ እበ ዎሮት እንክር፡ እስትሽሃድ ወሐክር ህዬ እበ ካልእ እንክር፡ ክልኦት ዕድዋን ቀበሊት ሕድ አሻተተው። ለድዋራት ሀዳአት ወርሰቱ። በየኔ ሰድቀት ናይለ ጀርቤ እግል ልግበእ ትዳለ። ባሴ ህዬ ሙጀርባይ። ለናይ ጀርቤ ሳዐት ዲብ ትሻረፍ አክለ ጌሰት፡ ቅምብለት ዲብ ሰበጣነት ሽክ ትቤ!...
“ እክል እሊ ከአፎ አወሐትከ ትትባለሐ ውላጄ!” ቤለ ለጀርቤ ለአትፈከረዩ ዎሮት መለሀዮም።
* * *
ዲብ ብርጌድ 44 እብ ዜሮ አርበዕቴ (04) ለትትአመር ስርየት ስለሕ ክቡድ፡ ዲብ ጀብሀት ምፍጋር ጸሓይ ሳሕል ምስል መድፈዐጂታት ባሴ ወመልሂቱ፡ ዲብ ሕግስ ህልመት ለትትበሀል ክረዕ ውቅል፡ ሞርታራት እብ ዲግሪ ወተንሺን
እንዴ አዳሌት፡ እንክር ድማን ምስል ዕንክለት ዐዳይሎ (መግዛእቲ) እብ ድገለብ ምስል አድብር ጋሕማጥ ወወኪ እንዴ አስረት ምስለ “ውቃው እዝ” ለትሰሜት ስርየት አባይ እብ ለኩፍ ቀናብል ላሊ ወአምዕል ትትሄለል ዐለት።ብዝሔ ናይለ እብ ክልኢቱ ጀሃት ልትለከፍ ለዐለ ቀናብል ክሉ ረአሱ ለልትመጣወር ኢኮን። አንፋር ስለሕ ክቡድ ውቃው እዝ፡ ምን ረሕመት ለአለቡ ብዝሔ ቀናብል እተሓድ ሶፌት ለአትበገሰዩ እትገብእ፡ ቅድረት ስለሕ ክቡድ ለበ ውሕደት ተ ለዐለት። ሙናድሊን እብ ፍንቱይ ዲብ ረአስለ 82 ለልትበሀል ሞርታር እቢ ዛይደት ለዐለት እሎም፡ ዲብ ጢሾሆም ዕጉላም እት እንቶምመ ትትከሬ እቶም ሰበት ዐለት ቱ።
ምን ስርየት ስልሕ ክቡድ ባዶ አርበዕቴ፡ 15 ውላድ ወአዋልድ እንዴ ትፋገረው፡ ናይ ስርየት ፍርቀት ዓዳት እንዴ ከወነው ወራታት ዓዳት ወዱ ዐለው። እት ረአስለ ወራታት ዓዳት ህዬ ምን አርበዕ አስክ ሐምስ ናይ 81፡ 82፡12፡ ሞርታራት ዕንዱቃም ዐለው። ሐርብ ምነ ተአምበተ እቱ ወክድ ህዬ ከበሮሆም ወመስንቆሆም እንዴ አጸገዐው ምስል ስርየቶም እንዴ ትገደመው አመት ሐርብ ወዱ።
ወቅቱ መአይደት አባያምነ ሰውረት ኤረትርየ እግል ዲመ እንዴ ሰርተት እግል ልርአው፡ አምር ወመዕነውየት መጦር ንዛም ደርግ ለበጥረው እቱ ሳድስ ወራር (ፊራሮ ኮከብ ቀዬ) ቅሩብ ፈሺሉ ለዐለ እቱ አውካድ ቱ። ሙናድል፡ ቀደም እሊ ወራር እሊ ልግበእ ወዲብለ ወክድለ ወራር፡ ለትዐደዩ ለዐለ መሳድድ ሸርሑ እት ህለ ሰእየት እንዴ ትሴፈ ሌጠ እንዴ ኢገብእ፡ ‘ሐያት’ ልብለ ዐለ እግለ ሐያት ለስድት። ግሩም ልብሉ ለመስደድ፡ እግለ ወቅት እኩይ አኬኮ እንዴ ኢልብል ሰኒ ህሌኮ ዲብ ልብል ሸርሐዩ። እብ ዕርቅነ ገሌ ክፋል ገሮቡ ዲብ ራቄዕ ወዳብል እንዴ አልበሰ፡ ለርቄዕ እንዴ ሐግለ ለኢለብሰ ክፋል ገሮቡ ህዬ እብ ጸሓይ ወብርድ ብዕድ ሕብር እንዴ ለብሰ ክምሰል ዎሮት ሕብር ድብለት እንዴ መስለ ለትረአ እቱ እዋን ቱ።
እለ 15 ደነግል ወአብጸሐት ለጸብጠት መጅሙዐት፡ ምን ሰለስ አስክ አርበዕ ሕበዘት ለኢዘይድ እግል ጸብሐ ወድራረ፡ ጽቤሕ ህዬ፡ አክደር ሕብር ሌጠ ለሀሌ እሉ እት ኢኮን፡ ስሙምቱ ሚ ናጊ ለኢልትአመር፡ ምን ክል ሳሰት እንዴ አሬት እብ ማይ ለልትጬፌ አቀጥፍቱ ለዐለ። ለተዐግለ ነብረ እግል ስሜት ትመጽእ እት ኢኮን ዲብ ሳልሳይት ልቅመት እዴከ ሌጠ ለትልሕስ እቱ ወቅት። ከብድ ክል ነፈር ጅወ ለትሸርሀበት እቱ ወቅት መክሩህ ዐለ። እብ ሰበብ እሊ ገሌ አንፋር ናይለ መጅሙዐትናይ መዳፈዐት ከሃላቶም እንዴ ሀጎገ እብ ሕማማት ፍጋር ወስዕለት ለተአዘው፡ እብ መወራብብ ጸልዕ ለተዐዘበው ኢተሐገለው። ደዐ ክል ሙናድል ላኪን አቤኮ እግል ክሉ መታክል ዐለት።
ምሴት ሐቴ፡ ነፈርለ መጅሙዐት ባሴ፡ ዲብለ ጡርቅት ቴንደቱ እንዴ አክረረ፡ ዲብ ተሓቲት ከንፈሩ ትምባክ እንዴ ሰፈ ምራቁ ዲብ በርጭቅ፡ እንዴ አንቀዕረረ ከዋክብ ልትፈረጀ እት ህለ፡ ምን ረዪም አስኩ ዲብ ቀርብ መጽእ ለዐለ ጭፍር አዳም ዲብ መተርአሱ በጽሐ። መኮነን (ነጻግ ትኪ) ቃእድ ቦጦሎኒቱ።
“እንተ ሚተ እለ ምሽክለት፡ ‘ገሌ ባስሮ’”ቤለ ኢረአይ ወኢአማውር እበ መስል ቃነ። መበገስ ህግያሁ፡ ዲብለ አምዕል እብ ብዝሔ ቀናብል እንዴ ዐከሰ ውዕል ሰበት ዐላቱ። አግደ ሰበብ ናይ እሊ ዐከሶት፡ ለቅምብለት ትሸቄት እቱ ወክድ ምንመ ገብእ፡ በራደትመ ተእሲር ዐለ እለ። ለቅምብለት ትፌትት ሐሽወት ለትትበሀል ሓጀት ምን በራደት ለቀንጸ ሙናድሊን ረጡበት ለሰመዉ ሕማም ሰበት ለሐምም፡ ስራዩ ህዬ ሐፋነት ሰበት ተ፡ ዲብ ወክድ መዳሊት እግል ሐርብ፡ ዲብ አንደር ግራንው ሸበህ እሳት እንዴ አቅረሐከ፡ እንዴ አትራየምከ እብ ክሎሊት ክምሰል ስሒን አዳምቱ እሳት ለተአስሕኑ። ዲብ ወክድ ሐርብ ላኪን፡ ክእነ እግል ልግበእ ሰበት ኢቀድር፡ ዲብ ንዳል ህዬ፡ “እሊ ነቅሰ ሚኒነ፡ ህቱ እንዴ ኢመጽእ እግል ንሽቄ ይእንቀድር፡” ለልብል መሰምስ ሰበት አለቡ፡ እበ ብከ እንዴ ባሰርከ እግለ ጋምም ለህለ አሽየእ አትመሞት ኢገብአ ምንገብእ ብዕድ ሕርያን ይዐለ።
ክምሰል ዎሮት ሐል፡ አዋልድ ለገዛይፍ እት ብርጌድ 76፡ ስለሕ ክቡድ ሐቆመ ትረተበየ፡ እግለ ውሕደት በክት ዐቢቱ ለዐለ። እለ ረጡበት ለሐመት ሐሽወት፡ በደለ እሳት እንዴ ገብአየ፡ ዲብ ክልኢቱ ሃባጠን እንዴ ኣተያሀ፡ ክምሰል ሔቅፋይት ዲርሆ፡ ሸክለን እንዴ ቀየረየ እግል መደት ደቃይቅ ሰኒ እንዴ ሐቅፈያሁ እብ ብድረ ወደአል እንዴ ሐፈናያሁ “ናዬ ሰኒ ሐልፍነት” ዲብ ልብለ እግል መድፈዐጂ ለሀይባሁ ወቅያሩ ብዕድ ሐሽወት ለሐቅፈ - ሐርብ ለአተላሌ ዐለ። እብ ክእነ ለሸቀ ወእግል አባይ ለአድመዐ ቀናብል ሑድ ይዐለ።
መልህያት ዮርዳኖስ ጎብሮይ፡ አልማዝ ትኪኤ፡ ወለት ሻሹ፡ ግምጀ (ሻጡ) ዕንሹ ወብዕዳት ገሌ ምነን እብ ክእነ ገበይ ዋጅበን ለአትመመየ እብ አርወሐተን ለህለየ ወለአስተሽሀደየ ሙናድላት ተን።
* * *
ባሴ፡ እግል መደቲት ቀሸው ሐቆለ ቤለ፡ ‘ገለ ኒዴ’ ለትብል ህግየ ነጻግ ትኪ ክምሰል ቀጽ እንዴ ኢተአሰክብተ መዬቱ። “ አማኑቱ ነጻግ ትኪ’ አስክ ሚዶልቱ እግል ሐሽወት እሳት ዲብ ተሓፍን ወዲብ ሃባጥ እት ጨቅጥ እግል ትትሓረብ!?” ለትብል ስካብ ለትከልእ ህግየ እብ ትሉሉይ ሐቆለ አዳወረየ፡ እብ ሕልም ዎሮት ሐል ረክበ። ፍክረት ተ እት ኢኮን ልሰዕ እት ፍዕል
ኢበጽሐ። “እሊ ወእሊ ተአክብ፡ እለ ህዬ ክእነ እንዴ ወዴከ ትቀርጨ፡ ምስል እሊ ተአለጥአ…ከላስ! እሊ ዲብ ሐርብ ለሐልለነ ለህለ ሕማም ዐከሶት ሐሽወት ሐል ረክበ በህለት ቱ፡” ቤለ ራሐት ዲብ ትሰመዖ ዲብለ ጥዑም ሕልሙ።
ጸሓይ፡ እበ ልምድት ገበየ ፈግረት ወእንጮጭሓየ ማደደት። ባሴመ ሕልሙ እግል ልጀርብ ኑግኑግ ቤ። ጅማዐቱ ማይ ክምሰል ወርደው፡ ህቱ መናሰበት ሰኔት ገብአት እግሉ። እግል ሐቴ ናይ ዶሽከ ርሳስ ረአሰ እንዴ አፍገረ፡ እግለ ጸላም ባሮተ ዲብ ምድር እንዴ ከዐ፡ ቅምብለት 82 ሚሊሜተር አምጸአ። ለዲብ ጠረፍ ረአስለ ቅምብለት ለህሌት፡ ለቅምብለት ለትፈርግዕ (ፍዩዝ) እንዴ አፍገረ፡ እግለ እዱሉዩ ለዐለ ከብሱል ዲብ አንገቡ ለሐሽወት ሎሸ እሉ። አክለ ክምሰል ቱ ክም አከደ ህዬ እንዴ አፍገረዩ፡ ምስማር እንዴ ወደ ነኣይሽ መጣርቅ ወደ እቱ። እለ ጀርቤ እለ አምዕል እብ ግዲደ ለነስአት ዐለት። ለትዘብጥ እበ እመነት ዲብ ትባድል፡ እብ ምስማር ናይ ዶሽከ ከብሱል እብ በይንከ እግል ትጣርቅ፡ ወቅት ለነስእ ሽቅል ዐለ።
ካልኣይት ላሊመ ግምሽ ሰክበ እት ኢኮን፡ ጽብሕ ምድር እግሉ ዝያድ ለገብአ ልግበእ ምህም ሰበት ዐለ ስካብ ኢትረአዩ። እንዴ አግወሐ አወላይ ገጽ እንዴ አተመመ ዲብ ካልኣይ ገጽ ጀርቤ አተ። ምነ እት ርሽመትለ ፍዩዝ ለህሌ፡ ለአግደ መፈርገዓይት እንዴ አፍገረ፡ እግለ ኔዳይት ቅምብለት ሐሽወት ዲብለ ከብሱለተ እንዴ ሎሸ እለ ዲበ ዱሉይ ለዐለ ሰበጣነት ሞርታር 82 እብ ደማነት ካምለት ኣተየ። እዘን ባሴ እምበል ሸክ “ጥሽ” ለትብል ናይ ብሸራት ክርን ትበሸረ። ሳልፋይ ሀደፉ፡ ለናይ ሞርታር እብረት እግለ ከብሱለትለ ዶሽከ ትዘብጠ ሚ ኢፋል! ለትብል መስአለት በሊስ እግል ልርከብ ዐለ እሉ። ዘብጠየ ህዬ፡
እግለ ትቃጠር ለዐለት ለህበቱ እብ እዴሁ ማሰሰየ ከኮዝ ማይ ሰተ። ምን ሐዲስ ዲብ ሽቅሉ አቅበለ። እግለ ዐከሰ ሐሽወት ዲብ ለአፈግር ዲበ እዱሉየ ለዐለ ከብሱል ኣተዩ - ክሉ ረአሱ ኢትሸከከ። እሊ ክሉ ዲብ ሸቄ ልብ ለከረ እሉ ነፈር ይዐለ - ላመ ካልኣዩ መድፈዐጂ በየኔ። እንዴ ኢልአድግ ክልኦት ኖሱ ለአዳለዩ ናይ ዶሽከ ከብሱል፡ ክልኤ ህዬ ቀናብል ሰኒ እንዴ አዳለ አስክ አባይ እግል ልፌትቱ ትዳለ።
እሊ ላኪን እብ እዴ ኖስከ ለገብእ ይዐለ። መስኡሊኑ እግል ለሐብር ሰበት ዐለ እሉ፡ ለእንዴ ተዐገለው ዕንታቱ ፍድ ልብሎ ለዐለው መስኡሊን እብ ደማነት ካምለት ፍክሩ እብ ተፋሲል ሸርሐ እሎም። ክልኦት ሜርሐት ቦጦሎኒ ኣድም መሐመድ ኮከል ወመኮነን ነጻግ ትኪ፡ ክልኦት ሜርሐት ስርየት ጸጋይ መሓር (ውድ መሓሪ) ወኪዳኔ ተስፋይ (ውዲ ስኞረ) ዲብለ ዱሊት ለዐለት ጀርቤ ዲብ ክልኤ ትከፈለው።
“ናይ ዶሽከ፡ ከብሱል እንዴ ቀረጭከ ለዐከሰት ሐሽወት እንዴ ሉሽከ፡ ቅምብለት እግል ትጀርብ!”
“አዳምነ እግል ተአፍኔ ምኒነ!” “ኢገብእ።”
“ጀርቤ ሰከይ ኢትከልእ፡ ልጀረብ።”
…ለመክሐደ ሐፍነት፡ እት ክላሰት እግል ትብጸሕ ሰበት ዐለ እለ፡ ላኪን “ልጀረብ” ዲብለ ትብል መፋሀመት ትብጸሐት። ዲብ አየ ህዬ እግል ልጀረብ ቱ? ከአፎ እግል ልግበእ? ምንቱ ህዬ እለ ደማን ለአለበ ናይ ጀርቤ ቅምብለት ዲብ ሰብጣነት ለልኣትየ? ሰኣላት ትሩድ መጽአ። ለበሊስመ ኢሬመ፡ እግል ሐቴሃቱ - ቅምብለት እግል ትጀርብ እስትሽሃድ ደፍዕ። እግል ክሉ ዲመ ለሳድፍ ናይ ጀርቤ ቴለል ስዱድ! ‘አነ፡ አነ፡ እግል ክሉ ዶልዶል ለመጽእ ሰኒ ሽእ ህዬ ‘እግልከ እግልከ’ ብሂል ዐለ ዓዳት ሙናድል። ሰበት እሊ ፍንጌ በየኔ ወባሴ ምንቱ እግለ ጀርቤ እብ ርሑ ለልትሰበል ዲብለ ልብል ‘ኖሼ ኖሼ’ እት ልብሎ ትባደረው።
በየኔ ለቅምብለት ዲብለ ሰብጣነት እግል ለኣትየ፡ ባሴ ህዬ ርይም እንዴ ቤለ ለባሩደት አክል አዪ ሐረከት ክምሰል ትወዴ ወሚ ተጠውር ክምሰል ተአርኤ እግል ለአቅምብት ዲብ ውፋቅ በጽሐው። በየኔ ለቅምብለት ክምሰል ኣተየ፡ ክምሰል በርሀት በርቅ እብ ኣክሮባት እንዴ ትጋለበ እብለ እግል ለአድሕኑ ለቀድር ደይን እግል ልደርገግ ዐለ እሉ። እሊ ምን ደሐን ዲብ ሞት ለቀርብ ሕርያን እንዴ ጸብጠ፡ ዲብለ ናይ ደንጎበ ሄራር አስክ እስትሽሃድ ለትቀርር ኢነት አሳደረ። አው ለጀርቤ እግል ትትሰርገል አውመ ገሮብ በየኔ እንዴ ትሸንረሐ ፍዘሀ ቅምብለት እግል ልግበእ፡ ለቅምብለት ዲብ ሰበጣነት ሽክ ትቤ። ክል ነፈር እብ ሀመት እት ምድር አድኖነ።
ዲብለ ሐጫር ኢነት፡ ሀንደጎት ልብ ናይ ክሉ ዲቡ ለዐለ አዳም ርሽመት በጽሐት። ክምሰለ ዲብ ሀወእ ለልትፌተት ሳሩክ ለገብእ መዳሊት ወመስኢት፡ ሐቴ-ክልኤ-ሰለስ እንዴ ቤለ ሰእዮባት ዐስተር በጽሐ።
‘ዲም’!
“ዐውቴ እግል ገቢል!ዐውቴ እግል ገቢል!’ እግል ባሴ ካልኣይት እግል ብዕዳም ህዬ ሳልፋይት ብሸራት ጀርቤ ቅምብለት።
በየኔ ዲብለ እት ልትጋለብ ለጸድፈ እተ አካን ምስል እምን ዱጉሽ ዲብ እንቱ። ዲብለ ሐሬ ለሸዐረ እቡ ጅረሕ እንዴ ኢልትወለብ። “አሃ የሀው…ሚቱ ሚቱ”
ለልብል ሻፍግ ሰኣል ወጀሀ። ባሴ “ዐውቴ እግል ገቢል!’ ዲብ ትፌተት ገርበት! ዐውቴ እግል ገቢል” ዲብ ልብል እምበል ልቡ ትሳረረ ወአስክ በየኔ ገጹ አሳደረ። ምን ናይ ሞት አዋይን ዲብ ናይ ዐውቴ ሄሰት ተዐደው።
ሐቆሁ፡ ምን አርብዒቶም መስኡሊን እተየ ትከሬት ለልብል ብዕድ ምህም ሰኣል ቀንጸ። ባሴ፡ እብ ፈርሐት አመት ምክያዱ እንዴ ኢደሌ፡ ሬድዮ እትሳል እንዴ ከስተ ሀለው፡ ሀለው፡ ቤለ ዲብ ለአተናፍስ። እዘኑ “ተዐወት ተዐወት ለትብል ልእከት ብሸራት ሰምዐት። ልሰዕ ለክርን እንዴ ኢተአከትም እግለ ሬድዮሁ ክመ ፍቱይ ውላድ ሰዐመየ።
ለቅምብለት ምን ድፈዕ አባይ ሐድ ዐስር ምትር እንዴ ሐልፈት ትከሬት። እግለ ዝያደት ሪም እግል አስነዮት ምነ ዱሊት ለዐለት ካልኣይት ቅምብለት ሕድት ሐሽወት እንዴ አንቀሰ ዲብለ ልትሐዜ ለዐለ ድፈዕ አባይ ክምሰል ትትከሬ እግል ልግበእቱ ለዐለ።
አዜመ፡ በየኔ ቅምብለት ዲብ ሰበጣነት ሎሸየ። ምነ ሳልፋይ እበ ኢትትፈንቴ እንዴ ትጋለበ ጸድፈ። መስኢት ዐስተር ሐወጸ። ምን ፍገሪት ናይለ አወላይት ቅምብለት እንዴ ትበገሰው መብዘሖም ዳምናም ሰበት ዐለው ክመ አወላይት ኢነት ኢትሻቀለው። ምናተ ለቅምብለት ቂም ሌጠ ትቤ።
“ዐባቅ” ዲብ ንሳል ባሴ ለትወቀረት ናይ ሐሩቀት ሄራይት ተሌት።
ዲብ ስለሕ ክቡድ ለትኬለመ፡ ለለከፍካሀ ቅምብለት ሀደፈ ዘብጠት ሚ ኢፋል ለተሐብር ምነ አካን “በሰጥከኒ ዲበ ድገም፡ ሽፈግ፡” ዲብ ልብል ለሐምደከ እንዴ ዐለ፡ ለለሀጅም ዴሽ እበ ዘበጥካሁ ሀደፍ ለወ ወዴካሁ እግሉ ሰዳይት መዕነውየቱ እንዴ ትወቀለት ለሀጅም እት ህለ፡ ለኣቴካሀ ካልኣይት ቅምብለት ተዐክስ እት ህሌት ለትትከለቅ ሐሩቀት ሸሬሕ ኢትረክብ እሉ። ዐከሶት ሌጠ እንዴ ኢትገብእ፡ ለዐከሰት ቅምብለት ምን ሰበጣነት እግል ተአፍግረ ለህለ መታክልመ ምን ሐዲስ ለተትሐርቅ ተ። ሰበጣነት እንዴ ቀየስከ፡ ቅምብለት እግል ኢትትፈርገዕ እትከ ሽዑርከ እንዴ ራቀብከ ለገብእ፡ ምን ቅያስ ወለዐል መትደጋግ ዛይድ ለጠልብ ወቀይ። ሰበቡ፡ እትንቆቱረ ዲብ እንተ ሐቆ ትፈርገዐት መጅሙዐት እብ ተማመ አክተመት በህለት ቱ።
እሊ እንዴ ሐለፍከ፡ ምን ሐዲስ ለሔሰ አትራተዖት ወአትሳነዮት ሪም እንዴ አትመቃረሐከ እግል ትልከፍ ደማነቱ ዲብ ሰኣል ለለአቴቱ። ዶል ዶል እብ ሐረቀት፡ ለባሩደት እብ ግልብ ደርግገ መጸአከ። ዲብ ሐርብ፡ ናይ ሐቴ ደቂቀት አደጎት አው ሸፊግ ዲብ ዐውቴ ወፈሸል ምህም ዶር ትተልሄ።
ለዐከሰት ቅምብለት እግል ለአፍግሮ እግለ ሰበጣነት ዲብ ነክንኮ ‘ጭልን ጭልን ለትብል ክርን ሰምዐው። ለሰበጣነት ከርሰ ክምሰል ፈተሸወ ህዬ ለእብ ዐውቴ ትፌተተት ሳልፋይት ቅምብለት ምስለ እግል ትለክመ ለዐለት እለ ከብሱለት ዲበ ሰበጣነት እንዴ ሐድገተ ክምሰል ትሞጠዐት ተአመረ። ለዲቡ ተርፈት ከብሱለት፡ እግለ እብረት ሰበት ከርዐተ ህዬ ለካልኣይት ቅምብለት እግል ተዐስክ ክምሰል ቀድረት ፈሀመው። ለከብሱል እንዴ አፍገረው ምን ሐዲስ ሐሽወት እንዴ አንቀሰው ምን ሐዲስ ጀርቤ ወደው። ለከብሱለት ህዬ ምስለ ቅምብለት ትሞጠዐት፡ ሰእየት ለተሀይብ ጀርቤ ህዬ ገብአ እሎም። እግልሚቱ ለሳልፋይት ከብሱለት ዲብ ሰበጣነት ተርፈት ወለካልኣይት ላኪን ጌሰት? ለልብል ሰኣል ላዝም በሊስ እግል ልርከብ ለዐለ እሉ ሰኣልቱ። እሊ ሰኣል እሊ እግል በሊስ ዕልማይት ወናይ ኖስ ተሕሊል ቀርበ። ከብሱለት ሰበት ሬመት፡ ሰበት ሐፍነት፡ መጣርቅ ሰበት ፈይሐ - ሰበት ጨበ ወለመስሉ ለልብል ገብአ።
ባሴ፡ እግለ ከብሱል እንዴ ሓጨርከ ዶል ትቀርጩ፡ አክል ሕድ ምስለ ሐሽወት እንዴ አትሳነንከ፡ ሰኒ እግል ልምጸእ ቀድር ለልብል ፍክር ሐዲስ በይአዩ።
ቃእድ ብርጌድ ክቡድ ስለሕ 76፡ ሙናድል ረመዳን ኣውልያይ፡ ሐብሬ ናይ እሊ ሐዲስ ምህዞ ክምሰል በጽሐዩ፡ እግል ባሴ ትላከዩ። ባሴ፡ አፍካሩ ለሸርሕ እቡ በክት ሰበት ረክበ ፈርሐ። እግል ልቅረብ እቱ ለቀድር ሰኣላት ወለለሀይቡ በሊስ ዲብ ለሐስብ፡ ገበይ እት ባትክ ዲብ መክተብ ብርጌድ ምስል ረመዳን ትዋጀሀ።
“ኬፍ ከፎ ህሌከ፡” ትከበተዩ እብ ባርህ ገጽ ወሕድርኖት።
“ተማም ሚ እግል ኢንግበእ።” , “ጅማዐት ህዬ?”
“ክሉ ሰኒ ህሌነ ከላፍ አለብነ” ምነ ልምድት ህግያሁ ሽፍግ እት እንቱ በልሰ እሉ።
ፍጡር እንዴ ዳለ በልዕ ዲብ ህለ፡ ቴለል ድፈዕ አትሃጀከዩ። ባሴ ክምሰል አፍጠረ መበገስ ምህዞሁ ናይ መስተቅበል አፋክሩ እብ ተፋሲል እግል ረመዳን ሸርሐ እሉ። ለከብሱለት ዲብ ራሕበ ( ወራታት ነጃረት ወሕዳደት) እንዴ ጌሰ እብ ገበይ ጥውርት መጣርቅ ምንገብእ እተ ሰኒ እግል ልምጸእ ክምሰል ቀድር፡ ዳምን ዐለ። “እሊ ህዬ እግል ሞርታር 82 ሌጠ እንዴ ኢገብእ ለእብ ዶልዶሉ ሳድፈነ ዐከሶት 12፡ መድፍዕመ ናይ መሕተ ከብሱል እንዴ ጀረብከ ሐል እግል ልትባሰር እሉ ቀድር” ቤለ እብ ደማነት ካምለት ዲብ ልትሃገዩ። ሙናድል ረመዳን አውልያይ ረአይ ባሴ እንዴ ፈሀመ፡ አሰልፍ ጀርቤ 82 እግል ልግበእ
እንዴ ቀረረ። እተ ዶሉ እግል ወድ ፍሬ፡ ነፈር ውሕደት ረሕበ፡ እንዴ ትላከ
“ ክምሰለ ልብከ እንዴ ወዴከ አዳልየ” እንዴ ቤለ እግል ክልኢቶም ሳረሐ።
ባሴ ፍገሪት ምህዞሁ እብ ዐውቴ እግል ልትመም ዲብ ልተምኔ፡ እግል ጸብሕ ዲብ ምግብነ አተ። ለዲብ ድፈዕ ኢትትረኤ እንጌረ ዐደስ ሕፉስ ክምሰል ጋሻይ፡ ምን ክሉ ህዬ ዲብ ድፈዕ ለመጽአ ጋሻይ፡ ሰኒ እንዴ ትካሸነት ቀርበት እሉ። ህቱ ዲብ ደርብብ ወለውሽ ወበዐል ተረት እስቡዕየት (መጋባይ) ህዬ “ ብለዕ መለሀይ ዲብ ልብል ወደለ ሸሓነ ሸበ እብ እንጌረት ዲብ ገልብብ ሕድ ሐለለው። ዲብ ረአስ እሊ ክልኤ ክባየት ሻሂ እንዴ ወሰከ፡ ክምሰል ጸግበ፡ ተረፍ ጽጋቡ እግል ልሕደግ አርወሐቱ ኢውዴት እሉ። ለዲብ ድፈዕ ህለው መልሂቱ ሰበት ትረአው፡ እት ሽንኪቱ እንዴ ዐቅረ እግል ልንሰእ እሎም ይአበ። እግለ መጋባይ እንዴ ሐመደ ህዬ አስክ ድፍዑ ትሳረሐ። እግለ ነብረ ህዬ፡ ‘ ካልኣይት አምዕል ትደግሚኒ ግብኢ” እንዴ ቤለ እብ ከብዱ ተምነ። ገሌ ስልቀ (ስወ) ምን ረክብ እንዴ ቤለ ዕንድር ኣንፉ ዲብ ለሐርክ አተናሽዐ። ምናተ፡ ኣንፉ ዕሳሱ እንዴ ሰሐበ ሌጠ ተርፈ። ትሰአለ፡ ሐቴ ሐገት ለትገብእ ትምባክ ላተ ኢሐግለ። ብዕድ እንዴ ኢልትነፈዕ እቡ እግል ልሕለፍ ለይሐዘ በክት፡ ዲብ ሕሊል ቀብር ወአት ልባሱ ወገሮቡ እግል ልሕጸብ በክት ረክበ። ብላዩ እንዴ ተዐንደቀ ስርዋኑ ወከሚሸቱ ዲብ እበነትለ ሕሊል እንዴ ማደደዩ፡ እበ እብ ሳቡነት ጀብሀት ለልትአመር (ቅንሺ) እንዴ ጨፍጨፈ እግል ልትሐጸቡ ክምቱ አርወሐቱ አሰአለ። ዲብለ ሕሊል ክምሰል ትከረ እግል ልሕጸብ ወልትሐጸብ ትዳለ። ዲብለ መዐደዩ ዎሮት ሙናድል ረአሱ እብ ሳቡን እት ለሐጽብ ክምሰል ረአ ለነኣይሽ ዕንታቱ ምን አምቱደን አፍገረየን ከአስኩ አቅመተ። ለነፈር እብ አማን እብ ሳቡነት ልትሐጸብ ክምሰል ህለ አከደ። ክምሰል ቀንዲፍ ህዬ ሽክ ቤለ እቱ።
“ሰላማት መለሀይ።”
“መርሐበ” በልሰ ለእብ ሳቡነት ጭገሩ ለሐጽብ ለዐለ ነፈር።
ባሴ እምበል ሰኣል ዲብ መጦሩ ግሲ እንዴ ቤለ እምበል ረአሱ እግል ልትሐጸብ አምበተ። እብ ውሕዳቶም ሕድ ሐቆለ ትሰአለው፡ “እንከ መለሀይ እሊ ሕቃቅ ሐቴ ዶል ረአስከ ድከክ እቡ” እንዴ ቤለ ለሳቡነት መጠዩ።
ዲብ ንዳል ሳቡነት እግል ትርከብ ፍንቱይ በክት ቱ፡ ባሴ፡ ‘ሐቴ ዶል ረአስከ ድከክ እበ እንዴ ትበሀለ ለተሀየበየ ሳቡነት ወቅት ረዪም ተሐጸበ እበ፡ ጭገሩ ሰኒ እንዴ ሐጽበ ወእንዴ ትመሸጠ ዲብ ለሀረዋሬ ዲብ ውሕደቱ ዔረ።
* * *
አንፋር ስለሕ ክቡድ ለሳድፎም መታክል እግል ለአርሁ፡ ለኢወዱው ሽእ ይዐለ። ባሴ፡ ዲብ ሰነት 1977 ምን እት ንዳል ፈግር እንዴ አምበተ ምን ብርጌድ 76 እንዴ ኢልትቀየር አምር ወፈሀም ስለሕ ክቡድ ለተዐለመ ተጅሪበት ሳፍየት ለዐለት እሉ ሙናድል ቱ።
ሞርታር 81 ለበጽሑ ሪም 4 ኪሎሜተር ቱ። ሰበት እሊ ለምን እሊ ሪም እሊ ወኬን እንዴ ገብአየ ለለክፈ ደባባት አባይ እግል ዘቢጥ ስለሕ ጀዲድ ጠሊብ እንዴ ኢገብእ፡ አፍካር ሐዲስ እንዴ አቅረብከ ወብስር ሐዲስ እንዴ ከለቅከ፡ መሳድድከ ኖስከ አርሀዮት ቱ። እሊ ናይ ስለሕ ክቡድ መሳእል እግል አስከቦት ምን ተንዚም ጥበግ ጠነብል አስክ ድፈዕ እግል ልትለአክ አምበተ። አዋልድ ሙናድላት፡ እግለ ጠነብል ዲብ ቃርጨ ሸክል አምዒት አዳም ለጸብጠ እንዴ ውደየ ሰፈያሁ። አክልሕድ ሜዛን ናይለ እተ ከሪጠት ለልትመለእ ናይ ዶሽከ ሐሸወት እግል ሊሲመ እቱ ባሰረየ። አዜመ ሜዛን እግል ልትጠለብ ኢኮን። እት ድዋራትከ ምነ ህለ ለቴልካሁ መምተለካት እንዴ ጀምዐከ ሜዛን ሸቂ ሌጣቱ።
ዶል ዶል ላኪን ምራድ ወዐሸም ለአትበገሰዩ፡ ዝያደት ሐሸወት እንዴ ወዴከ ዝያደት መሳፈት እግል አብጸሖት ዲብለ ገብእ ጀርቤታት፡ ቅምብለት እግለ ሰበጣነት ባሩደት እንዴ ፈርገዐ አርወሐት ፍራስ ናስእ ቱ።
* * *
ሐቆ ገሌ አያም፡ ውሮት ሙናድል ‘እብ ፎርምለት ባሴ’ ለፈረ አርበዕ ሐበት መዓቅር እንዴ ትሆገለ ዲብ ውሕደት ባሴ ተለው ቤለ። ባሴ፡ ለዐፍሽ እብ ክሉ ክፋላት ገሮቡ እንዴ ባልስ ረወሰሰዩ። እግል ልጀረቡ ህዬ ትረመጨ። ዲብለ እንዴ ትጸረበ ለመጽአ እንታጅ ራሕበ ላቱ ከባሲል ሐዲስ፡ ሐሽወት እንዴ ሎሸ እቱ ሐቆለ ተክተከዩ። ዲብለ ሰበጣነቱ አስክ አባይ ለለአቀምት መድፍዕ ኣተየ። ገሌሁ ስርጉል እንዴ ገብአ ዲብ ቀበት አባይ ትከረ ወሰሩመ ዲብለ ሰበጣነት ተርፈአ። ፍገሪት ናይ እሊ ዲብ ረመዳን ኣውልያይ ትነደአ።
ባሴ እብለ ፈገሪት ኢደንገጸ። አግደ ሀደፍ ናይ እሊ ህዬ ለከብሱለት ሐጺን እብ ሐጺን ሰበት ተ፡ ለናይ አንገብ ዶሽከ ከብሱለት - እግለ ክርቢት ለብእተ
- እንዴ አትረፍከ እግል ትዳሌ፡ ለሐሽወት ህዬ ዲብለ ከብሱለት እንዴ ኣቴከ እግል ትጀረብ በ ለልብል ፈሀም ጸብጠ። እሊ ፍክር ዲብ ፍዕል እንዴ ወዐለ ፈገሪት ሀበ። እብ ተውሳክ ለባሴ ምስል ረመዳን ኣውልያይ ዲብለ ትዋጀሀ እቱ ወክድ እብ ሰበት መድፍዕ 12፡ ለተሃገው እቱ፡ ዶል ዶል ለዐከሰ እቱ ወክድ ሰበት ዐለ። እብ ከብሱለት መሕተ እግል ልትበደል ለዐለ ፍክር እንዴ ትጀረበ አደመዐ።
ሐቆ እሊ፡ ክሉ ለአፍካር ከብቴ ረክበ። ፈሬዕ አስነዮት አስልሐት ተንዚም (እምዳድ) ናይ ዶሽከ ከብሱል ዲብ ቀርጮ እንዴ ሰነዐው ዲብ ክሉ ተንዚም ክምሰል መሳሪፍ አዳለው።
እሊ ሰመዕ በሲር ብስር ወምህዞ እሊ ዲብ ፍዕል ወዐለ ወምስተንክር ሸቀ። ‘ለኢትትቀደር አለቡ’ ለልብል መብደእ ጀብሀት ሸዕብየት፡ ፍንቱይ ወዲብ ስጅል ተእሪክ እግል ልትከተብ ለቀድር ምህዞ ወአብሳር ዲብ መዓል ወዐለ። ዲብ ስጅል ጊኒስ ንዳል እንዴ ትከተበ ተእሪክ እግል ለሓኩ ህዬ ወቅቱ ቱ።
ባስልዮስ ገብሬዝጋብሄር