Wp/tig/አልፍ ላሊ ወላሊ - 2ይ ክፈል

ሸሀሪ ዛድ መዳግምለ ቅሰት ምን አፍ አቡሀ ትሰምዕ ሐቆለ ጸንሐት፡ “ደሐንቱ በስ አነ እግል እትሀደዩ ቱ ወሐር አው ቶበት በልሳቱ፡ አው አነ ፍዘ ገብአኮ እንዴ ኢኮን ሐቴሀ ህሌት” ቴሉ። እግለ ሕቼ ለንኢሽ ዲናር ዛድ “አምጽኡኒ ተ እቤ ምንዲ ገብእ ምጽኡኒ ተ” ቴሎም ከእግል ዐደ ትፋኔት እበ። እብሊ አስባብ እሊ እግል እሊ ምኮሕ ወበዐል አከይ ፍርድ እት እንቱ ለዐለ መልክ ዛልም፡ ሽሀሪ ዛድ እብ ምራደ ወሕርያን አርወሐተ እት ሽፍሩ ዔረት ቱ። ተሀዴቱመ እንዴ ኢትገብእ እት ሸረክ መካጠረት ትከሬት። እሊ ህዬ እበ ዐለ እግለ አምር ወደማነት ነፍስ ሌጣ ቱ። መልክ ሸሀሪ ባር ለወዚሩ እግል እለ ወለቱ እግለ እንዴ ጸብጠ ሐቆ መጽአዩ፡ ሰኒ እብ ፈርሐት ወለወቀት ትከበተዩ።

ወሐቆ አተ እተ ህጥቅ እብ ብካይ ትቤ እቱ። ህቱመ እብ አስባብ ብካየ ትሰአለየ። “ለንኢሽ ሕቼ ትሰፍለልኮ። እግለ አተምጸአኒ” ቴሉ። እግል ለአምጽኡዋተ ልኡክ ሻፍግ አስክ ዐደ ነድአ። ሕተ ክምሰል መጸአት ቤት አተ እበ ወብክር ሕሽመት አንሳይት ነስአ ምነ። ላመ ሕተ ግድም ምን አድሕድ ትዳለው ክምሰል ትቤ፡ እተ ሐንቴለ ዐራቶም ግሲት እት እንተ፡ ክእኒ ቴለ እግል ሸሀሪ ዛድ፥ “ሸሀሪ ዛድ ሕቼ ትርሃን ላሊነ ለልትካፈለነ ድግም ዳግሚ እግልነ” ቴለ።

“ሸሀሪ ዛድ እብ ጀሀተ እሊ፥ ሓይስ በዐል ዐድ ወከደን፡ መልክ ምሉክ፡ መንበ መናቢት፡ ሜልካይ ልብዬ ወበርሀት አፍያትቼ ወኑር ክልኤ ዕንቼ፡ ሴምዓይ ድሚርዬ፡ ልባስ ላሊዬ ወሕሽመት አድሓዬ፡ ኔስኣይ ሕሽመት አንሳይቼ፡ ዔማት ክሉ ጀዋርሕዬ ህቱ ሐቆ አጀዘ እግልዬ እግል ጠለብክም ሰምዐን ወጣዐን እዳግም እግልክም” ቴለ። መልክ ሸሀሪ ባር እብ ጀሀቱ፡ ትፈደሊ ሕናመ እግል ንስመዐኪ ሰምዐን ወጣዐን” ቤለየ። አምዕል ሐቴ ምነ እቱ አከይ ፈርድ ፈርድ ለዐለ ስኒን እግለ እት ክል ፈጅር ረቢ ለልልእኩ ለዐለ ወዚሩ ክምሰለ ክል አምዕላይ ህዬ ክምሰለ እዩዱ ወአመሉ ሐቴ በዐል አጀል እግለ እግል ለአምጽእ እግሉ አማውሩ እንዴ ሀበዩ እግል ተንፊዙ አማውሩ ልትጸበሩ ዐለ። ላመ ልትለአክ ለዐለ ወዚር ሰኒ ሕዩር እት እንቱ እግል ምራደ ለአትምም ልትፈረረ እግሉ ዐለ። ክለን አዋልድ አንሳት ህዬ፡ ምን ሓክም ለዛልም መልክ መፋግር ስእናት እት እንተን ሐቴተ ከለ መክሩህ ፍርድ እት ረአሰ እግል ኢልአጽርር እግለ እት ደዐ ጋብኣት እት እንተን ነብረ ዐለየ መሳኪን ሕረመ ወቅት ለሀይ። ክለን ምን እሊ ፍርድ እሊ እብ ኮፎ ፈግረ ለእግለ ወድየ ቀወየ። እብ ክምሰል እሊ ቴለል ስኒን ጌሰ ወመጽአ። ሐቴ አምዕል ህዬ ለሐዞተ ቄብታይ አስክ ሽፍሩ ትደለለት። ላመ ወዚር ሰኒ ሕዩር እት እንቱ ወለቱ ልብ ከሬት እግሉ፡፡ እብ ክእኒ ህዬ ትሰአለቱ፥ “ይበ ሚ ቱ አክል እሊ ምንዲ ትሻቀልከ ወሀምምከ? ገጽከ ክምሰል በዲሩ ይሀለ። አባይከ ኖር ወጅሁ ትበደለ። ወመስከብ ሀማት ወሸቀላት ገብአ ይባዬ!!” ቴሉ። ላመ ወዚር እሊ ስድ እሊ መሻቀላቱ ወፈርሀቱ ምነ ዛልም መልክ እት ረአስ አዋልዱ ክምሰል ሀለ ሸርሐ እግለ። ለዐባይ ወለቱ ሸህሪ ዛድ ትትበሀል። ወለንኢሽ ዲናር ዛድ ትትበሀል። ሸሀሪ ዛድ ለዶር እተ በጽሕ ክምሰል ዐላመ ሸክ ይዐለ እግለ። ሸሀሪ ዛድ ላኪን እንዴ ኢትፈርህ ክምሰለ ብዕዳት ህዳይ ሸሀርባር እብ ንየት ክምሰል ትትከበቱ እግል አቡሀ እብ ክእኒ ደግመት እግሉ። ጠቢዐት ሸሀር ዛድ ምነ እትለ ጀዛይር ለሀይ ነብረ ለዐለየ አዋልድ ፍንቲተ ለዐለት። ምኤምራይት ቅሰስ ወቄርአይት አክትበት ቀዳምያም አቅዋም ሰበት ዐለት እብ ዛይድ ፍክር ወሃድእ ዐቅል ትትፈንቴ ዐለት። ዝያድ ምን ስነነ ወግመ። እብ ምራደ ህዬ ህዳይ ምስሉ እብ ፈርሐት ክምሰል ትከበተቱ አሰአለቱ እግል አቡሀ። እብ ክእኒ ህዬ እግል አቡሀ ለወዚር ደግመት እግሉ፡ “ይበ አነ እትሀደዩ። አው እግለ መዋዲቱ አትሐድጉ። አውመ ፍዘ እግል ክለን አዋልድ አንሳት ሐዋቼ እገብእ” እት ትብል ደግመት እግሉ።

አቡሃመ መባልስ ወለቱ ክምሰል ሰምዐ፡ እብ ክእኒ ረአዩ ሸርሐ እግለ፦ “በስ ክምሰለ ትትደግሞ እንሰምዐ ቅሰት ለሐረስታይ በዐለ አድግ ወብዕራይ ኢትጅሬ እትኪ” ቤለየ። ሸህሪ ዛድ እብ እንትበህ ወተርኪዝ ወፈጥን ትሰምዑ ሐቆለ ጸንሐት። ሚ ጀሬት እቶም? እት ትብል ትሰአለት። “ለእቶም ጀሬት ላቱ እንቲዲ ሸረ ልክለአኪ። እግል እድገመ እኪቱ ስምዒ ሌጠ” ቤለየ።

“ሰኒ ይባዬ” ለሐረስታይ እናስ ሰኒ ጽጉብ ወራክብቱ ለዐለ ልትበሀል። እምበሌሃመ ረቢ ሐቴ ምዕጅዘት ካፍሉ ዐለ ልትበሀል። “አይወ! ሚተ ገብእ!? ጽንሒኒ እንቲዲ እግል እድገመ እግልኪቱ። እለ ሕክመት አው ምዕጅዘት ለእቤለ ለህቱ ነብር እቱ ለዐለ ምድር ብሩር ቱ። ላመ ብዞሕ ማላቱ ወተዋብ ንዋይ ወሐርስ እግል ልግበእ ቱ ጠብዐን። ህቱ ቅድረት ናይ አምር ህግየ (ልቀት) ክል ሔዋን ለአምር ዐለ ልትበሀል። እላተ ህዬ ለናዩ ምዕጅዘት ፍንቲት ወለቼ።”

“ሐቴ አምዕል ምነ አምዔላተ ስኒን ለህቶም ነብሮ እቱ ለዐለው። ብዕራይ እት ሐርስ ወዕል እንዴ ዐለ ሰኒ ድዩር ወፋትር እት እንቱ አስክለ አድግ እሱር እተ ለዐለ ሻየት ነወል ወደ። ሐር ሰኒ እንዴ ወደ እግለ አድግ አትቃመተዩ ወአዜመ አስክለ እተ ምብለዑ ክዉን ለዐለ ሽዒር እብ ድሚር ቅኒእ ገንሐዩ። “እብ ክምሰል እሊ ህዬ ትባለሰ ምስሉ፡ “እንተ ረቢ ሀቤከ። ክልዶል ዑሩፍ ወርዮሕ እት እንተ እርኤከ። አነ ህዬ እግል ዲመ እት ተዐብ ወጅርሰት እነብር ህሌኮ። ሐርስ እውዕል ወዕርፍ አለብዬ ወራሐት። እንተ ሸቄካመ ምንዲገብእ ሐቴ ዶልተ ወበዐልከ እንዴ ትጸዐኔከ ሽዒርከ ከሬ እግልከ ወእግሉ ትገሽግሽ፡ ትውዕል ወትትመዬ” ቤለዩ። አድግመ ህግያሁ ሐቆለ ሰምዐ፡ እብ ክእነ በልሰ እቱ፥ “ክላስ ለእበ ትዓርፍ ወትትረየሕ እግለ እግል አስእለከ ወእምከረከ” ቤለዩ አድግ። “ሰኒ ወዴከ” በልሰ ብዕራይ እብ ጀሀቱ።

“እሎም ትርእዮም ለህሌከ ወላድ ሚን ኣደሚ እግለ እት ሐንቴ ምልኮም ለትገብእ እግሎም ሓጀት ክምሰል ፈተው ወሐዘው ወድወ። እንታዲ ኢትትሀመል ወኢትትጌለል እግሎም። መግዘም እት ዐረድከ ሐቆ እግል ልክረዉ እግልከ ሐዘው፡ አክርር ምኖም። ዛበጤካመ ምንዲገብእ ኢትትሃለግ እቶም። ሐቆ ሀሬሴካመ ካልእ ዶል አክርር ምኑ። አዜመ ሀረሴከ ምንዲ ገብእ እክራረት ድገም ምኑ። ምን ብለዕ ወሰታይመ ሑድ እንዴ በልዐከ እዘም ምኑ። ሐቴ አምዕል ወሳልስ ዮም ጽነሕ። መቅጠንከ እግል ልሸልሕ ቱ። ጭገረትካመ እግል ትትረበብ ቱ ወገሮብከ ልህመር። እብላቱ ለዕርፍ ትረክብ” ቤለዩ።

እሊ እት ልትባለሶ ለበዕሎም ሰምዖም ዐለ። ፈጅራተ ብዕራይ አስከ ሐርስ ክምሰል ነስአዉ ክምሰለ አድግ ማክሩተ ለዐለ፡ አመት ምትክራሩ ወደ። ደለ እበ ቤለዉ ሕላሌ አድወ እቶም። ወሽት እብ አቢ ወደ። አምዕል ሓሪትመ እግለ አድግ እንዴ አትበገሰው እት አካን ብዕራይ ለሐርሶ እቡ ወዐለው። ማሲ ምድር አድግ ክምሰል ዔረ እብ ፈተር ወተዐብ ገጹ ትነወከ ወሐቴ እንዴ ኢበልስ አመት ምትክራሩ ወደ። ብዕራይ እበ አድግ ሀበዩተ ፍክረት ክምሰል ዓረፈ ሽክሩ ወሐምዴሁ እግል አድግ ቀደመ። ሳልስ ዮሙ ክምሰል ትፈረረ አድግ ስጋዱ እብ ጽዖት ጸልዕ እንዴ ገብአት ምኑ ዔረ። አዜመ ብዕራይ ሐምዴሁ ወሽክሩ እግል አድግ አስመዐ። እሊ ወክድ እሊ አድግ እበ እግል ብዕራይ ሀበየ ምክር ትዑስ እት እንቱ፡ ክእኒ ቤለዩ።

“ደሐን ሐምዴከ ውሽክርከ ሳምዐ ህሌኮ በስ አዜ እግልከ ሓስበ ለሀለ በዐልነ ፍክረት እግለ እግል አስእለከ ቱ” “አሀ እንሻልህ ኬር”? ትሰአለ ብዕራይ። “ኬር ኢኮን ወደሐን። ሞት ማጸአትከ ህሌት ብዕራይ። እግል ትዓርፍ እት ትሐዜ ድራርከ እግል ጸርከ ትሐድጉ ህሌከ ብዕራይ!” ክእነ እት ልብል ሰምዐኮሁ በዐልነ” ብዕራይ ፈጅር ኢትፈረረ ምንዲ ኢገብእ ጀዛር (ሔርዳይ) እግል አብጽሑቱ” ልብል ዐለ። “እንተ ህዬ እስቦሕ እንዴ ቀነጽከ አስክ ሽቅልከ ጊስ። በደል ትትሐረድ ምንዲ ትሐርስ ለሐይስ መስለኒ። ላለእ ትቤ ምንዲ ገብእ ፈጅር ሓሪት ቀርበትከ እግል ልምደድ ቱ ሌጣ” ቤለዩ።

ፈጅራተ ብዕራይ ኖሱ አስክ አካን ሐርስ ትፈረረ። በዐሉ ምስል እሲቱ እት በጥር ምንዲ ጸንሐዩ ። ዘነቡ እት ለሻልሽ እግሉ ወምን ኖሱ እግዒሮ እት ወዴ አስክ ምውዓሉ ትሳርሐ ምኖም። በዲር እግል መዳግሞም ቀዳም ለሳምዕ በዐሉ ወአዜ መዋዲቱ ሓር ክምሰል ረአ ሰኒ ሰበት አትፈከረዩ ምን ልቡ ትሰሐቀ። ላመ እሲተ ታጅር እናስ፡ እግለ ሰሓቅ ብእሰ ክምሰል ሰምዐት፡ ዲብ ሚ ትሰሐቀከ? እንዴ ትቤ ጀብረቱ እግል ብእሰ።

“ህቱ እንዴ በልስ፥ አነ እግልዬ ለትአስሕቅ ሰምዐኮ ወርኤኮ” ምንመ ቤለየ ምን ገብእ እግል ልስምዑ ወልእመኑ።” ላለእ ክሉ ክሉ ሐቆ ይአሰልከኒ አነ ይሐድገከ” ቴሉ ለእሲት እግል ብእሰ። ፍንጌ እለ ወሌሀ ትሐነ። እግል ኢለአስእለ እግል ሊሙት ቱ። ህተ እግል ኢትሕደጉ ተሪፍ ምኑ አቤት። እት ረአስ እሲቱ ለዐለ እግሉ ዛይድ ሻም ወሕሽመት እብ እኪት እግል ልትበደል ይሐዘ። እብ ሞላድመ ወለት አብሁ ሰበት ገብአት ትሐሰበየ። እሊ መስጢር እሊ ሐቆ ዳገማመ እግል ሊሙት ክምሰል ቱ አሰአለየ። ሰብ ምግብ እንዴ ትላከው “ኢገበይኪ’ ወኢውዳይኪ” ቤለወ። እሲትለ ጽጉብ እናስ ላኪን ለሀ እንዴ ኢተአፈርሀ ወእለ እንዴ ኢትሐሽም ወኢትከጅል ሽት እብ ኣቢ ትቤ። ሕላሌ ለደዌት እቱ ብእሰ እግል ልሙት ማላቱ አትዋረሰ።

ግድም እግል ሞት ሴፋሁ እግል ልንሰእ እግል ልትወዴ ሸንከተ ቀዐረተ ንዋይ ቅንጽ ወደ። ዎሮት ጂክ ዐለ እግሉ። እሊ ዲርሆ እሊ እት ሐንቴሁ ሕምሰ ደወሪህ አንሳት ዐለየ ምስሉ። ለከልበ እናስ ለታጅር እንዴ ለአትቃምቱ ዐለ እግለ ዲርሆ፡ እብ ክእኒ ትባለሰ ምስሉ፡፡ “እንተ እብ ፈርሐት ሂር ትብል ህሌከ ወበዐልነ መይት ሀለ። ሚ ትገብእ ህሌከ በሪ ግበእ” ቤለዩ።

“ሚ ሐስለት እግሉ? መስኪናይ አባዩቱ ሞተ” ቤለዩ ለዲርሆ። ላመ ከልብ እግለ ቅሰት ደገመየ እግሉ። ለዲርሆ ህዬ እብ ክእነ በልሰ እቱ ልትበሀል። “አነ ፈድል ረቢ እለ አነ ሕምሰ (50) አንስ ብዬ። እግል እለ አፈቴ ወእግል ሌሀ እት እትበአስ ክምሰል ሽንሂቼ ወምራጄ እወድየን ህሌኮ። ህቱ ላኪን እሲቱ ሐቴተ ወሐቴ እብ ሐቴሀ አዜ እግል መስጢር ሰሓቁ ትአምር ሞቱ ተሐዜ ለህሌት። እሊ ህዬ በዐል ፍክር ወአምር እብ ኢግብአቱ ቱ በዐልነ” በልሰ እቱ። አዜመ ለከልብ ሰኣሉ ደግመ። “ከአዜ እንተ ሚ እግል ሊዴ ሀለ እግሉ? ትብል” እግል በሊስ ዲርሆ ትጸበረ ከልብ። “አፎ አስክ ትመይት አው አስክ ቶበት ትበልስ እት ቤት እንዴ አተየ ኢዛብጠ” ቤለዩ።

እግል መባልስ ዲርሆ ወከልብ ሰምዕ ለጸንሐ ታጅር እናስ እንዴ አቅበለ እት ቀበት ቤት እንዴ አተ እግለ እሲት ትላከየ። እግለ ባበተ ቤት እንዴ ጋፈለ እተ። እብ ሞረ አስክ እት ቀፈላት ትትካሬ ፈሊል ወደየ። እሲት አርወሐተ ክምሰል አተቅረበት። ሐሰብ ወክትል እት ትብል እት እደይ ወሸካኒ እብ ስዕሞታት ወድቀት እግሉ። እት ደንጎበ ህዬ ቶበት ወዴት። እብለ ህዬ ለእግል ሞቱ ልትጸበር ለዐለው አዳም እብ ፈርሐት ትበሸረው። ላመ ምን ሞት አድሐነቱ ፍክረት ናይ ዲርሆተ። አዜመ ለእተ ጀሬት እግል ኢትትጅሬ እትኪ ፈርሀኮ” ቤለየ።

(እግል እለ ቅሰት እለ ለትመስል ላኪን እት ዐድነ እት ቆምየት ትግርኛ እብ ክእኒ ትትዳገም ትትሰመዕ፥ ለከልብ ክምሰለ ትበሀል አክላብ ህቶም መጽእዉ ወምስሎም ልትባልስ። ሐሬ ህዬ ለእግሉ ልትሰአሎ ለዐለው አክላብ ሰበት ገብአው፡ “እሲት እግል ኢልሕደጎ ምድር ለሐድጎ” እት ልብሎ ክምሰል ትባለሰው ምስሉ፡ ለእናስ እለ ክምሰል ሰምዐ እግለ እሲቱ ሐድገየ ልትበሀል። ምን እለ አምዕል እለ አንበተ ሕድጎ እንዴ ልትበሀል ልትዳገም። ቀደሜሀ ላኪን ወድ ሚን ኣድም ለሐድግ ይዐለ ልትበሀል።) ትተላሌ. . .