Wp/stl/Ooststellingwarf

Ooststellingwarf (ok wel: Stellingwarf-Oostaende) is een gemiente in de perveensie Frieslaand. De gemiente had op 1 mei 2014 25.696 inwoners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 224,16 km².

Ooststellingwarf maekt tegere mit Weststellingwarf diel uut van de Stellingwarven, waor Stellingwarfs praot wodt.

De gemiente leit an de greens mit Drenthe; op disse greens, in et zuudoosten van Appelsche leit et Nationaol Park Drents-Friese Woold, waor uutstrekte bossen liggen en een zaandverstoeving, die et Aekingerzaand of de Kaole Dunen nuumd wodt. Et hoogste punt in de gemiente is de op 26,6 m legen top van de Bosbarg, ok vlakbi'j Appelsche. An de noordkaante van de gemiente, tussen Appelsche en Veenhuzen leit et Fochtelervene.

Belangriekste plakken

De gemiente Ooststellingwarf telt dattien officiële dörpen. De heudplak is Oosterwoolde. De Nederlaanse naemen bin de officiële. In de gemiente wodt deur ooldere meensken nog Stellingwarfs praot, een Nedersaksisch dialekt. De jeugd praot gien of nauwelijks Stellingwarfs. Allend de veenontginningsdörpen Haulerwiek en Waskemeer en Donkerbroek, Haule, Appelsche en Ravenswoold bin meer Friestaelig. De plaknaembodden bin in de hiele gemiente ientaelig Nederlaans, in et Stellingwarfse taelgebied wodden de Friese naemen niet gebruukt.

Dörpen

Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2011:

Stellingwarfse naeme	Nederlaanse naeme	Friese naeme	Antal
Oosterwoolde	Oosterwolde	Easterwâld	10.028
Appelsche	Appelscha	Appelskea	4.768
Haulerwiek	Haulerwijk	Haulerwyk	3.257
Donkerbroek	Donkerbroek	Donkerbroek	1.872
Berkoop	Oldeberkoop	Aldeberkeap	1.539
Makkinge	Makkinga	Makkingea	1.033
Waskemeer	Waskemeer	Waskemar	857
Else	Elsloo	Elslo	629
De Haule	Haule	De Haule	613
De Fochtel	Fochteloo	De Fochtel	421
Raevenswoold	Ravenswoud	Ravenswâld	415
Langedieke	Langedijke	Langedike	299
Ni'jberkoop	Nijeberkoop	Nijeberkeap	283

Bron: webstee van de gemiente

Buurtschoppen

Naost disse officiële plakken bin d'r in de gemiente de volgende buurtschoppen:

Aekinge Bekhof Bentemaoden Boekhost Bovenveld Buterheideveld Buttinge Deddigeburen Drie Tolhekken Elleboge Fraankriek Et Hogezaand Hogeduurswoold Iegypte

Jaanssenstichting Jardinge Kannede (Else) Kannade (Appelsche) De Knolle De Koelanen Knienebuurt Kooldenburg Klaezinge Legeduurswoold De Monden Moskou Nanninge Ni'je Vaort

Oolde Willem Petersburg Prandinge De Riete Rolpaol Schottelenburg Schrappinge Terwissche Tronde Twietel Veneboeren Venekoten De Weper Willemstad

Netuurgebieden

• Blauwe Bos
• Delleboeren
• Drents-Friese Woold
• Fochtelervene
• Haulerpoolder
• Tiesingebossien

Bevolking

Bevolkingsontwikkeling

Op 1 mei 2013 woonden 25.754 meensken in de gemiente Ooststellingwarf. De historische bevolkingsciefers van de gemiente bin zo:

• 2008 - 26.355
• 2003 - 26.760
• 1999 - 25.602
• 1990 - 24.799
• 1970 - 19.532
• 1950 - 17.364
• 1920 - 12.884
• 1900 - 9.582
• 1870 - 9.328
• 1811 - 2.884
• 1714 - 1.766

Taelverhooldingen

Veur et gebruuk van et Stellingwarfs, Fries en Nederlaans bin d'r in et vleden verschillende onderzuken of onderzukies daon. De eerste wodde deur de schriever H.J. Bergveld in 1949 publiceerd. Hi'j hadde bi'j alle schoelen in de gemiente Oost-Stellingwarf een onderzuuk insteld naor de tael of et dialekt, dat doe deur de jeugd as thuustael praot wodde. Zien vraogen gongen naor 1281 huusholdings, waorvan doe nog 693 of ruum 64% et Stellingwarfs as thuustael hadde. In 530 of 41% Fries en 58 of 5% Nederlaans. Neffens Bergveld wonen de meerste niet-Stellingwarfstaeligen, doe meerstal de Friestaeligen, in de dörpen Donkerbroek, Haulerwiek en Appelsche (Waskemeer wodde in dit verhael niet nuumd). Uut zien onderzuuk komt naor veuren dat van de 573 huusholdings in disse dörpen mar 136 of 22% thuus Stellingwarfs praoten, in 411 gezinnen of 70% van de huusholdings wodde et Fries as spreektael bruukt. De ere dörpen weren nog wel veur een groot diel Stellingwarfstaelig en et percentaoge Stellingwarfs en Fries praotenden is daor respektivelik ok ongeveer 80% en 15%.

In 2011 wodde deur de Perveensie Fryslân een quick-scan holden. Doe praotte in Oost-Stellingwarf nog 11% Stellingwarfs, 39% Fries en 50% Nederlaans. Hierdeur kan dus vaastesteld wodden dat de gemiente in de laeste vuuftig jaor meer an et vernederlaansen dan an et verfriesen is. Uut een taeltelling uut 2005, daon deur Henk Bloemhoff, is niet de thuustael onderzocht, mar hoe goed meensken et Stellingwarfs praoten kunnen. Daoruut doet blieken dat haost de helft van de ienwoners van Oost-Stellingwarf, zo'n 48,9%, et Stellingwarfs redelik tot goed praoten kunnen. Echter, de Stellingwarfstaeligen in zowel Oost-Stellingwarf as in West-Stellingwarf bin veur een groot diel ooldere meensken.