ھەمەدان ناوەند پارێزگەێ ھەمەدان ئیران و ناوەند شارستان ھەمەدانه. له سه‌رژماری ساڵ ۱۳۹۰ ژمار دانیشتوه‌یل ھەمەدان ۵۴۸٬۳۷۸ که‌س و قه‌واره‌ێ ۶۲۸۵٫۸ ھکتار بۊه که وه‌ێ جوره بووده چواردەھمین شار پردانیشتوێ ئیران. ھەمەدان لە سەردەم مادەگان پایتەخت ئمپراتووری ماد بۊە. خەڵق شار ئێرەنگە فرەتر وە زوان فارسی(زاراوەێ ھەمەدانی) قسە کەن وەڵێم ژمار فرەێگیش مەردم تورکزوان، لورزوان و کوردزوان لە ئەێ شارە ژیەن. مەردم ھەمەدان فرەتر سەر وە دین ئسلام و مەزەو شیئەن وەڵێم ژمارێگیش پەیرەوان ئایین یارسان لە ھەمەدان ژیەن. ھەمەدان لە زۊنە نیشتەجێ قەوم یەھوودیش بۊە و تەنانەت شوونەیل مەزەوی ئایین یەھوود چۊ بارگەێ مەردخای و بیبی ئەستەر لە ئەی شارەسە. زاراوەێ فارسی ھەمەدانی فرە ژێر کاریگەری زوان یەھوودیەیل قەرار گرتیە.
