ڕانەک جوورێگ شواڵ پیاوانەس ک لە بڕێگ ناوچەیل کوردنشین جوور بەشێگ لە پرتاڵ کوردی لە وەر کریەێد. شێوەێ دووڕانن ڕانەک لە شوونەیل جیاجیای کوردستان وەگەرد یەک فەرخەیلێگ دێرێ، وەلێ وەگشتی یەکسان و جوور یەکە.
ڕانەک لە بان وشاێە، وەلێ دەرپایلی تەنگە. لە وەر کردن ڕانەک ئەڕای ژیان کۊەسانی یا کارەیلێگ جوور سوارکاری شیا و ڕاحەتە.
ناو edit
وە ڕانەک، ڕانە، ڕانک، ڕانییش ئۊشن. هەلەێوا چۆن لە ویەردەوە جڵ و بەرگ فرەتر پیاوەیل بۊە، باو بۊە ک هەر شواڵ وە پێ بۊشن. لە سەدەێ بیستەم ک مەردم کورد لە پەیوەند فرەتریگ وەگەرد مەردمەیل ترەک کەفتن وشەێ شواڵ کوردییش ئەڕاێ ڕانەک باو بۊ ک ناکوردەیل وە ڕانەک وەتیان. هەلەێوا لە ناوچەێ کرماشان ک جاران کوردەیل فرەتر سەڵتە و زوون لە وەر کردیان و جڵ و بەرگ تایبەت خوەیان داشتن، وە شواڵ جافی ناوی نان. وە ڕانەک هەلەێوا دەمەقۆپان یا دەمەرقۆپانیش ئۊشن.
جوورێگ پەڕوو لە خوری یا مەرەز چنریا ک لە ناوچەیل جووراوجوور ناوەیل جیاوازێگ داشت و کوردەیل سووران شاڵ یا بووزوو وەپێ وەتیان. لە ویەردەوە ڕانەک لە شاڵ دووڕانریا. هەروەی هووکارە کوردەیل کرمانج وە ڕانەک وەتیان شاڵ. وەلێ ئێرەنگە لە پەڕووەیل کارخانەیی جوور فاستۆنی (ئەڕاێ پرتاڵ دەیشت) و تترۆن (ئەڕاێ پرتاڵ ناوماڵ) ئەڕاێ دووڕانن ڕانەک ئسفادە کریەێد.
نۊسەکەیل پەیوەندیدار edit
سەرچاوە edit
- شرفکندی، عبدالرحمن (هەژار)، ١٣٨٩. هەنبانەبۆرینە: فرهنگ کردی-کردی-فارسی، تهران: سروش (انتشارات صداوسیما)، چاپ هفتم؛ پ ٦٣ و ٣٢٨ و ٣٤٣.
- Chyet, Michael L. 2003. Kurdish-English Dictionary (Ferhenga Kurmancî-Inglîzî), Yale University Press, p 568.
- جعفربیگی، خسرو. مردم شناسی قوم کُرد با تکیه بر ایل کلهر، کرماشان: زانیار، ١٣٨٢؛ پ ٣٠٠.
- فەرهەنگی ئەناهیتا: پۆشاک.