ژان نیکوڵا ئاڕتور ڕەمبۆ - (وە فەرانسەڤی : Jean Nicolas Arthur Rimbaud) یەی شائێر فەرانسەڤیە ، ک لە ۲۰ ئوکتۆبر ۱۸۵۴ زایینی لە شار شاروێل ھاتەسە دونیا و لە ۱۰ نوڤامبر ۱۸۹۱ زایینی لە شار مارسێ لەی دۆنیا چیە . ئاڕتور ڕەمبۆ ئەوەڵین شێئرەێلەی لە ۱۵ ساڵی نۊساس.
تازەلاو (نەوجوان) یاخی ، شائێر زوو رەس و بەلیمەت ، یەی پەدیدەێ ئەدەبیاتە.
وە منالی وەگەرد یەی داڵگ توندوتێژ و گوناھ نەبەخش و دژکام(پەرھێزکار)، لە داڵگەو کەمبۆد موھبەت داشتێە. مامۆسای (ئوستاد) ئیزامبارد، ئەرای شێعر و شائێری دڵگەرمێەی داس و ھیواداریەی کردیە . ڕەمبۆ، ویکتور ئوگو و شائێرەیل پارناسی ستایش کرد. ھەر لە ئەوەل جوانیەی وەگەرد شێوەیل (نظامەیل) کۆمەڵایەتی دەر کەفت . لە شانزە ساڵێ، لە مال باوگەی چی و بەلەم مەس و شێئر ناودارەی نامەیل روژنای نۊساد، ک لە ناوەی، روانگەی (دید) شێئری تازەی خوەی نێشان دێد. ورلن شائێر د‌ۊنەید و وەگەرد یەک رەفیق بۊن و چن ئەرای بلژیک و ئنگلستان. لە ساڵ ۱۸۷۲ تا ۱۸۷۳ زایینی بەشەێگ (فەصلەێگ) لە ناو دۆزەخ و نۊرانی کردن(شێئر، وە فرم نەسر) نۊسەی. لە ۲۱ ساڵان، شائێری وڵ کێدو چۆدە ئافریقا ئەصلەھە فرۆشێد. ئەو رە، پای راسەی تیر خۆەێدو وە ناچار ساڵ ۱۸۹۱ چۆدەو ئەرای مارسێو ھەر ئەو ساڵە مرێد. کارەێلەی، شێئر چڕین(نۊسان) زەمانەی خوەێ، لە بنەواو ژێروبان کرد.
ڕەمبو وەگەرد بۆدلر و وڕلن، سە شائێر نفرین کڕێاین. یە وڕلن بۊ ک ئەرای ئەوەڵین جار، لە ناو وەتارێگ ک لە ساڵ ۱۸۸۸ زایینی پەخش کرد، لە شائێرەیل نفرین کڕێای ناو برد. شائێر نفرین کڕێای کەسێگە ک چشتێگ لە جوانێەی نەفامیە، بەھاێل(ئەرزشێل) کۆمەڵەی قەبۆل نێرەی، نەمەزریای و شەڕاشووە، سەخت و تەقەلاکەرە نۊسەی و وەرجە ئەوە ک گشت وە نبۆقەی خوەوردار بۆن، مرێد. ئەو لە رۆێ حاڵ و ئەحواڵ ئایمەێل و پۆچێ، بوون و زنگی قیام کرد.
سەرچەم
edit