Штимованє (ит. accordatura, франц. accordage, анґл. musical tuning, нєм. Stimmung, рус. sтрoй)[1] то усоглашованє тонскей висини музичних инструментох спрам основного лєбо камерного тона ,,а1”.
Подзелєнє инструментох спрам штимованя
Штимованє музичних инструментох може буц:
1. Фиксиране – инструмент виводзачови уж наштимовани и нєт потреби же би го штимовал. То ше одноши на клавир, металофон, дзвони, гармонику.
2. Шлєбодне – виводзач муши наштимовац инструмент. Таки случай зоз дуйнима, смиковима и даєднима удернима инструментами.
Штимованє музичних инструментох
На дуйних инструментох штимованє ше окончує зоз вицагованьом и уцагованьом, за таке предвидзена часц инструмента (цива, язичок, гордовик/сордина,)
♦ На смикових инструментох штимованє ше окончує зоз закруцаньом закруткох-клїнкох, тє. зоз зацагованьом и одпущованьом струнох.
♦ Штимованє даєдних удерних инструментох окончує ше зоз закруцаньом металних закруткох - ,,мотильчкох” хтори зацагую и одпущую скору а зоз тим подзвигую, лєбо спущую тонску висину инструмента.
♦ Клавир тиж мож штимовац без огляду же його штим стаємни. То ше найчастейше роби кед му ,,попущи штим”. Клавири штимую особи-майстрове хтори ше волаю клавир-штимере. Струни на клавиру притвердзени за метални Клавир-штимер. Поступок штимованя клавираклїнки и зоз їх зацагованьом (зоз окремним ключом за таки поступок) и попущованьом окончує ше штимованє клавира.
♦ Оркестерске штимованє дакус иншаке. При менших ансамблох, найчастейше ше други инструменти штимую спрам перших. Кед то смикови оркестер перша гушля (виолина) одграє тон ,,а1”, спрам хторого ше други инструменти звуковно ускладзую наспрам истоменного тона на своїм инструменту. У симфонийским оркестру звичайно обоа одграє тон а1, по хторим ше цали оркестер штимує.[2]
У ансамблох у хторих ше находза инструменти зоз фиксираним штимом (гармоника, клавир, синтисайзер) шицки инструменти ше спрам нїх штимую.
Медзинародни документ о штимованю инструментох
По медзинародней догварки хтора подписана 1939. року догварене же би камерни тон, камертон лєбо нормалне а1, мало фреквенцию а1=440 Hz и треба же би ,,а1,, служел цо точнєйшому одредзованю одношеня тонох по висини, тє. же би була урядова стандардна висина за штимованє музичних инструментох и за даванє интонациї хорскому шпиваню.
Справи за штимовнє инструментох
Сучасни хроматски штимер, зоз игловим индикатором висини тона на монитору.
Кед звучна видлїчка у стану вибрациї, вона емитує основни лєбо камерни тон а1, спрам хторого ше штимую музични инструменти.
Постоя розлични файти штимерох (мали справи за штимованє) у форми трубкох (за ґитару, виолину...) на хторих ше тон достава кед ше задує до отвору хтори у себе ма писк. Кажда трубка дава други тон.
Нєшка постоя розлични файти диґиталних штимерох (за ґитару, бас итд.) хтори оможлївюю найточнєйше штимованє инструментох. Велї диґитални штимери маю – уградзени микрофон и уход за ґитаров шнур и опцию за знїжованє штима за пол тона, преглядни екран итд.
