Квинтни и квартни круг edit
Квинтни и квартни круг у музики то назва за розпоредзованє-шорованє скалох з помоцу чистих квинтох, односно квартох по хторих ше шорую початни мена шицких музичних скалох зоз повисшовачками (по квинтним кругу) и зоз знїжовачками (по квартним кругу), починаюци од Це-дура, односно а-мола хтори нє маю пред'знаки.
Пре правила у скали о розпорядку цалих и полутонох, скалом додаваме пред'знаки ткв. повисшовачки (#), лєбо знїжовчки (b). По истим принципe (основи) доставаме и дурски и молски скали.
Знаки за повисшованє и знїжованє нотох- пред'знаки edit
Повисшовачка (#) то знак у музики зоз хторим повисшуєме ноту (тон-звучно) за пол тона на висше. Повисшовачки ше пишу вше точно опрез ноти у цеку композициї, лєбо на початку линийовей системи такой после ключа на одредзене место (линию и пражнїну зависно од скали-тоналитета у хторей мелодия записана).
Знїжовачка (b) то знак зоз хторим ше знїжує нота (тон) за пол тона на нїжей. Tиж так исте правило применєне як и за ,, # " же ше знїжовачку пише опрез ноти, лєбо после одредзеного ключа на початку линийовей системи.
Розришовачка то знак зоз хторим врацаме повисшени и знїжени ноти (на нормалу) яки були скорей пременкох. За записованє розришовачкох важи исте правило як и за повисшовачки и знїжовачки, з тим же ше розришовачки у линийовей системи пишу у цеку композициї и на початку новей часци композициї кед вивершена модулация до нового тоналитета (до другей скали).
Прегляд скалох edit
Кед пошоровани квинти од тона ,,це” вше на висше по квинтним кругу, достанєме скали зоз повисшовачками (#). (квинта то интервал хтори ма розстоянє 5 тонох-нотох)
Скали по квинтним кругу
| Предзнаки | — | 1♯ | 2♯ | 3♯ | 4♯ | 5♯ | 6♯ | 7♯ |
| Дур | C | G | D | A | Е | H | Fis | Cis |
| Мол | a | e | h | fis | cis | gis | dis | ais |
Кед рушиме формовац скали по квинтним кругу на нїжей, доставаме скали зоз знїжовачками (b). Исти скали доставаме и кед их рушиме формовац по квартним кругу на висше (кварта то интервал хтори ма розстоянє 4 тонох).
Скали по квартним кругу
| Предзнаки | — | 1♭ | 2♭ | 3♭ | 4♭ | 5♭ | 6♭ | 7♭ |
| Дур | C | F | B | Es | As | Des | Ges | Ces |
| Мол | a | d | g | c | f | b | es | as |
Литература edit
- Основна теорија музике, Марко Тајчевић, 1997, pp. 83 — 84