ကိုယ်စိတ်ကျန်းမာခြိုးခြံချွေတာနိုင်ရန် ရှေးအထက်ကျော်ကာရီကပင် အီဂျစ်လူမျိုး၊ ပါးသျှင်းလူမျိုး၊ အဆီးရီးယန်းလူမျိုးအစဟိသည့်လူမျိုးရို့နန့် ဘုန်းကြီးရဟန်းတိ၊ သျှင်ဘုရင်အဆက်ဆက်နန့် မင်းညီမင်းသားတိရေ ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးရီးကို လုပ်ကိုင်လာကြရာမှ ဂုအခါ သူသူငါငါ လုပ်ကိုင်ခေတ်စားလာကတ်ရေ။ သဘာဝပညာရပ်တိနန့် စပ်ဆိုင်ရေ ကမ္ဘာ့ခြင်းရာ အကြောင်းစာတိကို လက်တွိ့သဘော လေ့လာသင်ကြားရန်အတွက် စာသင်ကျောင်းတိတွင် ကျောင်းသားတိကိုယ်တိုင် ပြုစုပျိုးထောင်ထားသည့် ကျောင်းဥယျာဉ်ကြီးတိ နိုင်ငံတိုင်းလိုလို၌ တွိ့မြင်နိုင်လီရေ။
ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးရီးဆိုရာ၌ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နန့် သစ်ပင်ပန်းမာလ်တိ စိုက်ပျိုးထားသည့် ဥယျာဉ်ငယ်ကလေးတိမှအစ တောပုံတောင်ပုံကို စနစ်တကျ ခွဲခန့်ဝေဖန်တတ်သူ ဗိသုကာဆရာကြီးတိ ညွှန်ကြားစီမံထား သည့် ဥယျာဉ်ကြီးခြံကြီးရို့ကိုပါ ဆိုလိုရေ။ ရှေးအထက်ကျော် ကာရီကပင် အီဂျစ်လူမျိုး၊ ပါးသျှင်းလူမျိုး၊ အဆီးရီးယန်း လူမျိုး အစဟိသည့်လူမျိုးတိနန့် ဘုန်းကြီးရဟန်းတိ၊ သျှင်ဘုရင် အဆက်ဆက်နန့် မင်းညီမင်းသားရို့ရေ ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးရီးကို လုပ်ကိုင်လာကြရာမှ ထိုလုပ်ငန်းရေ တဖြည်းဖြည်းခေတ်စားလာခရာ ဂနိတွင် နေအိမ်တိဆောက်လုပ်ထားသည့် မြီကွက်၌ ရနိုင်သမျှမြီအား မြီလပ်ကလေးတွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင်တိ၊ ပန်းပင်တိ၊ သစ်သီးပင်တိကို စိုက်ပျိုးထား တတ်ကြလီရေ။ ယင်းကဲ့သို့ မိမိရို့ကိုယ်ပိုင် ဥယျာဉ်တိ ပြုစုပျိုးထောင်ခြင်းအားဖြင့် အဖိုးမဖြတ်နိုင်ရေ အကျိုးထူးတိ ကို ခံစားရရေဟု ဆိုရဖို့ဖြစ်လီရေ။ ထိုအကျိုးထူးတိကား ကိုယ်ခန္ဓာကျန်းမာခြင်း၊ စိတ်ကြည်နူးပျော်ရွှင်ခြင်းနန့် ချွေတာခြိုးခြံခြင်း၊ ဝီရိယဟိခြင်း၊ အလေ့အထ ဇွဲသတ္တိဟိခြင်း အစဟိရေရို့ဖြစ်ချေရေ။
အသက်အရွယ် ကြီးရင့်သူရို့သာကေ ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးရီးကို လိုက်စားဆောင်ရွက်သင့်ရေဟု အယူရီးကေ ထိုအယူအဆမှာ ခေတ်မမီဟု ဆိုရပါဖို့။ အကြောင်းဆိုကေ ဂုခေတ်စာသင်ကျောင်းတိတွင် ကျောင်းသူကျောင်းသားတိ ကိုယ်တိုင် ပြုစုပျိုးထောင်ထားသည့် ကျောင်းဥယျာဉ်ကြီးတိကို တိုင်းပြည်တိုင်း၌လိုလိုပင် တွိ့မြင်နိုင်လီရေ။ ဆိုင်ရာအစိုးရရို့ကလည်း လိုအပ်ရေအကူအညီတိကို ပီးလျက်ဟိရေ။ သဘာဝပညာရပ်တိနန့် စပ်ဆိုင်ရေ ကမ္ဘာ့ခြင်းရာ အကြောင်းစာတိကို စာသင်ခန်းတွင်သင်ကြားရုံမျှနန့် ငယ်ရွယ်သူကျောင်းသားရို့မှာ စိတ်ပါဝင်စား မှတ်သားထားနိုင်ကြမည် မဟုတ်ချေ။ လက်တွိ့သင်ကြားနည်းဖြစ်ရေ မိမိရို့ကိုယ်တိုင် ပြုစုပျိုးထောင်ထားသည့် သစ်ပင်၊ ပန်းပင်ကလေးတိ အဆင့်ဆင့်ပြောင်းလဲလာပုံကို မျက်စိနန့်တပ်အပ်သေချာစွာ မြင်ရ၊ သိရသည့်အခါ၌မူ ကျောင်းသားသူငယ်ရို့ရေ ပိုပြီးကေ၍စိတ်ဝင်စားလာသည့်အလျောက် စွဲစွဲမြဲမြဲ မှတ်သားထားနိုင်ကတ်လီဖို့။ ကျောင်းသားတစ်ဦးတစ်ယောက်ကို တာဝန်ပီးပနာအပင်တစ်ပင်ကို စိုက်ပျိုးပြုစုစေကေ ထိုကျောင်းသားရေ သူစိုက်ပျိုးရမည့် မြီကို ပြုပြင်ရေမှစပနာအမြဲဂရုစိုက်လျက် တာဝန်ကျေစွာ ဆောင်ရွက်ရဖို့ဖြစ်ရေ။ မိမိစိုက်ပျိုး ပြုစုထားသည့် အပင်မှာလည်း အခြားသူတိထက် မသာသာရလေအောင် ကြိုတင် စိတ်ကူးဉာဏ်ထုတ်ရခြင်း၊ မိမိကိုယ်ကိုမိမိ အားကိုးတတ်လာခြင်း၊ အခက်အခဲတိနန့် ရင်ဆိုင်တွိ့ရသည့် အခါတိတွင် ပင်ကိုဉာဏ်ဖြင့် ထိုအခက်အခဲတိကို ကျော်လွန်နိုင်အောင် စွမ်းဆောင်ခြင်း အစဟိသည့် အဖိုးတန်သတ္တိထူးတိကို ကျောင်းဥယျာဉ်တိ၌ လေ့လာဆည်းပူးရင်း ရနိုင်လီရေ။ ထို့ပြင် ကျောင်းသားသူငယ်ရို့ရေ သစ်ပင်ပန်းမန်တိ စိုက်ပျိုးပြုစု ရာ၌သုံးစွဲရရေ ပေါက်ပြား၊ တူးရွင်း၊ ထွန်ခြစ် စသည့်ကိရိယာတိကို ကိုင်တွယ်အသုံးချခြင်း အလေ့အထတိလည်း ဆည်းပူးခွင့် ရနိုင်လီရေ။
ကလေးသူငယ်တိကိုမဆိုထားဘိ၊ လူကြီးတိပင်ကေ မိမိရို့နေအိမ်ခြံအတွင်း၌ ကိုယ်တိုင်ပြုစု ပျိုးထောင်ထားသည့် ဥယျာဉ်မှထွက်ရေ ဟင်းသီးဟင်းရွက် သစ်သီးပန်းပွင့်တိကို ဂုဏ်ယူပနာပြသလေ့ဟိကြဧ။ အခြားသူရို့အား မြည်းစမ်းစေတတ်ကြဧ။ ကိုယ့်ခြံကိုယ့်ဥယျာဉ်မှထွက်ရေ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီးစရေရို့မှာ ဈေးမှဝယ်ယူရသည့် အသီးအရွက်ရို့ထက် အရသာပိုဟိသယောင်ယောင်၊ ပန်းပွင့်တိမှာလည်း ပို၍အဆင်းလှသယောင်ယောင် တွေးထင်တတ်ကြလီရေ။ စင်စစ် ဈေးမှဝယ်ယူရဟိရေ အသီးအရွက် အပွင့်ရို့ထက် ကိုယ်တိုင်စိုက်ပျိုးပြုစုထားရေ ခြံဥယျာဉ်မှထွက်ရေ အသီးအရွက် အပွင့်ရို့မှာ ပို၍လတ်ဆတ်စိမ်းစိုအနိန်နန့် အရသာ ပိုထူးမည်မှာမှန်ရေဟုဆိုကေ ဆိုသင့်လီရေ။ ပန်းပွင့်ရို့မှာလည်း နဂိုအဆင်း ပျက်ပြယ်ခြင်းမဟိသေးအနိန်နန့် အရောင်အသွေး ပို၍စိုပြေလျက်ဟိမည်ဖြစ်ရေ။ သို့ရာတွင် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ မြီကို ပြုပြင်ပနာစိုက်ပျိုးထားရေ အပင်တိမှရရေ အသီး၊ အရွက်၊ အပွင့်ရို့ဧ အရသာထူးကဲခြင်း၊ အဆင်းပိုလှခြင်းရို့ထက် ထိုသစ်ပင်၊ ပန်းပင်ကလေးတိ တစ်နေ့တစ်ခြား သျှင်သန်ဖြစ်ထွန်း လာခြင်းကို မြင်ရအနိန်နန့် ရဟိမည်ဖြစ်ရေ စိတ်ဧကျေနပ်မှုမှာ အဖိုးဖြတ်နိုင်ကောင်းစရာ မဟိရေ ခံစားရသည့် အကျိုးထူး ကြီးတစ်ရပ်ပင် ဖြစ်တော့ရေ။
လူရို့နေ့စဉ်စားသုံးကတ်ရေ အစားအစာတွင် ဂျုံ၊ ဆန် ရို့နန့်ဖက်ပနာဟင်းလျာအမျိုးမျိုးကိုလည်း စီမံချက်ပြုတ် စားသောက်လေ့ဟိကတ်ရေ။ ဟင်းလျာအလို့ငှာ အမဲသားငါးတိကို သာကေ နေ့စဉ်ရက်ဆက် အသုံးပြုနေမည်ဆိုက မကြာမီ ငြီးငွေ့လာဖွယ်ရာဟိသည့်အပြင် ကိုယ်ခန္ဓာကျန်းမာသန်စွမ်းမှုကိုပင် ထိခိုက်လာနိုင်ပေမည်။ ယင့်ချင့်ကြောင့် အာဟာရဓာတ် ညီညွတ် မျှတမှုကိုရဟိစေနိုင်ရန် လူရို့ရေ လတ်ဆတ်ရေ ဟင်းသီး ဟင်းရွက်ရို့ကို အစိမ်းလိုက်ဖြစ်စေ၊ ချက်ပြုတ်၍ဖြစ်စေ စားသောက်ကြရရေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ခြံဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးပြုစုခြင်းရေ စိတ်သာယာကြည်နူးမှုကို ဖြစ်စေရေသာမက လတ်ဆတ် စိမ်းလန်းရေ အသီး၊ အရွက်၊ အပွင့် စရေရို့ကို အလွယ်တကူ ဆွတ်ခူးသုံးစွဲနိုင်အနိန်နန့် လူရို့ဧ အကြီးဆုံးဆုလာဘ်ကြီး ဟု ဆိုရရေ ကိုယ်ခန္ဓာကျန်းမာမှုကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ရေ။ ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးရီးတွင် သိသင့်သိထိုက်ရေ အခြီခံ အချက်အလက်ရို့ကို လေ့လာဆည်းပူးရပေမည်။ သို့မှသာကေ အိမ်ထောင်သုံးအတွက်ဖြစ်စေ၊ စီးပွားရီးအတွက်ဖြစ်စေ အပင်တိကို စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ရာ၌ အကျိုးဖြစ်ထွန်းလာနိုင်ဖွယ်ဟိလီရေ။ အပင်ရို့ရေ နေဧအလင်းကိုရမှ ကြီးပွားနိုင်ဧ။ လောင်းရိပ်မိနေသည့် အပင်တိရေ ကြီးထွားသန်စွမ်းသင့်သလောက် မကြီးထွားပဲ ကြုံလှီသေးသိမ်နေတတ်ဧ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ဥယျာဉ်ပြုလုပ်မည့် မြီကွက်ကိုရွီးချယ်သည့်အခါ အပင်တိ နေရောင်ကို ကောင်းစွာရနိုင်ပနာလောင်းရိပ်လွတ်သည့်နီရာကိုသာ ရွီးချယ်ရပေမည်။ မြီဆီလွှာရေ ဥယျာဉ်ရို့ဧ အခြီခံ အုတ်မြစ်ဖြစ်ရာ အပင်တိစိုက်ပျိုးမည် မြီဧအခြီအနေကို လက်ဦးသိထားနန့်ရပေမည်။ အပင်တိစိုက်ပျိုးရန် မြီကိုပြုပြင်ရာတွင် အလွယ်၊ အခက်ကိုလိုက်ပနာမြီဆီလွှာနှစ်မျိုးဟိရေဟု အကြမ်းအားဖြင့် ဆိုနိုင်ရေ။ သဲမြီဆန်ရေမြီမှာ မြီပွဖြစ်ပနာတူးဆွရလွယ်ကူရေ။ ရွှံ့စေးမြီ၊ သို့မဟုတ် စနယ်မြီမှာ သေးငယ်နူးညံ့ရေ မြီဆီမြီမှုန့်တိ စေးကပ်လျက်ဟိ သည့်အပြင် အစိုဓာတ်တိအနိန်နန့် တူးဆွပြုပြင်ရခက်ရေ။ သို့ရာတွင် ရွှံ့စေးမြီတွင် သဲ၊ ထုံးမှုန့်နန့် မြီဆွေးစရေရို့ ရောစပ်ပီးခြင်းအားဖြင့် အပင်တိစိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်ရေ မြီဆီလွှာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ရေ။
မြီဆီလွှာကောင်းဟု ဆိုနိုင်ရအောင် မြီဆီလွှာတွင် ရေသာမဟုတ်၊ လေလည်းဟိရရေ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုကေ အပင်တိရေအောက်စီဂျင်ကို တိရစ္ဆာန်တိလိုသကဲ့သို့ပင် လို ကတ်ရေကြောင့်ဖြစ်ရေ။
အရွက်အပွင့်တိ အောက်စီဂျင်ကို လိုသလောက် မြီဆီလွှာထဲဟိ အမြစ်တိရေလည်း ထိုဓာတ်ကိုလိုကတ်ရေ။ ယင်းသို့ အပင်တိ ကြီးပွားဖြစ်ထွန်းရန် မြီဆီလွှာတွင် ရေနန့်လေကို လိုအနိန်နန့် ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးမည့် မြီကို အနက်နှစ်ပေ၊ သုံးပေအထိ မြီမှုန့်ဖြစ်လာအောင် တူးဆွပြုပြင်ပီးရဖို့။ သို့မှသာ ရေနန့်လေရို့ရေ မြီတွင်းဟိအမြစ်တိသို့ အလွယ်တကူရောက်နိုင်ပေမည်။ ထို့ပြင် သေးငယ်နုနယ်ရေ အပင်ရို့ဧ အမြစ်တိရေ မြီအောက်သို့ လွယ်ကူစွာထိုးဖောက် လားရောက်နိုင်ကြမည်ဖြစ်ဧ။
အနောက်နိုင်ငံတိတွင် ဆောင်းကူးရာသီနန့် နွေကူးရာသီတိ၌ စိုက်ခင်းမြီကို ပြုပြင်ရန် အချိန်ကောင်း ဖြစ်လီရေ။ မြန်မာနိုင်ငံ၌မူ ဆောင်းဥတုနှောင်းပိုင်းနန့် နွေဦးပေါက် အချိန်တိတွင် ဥယျာဉ်ဧ စိုက်ခင်းမြီကို ပြုပြင်ရန် အချိန်ကောင်းတိဖြစ်ရေ။ မြီဆီလွှာကို တူးဆွပြုပြင်ပီးအနိန်နန့်မွလာရေအခါ ထွန်ခြစ်နန့် စိုက်ခင်းကို ညီညာလာအောင် ဆွဲခြစ်ပနာမြီညှိပီးရဖို့။ စိုက်ခင်းကို ကျနစွာပြုပြင်ပီးခြင်းရေ ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးရီးလုပ်ငန်းတွင် အလွန်အရီးကြီးအနိန်နန့် မြီဆီလွှာကို စနစ်တကျ ပြင်ဆင်ပြီးမှသာကေ စိုက်လိုရာ မျိုးစေ့တိကို ကြဲပက်စိုက်ပျိုးရလီရေ။
မြီဆီလွှာတွင် အပင်တိကြီးပွားဖြစ်ထွန်းစီရန် နိုက်ထရိုဂျင်၊ ဖော့စပရပ်နန့် ပိုတက်ဆီယမ် ဓာတ်တိလိုလီရေ။ ထိုအရီးကြီးလိုအပ်ရေ ဒြပ်စင်သုံးမျိုးအနက် တစ်မျိုးမျိုးချို့ရေနေကေ စိုက်ပျိုးထားသည့် အပင်တိရေ ကြီးထွားသင့်သလောက်မကြီးထွားဘဲ သေးသိမ်ကြုံလှီ၍နေပေမည်။ ယင့်ချင့်ကြောင့် အပင်ရို့ဧအစာဖြစ်ရေ ထိုဓာတ်တိကို လိုကေလိုပိုင် မြီဆီလွှာတွင်ဖြည့်စွက်ပီးရရေ။ မြီဩဇာ ကောင်းမွန်ထက်သန်လာစီရန် ကျွဲနွားတိရစ္ဆာန်ရို့မှ စွန့်ပစ်လိုက်ရေ ကျင်ကြီး၊ ကျင်ငယ်တိ၊ ကြက်ငှက်အမျိုးမျိုးရို့ဧ အညစ်အကြေး၊ ချေး အစဟိရေရို့အပြင် မြီဆွေး၊ အရိုးမှုန့်ရို့ကိုလည်း အသုံးပြု တတ်ကတ်ရေ။ မြီဆီလွှာတွင် မြီဆွေး၊ အရိုးမှုန့် အစဟိရေ ရို့ကို ထပ်လောင်းဖြည့်စွက်ပီးခြင်းဖြင့် မြီမွလာပနာအပင်ဧ အမြစ်တိ လွယ်ကူစွာ ထိုးဖောက်လားနိုင်ရေ။ အစိုဓာတ်ကို လည်း ကောင်းစွာ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်မည် ဖြစ်ရေ။
တိရစ္ဆာန်တိမှဖြစ်ရေ မြီဩဇာကို မရနိုင်ကေဖြစ်စေ၊ လိုသလောက် လုံလောက်စွာ မရနိုင်ကေဖြစ်စေ ဓာတ် သတ္တုတိမှဖြစ်ရေ မြီဩဇာကို အသုံးပြုကတ်ရေ။ ဓာတ်မြီ ဩဇာတိကို အသုံးပြုသည့်တိုင်အောင် အပင်၊ လူ၊ တိရစ္ဆာန် တိဧ သက်မဲ့ကိုယ်ထည်ရို့ ဆွေးမြီ့ပျက်စီးအနိန်နန့် ရရေ မြီဆွေးကို ရနိုင်သလောက် နှစ်စဉ်ထည့်ပီးရရေ။ ထုံးမှုန့်ကို လည်း မြီချဉ်မျိုးတွင်လည်းကောင်း၊ ရွံ့စေးမြီမျိုးတွင်လည်းကောင်း ထည့်ပီးရရေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင် မည့်မြီအခြီအနေကိုလိုက်ပနာမြီဩဇာကျွေးခြင်း အလုပ်ရေလည်း အရီးကြီးလုပ်ငန်းတစ်ရပ် ဖြစ်လီရေ။ ယင်းကဲ့သို့ အပင်တိစိုက်ပျိုးမည့် မြီယာကို ပြင်ဆင်ပြုပြင်ပြီးနောက် အစေ့တိကြဲပက်ရမည့် လုပ်ငန်းကို စရတော့မည်ဖြစ်ဧ။ ရာသီဥတုကိုလိုက်ပနာဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင်၊ သစ်သီးပင်၊ ပန်းပင်ရို့ကို စတင်စိုက်ပျိုးရမည့် အချိန်ကာလမှာ တိုင်းပြည်တစ်ခုနန့်တစ်ခု မတူနိုင်ကြချေ။ အနောက်နိုင်ငံတိ၌ ဆောင်းကူးရာသီနန့် နွေကူးရာသီတိရေ ဥယျာဉ်ပင်တိကို စတင်စိုက်ပျိုးရန် အသင့်တော်ဆုံးအချိန်တိ ဖြစ်ကတ်ရေကိုဆိုခပြီ။ ထိုနိုင်ငံတိတွင် များသောအားဖြင့် တစ်နှစ်အတွင်း အသီးထွက်သည့် ဟင်းသီးပင်၊ ပန်းပင်ရို့ကို နွေကူးရာသီ၌ စတင်စိုက်ပျိုးလေ့ဟိကတ်ရေ။ သို့ရာတွင် တစ်နှစ်အတွင်း အပွင့်တိပွင့်သည့် ပန်းပင်အချို့ကို ဆောင်းကူးရာသီ၌ စတင်စိုက်ပျိုး ထားကေ အချိန်စောစော ပွင့်လာမည်ဖြစ်ရေ။ ဥတိကိုစိုက်လျက် အပင်ဆက်ပွားအောင် ပြုလုပ်ရသည့်အပင်မျိုးကို ဆောင်းကူးရာသီတွင် စတင်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် ရှေ့နှစ်ဆောင်း အကုန်၌ အပင်တိပွားလာနိုင်ရေ။
မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့ ပူအိုက်စွတ်စိုရေတိုင်းပြည်တိတွင် ဆောင်းဥတုနှောင်းပိုင်းနန့် နွေဦးပေါက် ရာသီတိ၌ ဥယျာဉ်ပင်တိစတင်စိုက်ပျိုးသင့်ရေ အချိန်တိဟုလည်း ဆိုခပြီ။ အကြောင်းကမူ အစေ့မှ အစို့အညှောက်တိ ထွက်လာအောင် ရေလောင်းစိုက်ပျိုးထားပြီးနောက် မြီဆီလွှာအတွင်း၌ အပင်တိအမြစ်စွဲလာသည့်အခါ မိုးရေကိုဆက်လက်ရဟိခြင်းဖြင့် ကြီးထွားသန်စွမ်းလာမည် ဖြစ်ရေကြောင့်တည်း။ အချို့အပင်တိကို ဥယျာဉ်တစ်နီရာရာတွင် ပျိုးပနာအပင်အတော်အတန် ကြီးပြင်းလာမှ အသင့်ပြင်ဆင်ထားရေ နီရာတိ၌ ပြောင်းရွှေ့စိုက်ပျိုးကြရရေ။ ဒေကဲ့သို့ ပျိုးခင်းမှ အပင်ငယ်တိကို ပြောင်းရွှေ့စိုက်သည့်အခါတွင် အပင်ဧအမြစ်တိကို မဖြတ်မိ၊ မချိုးမိစီရန်သတိပြုရဖို့။ အပင်တိရေ သက်ဟိတိဖြစ်ပနာပင်မအတွက် အစာရေစာရို့ကို သယ်ယူပို့ ဆောင်ပီးသည့် အမြစ်တိရေ အကိုင်အတွယ် ကြမ်းတမ်းအနိန်နန့် ထိခိုက်ချို့ယွင်းခကေ နီရာသစ်တွင် အပင်အားပြတ်ပနာသေမည်ကို စိုးရိမ်ရရေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် အချို့အပင်တိကိုပြောင်း ရွှေ့စိုက်ပျိုးသည့်အခါ အပင်ဧအမြစ်တိကို မထိမခိုက်စီရန် အမြစ်တိတွင်တွယ်ကပ်နီရေ မြီစိုင်မြီခဲရို့ကိုပါ အပင်နန့် တစ်ပါတည်း ပြောင်းရွှေ့ပီးရရေ။ အနောက်နိုင်ငံတိတွင် အပင်အားသစ်လောင်းလျက် အစို့သစ် အတက်သစ်တိ ထွက်ပေါ်လာချိန်ဖြစ်သည့် နွေရာသီ၌ ပြောင်းရွှေ့စိုက်ပျိုးသင့်ပနာမိုးတိရေနိုင်ငံတိ၌မူ မိုးဦးကျတွင် အပင်တိကို ပြောင်းရွှေ့စိုက်ပျိုးသင့်ရေ။
အပင်တိကို နီရာဟောင်းမှနီရာသစ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ စိုက်ပျိုးသည့်အခါ၌ သတိပြုလိုက်နာသင့်ရေ အချက်တိမှာ
- မိုးအုံ့ရေနေ့ကို ရွီးချယ်ရဖို့။
- ပျိုးပင်တိကို မပြောင်းရွှေ့မီ ရေတိတိ လောင်းပီးရဖို့။
- အမြစ်တိကို မထိခိုက်စီရန် အပင်တစ်ပင်စီကို တတ်နိုင်သမျှ သတိထား ၍နှုတ်ရဖို့။ စိုက်မည့်နီရာသစ်တွင် တုတ်ချွန်တစ်ခုနန့် တွင်းဖော်ပနာအပင်ကိုထည့်ရဖို့။
- နီရာဟောင်းဟိတွင်းထက် နီရာသစ်ဟိတွင်းကို ပို၍နက်နက်တူးလျှက် အပင်ရင်းကို မြီသိပ်နေအောင်ဖို့ပီးရဖို့။
- နီရာသစ်တွင် အပင်စိုက်ပြီး ကေပြီးခြင်း ရေလောင်းပီးရဖို့။
ပျိုးပင်ကိုစိုက်ပျိုးမည့်တွင်းသစ်မှာ အပင်ဧအမြစ်တိ ဝင်ဆံ့ရေထက် ပို၍ကျယ်ရဖို့။ ပို၍နက်ရဖို့။ မြီဩဇာထည့်ထားရေ အပေါ်ယံမြီဆီကို တွင်းဧအောက်ခံမြီအဖြစ် လောင်းထားရဖို့။ ထို့နောက်မှ စိုက်မည့်အပင်ဧအမြစ်တိကို နဂိုအနေအထားအတိုင်း တွင်းသစ်ထဲသို့စိုက်လျက် အပင်ရင်း နန့်အမြစ်တိကို မြီဆီမြီမှုန့်ရို့ဖြင့် တဖြည်းဖြည်း ဖုံးအုပ်ပီး ရရေ။ ယင်းပိုင် မြီဆီမြီမှုန့်တိကို တွင်းထဲသို့ ထည့်ပီး ရာ၌ တစ်ကြိမ်ကေ မြီမှုန့်တဖဲ့ချေကိုသာထည့်ပနာထည့်သမျှမြီမှုန့်ထပ်ကို သိပ်ရီးစေပြီးမှ နောက်တစ်ကြိမ် ထည့် ပီးရရေ။ အထူးသတိချပ်ရန်မှာ အပင်ဧအမြစ်တိကိုမြီဩ ဇာတိနန့် ထိစပ်၍မနေစေရအောင် ဆောင်ရွက်ပီးရဖို့ဖြစ်ရေ။
ဥယျာဉ်တိတွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင်ကို စိုက်ရေ ဖြစ်စေ၊ ပန်းပင်တိကို စိုက်ရေဖြစ်စေ လက်ဦးပထမ အပင်တိကိုစုပြုံပနာထူထပ်စွာပေါက်လာစေရရေ။ သို့ရာတွင် အပင်တိ တဖြည်းဖြည်း ကြီးထွားလာသည့်အခါ မလိုရေ အပင်သေး၊ အပင်လှီတိကို နှုတ်ပယ်ပီးခြင်းဖြင့် ကျန်နီရေအပင်တိ ကြီးပွားလာနိုင်ရန် နီရာကျယ်ကျယ်ဝန်းဝန်း ဟိစေရပေမည်။
ဥယျာဉ်တိကို ပန်းပင်တိဖြင့် တန်ဆာဆင်သည့်အခါ၌ တစ်နှစ်ကေတစ်ကြိမ်သာ အပွင့်တိပွင့်ရေ ပန်းပင်ရို့နန့် အမြဲတမ်းပွင့်ရေ ပန်းပင်တိကို ရော၍စိုက်ပျိုးထားရရေ။ ဂမုန်းကဲ့သို့ ပန်းပင်ငယ်ကလေးတိကို ပန်းခြံပင်ရို့နန့် ရောယှက်၍ဖြစ်စေ၊ ပန်းစိုက်ကွက်ဧ အနားတလျောက်တွင်ဖြစ်စေ စိုက်ပျိုးထားကေ ဥယျာဉ်ကို ပိုပြီးကေတင့်တယ်လာစီဖို့ ဖြစ်ရေ။ မြီယာကျယ်ကျယ်ဝန်းဝန်း ဟိပါက လူလားမြက်ခင်းကလေးကို သပ်ရပ်စွာဖောက်လုပ်ထားပနာထိုလမ်းဧတဖက်တချက်တွင် ပန်းပင်ငယ်တိကို စီတန်းလျက် စိုက်ပျိုးနိုင်ရေ။ အိမ်ရာကွက်တွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင်၊ သစ်ပင်၊ ပန်းပင် အစဟိရေ ရို့ဖြင့် စိုက်ပျိုးပြုစုခြင်းမပြုလုပ်မီ မည်သည့်နီရာတွင် မည် သည့်အပင်မျိုးကိုစိုက်မည်၊ လူလားလမ်းကို မည်သည့်နီရာမှ ဖောက်လုပ်မည်စအနိန်နန့် နေအိမ်နန့်ပနံရအောင် အသေးစိတ်စီစဉ်မှုကို စုံလင်နိုင်သမျှ စုံလင်စီရန် ကြိုတင်စီစဉ်မှုဟိရပေမည်။ သို့မှသာကေ သစ်ပင်ချုံပင်ရို့ကြောင့် နေအိမ်ဧ ရုပ်လုံးကို ဖုံးကွယ်ခြင်းမဖြစ်စေဘဲ ပို၍ပေါ်လွင် ထင်ရှားလာစေနိုင်မည် ဖြစ်ရေ။
အိမ်ရှေ့ဘက်နန့် အိမ်နောက်ဘက်တွင် မြက်ခင်းတိဟိကေ ထိုမြက်ခင်းရို့ကိုဖျက်ပနာပန်းပင်တိ စိုက်ပျိုးခြင်း မပြုလုပ်ဘဲ နဂိုအတိုင်းထားလျက် မြီမညီကေ ညီအောင်ညှိပီးခြင်း၊ မြက်ပင်တိရှည်လာကေ ညှပ်ပီးခြင်း၊ စိမ်းစိမ်းစိုစိုဟိအောင် ရေဖြန်းပီးခြင်း စရေရို့ ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ခြံဧကျက်သရေကို ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်ရေ။ အိမ်ဧဆင်ဝင်ခန်းရှေ့ဘက်နန့် ပြတင်းပေါက်တိအောက်တွင် ခြုံပင်ငယ်တိကိုစိုက်ထားပနာအိမ်ဘေးတဖက်တချက်၌ ခြုံပင်ကြီးတိကို စိုက်ထားသင့်ရေ။
အိမ်မြီယာကွက်ပုံစံကိုရီးဆွဲပနာနေအိမ်နန့် အခြား အဆောက်အဦးတိဟိကေ ထိုပုံစံတွင်ထည့်ထားရဖို့။ နေအိမ်ဧ ဆင်ဝင်ခန်းဆောင် တံခါး၊ ပြတင်းပေါက်တိမှ ခြံစည်းရိုး အထိ သစ်ပင်ရိပ်လမ်းကြားတိ ဖောက်လုပ်သည့်အနေနန့် မျဉ်းကြောင်းတိဆွဲရရေ။ ထိုသစ်ပင်ရိပ် လမ်းကြားအကြောင်းတိကို အလွတ်ထားပနာကျန်အကွက်တိတွင် စက်ဝိုင်းရှည်ပုံတိကို ထည့်သွင်းပီးခြင်းဖြင့် ပန်းပင် စိုက်ပျိုးမည့် နီရာတိကို အကွက်ချစီစဉ်နိုင်ပေမည်။ လူလားလမ်းတိကို တတ်နိုင်ကေ ဖြောင့်ဖြောင့်တန်းတန်း ဖောက်လုပ်ထားသင့်ရေ။ ထိုလမ်းတိကို ကျောက်ပြား၊ အုပ်ချပ်၊ ကျောက်စရစ်ခဲ တစ်မျိုးမျိုး ခင်းထားနိုင်ရေ။ ဥယျာဉ်ခြံကို အုတ်တံတိုင်း နန့်ဖြစ်စေ၊ ခြံစည်းရိုးပြုလုပ်၍ဖြစ်စေ ကာရံထားသင့်ရေ။ ခြံစည်းရိုးတလျှောက်တွင် တရုတ်မန်ကျည်းပင်မျိုးကို စိုက်ပျိုးထားပနာအကိုင်းအခက်တိ အပေါ်နန့်ဘေးဘက်သို့ ပြန့်မထွက်ရအောင် မကြာမကြာချိုင်ပီးရဖို့။
အဆင်မတတ်ကေ ဆန်းလျှက်နန့်မလှဟု ဆိုဘိသကဲ့သို့ ဥယျာဉ်ကို နဂိုအနေအထား ပျက်ပြားလားသည့်တိုင်အောင်တန်ဆာဆင်လွန်းကေလည်း အကျိုးမဲ့ဖြစ်တတ်ရေကို အထူးသတိပြုရပေမည်။ အချို့ဥယျာဉ်တိတွင် ကျောက်ခဲ၊ကျောက်တုံးရို့ဖြင့် ကျောက်ဥယျာဉ်တုကလေးတိ ပြုလုပ်ထားတတ်ကတ်ရေ။ နေနာရီတိ၊ ရေအိုင်တိ၊ ကျေးငှက်တိ ရေဆင်းချိုးရန် ရေအင်တုံတိ၊ ကျောက်ရုပ်၊ ကြေးရုပ်တိ၊ ခိုအိမ်တိ၊ လူတိထိုင်ဖို့ ခုံတန်းကလေးတိ အစဟိရေရို့ဖြင့် ဥယျာဉ်ကို ဆင်ပြင်ထားလေ့ ဟိကတ်ရေ။ ကျောက်ဥယျာဉ်တုကလေးတိ ပြုလုပ်သည့်အခါ၌ ဥယျာဉ်ထောင့်တနီရာရာတွင် သဘာဝ ကျကျ စီမံထားရန်သင့်လီရေ။ ဟောင်းနွမ်းနေသည့် ကျောက်တုံး ကျောက်ခဲ တမျိုးတစားတည်းကိုသာ ရွီးချယ်လျက် တောင်ကုန်းကလေးသဖွယ် မြီဖို့ထားရေနီရာတွင် ထိုကျောက်တုံးတိကို မြှုပ်နှံထားရရေ။ ကျောက်တုံးတိကို အလျားလိုက် အဆင့်ဆင့်ခင်းထားပနာပန်းပင်တိကို ထိုကျောက်တုံးတိအကြားမှ ထွက်လာဘိသကဲ့သို့ စိုက်ပျိုးထားရဖို့။ မိုးရွာသည့်အခါဖြစ်စေ၊ ရေလောင်းပီးသည့်အခါဖြစ်စေ အပင်တိဧအရင်းသို့ ရေစီးလားနိုင်ရန် ကျောက်တုံးတိကို အတွင်းဘက်သို့ တဖဲ့ချေ ရွှေ့စောင်း၍ထားရဖို့။ ရေအိုင်ကလေးတိ ပြုလုပ်ထားကေလည်း သဘာဝကျနိုင်သမျှကျရအောင် အိုင်ဘောင်ကို မညီမညာပြုလုပ်ပနာမြက်ပင်၊ ပန်းပင်တိ စိုက်ပျိုးထားရဖို့။ ရေထဲ၌လည်း ကြာပင်တိကို စိုက်ပျိုးထားရဖို့။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပင်တိကိုဖြစ်စေ၊ ပန်းပင်တိကိုဖြစ်စေ ဥယျာဉ်ထဲတွင် စိုက်ပျိုးထားပြီးကေ ပေါင်းပင်တိကို သျှင်းဖို့လိုပေမည်။ သစ်ပင်တိကို ကိုက်ဖြတ်ဖျက်ဆီးတတ်ရေ ပိုးကောင်တိနန့် မှိုရောဂါတိဧ အဖျက်အဆီးကိုလည်း ကာကွယ် ပီးရဖို့။ စိုက်ပျိုးထားရေ အပင်တိအကြား၌ဟိရေ မြီကို ထွန်တိုကလေး(ကြားတိုက်ထွန်) မကြာမကြာအသုံးပြုခြင်းဖြင့် မွလာစေနိုင်သည့်ပြင် ပေါင်းပင်တိ ကင်းသျှင်းစေနိုင်လီရေ။
အပင်တိကိုဖျက်ဆီးတတ်ရေ ပိုးမွှားတိနန့်မှိုရောဂါရို့ကို အချိန်မီကာကွယ်ပီးမှသာ စိုက်ပျိုးပင်တိ ကြီးထွားသန်စွမ်းလာမည်ဖြစ်ဧ။ အချို့ပိုးကောင်တိရေ အပင်ဧအရွက်တိကို ကိုက်ဖြတ် ဖျက်ဆီးတတ်ရေ။ ခူကောင်နန့် ပိုးကျိုင်းကောင်တိရေ အတွိ့ရတိရေ ရွက်ဖြတ်ပိုးတိဖြစ်ရေ။ ထိုပိုးကောင်တိ ဥယျာဉ်ထဲဟိအပင်တိပေါ်တွင် စ၍တွိ့ကေတွိ့ခြင်း ဆီးဆိုင်၌ဖော်စပ်ရောင်းချရေ ပိုးမွှားသတ်ဆီးရည် ဆီးမှုန့်ရို့ကိုဝယ်ပနာပက်ဖျန်းရဖို့။ ထို့အတူ အပင်ရို့ဧ အရွက်နု၊ အကိုင်းနုနန့် အညွန့်တိပေါ်တွင် တစ်ချိန်တည်း အကောင်ပေါင်းများစွာ စွဲကပ်ကျရောက်တတ်ရေ ပျပိုးကဲ့သို့ သစ်ရည်စုတ်ပိုးမွှားတိကို တွိ့ဟိကေလည်း အရွက်၊ အကိုင်း၊ အညွန့်ရို့ကိုဖြတ်ပနာမီးရှို့ပစ်ရရေ။ အခြားလွယ်ကူရေ နည်းတစ်ခုမှာ ကျိုချက်ထားရေ ဆပ်ပြာရည်အေးဖြင့် ပက်ဖျန်းပီး ခြင်းဖြစ်ရေ။ ထို့ပြင် ပိုးကောင်ကလေးတိကို အဆိပ်ရည်ဖြင့် သတ်ပစ်ရရေ။ အကိုင်း၊ အခက်၊ အမြစ်တိကို ထိုးဖောက်ဖျက်ဆီးတတ်ရေ ပိုးတိလည်းဟိသေးရေ။ ကာကွယ်နည်းမှာ ထိုပိုးတိ ထိုးဖောက်ဖျက်ဆီးထားရေ အကိုင်းအခက် စရေရို့ကို ဖြတ်တောက်ပစ်ခြင်း၊ သံချိတ်ဖြင့် ပိုးကောင်တိကို ဆွဲထုတ်ပစ်ခြင်းရို့ ဖြစ်လီရေ။
အဆိုပါပိုးမွှားရို့ဧ အဖျက်အဆီးတိအပြင် အပင်ရို့၌ ဖြစ်တတ်ရေ ရောဂါတိကြောင့်လည်း အပင်တိ ပျက်စီးတတ်ကတ်ရေ။ ထိုရောဂါတိအနက် မှိုရောဂါကို ဆီးရည်ပက်ဖျန်းပီးခြင်းဖြင့် ကာကွယ်တားဆီးနိုင်လီရေ။ ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးပြုစုသူရို့တွင် အဆိုပါအနှောင့်အယှက်တိကို တွိ့ကြုံရစမြဲဖြစ်ပနာစိုက်ပျိုးထားရေအပင်တိကို အခါမလပ် စောင့်ရှောက်ခြင်းဖြင့် ပိုးမွှားတိ ဖျက်ဆီးခြင်းဘေးနန့် ရောဂါတိစွဲကပ်သည့် ဘေးအပေါင်းရို့ကို ကြိုတင်ကာကွယ်ပီးနိုင်မည်ဖြစ်ရေ။ သို့ရာတွင် ဥယျာဉ်မှူးရို့အား အဖိုးမဖြတ်နိုင်ရေ အထောက်အပံ့ကိုဖြစ်စေသည့် ပိုးကောင်တိနန့် ငှက်တိလည်း ဟိပေသေးရေ။ ထိုပိုးကောင်တိ၊ ငှက်တိကို ဥယျာဉ်မှူးရို့ဧ အကောင်းဆုံးမိတ်ဆွေတိဟု ဆိုရပါဖို့။ ငှက်တော်၊ စွေ့၊ ဆက်ရက်အစဟိရေ ငှက်တိရေ ဥယျာဉ်တိ၊ ဝင်းခြံတိ အတွင်း၌ ပိုးကောင်၊ မွှားကောင်တိကို လိုက်လံယှာဖွီလျက် တွိ့ဟိသည့်အခါ ဖမ်းယူစားပစ်ကတ်ရေ။ ထို့ပြင် ပျား၊ ပိတုန်း၊ လိပ်ပြာစသည့် ပိုးကောင်ရို့ကလည်း ပန်းဝတ်မှုန်၊ ဝတ်ဆံရို့ကို ပန်းတစ်ပင်မှတစ်ပင်သို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်းအားဖြင့် ပန်းပွင့်တိ မျိုးအောင်လာကြရလီရေ။
ဥယျာဉ်ပြုစုသူရို့ဧ အခြားလုပ်ငန်းတိမှာ သစ်ပင်၊ ပန်းပင်တိကို မြီတောင်မြှီာက်ခြင်း၊ ရေလောင်းပီးခြင်းရို့ ဖြစ်ရေ။ ထို့ပြင် ရာသီဥတု မြီဧအနေအထားနန့်သင့်တော်မည့် သစ်ပင်ပန်းပင်တိကိုသာ ရွီးချယ်စိုက်ပျိုးထားသင့်ပေ ရေ။[1]
ကိုးကား
edit- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၅)