အူမကြီးရေ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတိကို မစင်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပီးရန် တာဝန်ဟိရေ။ အစာစားပြီး ၃ နာရီမှ ၈ နာရီအတွင်း အူမကြီးသို့ ရောက်လားပါဖို့။ ဒေအချိန်မှာ အာဟာရဓာတ်တိ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကို စုပ်ယူလားပြီး ကျန်တာတိကတော့ အညစ်အကြေးတိပါ။
အူမကြီးကင်ဆာရေ အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးတိတွင် တတိယမြောက် အဖြစ်အတိဆုံး ကင်ဆာဖြစ်ရေ။ အနောက်ဘက်တွင်၊ အထူးအနိန်နန့်အမေရိကန်တွင်နှစ်စဉ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် 105,000 ခန့်ဟိရေ။ အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေရေ အသက် 50 ကျော်သူတိတွင် တိုးလာပါရေ။ အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုအများစုရေ adenomatous polyps ဟုခေါ်ရေ သေးငယ်ပြီး ကင်ဆာမဟုတ်ရေ (ညင်သာရေ) ဆဲလ်တိအဖြစ် စတင်ရေ။ အချိန်ကြာလာရေနန့်အမျှ အဆိုပါ polyps အချို့ရေ အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်လာရေ။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဒေကင်ဆာက အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးရော ပိုအဖြစ်များလာပါရေ။
ဖြစ်နိုင်ချေမြင့်မားရေအုပ်စုတိရေ အူမကြီးကင်ဆာ၊ အူမကြီးဧရိယာအတွင်း အသားပိုတိ၊ မွေးရာပါအခြီအနေတိ၊ ရောင်ရမ်းရေအူသိမ်အူမရောဂါနန့် Crohn's ရောဂါဟိသူတိဖြစ်ရေ။ ဒေအချက်တိဟိနေသူတိရေ ကင်ဆာရောဂါကို စောစီးစွာသိဟိနိုင်စီရန် ဆီးဘက်ဆိုင်ရာရောဂါလက္ခဏာတိကို ယှာဖွီသင့်ရေ။
အမိ၊အဖ မွေးချင်းတိပိုင် ဒေအခြီအနေမျိုးတွင် မိသားစုရာဇဝင်ဟိသူတိရေ သာမန်လူထက် ၂/၃ ပိုတိရေ။ ယကေလည်း အူမကြီးကင်ဆာဟု သံသယဟိလူနာ 80% ရေ အန္တရာယ်ဖြစ်စေရေ လက္ခဏာတိမပြကြောင်း တွိ့ဟိရပါရေ။
လူနေမှုပုံစံစတဲ့ အလေ့အထတိဟာ အူမကြီးကင်ဆာကို ဖြစ်စေတဲ့ အဓိက အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ရေလို့ လေ့လာမှုတိက ဖော်ပြပါရေ။ ၎င်းရို့တွင် အသီးအနှံနန့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် တဖဲ့ချေမျှရေ အဆီတိရေ အသားတိနန့် အနီရောင် အသားတိ ပါဝင်နိုင်ရေ။ အခြားရေ အကြောင်းအရင်းတိတွင် စွမ်းအင်မြင့်မားရေ အစားအစာတိ၊ လေ့ကျင့်ခန်း နည်းပါးခြင်းနန့် အဝလွန်ခြင်းရို့ ပါဝင်ရေ။ ဆီးလိပ်သောက်ခြင်းနန့် အရက်သောက်ခြင်းရေ အူမကြီးကင်ဆာကို ဖြစ်စေနိုင်ရေ။
အဆင့်ဆင့် edit
အဆင့် 0 (ကင်ဆာအကြို) – အူမကြီး အပြင်ဘက်နံရံမှာ ကင်ဆာတွိ့ရေ။
အဆင့် 1 – အူမကြီးနံရံဧဒုတိယနဲ့ တတိယအလွှာမှာ ကင်ဆာကို တွိ့ဟိရပါရေ။ ယကေလည်း အပြင်ဘက်နံရံတွင်မတွိ့ပါ။ ဒေအဆင့်ကို Duke's A ဟုလည်းရည်ညွှန်းရေ။
အဆင့် 2- ကင်ဆာရေ အူမကြီးနံရံသို့ ပျံ့နှံ့လားကေလည်း lymph node တိအထိ မဟုတ်ပါ။ ဒေဇာတ်ပွဲအား Duke's B ဟုလည်းရည်ညွှန်းရေ။
အဆင့် 3 – ကင်ဆာရေ အူမကြီးနံရံနန့် lymph node တိဆီသို့ ပျံ့နှံ့လားကေလည်း အခြားအင်္ဂါတိသို့ မကူးစက်ပါ။ ဒေအဆင့်ကို Duke's C လို့လည်း ခေါ်ပါရေ။
အဆင့် 4 – ကင်ဆာရေ အရီနန့် အဆုတ်ပိုင်ရေ အခြားအင်္ဂါတိသို့ ပျံ့နှံ့လားရေ။ ဒေအဆင့်ကို Duke's D လို့လည်း ခေါ်ပါရေ။
ရောဂါလက္ခဏာတိ edit
စအိုမှတဆင့် သွေးထွက်ခြင်း၊ မစင်အတွင်းဟိ သွေးတိ၊ မစင်တိ (ပုံသဏ္ဍာန်နန့် အရွယ်အစား) ပြောင်းလဲခြင်းနန့် အစာအိမ်နာခြင်းရို့ ပါဝင်နိုင်ရေ။ ယကေလည်းလည်း ဒေလက္ခဏာတိရေ အစောပိုင်းအဆင့်တွင် သိသာထင်ရှားခြင်းမဟိပေ။
အူမကြီးကင်ဆာဧ လက္ခဏာတိမှာ- သွေးဖြင့်ပါလာရေ မစင်တိ၊ အကြောင်းရင်းမဟိဘဲ ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ မစင်အရွယ်အစားနန့် ပုံသဏ္ဍာန်ဖြစ်နိုင်ခြေ၊ ဝမ်းလားသည့်အခါ နာကျင်ခြင်း၊ ဝမ်းဗိုက်မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်း သို့မဟုတ် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း နန့် မသျှင်းပြနိုင်ရေ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်းရို့ ပါဝင်ပါရေ။
လူနာတိရေ ကင်ဆာအဆင့်နန့် ပျံ့နှံ့မှုကို ဆုံးဖြတ်ရန် ရောဂါယှာဖွီမှုကို လက်ခံရဟိဖို့ဖြစ်ရေ။ ၎င်းကို အောက်ပိုင်း endoscopy၊ double contrast barium enema၊ သွေးစစ်ဆီးမှု၊ carcinoembryonic antigen (CEA)၊ ရင်ဘတ်ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ ဝမ်းဗိုက်ဧ CT စကင်န်ဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်ရေ။ ကင်ဆာပျံ့နှံ့မှုကို CT စကင်န်၊ MRI နန့် EUS ရို့ကို ဆုံးဖြတ်ရန် အသုံးပြုနိုင်ရေ။
ခွဲစိတ်မှု edit
ခွဲစိတ်ကုသခြင်းမှာ ကင်ဆာဧတည်နီရာနန့် အညီဖြစ်လီဖို့။
- Rt. Extended Hemicolectomy
- Transverse colon, Transverse colectomy
- Lt. Hemicolectomy
- Sigmoidectomy
- Hartman ဧအိတ်ဖြင့် Sigmoidectomy
ကင်ဆာရေ အရိုးကြီးရေ ဧရိယာတွင် တည်ဟိရေ ကိစ္စတိတွင် ခွဲစိတ်ဆရာဝန်ထံ ဝင်ရောက်ရန် ခက်ခဲနိုင်ရေ၊ ဒေကိစ္စတွင် AP ခွဲစိတ်မှုတစ်ခု လိုအပ်နိုင်ရေ။
ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားရန် ကြီးမားလွန်းရေအကျိတ်ဟိရေ လူနာတိအတွက် ခွဲစိတ်ကုသမှုမစတင်မီ အကျိတ်အရွယ်အစားကို လျှော့ချရန်အတွက် 'down staging' ဟုရည်ညွှန်းသည့် လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးနန့် ဓာတုကုထုံးကို ကနဦးအသုံးပြုဖို့ဖြစ်ရေ။
အဆင့် 0 နန့် 1 ဟိလူနာတိရေ ခွဲစိတ်မှုသာလိုအပ်ပါရေ။
အဆင့် 2 နန့် 3 တွင်ဟိရေလူနာတိရေ ခွဲစိတ်မှုမပြုလုပ်မီနန့် ကုသပြီးနောက်တွင် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးနန့် ဓာတုကုထုံးကို အသုံးပြုဖို့ဖြစ်ရေတွက်နန့် ပြန်ဖြစ်နိုင်ချေဟိရေ။
လူနာအများစုရေ အကျိတ်တစ်ခုလုံးကို အောင်မြင်စွာဖယ်ရှားနိုင်ကေလည်း ပြန်ဖြစ်နှုန်းမှာ 50-60% ဖြစ်ရေ။
ပြန်ဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ချရန် ဓာတုကုထုံး edit
အူလမ်းကြောင်းပိတ်ဆို့ခြင်း သို့မဟုတ် ပြင်းထန်စွာပုံမှန်မဟုတ်ရေကင်ဆာဆဲလ်တိ (အသားစဉ်စစ်ဆီးခြင်းမှ) ခံစားရရေဒုတိယအဆင့်ဟိလူနာတိရေ ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေဟိပြီး fluorouracil (5-FU) နန့် leucovorin (LV) ရို့ဖြင့် ကုသဖို့ဖြစ်ပါရေ။ နှစ်မျိုးလုံးရေ 6 လတာကာလအတွင်း ပီးရေဆီးဖြစ်ရေ။ ဒုတိယအဆင့်ဟိလူနာတိကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ဖို့ဖြစ်ပြီး ဓာတုကုထုံးမလိုအပ်ပါ။ တတိယအဆင့်ဟိလူနာတိရေ fluorouracil နန့် leucovorin ကို 6 လကြာရဟိဖို့ဖြစ်ရေ။ ဒေနည်းလမ်းရေ ခွဲစိတ်မှုတွင် အသုံးပြုသည့်တစ်ခုတည်းရေနည်းလမ်းနန့် နှိုင်းယှဉ်ပါက သျှင်သန်နှုန်းပိုပြီးကေမြင့်မားစေရေ။
4th အဆင့်ဟိ လူနာတိအား ကင်ဆာအကျိတ်အား ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားခြင်း၊ ဓာတ်ရောင်ခြည်ဖြင့် ကုသခြင်း နန့်/သို့မဟုတ် ဓာတုကုထုံးတိဖြင့် ကုသပီးဖို့ဖြစ်ပါရေ။
ခွဲစိတ်နေစဉ်အတွင်း အချို့ရေလူနာတိရေ အရီ သို့မဟုတ် သားဥအိမ်ပိုင်ရေ အနီးအနားဟိ အင်္ဂါတိသို့ ကင်ဆာပြန့်ပွားမှုကို တားဆီးရန် စီမံခန့်ခွဲမှု လိုအပ်ပါရေ။ ကင်ဆာပြန့်ပွားမှုကို ကာကွယ်ရန် အောက်ပါဆီးတိရေ ထိရောက်မှုဖြစ်ရေ- fluorouracil၊ leucovorin၊ irinotecan (CPT-11 သို့မဟုတ် Camptosar) သို့မဟုတ် oxaliplatin (Eloxitin)။ fluorouracil နန့် leucovorin တွင် irinotecan နန့် oxaliplatin ရို့ကို ပေါင်းထည့်ခြင်းရေ ကုသမှုဧ ထိရောက်မှုကို တိုးတက်စီရန် ကူညီပီးပါရေ။[1]