အုန်းနို့ဟု ခေါ်ဆိုရေအုန်းသီးဧ အဖြူရောင် အတွင်းသားမှ ညှစ်ယူရဟိသည့် အရည်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး မလေးရှားနိုင်ငံတွင် စန်တန်ဟုလည်းကောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် ပေါ ကီရီ ဟူ၍လည်းကောင်း ခေါ်ဝေါ်ကတ်ရေ။ ၎င်းနို့ရည်ရေ အရောင်၊ အရသာဟိသည့်အပြင် အဆီပါဝင်မှုနှုန်းမြင့်မားသည့်အတွက် ဆီအဖြစ် ထုတ်ယူနိုင်သေးရေ။ ကမ္ဘာ့ဒေသအတော်တိတိတွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် coconut milk ဟူသည့်အသုံးနှုံးကို သဘာဝအလျောက် ဖြစ်ပေါ်နီရေ အုန်းသီးအတွင်းဟိ အုန်းရည်အဖြစ် ရည်ညွှန်းသုံးစွဲရေကိုလည်း တွိ့ရရေ။
အထူ(အရင့်) နန့် အပါး(အနု)ဟူပနာအုန်းသီးအမျိုးအစားကို နှစ်မျိုး ခွဲခြားနိုင်ရေ။ အုန်းသီးအရင့်ကို အုန်းနို့ပြုလုပ်ရန်အတွက် ပထမဦးစွာ အုန်းခြစ်ဖြင့် ခြစ်ယူရရေ။ ထို့နောက် အဝတ်ပါးပါးတွင် ထည့်သွင်းထုပ်ရရေ။ ထို့နောက် ရေနွေးနွေးကို စုပ်ယူနိုင်ရန်အတွက် အဝတ်ပါးပေါ်တွင် လောင်းချပြီးနောက် လက်ဖြစ်ကေလည်းကောင်း၊ စက်ဖြင့်ကေလည်းကောင်း ညှစ်ယူခြင်းဖြင့် အုန်းနို့ကို ရဟိရေ။ အုန်းသီးရင့်ဧ နို့ရည်ကို ကျိုချက်ပနာဆီအဖြစ်ကေလည်းကောင်း၊ အနှစ်ကို ဆော့စ်အဖြစ်လည်းကောင်း အခြားမုန့်အချိုပွဲတိနန့် တွဲဖက်စားသုံးနိုင်ရေ။ အုန်းသီးနုဧ နို့ရည်ကိုမူ စွပ်ပြုတ်တိနန့် အခြားဟင်းတိ ချက်ရာတွင်အသုံးပြုရေ။ အနောက်နိုင်ငံတိတွင် အုန်းနို့ကို သံဗူးအတွင်း စည်သွတ်ပနာထုတ်လုပ်ရောင်းချကတ်ရေ။ ၎င်းအုန်းနို့သံဗူးတိကို အုန်းသီးအနု၊ အရင့်တိအားလုံးပေါင်းပြီးကေ ရေဖြင့် ရောသေးရေ။ ထို့နောက် အထူးစီစဉ်ကာ ထုတ်လုပ်ရောင်းချကတ်ရေ။
အုန်းနို့ရေ အာယုဗ္ဗေဒ တိုင်းရင်းဆီးဝါးပညာနန့်အတူ တွဲ၍တည်ဟိနေရေမှာကြာလေပြီ။ ရမ်းနေကျွန်း၊ ဆော်လမွန်ကျွန်းနန့် အခြားအိမ်တွင်းမှုလုပ်ငန်းတိတွင် အုန်းနို့ကို တဆီး၊ သကြားရို့နန့် ပေါင်းစပ်ကာ အပင်ပု၊ ချုံပုတ်တိတွင်း တစ်ပတ်ခန့်သိမ်းဆည်းထားစေခြင်းဖြင့် အချဉ်ပေါက်စေရေ။ ၎င်းအုန်းနို့ရမ်အရက်အကြောင်းကို ရေဆွိတီးဝိုင်း(The Sweet Band)မှ ပေါ့ပါ ဂျိုး သီဆိုသည့် သီချင်းတွင် တွိ့ရရေ။ ဘရာဇီးနိုင်ငံတွင် အုန်းရည်နန့် သကြားပေါင်းစပ်ကာ Batida de Côco ဟုခေါ်သည့် ကော့တေးတစ်မျိုးကို ပြုလုပ်ရောင်းချကတ်ရေ။