အလင်းဓာတုဗေဒ (Photochemistry) ဆိုရေမှာ အလင်းရောင်ကြောင့် ဓာတ်ပြောင်းမှုတိ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းကို ခေါ်ရေ။ဆိုးဆေးနန့် အခြားအရောင်တိကို နီပူကျဲကျဲတွင် ထားကြည့်ကေ အရောင်လွင့် လားခြင်း၊ ချည်ထည်နန့် အခြားအလားတူ အထည်တိကို နီရောင်၌ အရောင်ချွတ်ခြင်းတိရေ အလင်းဓာတုဗေဒဧ သာဓကတိပင် ဖြစ်ရေ။
ဟိုက်ဒရိုဂျင်ဓာတ်ငွေ့နန့် ကလိုရင်းဓာတ်ငွေ့တိကို ပုလင်း တစ်လုံးတွင် ရောထည့်ပြီးကေ မှောင်ထဲတွင် ထားကေ ဓာတ် ပြောင်းမှု အလျဉ်းမဟိချေ။ ယကေလည်းသော ယင်းကို နီပူကျဲကျဲတွင် ထားလိုက်ပါက ဓာတ်ငွေ့ နှစ်ခုပေါင်းစပ်လားပြီးကေ ဟိုက်ဒရိုဂျင်ကလောရစ် အက်ဆစ်ဖြစ်လာတော့ဧ။ ဓာတ် ပြောင်းမှုဖြစ်စေရန် အလင်းရောင်ဧ စွမ်းအင်ကို လိုအပ် ပေရေ။
အပင်တိတွင်ဟိရေ ကလိုရိုဖီခေါ် စိမ်းရောင်ဓာတ်ရေ အလင်းကို စုတ်ယူပြီးကေ ထိုအလင်းဧ စွမ်းအင်ဖြင့် လီမှ ရရေ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်နန့် အမြစ်မှရရေ ရေရို့ကို သကြားနန့် ကစီတိဖြစ်ကတ်ရေ ကာဗိုဟိုက်ဒရိုက်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲစေလီရေ။ အောက်ဆီဂျင်ဓာတ်ကား အပြင်သို့ လွတ်ထွက်လားရေ။ ကမ္ဘာပေါ်ဟိ သက်ဟိဟူသမျှရေ အသက်တည်တံ့ရီးအတွက် အပင်တိကို တိုက်ရိုက်ကေ လည်းကောင်း၊ သွယ်ဝိုက်၍ကေလည်းကောင်း မှီခိုနီကတ် ရရေ။ ထိုအပင်တိ ကြီးထွားရှင်သန်ရီးအတွက် နီရောင် ခြည်ရေ အလွန်အရီးပါအရာရောက်ရေ စွမ်းအင်ဖြစ် ပေရေ။
အလင်းရောင်နန့် စပ်လျဉ်း၍ ရိပ်ဖမ်းကော်ပြား၊ သို့မဟုတ် ရိမ်ဖမ်းမှန်ပေါ်တွင် ပုံရိပ်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းရေလည်း ဓာတ် ပြောင်းမှုတစ်ခု ဖြစ်ရေ။ ကင်မရာ (ဓာတ်ပုံရိုက် ကိရိယာ) ထဲသို့ အလင်းရောင် ဖြတ်သန်းလားစေရေအခါ ထိုအလင်း ရောင်ရေ အလင်းမိလွယ်ရေ ရိပ်ဖမ်းကော်ပြားပေါ်သို့ ကျ ရောက်ဧ။ ရိမ်ဖမ်းကော်ပြားပေါ်တွင်ကား ဂျယ်လတင်ကော်ဖြင့် ရောထားရေ ဆီလဗာဗရိုမိုက် ဓာတ်ပစ္စည်းမှုန့်တိ သုတ် လိမ်းစီမံထားရေ။ အလင်းရောင်ကျရောက်ရေ ဓာတ်ပစ္စည်း မှုန့်တိတွင် ဓာတ်ပြောင်းမှု ဖြစ်ပေါ်ရေ။ ပုံဖော်ဆေးရည်တွင် စိမ်ပီးရေအခါ အမည်းရောင် ပုံရိပ်ပေါ်လာရေ။ တစ်ဖန် ယင်းရိပ်ဖမ်းကော်ပြားကို ပုံချုပ်ဆေးရည် စရေ အခြားဆေး ရည်တိတွင် ထပ်မံစိမ်ပီးရေအခါ နောက်ထပ် အလင်း ကြောင့် ဓာတ်ပြောင်းမှု မဟိတော့ဘဲ ကျွန်ုပ်ရို့ အလိုဟိသည့် ဓာတ်ပုံ နက်ဂတစ်ကို ရဟိလီရေ။
အဆောက်အအုံ ဆောက်လုပ်ရာ၌ မဆောက်လုပ်မီ ယင်း အဆောက်အအုံဧ ပုံစံကို စကေးနန့်တကွ တိတိကျကျ ရီးဆွဲ ရဧ။ ထိုပုံစံမှ ပုံစံပြာတိကို လိုသလောက် ထုတ်ယူကတ်ရေ။ ယင်းပုံစံပြာတိရေ သံဓာတ် ဆားနန့် အလင်းရောင်ရို့ဧ ဓာတ်ပြောင်းမှု သာဓကပင် ဖြစ်ရေ။
ဒေစာအုပ်ကို ဖတ်နီစဉ်တွင်ပင် သင်ဧမျက်စိတွင် ဓာတ် ပြောင်းမှုအစဉ်တိ ဖြစ်ပေါ်လျက်ဟိဧ။ မျက်စိဧ မြင်လွှာတွင် အနီရောင်ပစ္စည်းတစ်ခုဟိရာ ယင်းရေ အလင်းရောင်နန့် တွိ့ထိသည့်အခါ အဝါရောင်သို့ ပြောင်းလားဧ။ ထိုဓာတ်ပြောင်းမှု ဧ သတ္တိကြောင့် ဦးနှောက်တွင် ပုံရိပ်အဖြစ်ဖြင့် ထင်လာလီ ရေ။ မျက်စိကို မှိတ်လိုက်သည့်အခါ အဝါရောင်မှတစ်ဖန် မူလအနီရောင်သို့ ပြန်ပြောင်းလားလီရေ။[1]
ကိုးကား
edit- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)