အမ်ပဲဒါကလီးဇ် (Empedocles,Ἐμπεδοκλῆς,empedoklɛ̂, Empedoklēs; (444–443 BC) ရေ ဆိုကရေးတီး မတိုင်မီ ဂရိအတွေးခေါ်ဆရာတစ်ဦးဖြစ်၍ စစ္စလီကျွန်းဟိအကရာဂါ့စ်မြို့သားတစ်ဦးဖြစ်ရေ။[1] အမ်ပဲဒါကလီးဇ်ဧ အတွေးခေါ်တိရေ ဓာတ်ကြီးလေးပါးဆိုင်ရာ စကြဝဠာဧ ဇာစ်မြစ်သဘောတရားတိ စတင်ဖော်ထုတ်ခခြင်းကြောင့် လူသိအတိဆုံးဖြစ်ရေ။ ၎င်းက ချစ်ခြင်းတရားနန့် ပဋိပက္ခတရားနှစ်ခုရို့ရေ ဓာတ်တိကို ရောနှောစေရေ၊ ကွဲကွာစေရေဟု အဆိုပြုခလီရေ။
ပိုက်သာဂိုးရပ်စ်ဧ ဩဇာသက်ရောက်မှုဟိကာ ပိုက်သာဂိုးရပ်စ်ဝါဒီဖြစ်ရေ အမ်ပဲဒါကလီးဇ်ရေ တိရစ္ဆာန်ယစ်ပူဇော်မှုဓလေ့၊ အစားအစာအတွက် တိရစ္ဆာန်သတ်ခြင်းတိကို စိန်ခေါ်ခပြီး ထင်ရှားခရေ ပြန်လည်ဝင်စားခြင်းဆိုင်ရာ အယူဝါဒကို ဖွံ့ဖြိုးစေခသူလည်းဖြစ်ဧ ။ ၎င်းဧ စိတ်ကူးအယူအဆတိကို စကားပြေဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ခရေ နောက်ဆုံးဂရိဒဿနပညာသျှင်ဟု ယေဘုယျအနီဖြင့် ယူဆကတ်လီရေ။ ၎င်းဧ လက်ရာအချို့သျှင်သန်ကျန်ရစ်ရာ ဆိုကရေးတီးမတိုင်မီ အခြားရေသူတိဧ လက်ရာတိထက် ပိုတိကြောင်းတွိ့ရရေ။ အမ်ပဲဒါကလီးဇ်ဧ သေဆုံးခြင်းကိုပင် ရှေးခေတ်စာရီးဆရာတိက ဒဏ္ဍာရီသဖွယ် တင်စားခကတ်ပြီး တိစွာရေ စာပီလက်ရာတိဧ အကြောင်းအရာတစ်ရပ်လည်းဖြစ်လာခလီရေ။
အတွေးအကြံ edit
အရာရာကို ဓာတ်လေးပါးဖြင့်ဖွဲ့ရေ။ မြေ၊ ရေ၊ လီ၊ မီးရို့ဖြစ်ရေ။ ပြောင်းလဲမှုနန့် ရွေ့လျားမှုရို့ရေ အထည်ဒြပ်၊ ချစ်ခြင်းတရား၊(အဖရိုဒိုက်တီ)နန့် ပဋိပက္ခတရားရို့ကြောင့် ဖြစ်ရေ။
ကိုးကား edit
- ↑ A History of Greek Philosophy from the Earliest Period to the Time of Socrates