Wp/rki/သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ

< Wp | rki
Wp > rki > သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ

သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာကို papillary cell carcinoma နန့် Follicular cell carcinoma ဟုခေါ်ရေ အသေးစားအုပ်စုနှစ်စုအဖြစ် ထပ်မံခွဲခြားနိုင်ပါရေ။ Papillary cell carcinoma ရေ lymphatic system မှတဆင့်ပျံ့နှံ့ရေ။ ထိုပိုင်ရေ ကင်ဆာတိရေ လည်ပင်းဟိ lymph node တိဆီသို့ မကြာမကြာ ပျံ့နှံ့လားနိုင်ရေ။ အခြားတစ်ဖက်တွင် Follicular cell carcinoma ရေ သွေးမှတဆင့်ပျံ့နှံ့ရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် အရိုး၊ အဆုတ်၊ အရီနန့် ဦးနှောက်ရို့တွင် မကြာမကြာ တွိ့ဟိနိုင်ရေ။ အရီကြီးရေအင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းတိကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားပါက Follicular cell carcinoma ရေ Papillary cell carcinoma ထက်အန္တရာယ်ပိုတိရေဟုယူဆပါရေ။


လူနာတိရေ သိုင်းရွိုက်အဖုတိဟု ခေါ်ရေ လည်ချောင်းတွင် အဖုအကြိတ်တိ ခံစားရလီဖို့။ အဲဒေလို အကျိတ်တိ တွိ့ရင် ရောဂါယှာဖွီဖို့ ဆရာဝန်ဆီ လားပြဖို့ အကြံပြုထားပါရေ။ ဒေအကျိတ်တိရေ မကြာမကြာ တဖြည်းဖြည်း ကြီးထွားလာပြီး ထင်ရှားရေ လက္ခဏာတိ မဟိပါ။ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာဟိသူတိရေ ပြန့်နှံ့ပြီးရေအထိ ထိခိုက်မှုဟိဖို့ကို မသိဟိနိုင်ပေ။ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာဧ ရောဂါယှာဖွီတွိ့ဟိခြင်းတွင် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းဆီးတိနန့် တိုင်းတာခြင်းတုံ့ပြန်မှုတိ ပါဝင်နိုင်ရေ။ ဥပမာအားဖြင့် သိုင်းရွိုက်ဆဲလ်တိကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း၊ သိုင်းရွိုက်စကင်န်နန့် အာထရာဆောင်းရိုက်ခြင်းရို့ဖြင့် ရောဂါယှာဖွီမှုကို အတည်ပြုရန် ကူညီပီးနိုင်ပါရေ။


ရောဂါယှာဖွီတွိ့ဟိပြီးနောက်၊ ခွဲစိတ်မှုရေ အထိရောက်ဆုံးကုသမှုဟု ယူဆနိုင်ပြီး ၎င်းရို့တွင်- တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သိုင်းရွိုက်ခွဲစိတ်ခြင်း သို့မဟုတ် စုစုပေါင်း thyroidectomy (ကင်ဆာပျံ့နှံ့လားသည့်ကိစ္စတိတွင်) ပါဝင်ရေ။ ခွဲစိတ်မှုတွင် ထိခိုက်နိုင်ရေ lymph nodes တိကို ဖယ်ရှားခြင်း ပါဝင်ရေ။ papillary cell group ဧ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာရေ Multifoci ပိုင်ရေ လက္ခဏာတိ ဟိပြီး ဒေကင်ဆာရေ နီရာတိစွာတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ရေဟု ဆိုလိုရေ။ အကျိတ်ဧအရွယ်အစားရေလည်း သတိမထားမိလောက်အောင်ဖြစ်နိုင်ကေလည်း အချိန်ကြာလာရေနန့်အမျှ ကြီးထွားလာနိုင်ရေ။ မူအရ၊ ကင်ဆာဆဲလ်တိပါဝင်ရေ ကျန်တစ်သျှူးတိကို ခွဲစိတ်ပြီးနောက် ကုသမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ပါဖို့။ ခွဲစိတ်ပြီးနောက် သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာအတွက် ရေဒေယိုသတ္တိကြွ အိုင်အိုဒင်း ကုထုံးကို လက်ခံရဟိရေ လူနာတိနန့် ပထမဦးစွာ သေဆုံးမှုနှုန်း နည်းပါးပြီး ပြန်ဖြစ်နှုန်း နည်းပါးကြောင်း ပြသသည့် လေ့လာမှုတစ်ခု ဖြစ်ရေ။


ယကေလည်း ယေဘုယျအားဖြင့် ကောင်းမွန်ကွဲပြားရေ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာကြောင့် ခံစားရရေ လူနာတိရေ တစ်သမတ်တည်း ရေဒေယိုသတ္တိကြွ အိုင်အိုဒင်း ကုထုံးကို ခံယူရလီဖို့။

ရေဒေယိုသတ္တိကြွအိုင်အိုဒင်းရေ ဆီးကုသရာတွင်အသုံးပြုရန် ရေဒေယိုသတ္တိကြွဒြပ်စင်တိပါဝင်ရေ သီးခြားအိုင်အိုဒင်းဖြစ်ရေ။ ရေဒေယိုသတ္တိကြွအိုင်အိုဒင်း (RAI) ကို I-131 ဟုလည်းသိကတ်ပြီး၊ အရည် သို့မဟုတ် ဆီးတောင့်ပုံစံဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ ယူဆောင်လားရေအခါ ၎င်းရေ သိုင်းရွိုက်ဆဲလ်တိတွင် အာရုံစိုက်ရေ။ ဓာတ်ရောင်ခြည်ရေ သိုင်းရွိုက်ဂလင်းနန့် အခြားသိုင်းရွိုက်ဆဲလ်တိ (ကင်ဆာဆဲလ်တိအပါအဝင်) အိုင်အိုဒင်းကို ယူဆောင်လားကာ ကျန်ဟိရေ သင့်ခန္ဓါကိုယ်အပေါ် သက်ရောက်မှုတဖဲ့ချေသာဟိရေ။ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကြောင့် အသုံးပြုမှုရေ သင့်လျော်ရေ စောင့်ရှောက်မှုနန့် ဘေးကင်းရီး ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတိ လိုအပ်ပါရေ။ RAI ကို အရည်အဖြစ်နန့် ဆီးတောင့်ပုံစံဖြင့် ရဟိနိုင်ပြီး အကျိုးကျေးဇူးတိတွင် ကွာခြားချက်မှာ နည်းပါးကေလည်း ဆီးတောင့်တိကို လွယ်ကူစွာ စားသုံးနိုင်ကေလည်း အားနည်းချက်မှာ ဒေနည်းလမ်းနန့် ဆက်စပ်ရေ ကုန်ကျစရိတ်မြင့်မားရေ။

RAI ရေ ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ ရောက်လားရေနန့် ၎င်းရေ သိုင်းရွိုက်ဂလင်းဟိ တစ်ရှူးတိထဲသို့ စုပ်ယူလားဖို့ဖြစ်ပြီး၊ ပိုလျှံနီရေ ဓာတ်ရောင်ခြည်တိကို မစင်တိ၊ ဆီး သို့မဟုတ် တံတိးတိ (အထူးအနိန်နန့် ဆီး) မှတဆင့် စွန့်ထုတ်ဖို့ဖြစ်ရေ။

ကာကွယ်ရီး
edit

RAI ကို စုပ်ယူလိုက်ရေနန့် ၎င်းရေ ဘီတာနန့် ဂမ်မာရောင်ခြည်တိကို ပီးစွမ်းဖို့ဖြစ်ရေ။ ဘီတာရောင်ခြည်တိရေ တဖဲ့ချေ ရွေ့လျားနိုင်ပြီး ၎င်းရေ ဖြတ်သန်းလားရေ သိုင်းရွိုက်တစ်ရှူးတိသို့ ရောင်ခြည်တိ ပီးစွမ်းနိုင်ဖို့ဖြစ်ရေ။ ၎င်းရေ ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူပြီးနောက်တွင် ဟိနေနိုင်သည့် ကင်ဆာဆဲလ်တိကို ဖယ်ရှားပီးနိုင်သည့် ဓာတ်တိုးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေရေ။

ကုသမှု
edit

ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူပြီးနောက် သင့်ဆရာဝန်ရေ RAI ဖြင့် ဆက်လက်ကုသမှုခံယူရန် လိုအပ်ရေဟိမဟိ ဆုံးဖြတ်ပီးဖို့ဖြစ်ရေ။ RAI ကိုရွီးချယ်ပါက၊ သင်ဧဆရာဝန်ရေ Low dose သို့မဟုတ် High dose RAI ပီးသင့်ရေတိကိုဆုံးဖြတ်လီဖို့။ RAI ပမာဏနည်းရေ လူနာတိရေ ဆီးရုံတွင် ညအိပ်ရန် မလိုအပ်ပါ။ ယကေလည်း RAI မြင့်မားရေဆီးထိုးရန်လိုအပ်ရေလူနာတိရေဆီးရုံတွင် 2-4 ညအိပ်ရပေဖို့။ ဆီးရုံတွင် အိပ်ရသည့်အကြောင်းရင်းတိမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ရေ။

   လူနာရေ ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ ပျံ့နှံ့လားနိုင်သည့် အိုင်အိုဒင်းဓာတ်ရောင်ခြည် မြင့်မားစွာ ထိတွိ့မှုကို ရဟိရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် အခြားလူတိနန့် ထိတွိ့ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ယာယီ quarantine ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ပါရေ။

   ဓာတ်ရောင်ခြည် ဖျားနာသည့် လူနာတိကို ဆီးရုံတွင် ကုသနိုင်ပါရေ။

လူနာတိရေ ၎င်းရို့ဧ ခန္ဓာကိုယ်တွင် ဓာတ်ရောင်ခြည် သဲလွန်စတိ ကျန်ဟိနေသိမ်းရေ (ပမာဏနည်းရေ) ကြောင့် ဆီးရုံမှဆင်းလာချိန်တွင် လူနာတိရေ အကြံဉာဏ်နန့် အကြံပြုချက်တိကို လက်ခံရဟိဖို့ဖြစ်ရေ။ ဓါတ်ရောင်ခြည် ပမာဏရေ သာမန်ပြည်သူကို အန္တရာယ်မဟိဟု ယူဆပါက ဓာတ်ရောင်ခြည် ထိတွိ့မှုကို လျှော့ချရန် လူနာတိအား ဆီးရုံမှ ဆင်းခွင့်ပြုပါဖို့။

ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတိ (RAI)
edit

ပမာဏနည်းရေ RAI (30 mCi ထက်နည်း) အတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး တဖဲ့ချေသာဟိရေ။ တိရေအားဖြင့် လူနာရေ အစာစားချင်စိတ်မဟိခြင်း သို့မဟုတ် တံတိးဂလင်း သို့မဟုတ် သိုင်းရွိုက်ပိုးဝင်ခြင်းဟိမှသာ ဆီးရုံတက်ရတတ်ရေ။ အခြားလက္ခဏာတိမှာ အဖျားနည်းခြင်း၊ အသံအိုးရောင်ခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်းနန့် အော့အန်ခြင်းရို့ ဖြစ်နိုင်ပါရေ။ ဒါတိက 1-2 ရက်အတွင်း သက်သာလားပါလိမ့်မယ်။ ဓာတ်ရောင်ခြည် ထိတွိ့မှုကြောင့် ရေရှည်တွင် ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်ရေကို တစ်ဦးချင်းစီ စိတ်ပူနိုင်ကေလည်း RAI (1,000 mCi အောက်) ပမာဏရေ နောက်ထပ် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို မတိုးကြောင်း သုတေသနပြုချက်တိအရ သိရရေ။

   စုစုပေါင်း ခန္ဓာကိုယ်စကင်န် (I-131)သို့မဟုတ် တစ်ကိုယ်လုံး စကင်န်ဖတ်ခြင်းရေ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ ပြန်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပျံ့နှံ့မှုကို စစ်ဆီးသည့် စမ်းသပ်မှုဖြစ်ရေ။ စုစုပေါင်း ခန္ဓာကိုယ်စကင်န်အတွက် ပြင်ဆင်ရန် ရေဒေယိုသတ္တိကြွအိုင်အိုဒင်း (RAI) အလွန်နည်းရေ ပမာဏပါဟိရေ ဆီးတောင့် သို့မဟုတ် အရည်ကို မျိုချခိုင်းဖို့ဖြစ်ရေ။ ၎င်းကို သင့်ခန္ဓာကိုယ်ဟိ ကျန်သိုင်းရွိုက်ဆဲလ်တိမှ စုပ်ယူဖို့ဖြစ်ရေ။ ယပြီးနောက် ၄၈ နာရီအတွင်း စကင်န်အတွက် ပြန်ခိုင်းပါဖို့။ ၎င်းတွင် သင့်ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ဖမ်းယူမိနိုင်သည့် ကျန်ရေဒေယိုသတ္တိကြွအိုင်အိုဒင်းမှ ထုတ်လွှတ်ရေ X-rays တိကို စစ်ဆီးသည့် ကင်မရာကြီးတစ်ခုအောက်တွင် လဲလျောင်းနေခြင်းရို့ ပါဝင်ပါရေ။ သိုင်းရွိုက် သို့မဟုတ် သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာဆဲလ်တိ ဟိနီကေ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းတွင် အစက်အပြောက်တိအဖြစ် ပေါ်လာနိုင်ရေ။ ယကေလည်း၊ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းသိုင်းရွိုက်ကင်ဆာဆဲလ်တိရာ ဟိနီကေ၊ ၎င်းရို့ကို စကင်န်တွင် အမြဲတမ်းမြင်နိုင်ဖို့မဟုတ်ပေ။ ဒေစစ်ဆီးမှုအတွက် လူနာတိရေ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းကုထုံးကို 4-6 ပတ်ကြိုတင်မခံယူရပါ။

   သိုင်းဂလိုဘူလင်(Tg)Thyroglobulin တိုင်းတာခြင်းနန့် ပုံရိပ်ဖော်ခြင်းရေ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာဧ နောက်ဆက်တွဲတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါရေ။ သိုင်းရွိုက် follicle တွင် သိုလှောင်ထားရေ glycoprotein ဖြစ်ရေ Thyroglobulin ရေ ပုံမှန်နန့် ဆိုးရွားရေ သိုင်းရွိုက်တစ်ရှူးနှစ်ခုလုံးမှ ပမာဏတဖဲ့ချေဖြင့် လည်ပတ်မှုထဲသို့ ထုတ်ပီးပါရေ။ thyroidectomy နန့် ablative I-131 ကုသမှုပြီးနောက်၊ thyroglobulin လည်ပတ်နီရေ တဖြည်းဖြည်းနန့် မတွိ့နိုင်တော့ဘဲ နောက်ဆက်တွဲ မြင့်တက်လာခြင်းရေ ပြန်ဖြစ်ခြင်းကို အချက်ပြရေ။ သွေးရည်ကြည် thyroglobulin အဆင့်ရေ TSH တိနီရေအခါတွင် အထိခိုက်မခံနိုင်ဆုံးဖြစ်ပြီး TSH နည်းပါးပါက သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း ဖြည့်စွက်စာ အစားထိုး/ဖိနှိပ်မှုကို ခံယူရေ လူနာတိတွင်ပိုင် TSH နည်းပါးပါက မှားယွင်းစွာ အနုတ်လက္ခဏာ ဖြစ်လားနိုင်ရေ။ thyroidectomy နန့် ကနဦး I- ပြီးနောက်အစောပိုင်းကာလတိတွင်။ 131 ablation၊ သွေးရည်ကြည် thyroglobulin ပမာဏရေ ဆက်တိုက်ရောဂါမဟိကေလည်း အပေါင်းလက္ခဏာဖြစ်နိုင်ရေ။ ကုသမှုမခံယူဘဲ အချိန်ကြာလာရေနန့်အမျှ ၎င်းရို့ရေ သိဟိနိုင်ဖို့မဟုတ်ပေ။ ထို့ကြောင့်,

   အာထရာဆောင်း - လည်ပင်းဧ အာထရာဆောင်းရေ နောက်ဆက်တွဲတွင် အဓိကအသုံးပြုသည့် အခြားပုံရိပ်ဖော်ရွီးချယ်မှုဖြစ်ရေ။ ၎င်းရေ ပြန်ဖြစ်ခြင်းတိကို lymph node တိတွင် မကြာမကြာ ကန့်သတ်ထားသည့် အန္တရာယ်နည်းရေ လူနာတိကို စောင့်ကြည့်ရန် အတော်လေးဈေးမကြီးရေ နည်းလမ်းကို ပီးဆောင်ပါရေ။

   PET/CT Scan ရေ အထူးအနိန်နန့် RAI ရဟိထားရေ လူနာတိတွင် ပိုပြီးကေရူပ်ထွီးရေ ရောဂါတိကို ယှာဖွီဖော်ထုတ်ရာတွင် ထိရောက်မှုဟိပါရေ။ ဥပမာအားဖြင့် Total body scan (I-131) ဧ ရလဒ်တိ နိမ့်နီကေ၊ အဆင့်တိနေသိမ်းပါက၊ PET/CT scan ရေ ကင်ဆာပြန့်ပွားမှု သို့မဟုတ် ကျန်ဟိနေသိမ်းကြောင်း ဖြစ်နိုင်ခြေကို ပိုပြီးကေသျှင်းလင်းစီရန် ကူညီပီးနိုင်ပါရေ။[1]

ကိုးကား

edit

  1. https://www.wattanosothcancerhospital.com/cancer-types/thyroid-cancer