တည်နီရာ
edit“မြောက်ဦးနန်းတော်ကုန်းဧ့ မြောက်ဘက်တစ်မိုင်ကျော်ခန့်အကွာတွင်တည်နီပြီး နန်းဦးဘုရားကြီးဧ့ အနောက်တောင်ဘက် ကပ်လျက်တောင်ပေါ်တွင် နီပါရေ။ ကုသိုလ်သျှင် ဘုရင်မင်းခရီ(နရနု)ရေ ကောဇာသက္ကရာဇ် (၇၉၇) ခု၊အေဒီ (၁၄၃၅) ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်လှူဒါန်းခပါရေ။
သမိုင်းအကျဉ်း
editသဗ္ဗဇေယျစေတီတော်ကို ပထမမြောက်ဦးခေတ်အစောပိုင်း ဘုရင်မင်းခရီနရနု)နန့် မိဖုရားကြီး ခမောက်မေတို့ တည်ဆောက်လှူဒါန်းခဲ့ပြီးနောက် ဘုရင်မင်းဖလောင်းလက်ထက်၊ ဘုရင်မင်းရာဇာကြီးလက်ထက်တို့တွင်လည်း ထပ်မံ တည်ဆောက်လှူဒါန်းခဲ့ရေဟု သိနီရပါရေ။ မြောက်ဦးခေတ်ပျက်သုဉ်းပြီးနောက် ဤစေတီတော်ကို ထပ်မံလှူဒါန်းခဲ့သူ မနီဘဲ နီနီခဲ့ရာ (၄-၁၂-၂၀၀၇) ရက်နီ့တွင် မြောက်ဦးအထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန၊ ဒု-ဦးစီးမှူး ဦးစိုးမင်းအောင်ဇနီး ဒေါ်တင်ထွေးရီတို့ မိသားစုမှ ဆင်းတုတော်၊ ပလ္လင်တော်၊ ဂူနံရံတို့ကို ပြုပြင်လှူဒါန်းခဲ့ပြီး ၂၀၀၈-ခုနှစ်တွင်လည်း ယာယီသွပ်မိုးပနာထိန်းသိမ်းခဲ့ပါရေ။
ဗိသုကာလက်ရာ
editသဗ္ဗဇေယျစေတီတော်ကြီးရေ ပန်းဆိုးမြောင်းချောင်းအနီးတွင် တပင်တိုင်တောင်တန်းကြီးမှ အနောက်ဘက်သို့ ထိုးထွက်နီရေ တောင်စွယ်အလယ်လောက်တွင် ကျောက်အတိဖြင့် တည်ဆောက်ထားရေ စေတီတော်ကြီးတစ်ဆူပင်ဖြစ်ပါ ရေ။ လက်နီကျန်နီနီသေးရေ စေတီတော်ကျောက်ပုံအမြင့်မှာ (၁၀) ပေ ပတ်ဝန်းကျင်ခန့်သာ ကျန်နီပါတော့ရေ။ စေတီတော်အောက်ခြေမှ ငှက်ပျောဖူးထိရှစ်မျက်နှာဖြစ်ပါရေ။ စေတီတော်ခြေရင်းတွင် တွေ့နီရရေ ကြာဆုံနန့် ငှက်ပျောဖူးရေလည်း ရှစ်မျက်နှာပင်ဖြစ်ပါရေ။ ယခု မြောက်ဦးရှေးဟောင်းသုတေသနပြတိုက်တွင် ထိန်းသိမ်းပြသလျက် နီပါရေ။ စေတီတော် အောက်ခြေအချင်းမှာ (၃၄) ပေခန့်နီပြီး အနားတစ်ဖက်လျှင် (၁၄) ပေခန့်နီပါရေ။ စေတီတော် အလယ်လိုဏ်ဂူတော်အောက်ခြေ တောင်မြောက်အကျယ် (၉) ပေခန့်နန့် အရှေ့အနောက်အကျယ် (၁၁) ပေခန့် အသီးသီးနီပါရေ။ သဗ္ဗဇေယျစေတီတော်ထဲမှ သဗ္ဗဇေယျဆင်းတုတော်ကြီးမှာ ဉာဏ်တော်အမြင့် (၆) ပေခန့်နီပြီး ပခုံးစွန်းနှစ်ဖက်အကျယ် (၃) ပေကျော်ခန့်၊ ဒူးစွန်းနှစ်ဖက်အကျယ် (၅) ပေကျော်ခန့်နီပါရေ။ ဆင်းတုတော်ကြီး စံပ္ပါယ်လျက်နီရေ ပလ္လင်တော်အမြင့်မှာလည်း (၃) ပေခန့်နီပြီး အကျယ် (၉) ပေခန့်နီပါရေ။ စေတီတော်မုခ်ဦးအရှေ့ဘက်သို့အထွက်မှာ (၅)ပေကျော်ခန့်နီပါရေ။ မပြုပြင်မီ ဆင်းတုတော်ကြီးမှာ နောက်စေ့ ကွဲအက်နီပြီး အင်းကွက်တိလည်း တွေ့နီရပါရေ။ ဆင်းတုတော်ကြီးဦးတော်မှာ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းသာ ဖူးတွေ့ရပါရေ။ ဆင်းတုတော်မှာ ပဇင်္ဂမုဒြာဆင်းတုတော် အမျိုးအစားပင်ဖြစ်ပါရေ။ ပလ္လင်တော်မှာ အနုလက်ရာမြောက်ပြီး ကြာပွင့်ဖတ်ရုပ်ကြွတိနန့် ထုဆစ်အလှဆင်ထားပါရေ။ စေတီတော်အောက်ခြေပတ်ဝန်းကျင်တွင် ထီးတော် အပိုင်းအစတိ၊ ငှက်ပျောဖူး၊ ကြာဆုံနန့် ပစ္စယံအဆင့်မှ ကြာဖတ်လက်ရာတိ၊ မုခ်ဦးတိုင်နန့် ဗျာလ်ရုပ် မုခ်ဦးမျက်နှာပြင်မှ ပန်းလက်ရာအပိုင်းအစတိကို တွေ့နီရခြင်းအားဖြင့် ဤသဗ္ဗဇေယျစေတီတော်ကြီးကိုလည်း ရှေးခေတ်ရခိုင်ရိုးရာ စိတ္တလင်္ကာရ အနုကျောက်ဆစ်လက်ရာတိဖြင့် ထုဆစ်အလှဆင်ထားကြောင်းကိုလည်း သိနီရပါရေ။
ကိုးကား
editမြောက်ဦးဒေသ ရှေးဟောင်းအဆောက်အဦးများ (ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန၊ ယဉ်ကျေးမူဝန်ကြီးဌာန) -၂၀၁၅