လက်ပတွန်ရေ ကိန်းပြည့်ဝက်စပင် ဟိရေ အခြီခံအမှုန်အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး အားပြင်းတိဖြင့် အပြန်အလှန်သက်ရောက်မှုမဟိပါ။[1] လက်ပတွန်တိကို အဓိကအားဖြင့် အမျိုးအစား နှစ်မျိုးခွဲခြားနိုင်ရေ။ ၎င်းရို့မှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်ဆောင် လက်ပတွန်တိနန့် လျှပ်စစ်ဓာတ်မဲ့ လက်ပတွန်တိ(နျူထရီနိုတိ)ဖြစ်ရေ။ လျှပ်စစ်ဓာတ်ဆောင် လက်ပတွန်တိရေအခြားအမှုန်တိဖြင့် ပေါင်းစပ်ပနာ အက်တမ်နန့် ပိုစီထရိုနီယမ်ကဲ့သို့ ဖွဲ့စည်းအမှုန်တိ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ရေ။ ယကေလည်း နျူထရီနိုတိရေ အခြားအရာတိဖြင့် အပြန်အလှန်သက်ရောက်မှု နည်းရေ။ လူသိအတိဆုံးရေ လက်ပတွန်မှာ အီလက်ထရွန်ဖြစ်ရေ။
လက်ပတွန်တွင် မျိုးအစား(ရနံ့) ခြောက်မျိုးဟိပြီး မျိုးဆက် ၃ ခုခွဲခြားထားရေ။[2] ပထမမျိုးဆက်မှာ အီလက်ထရွန်နွယ်လက်ပတွန်တိ ဖြစ်ပြီး အီလက်ထရွန်နန့် အီလက်ထရွန် နျူထရီနို ရို့ပါဝင်ရေ။ ဒုတိယမှာ မျူယွန်နွယ်လက်ပတွန်တိ ဖြစ်ပြီး မျူယွန်နန့် မျူယွန် နျူထရီနိုရို့ ပါဝင်ရေ။ တတိယမျိုးဆက်မှာ တောနွယ်ဝင်လက်ပတွန်တိဖြစ်ပြီး တောနန့် တောနျူထရီနို ရို့ပါဝင်ရေ။ လျှပ်စစ်ဓာတ်ဆောင် လက်ပတွန်တိတွင် အီလက်ထရွန်ရေ ဒြပ်ထုအနည်းဆုံးဖြစ်ရေ။ ပိုမိုလီးလံသည့် မျူယွန်နန့် တော အမှုန်တိရေ အမှုန်ပြိုကွဲမှုဖြစ်စဉ်မှတဆင့် အီလက်ထရွန်နန့် နျူထရီနိုတိအဖြစ်သို့ လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲလားကတ်ရေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် အီလက်ထရွန်တိရေ ငြိမ်မှုဟိပြီး စကြဝဠာအတွင်း အတွိ့ရအတိဆုံးရေ လျှပ်စစ်ဓာတ်ဆောင် လက်ပတွန်ဖြစ်ရေ။ မျူယွန်နန့် တော အမှုန်တိကိုမူ (အာကာသရောင်ခြည်တိရိုက်ခတ်ခြင်း၊ အမှုန်အဟိန်မြှင့်စက်တိ စသည့်) စွမ်းအင်မြင့် ထိမှန်မှုတိတွင်သာ တွိ့ဟိရရေ။
လက်ပတွန်တိဧ သဘာဝဂုဏ်သတ္တိတိမှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်၊ စပင်နန့် ဒြပ်ထု ရို့ဖြစ်ရေ။ လက်ပတွန်တိသည့် ကွာ့ခ်တိကဲ့သို့ အားပြင်းအပြန်အလှန်သက်ရောက်မှု မဟိပါ။ ယကေလည်းလည်း အခြီခံအပြန်အလှန်သက်ရောက်မှုတိဖြစ်ရေ ဒြပ်ဆွဲအား၊ (လျှပ်စစ်ဓာတ်ဆောင် လက်ပတွန်တိဆိုကေ) လျှပ်စစ်သံလိုက်အားနန့် နျူကလီးယားအားပျော့တိဖြင့် အပြန်အလှန်သက်ရောက်မှု ဟိကတ်ရေ။
လက်ပတွန် ရနံ့ တစ်ခုခြင်းစီတွင် သက်ဆိုင်ရာ ဆန့်ကျင်အမှုန်တိ ဟိကြပြီး ဆန့်ကျင်လက်ပတွန်တိ ဟုခေါ်ရေ။ ဆန့်ကျင်လက်ပတွန်တိရေ သက်ဆိုင်ရာလက်ပတွန်တိဖြင့် နှုတ်လက္ခဏာဆောင်ပမာဏဟိသည့် တူညီရေဂုဏ်သတ္တိတိ ဟိကတ်ရေ။ အချို့ရေ သီအိုရီတိအရ နျူထရီနိုတိတွင် ဆန့်ကျင်အမှုန်မဟိဟုဆိုရေ။ ယကေလည်းလည်း မည်သည့်အဆိုက မှန်ကန်ရေဆိုရေကို အတည်မပြုနိုင်သိမ်းပါ။
လက်ပတွန်တိရေ စံပြုရူပဗေဒမော်ဒယ်တွင် အရီးပါရေ အမှုန်တိဖြစ်ရေ။ အီလက်ထရွန်တိရေ ပရိုတွန်နန့် နျူထရွန်တိနန့်အတူ အက်တမ်တိကို ဖွဲ့စည်းထားရေ အမှုန်တိဖြစ်ရေ။ အက်တမ်တိတွင် အီလက်ထရွန်တိအစား မျူယွန်သို့မဟုတ် တောအမှုန်တိဖြင့် အစားထိုးခြင်းဖြင့် ထူးခြားအက်တမ်တိကို ဖန်တီးပြုလုပ်နိုင်ရေ။ လက်ပတွန်-ဆန့်ကျင်လက်ပတွန် စုံတွဲဖြင့်လည်း ပိုစီထရွန်နီယမ် ဆိုရေ ထူးခြားအက်တမ်ကို ဖန်တီးနိုင်ရေ။ ထူးခြားအက်တမ်တိရေ သဘာဝအတိုင်း မတည်ဟိနိုင်ဘဲ အချိန်တိုအတွင်း ပြိုကွဲလားလီ့ဟိရေ။
ကိုးကား edit
- ↑ "Lepton (physics)". Encyclopædia Britannica. Retrieved 29 September 2010.
- ↑ Nave, R. "Leptons". HyperPhysics. Georgia State University, Department of Physics and Astronomy. Retrieved 29 September 2010.