ယှေးခေတ် ဖီလိုဆိုဖီခေတ်ဧ ရောမ ခေတ်ရေ ယေဘူယျအားဖြင့် ဂန္ထဝင်ဂရိအစဉ်အလာ ကို ဆက်လက် တည်ဟိပြီး ၅ ရာစုတွင် ရောမမြို့ကျဆုံးခြင်း နန့်အတူ နိဂုံးချုပ်လားရေဟု ယူဆလိဟိရေ။
၎င်းတွင် အောက်ပါ ဒဿနပညာသျှင်ကြီးတိ ပါဝင်ရေ ။
- မားကပ်စ်ကျူးလီးယပ်စ်ဆီဆာရို(Marcus Tullius Cicero) ( ဘီစီ ၁၀၆ - ၄၃ ) ရောမ နိုင်ငံသားဖြစ်ရေ။
- အက်ပီကျူးရပ်စ်(Epictetus) (c. AD 55 - 135) ဂရိ-ရောမ နိုင်ငံသားဖြစ်ရေ။
- မားကပ်စ်အော်ရီလီယပ်စ်(Marcus Aurelius) ( AD 121 -180)ရောမ နိုင်ငံသားဖြစ်ရေ။
- ဟစ်ပိုမှ စိန့်သြဂတ်စတင်း(Hippo of St. Augustine) ( AD 354 - 430) ရောမ နိုင်ငံသားဖြစ်ရေ။
- ဘိုးသီးယပ်စ်(Boethius) (c. AD 480 - 525) ရောမ နိုင်ငံသားဖြစ်ရေ။
အစဉ်အလာအရ အနောက်ရောမအင်ပါယာ ဧ နောက်ဆုံးဧကရာဇ်ဘုရင် ပြုတ်ကျချိန်တွင် ရောမမြို့ ရေ အေဒီ ၄၇၆ ဖြစ်ကေလည်း စိန့်သြဂတ်စတင်း နန့် ဘိုးသီးယပ်စ် ရို့ရေ ရောမခေတ်နန့် အလယ်ခေတ်ကာလ တိကြား ဆက်စပ်မှုကို ကိုယ်စားပြုကာ အစောပိုင်းခရစ်ယာန် စိန့်သြဂတ် စတင်ချိန်တွင် ပို၍တူညီရေဟု ဆိုနိုင်ရေ။ အစောပိုင်း ရောမရို့ထက် အလယ်ခေတ် ဖီလိုဆိုဖာတိ နန့် ဟယ်လင်နစ်ခေတ် ထပ်တူ အချို့လည်း ဟိပြီး ထူးခြားချက်မှာ သမိုင်းဝင်ကဲ့သို့ ပထဝီဝင်အနီအထား ဖြစ်ရေ။
Stoicism နန့် Neo-Platonism ရို့ရေ ရောမဖီလိုဆိုဖာတိကြားတွင် အလွှမ်းမိုးနိုင်ဆုံးရေ ဖီလိုဆိုဖီဂိုဏ်းတိဖြစ်ကတ်ကေလည်း Cynicism ဧ ပြန်လည်နိုးထလာမှုလည်း ဟိခရေ။[1]