ဒသရာဇာမင်းလက်ထက်ဘိက်သိက်တော်အစီအရင် လျှောက်ထုံး
editအထက်စူလစန္ဒရားလွန်ပြီးနီာက် သက္ကရာဇ်၄၈၅-ခုတွင် ကောလိယမင်းဧ သားတော် ကုမ္မာဘသရေ သက်တော်ဆယ်နှစ်ရှိလတ်၍ ဓညဝတီ ပရိန်ြုမို့တော်ဝယ် ထီးနန်းတက်တော်မူရေ။ ဒသရာဇာအမည်ကို ခံတော်မူရေ။ သက်တော်(၁၅) နှစ်ရှိရေအခါ အဘိက်သိက်ခံရန်မိန့်တော်မူရေ။ ထိုသို့မိန့်တော်မူရေအခါ အဘိက်သိက်သဘင်ဝယ် ကိရိယာအင်္ဂါစုံအပ်ကြောင်း ရှေးပညာရှိအမျိုးအမတ် ကဝိ ကျော် လျှောက်တင်လီရေကား-
နွယ်မြစ်စဉ်လာ မြတ်ရာဇာရို့၊ စကြာရောက်ရာ အကြောင်းပေ။ ပရမေဘုန်း သမ္ဘာ၊ မဟာဇိနိ၊ သာကိန်ဧကရာဇာရို့၊ ကြီးကျယ်စွာမင်းတံဆိပ်၊ ဘိက်သိက်တော်စံ၊ တိုင်းနိုင်ငံကို၊ စိုးစံကွပ်ညှပ်နှိပ်၍၊ လူရို့ထိပ်ရှေးစဉ်လာ၊ ဘိက်သိက်သွန်းရိုး၊ မော် ကွန်းထိုးရေ၊ မင်းမျိုးမြတ်ကညာနန့်၊ လကျာ်ရစ်ခရုသင်း၊ မင်းရို့သုံးရ၊ ဗြာဟ္မဏလည်း၊ မူလသိက္ခာ၊ ကျမ်းအမှာကို၊ မှီစွာကျင့်သုံး၊ ဘေးဘိုးဆင်းသက်၊ ဘိသိက်ဆက်မှန်ရာ ဧ။ ဂင်္ဂါငါးရပ်၊ ရေစီးသွေမမြန်၊ ဝစ ္ဆံကြာမျိုး၊ မညှိုးပန်းသပြေနန့် ညွန့်ဝေမြက်မြေဇာ၊ ရေသဖန်းပျဉ်၊ ယှဉ်ရေ့နံသင့်ရာ၌၊ ပန်းစုံစွာသစ်လေးပင်၊ တောင်မြောက်လေးရပ်၊ တင့်အပ်စိုက်ထားကျင်မှ၊ စစ်အင်္ဂါလေးပါးခင်း၊ ပုဏ္ဏားငါးရာ၊ ဖြူစွာခရုသင်းနန့်၊ သဲတလင်းညီညွတ်ရာ၊ ဂင်္ဂါမြစ်ကမ်း၊ ပွဲလမ်းမပြတ်၊ မဏ္ဍပ်သုံးဆောင်မှာလည်း၊ ဖြူ ဝါနီဆင်စရိုး၊ငှက်ပျော၊ ကြံ၊ အုန်း။ ပင်လုံးသီးပင်၊ ဝန်းကျင်ရေဖြည့် ရေပြည့်အိုးနန့်၊ မညှိုးသပြေရွက်ပေ၊ ဒန်းဆတ်လားတည့်။ ချရားခက်ဆိုင်၊ စံကားလှိုင်၍၊ သင်းြုကိင်စေ၁၈ ကြောင်းထားမှ၊ ဖြောင့်မမှားရေ၊ တရား၌လိမ္မာ၊ အမတ်သူဌေးဘီဘိုးရိုးမှန်စွာနန့်၊ မင်္ဂလာအခါ နက္ခတ်ကောင်း၊ ပညာမြော်မြင်၊ ရေမြေ့ရှင်လည်း၊ ဂုဏ်လျှင်အသိ၊ ဂတိလေး ပါး တရားတည့်စေကြောင်းတည်း။ ရှေးထုံးဟောင်းကျမ်းအလာ၊ မညီယုတ်တက်၊ ပေါ့ ပျက်မရှိသာခ။ ကြီးတေဇာကျွန်းလုံးမိုး၊ ဘိက်သိက်ခံပြီး၊ သစ္စာကြီးရေ၊ စောထီး မင်းကောင်းမျိုးရို့၊ ဆိုရိုးရှေးအမှာ ကိုယ်ဧအသက်၊ ပရွတ်ခြပုံး၊ နှလုံးမခြားသာတည်း။ သတ္တဝါရို့ကို၊ မေတ္တာစုံခွေရစ်၊ ညွန့်သစ်တက်လီ၊ ကြက်သရေကြောင့်၊ ြုဖိးဝေလူနတ် ချစ်ဧ။ လေးပါးအပြစ်ရှင်းရှင်းကွာ၊ ပြည်သူလုပ်ခွန်၊ မလွန်စားရို့ရာရေ၊ မဟာနွယ် စစ်ဘုန်းပွင့်သစ်။ ရဟန်းသိက္ခာ၊ မင်းမှာဘိက်သိက်၊ သူတော်စိတ်ရေ၊ မဖိတ်ကျင့်ရိုး မြတ်အကျိုး ဟူ၍ရှေးထုံးဟောင်းစာတမ်းဖြင့်လျှောက်ထားလီရေ။
ထိုသို့ရှေးထုံးဟောင်းစာတမ်းဖြင့် လျှောက်တင်လီကေ ရှေးဘေးတော်၊ ဘိုး တော်၊ ခမည်းတော်ရို့ထုံးနည်းအတိုင်း၊ နှစ်ဦးအပေါ် ကဆုန်လဆန်း (၁၅)ရက်နီ့၌လည်း ကောင်း၊ မြေမနာ နီလနက္ခတ်မပုတ်ရေနှစ်၌ လည်းကောင်း၊ နက္ခတ်မြုပိုရေနှစ်၌ လည်းကောင်း၊ ဘိက်သိက်ခံရန် မဏ္ဍပ် သုံးဆောင်လုပ်ရရေ။ ယင်းသို့ဆောက်လုပ်ရာ ၌ ဂင်္ဂါမြစ်နား၌မြေဖြူ မြေနီ ရှိရေ၊ သေလောဒကမြေ၌လည်းကောင်း ဘုရား၊ ကျောင်းမြေလွတ်ရေ အရပ်၌လည်းကောင်း၊ ကြက်သရေမင်္ဂလာရှိရာ အဉ္စနနဒီမြစ်နား၊ ပရိန်ြုမို့မှ အရှေ့တောင်ဘက်ကျရေဂဟပတိအရပ်ကို မဏ္ဍပ်သုံးဆောင် ဆောက်လုပ် ရန် ရွေးချယ်သတ်မှတ်လီရေ။
ထိုနီရာသို့ ကလိန်တောင်မြေ၊ အမရာတောင်မြေ၊ သီရိဂုဏ်တောင်မြေ၊ ကတညုတတောင်မြေ၊ နီလာတောင်မြေ၊ မောရပဗ္ဗတတောင်မြေရို့ကို ဆောင်ယူ၍ ထားရပေဧ။
မဏ္ဍပ်ဆောက်လုပ်ရန် သစ်၊ ဝါး၊ ကြိမ် ရို့ကို အရေသားရို့က အရင်း အဖျားမမှားစေရ မှတ်သားခုတ်ယူ၍ ပီးရရေ။ အမိုးအကာကို ကန့်လန့်ကာရွက် ဖျင်ရို့ဖြင့်ြုပုလုပ်ရန် တလိုင်း၊ မြှောက်စည်သားရို့က ရှာဖွေပီးရရေ။ ယင်းသို့ သစ်၊ ဝါး၊ ကြိမ်နွယ်အမိုးအကာရို့စုံလင်လတ်ကေ မဏ္ဍပ်ဆောက်လုပ်ရန်နီရာ၌ ရွှေထွန်၊ ငွေထွန်၊ သံထွန်ရို့ဖြင့် မြေညီအောင် ထွန်ကြရရေ။ ထ ိုသို့ထွန်ကြရာ၌ ရွှေထွန်ကို မျိုးရိုးစဉ်ဆက် သူဌေးမှန်၊ သူဧ သားရေ ဝါမောင်းရေတန်ဆာကိုဆင်လျက် ထွန်ရရေ။ ငွေထွန်ကို မျိုးရိုးစဉ်ဆက်မှန်ရေ သူြွကယ်ဧသားရေ နီမောင်းရေ တန်ဆာကို ဆင်လျက်ထွန်ရရေ။ သံထွန်ကို မျိုးရိုးစဉ်ဆက်ကြီးရေ တောင်သူကြီးဧ သားရေ စိမ်းရေတန်ဆာကို ဆင်လျက်ထွန်ရရေ။
ထိုသုံးမျိုးရေထွန်ရို့၌ နွားလားဥသဖနန့်ချည်းထွန်ကြရရေ။ ယင်းသို့ ထွန်ပြီးရေမြေ၌ နွားနို့ရည်ကို အနှံ့ဖြန်းရလီရေ။ ပြီးကေ နွားချေးမှုန့်အနှံ့ဖြူးရ ရေ။ ပြီးပြန်ကေ မုယောပြောင်း၊ ပဲ၊ နှမ်း၊ စပါးရို့ကိုကြဲဖြန့် ရလီရေ။ ထိုသို့ကြဲဖြန့်ပြီးလျှင် ရာဇမတ်ထောင့် ခြုံလုံစွာကာလျက် ဟုန်းနတ်ပူဇော်ရေ ပုဏ္ဏားရို့က၊ စန္ဒီပရမိသွာ၊ ဗိဿနိုးစရေနတ်ရို့ကို လှည်းရထားဖြင့်တင်၍ ရာဇမတ် ကျမ်းလာ ဂါထာမန္တာန်ရို့ကို ရွတ်ဖတ်ရလီဧ။ ယင်းသို့ရွတ်ဖတ်ပြီးလတ်ကေ ပရောဟိတ်တစ်ဆယ့်နှစ်ပါးရေ ဘူမိဇာလစရေ အောင်ခြင်းရှစ်ပါးအစုံ မင်္ဂလသုတ်၊ ရတနသုတ်စရေ ပရိတ်ရို့ကိုရွတ်ရလီဧ။ သံဃာတော်တစ်ဆယ့်နှစ်ပါးရို့က ကမ္စဝါစာလည်း ဖတ်ကြလီဧ။ ယင်းသို့ြုပပြီးကေ နတ်ပူဇော်ရေပုဏ္ဏားရို့က သရဏာသရရှိန္ဒ ဘူမိဇာလဂါထာရွတ်လျက် ခရုသင်းသံပီးရလီဧ။ ယင်းသို့ပြီးလတ်မူ မင်္ဂလာမဏ္ဍပ်ဆောက်လုပ်ရန် သစ်၊ ဝါး၊ ကြိမ်၊ အမိုး။ အရံ၊ ကန့်လန့်ကာရို့၌ ပရိတ်တော်ရေ၊ ခရုသင်းရေရို့ဖြင့် ဖြန်းစေရဧ။ ယင်းသို့ပြီးမှဟူးရားသွေး ပုဏ္ဏားလေး ယောက်နန့် ဟူးရားတတ် ပုဏ္ဏားတစ်ရာ့ရှစ်ယောက်ရို့ရေ ဖြူစင်ရေ အဝတ် တန်ဆာဆင်လျက် ပနက်ချအခါကို စောင့်၍နီရဧ။
ပနက်ချရန်သင်္ဘောသားရို့မှာ ညိုရေတန်ဆာကိုဆင်လျက် ရွှေပနက်ကို ကိုင်ရရေ။ ပရိတ်ရွတ်ရေပုဏ္ဏားရို့မှာ နီရေတန်ဆာကိုဆင်လျက် ငွေပနက် ကိုကိုင်ရရေ။ လယ်သူကြီးရို့မှာပြာရေ တန်ဆာကိုဆင်လျက် သံပနက်ကိုကိုင်ရ ရေ။ ထိုသို့စုံလင်စွာ ကိုင်နီလင့်၍ အခါနာရီစောင့်ရရေ။ နက္ခတ်ကောင်းရေအခါ နာရီရောက်လတ်ကေ မီးပေါက်ခုနှစ်လုံးကို ခုနှစ်ကြိမ်ဖေါက်၍ မောင်း၊ ကြေးနင်း၊ ခွက် ခွင်း၊ ဒုံမင်း၊ ခရုသင်းရို့ကို အသံစုံအောင်တီးမှုတ်ကြပြီး တြုပိုင်နက်တည်း ချရလီ ရေ။
ထိုမဏ္ဍပ်ကို အရေသားရို့ဆောက်လုပ် မိုးကာရရေ။ မဏ္ဍပ်ရို့ကား သီဟာသနမဏ္ဍပ်၊ ဂဇာသနမဏ္ဍပ်၊ မောရသနမဏ္ဍပ်ဟူ၍ သုံးမည်သုံးဆောင်ဖြစ်ရေ။ ထိုမဏ္ဍပ်သုံးဆောင်တွင် သီဟာသနမဏ္ဍပ်၌ ဖြူရေတန်ဆာဖြင့် ခြယ်ရရေ။ ဂဇာသနမဏ္ဍပ်ကို နီမောင်းရေတန်ဆာဖြင့်ခြယ်ရရေ။ မောရာသနမဏ္ဍပ်ကို ညိုမောင်းရေတန်ဆာဖြင့်ချယ်ရရေ။ ယင်းသို့ဆင်ပြီးရေအခါ သီဟာသနမဏ္ဍပ်မှာ ပရိတ်ရွတ်ပုဏ္ဏားရို့စောင့်၍နီရရေ။ ဂဇာသနမဏ္ဍပ်မှာ သင်္ဘောသားရို့စောင့်ရရေ။ ဘိက်သိက်သွန်းရန်အတွက် ဘာဂီရနဒီဂင်္ဂါမြစ်ရေကို ဒါဂါစားက ရွှေအိုး ခုနှစ်လုံးနန့်ထည့်၍ ပွဲသဘင်အစုံတီးမှုတ်လျက်ပို့ဆက်လာရရေ။ သတ္တဘောဋိ၂၀ ဂင်္ဂါမြစ်ရေကို မောက်သူဇာစား၊ သလ္လာနဒီဂင်္ဂါမြစ်ရေကို စစ်တကောင်းစားရို့ရေ လည်း အထက်နည်းတူပွဲသဘင်စုံနန့် ပို့ဆက်ကြရရေ။ အရုဏဝတီမြေကိုြုမို့သစ်စား က လည်းကောင်း၊ ဥတ္တရမဓုမြေကို မိုးစဲစားကလည်းကောင်း၊ ပွဲလမ်းသဘင်စုံနန့် ပို့ဆက်ရရေ။ ရွက်မညှိုးပန်းကို စိန်တင်စားက ပွဲလမ်းသဘင်စုံနန့် ပို့ဆက်လာရရေ။ ကစ ္ဆပနဒီမြစ်ရေ၊ အဉ္စနနဒီမြစ်ရေရို့ကို ခပ်မည့်အခါကောင်းရေ နက္ခတ် ရောက်လတ်ကေ အမျိုးအစဉ်နန်းရိုးမှန်ရေ မင်းသားရှစ်ယောက်၊ အမျိုးအရိုးမှန်ရေ ဘိက်သိက်မင်္ဂလာပုဏ္ဏားသမီးရှစ်ယောက်၊ အမျိုးအရိုးမှန်ရေ သူဌေးသမီးရှစ်ယောက် ၊အမျိုးအရိုးမှန်ရေ သူြွကယ်သမီးရှစ်ယောက်ရို့ရေ ဆန်းကြယ်လှပရေ အဝတ် တန်ဆာကိုဝတ်ဆင်လျက် မင်းသမီးရို့မှာ ရွှေအိုး၊ ပုဏ္ဏားသမီးရို့မှာ ငွေအိုး၊ သူဌေး သမီးရို့မှာ ကြေးအိုး၊ သူြွကယ်သမီးရို့မှာ သဲအိုးရို့ကို စုံလင်အောင် ကိုင်ဆောင်ကြ ရရေ။
ဘိက်သိက်ဆက် မင်္ဂလာပုဏ္ဏားရှစ်ယောက်နန့် စကြာဝတေးလေးယောက်၊ အမတ်ရှစ်ယောက်၊ သူဌေး၊ သူြွကယ်၊ တောင်သူကြီး၊ သင်းတော်မှုးရှစ်ယောက်စီ၊ ゞင်းရို့အားလုံးရေ ရေခပ်မြစ်ဆိပ်သို့ တူရိယာအစုံအလင်တီးမှုတ်၍ လားကြရရေ။ မြစ်ဆိပ်သို့ရောက်ကေ မင်းသမီးရို့ရေ ငှက်ဆင်လှေတော်မှာစီးရရေ။ ပုဏ္ဏား သမီးရို့ရေ ရွှေလောင်းလှေတော်မှာ၊ အမတ်သမီးရို့ရေ လွမ်းကျင်လှေတော်မှာ၊ သူဌေးသမီးရို့ရေ ဗားမဲ့လှေတော်မှာ၊ သူြွကယ်သမီးရို့ရေ ရူးကျောင်းလှေတော်မှာ ဘိက်သိက်ပုဏ္ဏားရို့ရေ သက္ကဒါန်လှေတော်မှာစီးရရေ။ အမတ်ရှစ်ယောက်ရို့ရေ အားလပ်ရေ လှေတော်၌စီးကြရရေ။ သူဌေး၊ သူြွကယ်ရို့ရေ ဂျွတ်လှေတော်မှာစီး ရရေ။ တောင်သူကြီးနန့်သင်းမှူးရို့ရေ သရေလှေတော်မှာစီးကြရရေ။ ဒေသို့အ သီးသီးလှေပေါ်၌ စုံညီရှိရေအခါ မီးပေါက်ခုနှစ်လုံး သုံးချက်စီဖောက်ပြီး လှေတော် ထွက်လီရေ။
နတ်ပူဇော်ရေပုဏ္ဏားရို့ရေ ခရုသင်းမှုတ်၍လိုက်ရရေ။ စောင်းတီးပုဏ္ဏား ရို့က စောင်းတီးလျက်လိုက်ရရေ။ ရေခပ်မည့်အခါ ကောင်းရေနက္ခတ်တိုင်လျှင် မီးပေါက်ခုနှစ်လုံး၊ ခုနှစ်ကြိမ်ဖေါက်၍ တူရိယာအသံ ဆယ်ပါးစုံအောင် တီးမှုတ်ပီးရ ရေ။ ရေခပ်မည့်သူတိ ခပ်ကြရရေ။ ရေခပ်ပြီးရေအခါ လှေတိကမ်းသို့ ပြန်ကပ် လာရရေ။ ကမ်းသို့ရောက်လျှင် မီးပေါက်ခုနှစ်လုံး သုံးချက်စီဖောက်လိုက်လီရေ။ ကမ်းသို့ရောက်ကြပြီးကေ လာရင်းအစီအစဉ်အတိုင်း မဏ္ဍပ်သို့လားကြရရေ။ မဏ္ဍပ် သို့ရောက်ရေအခါ ပန်းတင်ပုဏ္ဏားရို့ကပန်းကိုလမ်းအပြည့်ကြဲခင်းထားရလီရေ။ စီ၂၁ ရီရေခပ်သားရို့လည်း လမ်းတလျှောက်လုံး ရေဆွတ်ဖြန်းထားရရေ။ ပရိတ်ရွတ် ပုဏ္ဏားရို့ကလည်း ပရိတ်ရွတ်လျက်နီကြရရေ။ မင်းသမီးနန့်ပုဏ္ဏားသမီးရို့ ခပ်ရေရေကို သီဟာသနမဏ္ဍပ်၌ထားရလီရေ။ အမတ်သမီးရို့ခပ်ရေရေကို ဂဇာသနမဏ္ဍပ်၌၊ သူဌေးသမီး၊ သူြွကယ်သမီးရို့ခပ်ရေရေကို မောရာသနမဏ္ဍပ် ၌ထားရလီရေ။ ဒေသို့ရေထားကြရာ၌လည်း မီးပေါက်ခုနှစ်ချက်ဖေါက်လျက် တစ် ြုပိုင်နက်တည်း ထားကြရရေ။
မဏ္ဍပ်ကို ထိုသို့စီရင်ခင်းကျင်းပြီးလတ်ကေ နန်းတော်မှရေ မင်္ဂလာမဏ္ဍပ်သို့ ရောက်ရေထိ နီပြောက်မထိုးစေရ။ ရွှေဖျင်၊ ငွေဖျင်ရို့ဖြင့် မိုးကာရဧ။ ထိုလမ်း တလျှောက် လက်ဝဲလကျာ်ရို့၌ ကြံ၊ ငှက်ပျော၊ အုန်းပင်ရို့ကို စိုက်ထားရရေ။ မင်္ဂလာမဏ္ဍပ်တွင်း၌လည်း သီးမျိုးစုံချိတ်ဆွဲထားရရေ။ ကြံ၊ အုန်း၊ ငှက်ပျော၊ ဒန်း၊ ဆတ်လားသပြေ၊ ထိန်၊ ကုက္ကို၊ လက်ပံပင်တိကို လည်းမညှိုးမနွမ်းရအောင်ြုပစု စိုက် ပျိုးထားရရေ။ ြုမို့တွင်း၊ ြုမို့ပြင်လမ်းရို့၌လည်း အလားတူ သစ်ပင်ပန်းပင်ရို့ကို လမ်း အပြည့် လှပအောင် စိုက်ပျိုးထားရရေ။ လမ်းတလျှောက် ရေအိုးစင်တိထားရှိပြီး၊ ရေပြည့်အိုးတိထားရှိရရေ။ နတ်ကြီးရှစ်ပါးကိုလည်း နတ်ရေရို့က အချိုပွဲြုပုလုပ် ခင်းကျင်းပွဲပီးရရေ။
ယင်းသို့ အလုံးစုံပြီးကုန်လတ်ကေ ပြည့်ရှင်မင်းကြီးရေ ဗြဟ္မာမင်းကဲ့သို့ တန်ဆာကို ဆင်တော်မူဧ။ မိဖုရားရေလည်း နတ်မင်းမိဖုရားကဲ့သို့ တန်ဆာဆင် တော်မူဧ။ ဆင်စီး၊ မြင်းစီးရို့လည်း စစ်ဝတ်တန်ဆာအပြည့်ဆင်လျက် ရှေ့တစ်ဆယ့်နှစ် တပ်၊ နီာက်တစ်ဆယ့်နှစ်တပ် စီရင်ထားရှိရေ။ ရှေ့တွင်တပ်ဆယ့်နှစ်တပ်မှာ လက်ဝဲအမတ်၊ လကျာ်အမတ်၊ ရှေ့ဝင်းမှူး၊ လက်ဝဲဝင်းမှူးရို့ရေ အစဉ်အတိုင်းလိုက်ရရေ။ နီာက်တစ်ဆယ့်နှစ်တပ်မှာလည်း အနီာက်မျက်နှာ မူးမတ်၊ လက်ဝဲ လက်ကျာဝင်းမှူးရို့လိုက်ရရေ။ မင်းမိဖုရား လားတော်မူရာ၌ စစ်အင်္ဂါလေးပါး စုံလင်အောင်လိုက်ရရေ။ မင်းမိဖုရားလားတော် မူရေအမိုးတွင်း လမ်း၌လိုက်ရရေကား မင်းကြီးရှေ့ လက်ဝဲလကျာ် ဘိက်သိက်သွန်း မင်္ဂလာ ပုဏ္ဏား(၁၀ဝ)၊ ゞင်းတစ်ရာတွင် လက်ဝဲက စကြာဝတေးပုဏ္ဏားနှစ်ယောက်၊ လကျာ်က စကြာဝတေးပုဏ္ဏားနှစ်ယောက်၊ ပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏားအကြီးရေ နဝရတ်စီ ရေခရုသင်းကို ရွှေပန်းတောင်းနန့်ထည့်၍ လက်နှစ်ဖက်စုံဖြင့် ကောင်းစွာကိုင်လျက် လိုက်ရရေ။ ဟူးရားတိုင်လေးယောက်နန့် ဟူးရားတတ်ပုဏ္ဏားတစ်ရာ၊ နတ်ပူဇော် ပုဏ္ဏားတစ်ရာ၊ စောင်းတီးပုဏ္ဏားတစ်ရာ၊ ပရိတ်ရွတ်ပုဏ္ဏား တစ်ရာ၊ ပန်းတင်ပုဏ္ဏား၂၂ တစ်ရာ ထိုငါးရာရေပုဏ္ဏားရို့ရေ ခရုသင်းမှုတ်၍လိုက်ရရေ။ ဘိက်သိက်သွန်း မင်းသမီးရှစ်ယောက်၊ ပုဏ္ဏားသမီးရှစ်ယောက်၊ သူဌေးသမီးရှစ်ယောက်၊ သူြွကယ်သမီး ရှစ်ယောက်ရို့လည်း လိုက်ကြရရေ။ ကောင်းရေအခါ ရောက်လတ်လျှင် မြှောက် စည်၊ ဒုံမင်း၊ မောင်း၊ ကြေးနင်း၊ ခွက်နင်း၊ ပတ်သာ၊ ခရုသင်း၊ စောင်းညှင်းစရေ အသံဆယ်ပါးဖြင့် မြောက်လျင်းစေ၍ မီးပေါက်တစ်ဆယ့်ငါးလုံး ခုနှစ်ကြိမ်ဖောက် ပြီးရေအခါ၌ နဝရတ်ကိုးပါးစီခြယ်ပြီးကေ ရတနာထမ်းစင်၌ မိဖုရားကြီးနန့်အတူ စီးတော်မူလျက် ထွက်တော်မူလီရေ။
မင်္ဂလာမဏ္ဍပ်သို့ရောက်တော်မူရေအခါ၌လည်း ထိုနည်းတူ မီးပေါက်ဖောက် ရရေ။ ယင်းရေအခါ ပုဏ္ဏားတစ်ဆယ့်နှစ်ယောက်ရို့ရေ မြတ်စွာဘုရားဟော တော်မူအပ်ရေ ပိဋကတ်တော်ကို ဆောင်ယူလာခပြီး၊ သီဟာသနမဏ္ဍပ်၌ ထားရလီ ရေ။
တစ်ရာ့ရှစ်ပါးရှိရေ ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်ရို့ရေ နန်းတော်သို့ြွကလာပြီး နန်းတော်စွန်းတွင် ပရိတ်တရားတော်ကို ရွတ်ကြလီရေ။ နန်းကို ပြည်စိုးကြီး အမတ် က ဆေးရရေ။ ပြည့်ရှင်မင်းကြီးရေ မောရာသနမဏ္ဍပ်၌ ရေချိုးတော်မူ၍ ဂဇာသန မဏ္ဍပ်တွင် ခေါင်းဆေးတော်မူရေ။ ပြီးမှ- ဗုဒ္ဓဉ္စ ဓမ္မဉ္စ သံဃဉ္စ သရဏံ ကတော ဥပါသတ္တံ မံ ဒေထ၊ သကျပုတ္တသာသနီ သဒါ သရဏမုပေတိဟူရေဂါထာကို မင်းကြီးရွတ်တော်မူ၍ သီဟာသနမဏ္ဍပ် အလယ် ၌ ရွှေအင်းပျဉ်ဖြင့်ပြီးရေ ရေသဖန်းပျဉ်ဝယ် ထိုင်တော်မူလီရေ။ ယင်းရေအခါ မင်းသမီးရှစ်ယောက်ရို့ရေ ဆန်းကြယ်ရေတန်ဆာကိုဆင် လျက် မင်းရှေ့တူရူနီလီ၍ နဝရတ်စီခြယ်ရေလကျာ်ရစ် ခရုသင်းကိုကိုင်ပြီးကေ ဂင်္ဂါငါးရပ်ရေကို စုံလင်စွာထည့်လီရေ။ ရေထည့်ပြီးကေ လက်နှစ်ဖက်စုံဖြင့် ကောင်း မွန်ရိုသေစွာကိုင်ပြီးလျှင် မင်းကြီးဦးခေါင်း၌ စိုက်ရလီရေ။ အရှင်မင်းကြီး။ ။ရှေးကမ္ဘာအစဉ်၌ဖြစ်ရေ မဟာသမတ မင်းကောင်းမင်းမြတ် ရို့ကျင့်တော်မူရေတရားတော်ကို မြဲစွာကျင့်ဆောက်တည်တော်မူပါလော့။ အရှင်မင်းကြီး။ ခပ်သိမ်းရေပြည်တောင်မင်းရို့ကို အမျက်မလွန်စေခြင်း၊ ခပ်သိမ်းရေသူရို့ကို ကောင်းစွာချီးမြှောက်စေခြင်း၊ ခပ်သိမ်းရေသူရို့အား ရင်ဝယ်သားတမျှ ချစ်ခင်သနားခြင်း၊ ခပ်သိမ်းရေသူရို့ဧ အစီးအပွားကိုစောင့်ရှောက် ခြင်း၊ ခပ်သိမ်းရေသူရို့ဧအသက်ကို ကိုယ်တော်ဧအသက်ကဲ့သို့ ထင်မှတ်ခြင်းြုပု တော်မူပါလော့။
အရှင်မင်းကြီး။ လောဘ၊ဒေါသ၊မောဟရို့ဧပိတ်ပင်ခြင်းကို ကင်းစေ၍ မိုက်မဲ ရေ အဝိဇ္ဇာမောဟတရားကို လင်းတော်မူပါလော့။ အရှင်မင်းကြီး။ ကျက်သရေရှိရေအမှုကိုသာြုပတော်မူခြင်း၊ ကျက်သရေရှိ ရေစကားကိုသာ ဆိုတော်မူခြင်း၊ ကျက်သရေရှိရေလုံ့လ အကြံကိုသာ ြုပြုကံခြင်းရို့ ကို ြုပုတော်မူပါလော့။ ဒေသို့ရေစကားရို့ကို မင်းသမီးရှစ်ယောက်ရို့ဆိုလီ၍ မင်းကြီးထိပ်တင်၌ ဘိက်သိက်ရေစင်ကို သွန်းကုန်ဧ။ ထို့နီာက်တဖန်ဘိက် သိက်မင်္ဂလာတော်အရအမျိုးအရိုးမှန်ရေ ပုဏ္ဏားရှစ်ဦး ရို့ရေ ဂင်္ဂါငါးရပ်ရေကို လကျာ်ရစ်ခရုသင်း၌ထည့်ပြန်၍ လက်နှစ်ဖက်ကိုစုံြုပုပြီးကိုင် လျက် မင်းကြီးဦးခေါင်း၌စိုက်ပြန်ရေ။ အရှင်မင်းကြီး။ ဣတိပိရေဘဂဝါ အစရှိရေဂုဏ်တော်၊ သွက္ခတောအစရှိရေ တရားဂုဏ်တော်၊ သုပတိပန္နောအစရှိရေသံဃာ့ဂုဏ်တော်ရို့ကို အာရုံြုပု၍ သာသနာ ထွန်းလင်းအောင်ြုပုတော်မူပါလော့။
အရှင်မင်းကြီး။ ခပ်သိမ်းရေသတ္တဝါအပေါင်းရို့အား ကိုယ်တော်ဧသားနန့်အမျှ ချစ်ခင်ခြင်း၊ ပြည်သူရို့စီးပွားကို ကိုယ်တော်ဧစီးပွားကဲ့သို့ ထောက်ထားစောင့်ရှောက် တော်မူပါလော့။ ခပ်သိမ်းရေသတ္တဝါရို့ဧ ဇီဝိတိန္ဒြေအသက်ကို ကိုယ်တော်ဧအ သက်ကဲ့သို့ စောင့်ရှောက်တော်မူပါလော့။ အရှင်မင်းကြီး။ ခပ်သိမ်းရေပြည်ထောင်မင်းရို့အား အမျက်မလွန်ခြင်း၊ တရားစောင့်ခြင်း၊ ပညာရှိစကားကိုနာလွယ်ခြင်း၊ အမျိုးစောင့်ခြင်းတိကို အမြဲ စောင့်ထိန်းတော်မူပါလော့။ ဒေသို့စကားကိုပုဏ္ဏားရို့ဆိုပြီးကေ မင်းကြီးထိပ်၌ ဘိသိက် ရေစင်ကို သွန်းလီဧ။ ထို့နီာက် အမျိုးအရိုးမှန်ရေ သူဌေးရှစ်ယောက်၊ သူြွကယ်ရှစ်ယောက်ရို့ရေ ခရုသင်း၌ ဂင်္ဂါငါးရပ်ရေကိုထည့်ပြန်၍ လက်နှစ်ဖက်ကို စုံြုပလျက်ကောင်းမွန်ရိုသေစွာ မင်းကြီး ဦးခေါင်း၌စိုက်ပြန်လီဧ။ အရှင်မင်းကြီး။ ခပ်သိမ်းရေသူရို့အား ကိုယ်တော်ဧအသက်ကဲ့သို့ စောင့်တော် မူပါလော့။
အရှင်မင်းကြီး။ ခပ်သိမ်းရေသူရို့ဧစီးပွားဥစ္စာကို ကိုယ်တော်ဧ စီးပွားဥစ္စာ ကဲ့သို့ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်တော်မူခြင်း၊ ပြည်ထောင်မင်းရို့အား အမျက်ကိုမလွန်စေ ခြင်း၊ပြည်သူရို့ဧဥစ္စာကို အခွန်ဘဏ္ဍာခံယူရာ၌ တရားတော်နန့်လျှော်ညီအောင် ခံယူ တော်မူခြင်း။ တရားမသိ သိန်ဖျင်းမိုက်မဲ ရေ့သွမ်း ကြမ်းြုကတ်သူရို့ကိုရှောင်ကြဉ်၂၄ ခြင်း။ ပညာရှိသူတော်ကောင်းရို့စကားကို နာလွယ်ခြင်းတိြုပတော်မူပါလော့။ ဒေ သို့ဆိုပြီးကေ မင်းကြီးထိပ်၌ ဘိက်သိက်ရေစင်သွန်းလီဧ။ ယင်းသို့ ဘိက်သိက်တော်သွန်းပြီးနီာက်သူဌေး၊ သူြွကယ်ရို့ရေအရှင်မင်းကြီး။ ။အကျွနု်ပ်ရို့သွန်းလောင်းအပ်ရေ ရေစင်ကို ခံယူတော်မူ၍ အ ကျွနု်ပ်ရို့ဆိုလေရေ စကားအတိုင်း ကျင့်ဆောင်တော်မူ၍ ပြည်သူရို့ဧလုပ်ခွန် ဆယ် ဘို့တစ်ဘို့ ခံယူစားသုံးတော်မူလျက် မင်းဧစည်းစိမ်ကိုဝန်ခံပြီးကေ ပြည်ကို တရားသဖြင့် စောင့်ရှောက်ပါလော့။
အရှင်မင်းကြီး။ ကျွနု်ပ်ရို့ဆိုလီရေစကားအတိုင်း ကျင့်တော်မူပါကေကား ပစ္စုပ္ပန်သံသရာ၊ နှစ်ဖြာအကျိုးတက်ခါတိုးလျက်၊ တက်သစ်ရေနီဝန်း၊ ဆန်းသစ်ရေ လ ကဲ့သို့ တစ်နီ့တစ်ခြား ကြက်သရေတော်ပွင့်လင်း၍ ပြည်ထောင်မင်းအပေါင်းရို့ ဦးခေါင်းညွတ်လာ သဒ္ဓါပြည့်ြုဖိုး၊ သူခိုးဓါးပြ၊ မထချမ်းသာ၊ သာသနာလည်း၊ ကောင်းစွာ တည်ပေ။ စားရေမရှား၊ မင်းအားပြည်သူ၊ တောင်းဆုယူလျက်၊ အသက်ရာကျော်၊ စံတော်မူရ ရေ ဖြစ်စေရေဝ်။
ယင်းသို့မဟုတ်၊ အကျွနု်ပ်ရို့ဧစကားသစ္စာအတိုင်းမတည်၊ မင်းကောင်း မင်းမြတ်ရို့ ဝန်ခံအပ်ရေ ဘိက်သိက်သစ္စာပျက်ခပါကေ ကမ္ဘာဆူဝေ၊ လီမုန်တိုင်း ဆင်၊ ငလျင်တော်လဲ၊ မြေကြီးကွဲ၍၊ ငရဲမီးလျှံ၊ အဝှန်ပြောင်ပြောင်၊ တောက်လောင်ကြေညက်၊ သူပျက်သူလှောင်၊ ထောင်ထောင်ထားထား၊ ခိုးသားတန္တ၊ စရေထွေထွေ၊ နီလတံခွန်၊ ငှက်ပျံငှက်ယုတ်၊ စုန်းဘုတ်တစေ ္ဆ၊ နန်းတက်နီ၍ ေြွမြွေမလန့်ခြောက်၊ ေြွမဟောက်ငန်း ကြား၊ တက်၍စားရေ ဖြစ်စေရေဝ်။
ဒေသို့ဆိုလတ်ပြီးကေ ပြည့်ရှင်မင်းကြီးကလည်း၊ သာသနာတော် အညစ်အ ကြေးမှတပါး၊ ပြည်သူသတ္တဝါရို့အား အသက်ဇီဝိတိန္ဒြေကို ခွင့်ပီးတော်မူရလီရေ။ ယင်းသို့ ြုပုပြင်စီရင်ပြီးလီကေ လာတော်မူရေ့အစီအစဉ်အတိုင်း ြုမိ့တော်နန်းမသို့ ပြန်ဝင်တော်မူလီရေ။ ဘိက်သိက်ြုပရာ မဏ္ဍပ်သုံးဆောင်ကိုကား အဉ္စနနဒီမြစ်သို့ တစ်စမကျန် မျှော လိုက်ရလီသတည်း။[1]
ကိုးကား
edit- ↑ ရခိုင်လျှောက်ထုံးများ၊ နန္ဒာထွန်း၊ ရခိုင်သားကြီးစာပေ၊ ရန်ကုန်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၊ ၂၀၀၃
ကျမ်းကိုးစာရင်း
edit- ၁။ ဓညဝတီအရေးတော်ပုံ အသျှင်ကဝီသာရမထေရ်၊ သံတွဲမြို့ နန်းမြင့်စာပေ၊ ၂၂၅-ပန်းဆိုးတန်း၊ရန်ကုန်
- ၂။ မဟာပညာကျော်လျှောက်ထုံး အသျှင်ကတိသာရမထေရ်၊ သံတွဲမြို့။ ဟံသာဝတီပုံနှိပ်တိုက်၊ အမှတ်(၅၃) နတ်မောက်လမ်းသွယ်၊ ရန်ကုန်မြို့။
- ၃။ ရခိုင်ရာဇဝင်သစ်ကျမ်း ဦးစန္ဒာမာလာမင်္ကာရ၊ ရမ်းဗြဲမြို့တောင်(ပထမအုပ်) ကျောင်းဆရာတော်၊ ဟံသာဝတီပုံနှိပ်တိုက် မန္တလေး
- ၄။ ၎င်း-(ဒုတိယအုပ်) -၎င်း-
- ၅။ ဓညဝတီရာဇဝင်သစ်ကျမ်း အထက်ကျောင်းတော်ဆရာတော် ဦးဉာဏ (ပထမတွဲ) ရသေ့တောင်မြို့။
- ၆။ င/မည်ရာဇဝင် ပေမူမှတဆင့်ကူးလျက် ရေးမူ တက္ကသိုလ်များစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၇။ မင်းရာဇာကြီးအရေးတော်ပုံ -၎င်း-
- ၈။ မဟာရာဇဝင်တော်ကြီး ဦးသာထွန်းအောင် ရခိုင်ပြည်သတင်းစာပုံနှိပ်တိုက်၊ စစ်တွေ
- ၉။ ဝိမလလျှောက်ထုံးများ ပေမူ၊ စာရေးသူထံတွင်ရှိ
- ၁၀။ ဦးဦးသာထွန်း၏ မှတ်စုများ လက်ရေးမူ
- ၁၁။ ဖားပြုတ်ကေရာဇဝင် ပေမူ၊ ဦးပညာစာရ၊
- ၁၂။ င/စည်ရာဇဝင် မဟာမုနိဗုဒ္ဓဝိဟာရကျောင်း၊ စစ်တွေ
- ၁၃။ ရခိုင်ကျမ်းနတ်ဓမ္မသတ် ဦးပညာစာရ၊ မဟာမုနိဗုဒ္ဓဝိဟာရ၊ စစ်တွေ၊ အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၁၄။ သစ္စနိဒါန်းကျမ်း ပေမူ၊ အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၁၅။ ဦးဒိုးဝေရာဇဝင် ပေမူ၊ မြို့မကျောင်းတိုက်၊ တောင်ကုတ်
- ၁၆။ မောင်ပုံရာဇဝင် ပေမူ
- ၁၇။ ကျောက်ရိုးရာဇဝင် လက်ရေးမူ၊ စာရေးသူထံရှိ