အဘယမဟာရာဇာလက်ထက် အမတ်ခန့်ထားရန်လျှောက်ထုံး
editသက္ကရာဇ်၁၁၂၆-ခုရောက်ရေအခါ စန္ဒပရမရာဇာမင်းကို ယောက်ဖတော် ရမ်း ဗြဲ သံတောင်စားလက်ဝဲမြန်အမတ် ပုန်ကန်ခြားနားလီရေ။ ထိုသက္ကရာဇ် ကဆုန် လဆန်းတစ်ရက်နီ့တွင် လက်ဝဲမြန်အမတ်ရေ ယောက်ဖတော် စန္ဒပရမရာဇာမင်း ကိုရလီပြီး မိဖုရားစောရွှေကြာနန့် နန်းတက်တော်မူလီရေ။ နန်းတက်တော်မူရေ အခါ အဘယမဟာရာဇာဟူရေအမည်ကို ခံတော်မူရေ။ ထိုမင်းရေ ယောက်ဖ တော် စန္ဒပရမရာဇာကို ရဟန်းြုပုပနာထားလီရေ။ စိတ်မချလီရေကြောင့် ယောက်ဖ တော် နန်းကျမင်းကို ရဟန်းြုပုထားရာမှယူစီပြီး၊ မြေငူကျွန်းသို့ ပို့စီတော်မူရေ။ အပို့စီသူ စက်ကန်ကျင်ရို့ရေ ထိုနန်းကျမင်းကို မြေငူကျွန်းသို့ယူဆောင်လားကြရာ ဆင်တုံးမော်အရပ်သို့ရောက်ရေကာလ ထိုသက္ကရာဇ် နယုန်လဆန်းတစ်ရက်နီ့တွင် ဝမ်းကျရောဂါဖြင့် ရုတ်တရက်သေဆုံးလီရေ။
လက်ဝဲမြန်အမတ်ရေ အဘယမဟာရာဇာအမည်ဖြင့်နန်းတက်ပနာ မင်းဖြစ်ပြီး ရေအခါ ငယ်ကျွန်ဖြစ်ရေ သက်လူမျိုးငရေက်ကြာနန့် ငရေက်ကြယ် ညီအကို နှစ်ယောက်ကို သဒ္ဓါတော်မူပနာ အမတ်ကြီးခန့်တော်မူမည်ရှိလီရာ ရှေးပညာရှိအမျိုး အတွင်းတော်မှူး စိန်တင်(စိုင်းတင်)စားအမတ် ရွှေသဲလျျှောက်ထုံးကေကား- အသျှင်မင်းမြတ်။ ရှေးပညာရှိရို့ဆိုခရေ ရာဇာမင်းရို့လက်သုံး ထုံးဟောင်း စာတမ်းအလာထွက်ရှိရေမှာ ရေမြေသနင်း၊ မင်းရို့ကျင့်သုံး၊ ရှေးထုံးမသုံး၊ ရာဇဂုဏ် မြတ်၊ နဝရတ်ကိုးခိုင်၊ မဏ္ဍိုင်မပျက်၊ မင်းလက်နက်တည့်။ ဝေဝက်စိတ်ဖြာ၊ မလိမ္မာငြား၊၂၁၁ သူမိုက်သားကို၊ မှားပနာပြည့်သျှင်၊ သူကောင်းတင်လျင်၊ တိုင်းခွင်ခရိုင်၊ အပိုင်ကံကျွေး၊ မင်းခွင့်ပီးပနာ၊ မှူးရီးမတ်ရာ၊ နှင်းအပ်ပါမူ၊ ပဇာကျိုးရှိ၊ နွမ်းရိသတ္တဝါ၊ ြုမို့ရွာတုန်လှုပ်၊ မင်းကျိုးယုတ်ဧ့။ စက်ဆုန်သဖွယ်၊ ပျက်ရယ်တန္တု၊ ပြည်မှုရှုတ်ထွေး၊ တိုင်းဝီးတစ်ပါး၊ စကားမတည်၊ အရှည်မကောင်း၊ ဗူးတောင်းပမာ၊ မိစ ္ဆာငှက်ဆိုး၊ လင်ကောင်ပိုးသို့၊ ဆို ရိုးတစ်ချက်၊ ြွကက်နန့်ေြွမတူ၊ သူ့မူမဖျောက်၊ မျောက်မှင့်မြေခွေး၊ ဆိုရီးတစ်သီး၊ ကျီး နန့်ဝက်တူ၊ အမှုယုတ်သွမ်း၊ သူကန်းအကြံ၊ လောဘလျံရေ၊ မင်းထိန်းစပ် မသုံးအပ်။
ထိုသို့ဆိုရေ ပညာရှိစကားအရကျမ်းဂန်တွင်လည်း ဒေဝပုတ္တ- နတ်သား၊ ဗာလာနံ- သူမိုက်ရို့အား၊ အသေဝနာစ- မမှီဝဲမဆည်းကပ်၊ မပေါင်းဖေါ်ရခြင်းရေ လည်းကောင်း၊ ပဏ္ဍိတာနံ- ပညာရှိရေသူနန့်၊ သေဝနာစ- မှီဝဲဆည်းကပ် ပေါင်းဖေါ် ရခြင်းရေလည်းကောင်း၊ ပူဇနီယျာနံ- ပူဇော်ထိုက်ရေသူရို့အား၊ ပူဇာစ-ပူဇော်ရ ခြင်းရေလည်းကောင်း၊ အတ္တိ-ရှိဧ့။ ဧတံ-ဤလေးပါးရေ တရားရေ၊ ဥတ္တမံ- မြတ် ရေ၊ မင်္ဂလံ-မင်္ဂလာတရားတည်းဟူပနာ၊ တွံ-သင်ရေ၊ ဂဏှာဟိ-မှတ်ယူလီလော့။ ယင်းသို့ မြတ်စွာဘုရားဟောတော်မူရေ မင်္ဂလာတရားရှိပါရေ။
အသျှင်မင်းမြတ်။ တစ်တိုင်းတစ်ပြည်အစိုးရရေမင်းရို့ရေ သူမိုက်ကို မရှောင် ပေါင်းဖေါ်ြုပလီငြားအံ့။ ထိုသူမိုက်ကြောင့် တိုင်းပြည်ြုငိုငြင်လျက်နန့် မင်းလည်းပျက် လီရာရေ။ တစ်တိုင်းတစ်ပြည် မိတ်ြုပုရာ၌လည်း ထိုပြည်ဧ့ အကြောင်းကိုစုံစမ်းပြီး မှ ဝံသူတော်ကဲ့သို့ကျင့်ရေမင်းကိုသာ ဆည်းကပ်မိတ်ဝင်ရမူ အကျိုးထွန်းလင်းနိုင်ရာ ရေ။ ကြောင်သူတော်နန့်တူရေ မင်းဖြစ်ချေက ထိုမင်းဖျက်ပနာ ကိုယ့်ပြည်ပျက်လီ ရာရေ။ သူမတော်ကျင့်တတ်ကေ လူအတိက ကမ္ဘာရှည်သမျှကောင်းကျိုး မကောင်း ကျိုးကိုကေလည်း အကျိုးအပြစ်မရှိပါ။ ပညာရှိတစ်ယောက် အချီးအမွမ်းကိုသာ ြုကိုက် တော်မူပနာ ကဲ့ရဲ့ချေကေ ကြောက်တတ်ရှက်တတ်ရပါရေ။ ထိုသို့ပညာရှိအမတ် ရွှေသဲ လျျှောက်လီရာ အမတ်တော်သို့စားကျေးထပ်ပနာ ြုမို့သစ်ကို ပီးတော်မူလီရေ။ အ မတ်ပညာရှိ မြို့သစ်စားမယား မိပန်းရံကိုလည်း ရှေးမင်းတိနည်း အသုံးအဆောင် ကိုပီးတော်မူပနာ နန်းတွင်း၌ မိဖုရားမောင်းမရို့ကို နားလည်အောင် ရှေးအသုံးအဆောင် အလားအနီ မင်းခမ်းမင်းနားစရေ အမှုတိကိုပြသဆုံးမ ထိန်းသိမ်းရမည် အပ်တော် မူလီရေ။
ထိုမင်းကျွန်နှစ်ယောက်နန့်စပ်ရေ စကားကိုမူ နာတော်မမူ။ အစ်ကို ဖြစ်သူ ငရေက်ကြယ်ကို လကျာ်မြန်အမတ်၊ ညီဖြစ်သူငရေက်ကြာကိုမူ ဓါးပိုင်ကြီး အမတ် ခန့်တော်မူလီရေ။[1]
ကိုးကား
edit- ↑ ရခိုင်လျှောက်ထုံးများ၊ နန္ဒာထွန်း၊ ရခိုင်သားကြီးစာပေ၊ ရန်ကုန်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၊ ၂၀၀၃
ကျမ်းကိုးစာရင်း
edit- ၁။ ဓညဝတီအရေးတော်ပုံ အသျှင်ကဝီသာရမထေရ်၊ သံတွဲမြို့ နန်းမြင့်စာပေ၊ ၂၂၅-ပန်းဆိုးတန်း၊ရန်ကုန်
- ၂။ မဟာပညာကျော်လျှောက်ထုံး အသျှင်ကတိသာရမထေရ်၊ သံတွဲမြို့။ ဟံသာဝတီပုံနှိပ်တိုက်၊ အမှတ်(၅၃) နတ်မောက်လမ်းသွယ်၊ ရန်ကုန်မြို့။
- ၃။ ရခိုင်ရာဇဝင်သစ်ကျမ်း ဦးစန္ဒာမာလာမင်္ကာရ၊ ရမ်းဗြဲမြို့တောင်(ပထမအုပ်) ကျောင်းဆရာတော်၊ ဟံသာဝတီပုံနှိပ်တိုက် မန္တလေး
- ၄။ ၎င်း-(ဒုတိယအုပ်) -၎င်း-
- ၅။ ဓညဝတီရာဇဝင်သစ်ကျမ်း အထက်ကျောင်းတော်ဆရာတော် ဦးဉာဏ (ပထမတွဲ) ရသေ့တောင်မြို့။
- ၆။ င/မည်ရာဇဝင် ပေမူမှတဆင့်ကူးလျက် ရေးမူ တက္ကသိုလ်များစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၇။ မင်းရာဇာကြီးအရေးတော်ပုံ -၎င်း-
- ၈။ မဟာရာဇဝင်တော်ကြီး ဦးသာထွန်းအောင် ရခိုင်ပြည်သတင်းစာပုံနှိပ်တိုက်၊ စစ်တွေ
- ၉။ ဝိမလလျှောက်ထုံးများ ပေမူ၊ စာရေးသူထံတွင်ရှိ
- ၁၀။ ဦးဦးသာထွန်း၏ မှတ်စုများ လက်ရေးမူ
- ၁၁။ ဖားပြုတ်ကေရာဇဝင် ပေမူ၊ ဦးပညာစာရ၊
- ၁၂။ င/စည်ရာဇဝင် မဟာမုနိဗုဒ္ဓဝိဟာရကျောင်း၊ စစ်တွေ
- ၁၃။ ရခိုင်ကျမ်းနတ်ဓမ္မသတ် ဦးပညာစာရ၊ မဟာမုနိဗုဒ္ဓဝိဟာရ၊ စစ်တွေ၊ အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၁၄။ သစ္စနိဒါန်းကျမ်း ပေမူ၊ အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၁၅။ ဦးဒိုးဝေရာဇဝင် ပေမူ၊ မြို့မကျောင်းတိုက်၊ တောင်ကုတ်
- ၁၆။ မောင်ပုံရာဇဝင် ပေမူ
- ၁၇။ ကျောက်ရိုးရာဇဝင် လက်ရေးမူ၊ စာရေးသူထံရှိ