Wp/rki/ရခိုင်လျှောက်ထုံး(၁၁)

အနုလုံ(ငနှလုံး)မင်းလက်ထက်ပြည်စိုးကြီးအမတ် ဗိုလ်ဓမ္မဇေယျစစ်ချီစဉ် တပ်ဦးတွင် ကျီးနန့်ဗျိုင်းခွပ်ရေ့ လျှောက်ထုံး

ထိုမင်းလွန်ပြီးနီာက် သက္ကရာဇ် ၆၀၈-ခုရောက်ရေအခါ နယ်သိမ်းမင်းဧ သားတော်ငနှလုံးရေ နှမတော်စောရွှေနန်းနန့် ပြည်ကြီးစည်းစိမ်ကို အုပ်စိုးတော်မူလီ ရေ။ ထိုမင်းလက်ထက် ကုလားနန့်သက် ပေါင်းဖက်ဆိုးသွမ်းလီရေ။ ထိုအခါ ပြည့် ရှင်မင်းက ပြည်စိုးကြီးအမတ်ကို စစ်သူရဲမက်အလုံအလောက်ဖြင့် ချီတက်စေတော်မူ ရေ။ စစ်သူကြီးအင်္ဂါလေးပါးနန့်ပြည့်စုံရေ အမတ်ဆင်ကဲကြီးလည်း လိုက်ပါချီတက်ရ ရေ။ ထိုသို့စစ်ချီရေကာလ တပ်ဦးတွင် ကျီးနန့်ဗျိုင်းခွပ်ကြရေ။ ကျီးအတောင်ကျိုး လျှင်ဖမ်းမိရေအကြောင်းကို မင်းထံ လျှောက်ထားလီရေ။ ထိုအခါပညာရှိအမျိုး သားမြေးစဉ်ဆက်လာခရေအမတ်ပညာရှိ ဝိလိဇ လျှောက်ထုံးကေကား-

အရှင်မင်းမြတ်။ ကျီးနံကုလား၊ ဗျိုင်းကားမြန်မာ၊ နံမှာအလို၊ နဂိုယာယီ၊ ကိန်း နှစ်လီတွင်၊ ယာယီကျီးကန်း၊ ပင်ပန်းကုလား၊ ထွားထွားကြေညက်၊ ပျက်မည့်အကြောင်း၊ လုံးပေါင်းပြီးစီး၊ ခရီးမကြာ၊ အောင်မြင်ပါမည်။ ယင်းသို့လျှောက်လီလျှင် အမတ်စစ်သူကြီး လည်း မဆိုင်း ချီတက်လီရေ။ ကုလားရို့လည်း စစ်တကောင်းအရပ်က တပ်အခိုင်အခန့် ဖြင့် ခုခံတိုက်ခိုက်ကြရေ။ ရခိုင်စစ်သူကြီးလည်း ရွတ်ရွတ်ချွံချွံဖိစီး တိုက်ခိုက်လီရေ။ ငါးရက်ကြာတိုက်ရေအခါ စစ်တကောင်းြုမို့ကို ရခိုင်ရို့ရရှိလီရေ။ ကုလားရို့ရေ စစ်တကောင်းမှဆုတ်ခွာကြပြီး၊ ဒါဂါြုမို့က ကုလားအိမ်ရှေ့မင်းနန့် ပူပေါင်းပြီး အခိုင်အလုံနီ ကြရေ။

ရခိုင်အမတ်ကြီးလည်း၊ လောက်ချေးပူရာအရပ်သို့တိုင် ချီတက်လားပြီး တပ်ချ စွဲရပ်နီရေ။ ဒါဂါြုမို့သို့ ဆက်လက်ချီတက်တိုက်ခိုက်ကြရာ ကုလားမင်းသားက ဗလဝါ ဟူရေဆင်ကိုစီး၍ ခုခံတိုက်ခိုက်ရေ။ ရခိုင်အမတ် စစ်သူကြီးက နတ်ယာဉ်ပျံဟူရေ ဆင်ကိုစီးရေ။ စစ်မြေပြင်၌ ဆင်နှစ်စီး ဆုံကြလီရေ။ နှစ်ဖက်လုံးမှ ဆင်ကိုချွန်းဖွင့် ပြီး ရင်ဆိုင်တိုက်ခိုက်ကြရေ။ ဆင်နှစ်စီးလုံးရေ စွန်ရဲထိုးသကဲ့သို့ အဟုန်နန့်ဝင်ကြ ရာ အစွယ်ချင်း ယှက်ကြလီရေ။ ရခိုင်အမတ်ကြီးစီးရေ နတ်ယာဉ်ပျံဆင်က ကုလား မင်းသားစီးရေ ဗလဝါဆင်ကို အစွယ်ဖြင့်ဦးစွာထိုးမိလီရေ။ ဗလဝါဆင်ရေ နာ ကျင်ဒဏ် ပြင်းလှရေကြောင့် နီာက်သို့ဆုတ်ပြီး လှည့်ထွက်ရန်ြုပလီရေ။ ထိုအခိုက် တွင် ရခိုင်စစ်သူကြီးရေ ကုလားမင်းသားကို လှံဖြင့်ထိုးလိုက်လီရေ။ ကုလား မင်းသားလည်း ဆင်ပေါ်မှ အောက်သို့ကျလီရေ။ ရခိုင်စစ်သူကြီးရေ ကုလားမင်း သားကို ဖမ်းမိရလီရေ။ ကုလားစစ်ရေရို့လည်း ကစဉ့်ကလျား ရရာပြေးကြလီ ရေ။

စစ်သူကြီး ဓမ္မဇေယျရေ မောက်သူဇာြုမို့သို့ချီတက်လားပြီး တပ်ချလိုက်လီ ရေ။ ထိုမှနီ၍ ဒီလီပဆာမင်းကို တိုက်ခိုက်လီရေ။ ဒီလီပဆာကုလားမင်းလည်း၊ မခုခံနိုင်ရေကြောင့် ရုံပြည်သို့ ဝင်ရောက်ပြေးခိုအောင်းနီလီရေ။ ဒီလီပဆာကုလားမင်းသားအား ကုလား၊ ဘဏ္ဍာလက်နက်တိကို ပို့ဆက်စေ ရေ။ ငနှလုံးမင်းရေ အမတ်ဆင်ကဲကြီးအား ကုလားပြည်ကို အအုပ်အချုပ်ြုပလုပ်ရန် ထားခ၍ စစ်သူကြီးဓမ္မဇေယျမှာ ကုလားပြည်က ကုလားတစ်ဝက်ကို၊ အိမ်ထောင်ပျက် မကွဲစေဘဲ ခေါ်ဆောင်လာရမည်ဟု မိန့်တော်ပို့လာရေ။ ထို့ကြောင့် အမတ်ကြီးဓမ္မဇေ ယျရေ ဆင်ကဲကြီးအား မောက်သူဇာြုမို့တွင်ထားခရေ။ အမတ်ကြီးဓမ္မဇေယျရေ ကုလားတစ်ဝက်ကို အိမ်ထောင်နန့်တကွခေါ်ယူပြီး၊ ရခိုင်ပြည်သို့ပြန်လာခလီရေ။ ပြန်ရောက်ရေအခါအမတ်ကြီးဓမ္မဇေယျအားမဟာဝေဿဝဏ္ဏဟူရေ ဘွဲ့အမည် ပီး၍ ချီးမြှင့်လီရေ။ ဖမ်းမိရာပါရေ ကုလားမင်းသားကိုလည်း ဆေးကုသပီး ရေ။ အနာကောင်း၍ ကျန်းမာရေအခါ စစ်တွြေုမို့ကို စားကျေးပီးတော်မူရေ။ ကုလားအမတ်နှစ်ရာမှာ တန်ဆာကိုသိမ်းစေ၍ အတွင်းမိန်းမသုံး မောလိပ်အစု မှာ ဖွဲ့လီရေ။ ကုလားမင်းသား၌ ပါရင်းလူငါးရာ ကျေးကျွန်ရို့ကိုလည်း ပါရင်းအတိုင်း ပီးသနားတော်မူရေ။ ဘီးတော်ဒဿရာဇာမင်း ဖွဲ့တော်မူခရေ့ အစုသားတလိုင်း၊ ပျူ၊ ကမ်းရံရို့မှာ ဆင်အစု၊ ပန်းထိမ်အစု၊ မြှောက်စည်အစုသားရို့ကို ရှိမြဲရှိစေ။ ထို့ပြင် အစုသားရို့မှာ မြန်မာဖြစ်စေ၊ အစုနှုတ်၍ မြန်မာရို့ကဲ့သို့ အရေကာလအမှုကို ထမ်း၃၁ စေ။ အမိန့်တော်ပညတ်၍ အရေကာလဖြစ်စေရေ။

အရေသားရို့က အမှုထမ်းလူပေါင်းတစ်သိန်းကိုလကျာ်သင်း ငါးရေင်း၊ လက်ဝဲသင်းငါးရေင်း၊ ゞင်းလူရို့ကို လကျာ်လက်ဝဲနံတိမှာ ခြင်္သေ့ရုပ်ထိုးစေ၍ ကိုယ် ရံတော် တပ်ဖွဲ့တော်မူရေ။ တလိုင်းနန့်ကမ်းယံရို့အစား ကုလားဒိုင်းဝင်းတာအစို့ ဖွဲ့ တော်မူရေ။ ကုလားတစ်ရေင်းကို ဆင်စာ၊ မြင်းစာရိတ်အစု၊ ကုလားနှစ်ထောင်ကို သစ်ခုတ်ဝါးခုတ်၊ ဟရာအစု ဖွဲ့ရေ။

ကုလားတစ်ရေင်းကို မင်းတရားလယ်တော်လုပ်အစုဖွဲ့ရေ။ အစုသား ကုလားတစ်ရေင်းကို ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ငရုတ်၊ ကြက်သွန်၊ ကွမ်းဆက် ဖွဲ့တော်မူရေ။ အစုသား ကုလားနှစ်ထောင်ကို နန်းတော်မှစ၍ မိဖုရား၊သားတော်၊ သမီးတော်၊ မှူးတော်၊ မတ်တော်တိအိမ်တွင် ရေခပ်စေရန် ထားရေ။ လေးကိုင်တပ် အစုသားကုလားတစ်ထောင်၊ ရက်ကန်းယဉ်ရေ အစုကုလား တစ်ထောင်၊ ထမ်းစင်ထမ်း၊ ယဉ်ထမ်းစော်တလီအစု ကုလားနှစ်ရာ။ ကြိမ်ခွဲ၊ ကြိမ်တိုင်၊ ဆပ်ကျာအစု ကုလားတစ်ထောင်။

ဆားချက်အစု ကုလားတစ်ထောင်၊ အစေခံ ကုလားနှစ်ရာ၊ တံငါပိုက်ရေအစု ဖွဲ့ရေ ကုလားတစ်ထောင်၊ မြို့တွင်းမြို့ပြင် မသန့်မစင်ရှိသမျှကို သန့်ရှင်းအောင်လုပ် ဆောင်ရရေ ဟရီအစု ကုလားတစ်ထောင်။ လူသတ်ပရဝါ အစုသားကုလားငါးရာ၊ လက်သမားအစု ကုလားငါးရာ၊ ပန်းထိမ် ပန်းဘဲအစု ကုလားတစ်ထောင်၊ လွှတိုက် လက်သမားအစု ကုလားတစ်ထောင်၊ ဖောင် ထိန်းဖောင်ဖွဲ့ ဝရိအစု ကုလားသုံးထောင်၊ ဒင်္ဂါးခပ်စောပန်းခင်အစု ကုလားငါးရာ၊ အရပ်ရပ်ကုလားပေါင်း(၄၇၅၀ဝ)ကို နီာင်အစဉ်အဆက်ဖြစ်အောင် မော်ကွန်းထိုးတော် မူရေ။ မင်းသုံး၊ မိဖုရားသုံး၊ မင်းသား၊ မင်းသမီးသုံး၊ မှူးမတ်သုံး အသီးသီးအစုနန့် ခွဲဝေ ဖွဲ့တော်မူဧ။