တရုတ်တွေးခေါ်ပညာသျှင် မင်စီးယပ်စ် (孟子) ရေ ကွန်ဖြူးရှပ်ဝါဒီတိတွင် ကွန်ဖြူးရှပ် (孔子) ပြီးကေလျှင် အရီးပါဆုံးရေ၊ အကျိုးအပြုဆုံးရေ တွေးခေါ်ပညာသျှင်ဖြစ်ရေ။ သူဧ့အဆုံးအမကျမ်းတိကို မင်စီးယပ်စ်ကျမ်းဟုခေါ်ပြီးကေ တရုတ်ရို့အတွက် အလေးထားရာ ကျမ်းတစ်စောင်လည်း ဖြစ်ရေ။ ကွန်ဖြူးရှပ်နောက် နှစ်၂၀၀ အကြာတွင် ပေါ်ထွန်းလာသူဖြစ်ရေ။
မင်စီးယပ်စ်ကို ခရစ်မပေါ်မှီ ၃၇၁ ခုနှစ်တွင် ဂနိ ရှန်တုန်နယ် (山東 Shantaung)ဟိ ဆို့ (鄒 Tsou) နယ်တွင် မွီးဖွားရေ။ ယင့်ကာလမှာ ကျိုမင်းဆက်ဧ့ နောက်ဆုံးကာလဖြစ်ပြီးကေ ပဒေသရာဇ်နယ်သျှင်တိ အချင်းချင်း တိုက်ခိုက်နီကြချိန်ဖြစ်ရေ။ ငယ်စဉ်ကပင် ကွန်ဖြူးရှပ်ကျမ်းစာတိကို သင်ကြားကြီးပြင်းလာကာ အရွယ်ရောက်လျှင် ပဒေသရာဇ်နယ်တိကို လှည့်လည်ပြီးကေ အုပ်ချုပ်ရီးဆိုင်ရာ အယူဝါဒတိကို ဟောကြားရေ။ ဖို့ရေနယ်တွင်မှ အတည်တကျမနီသကဲ့သို့ ရာထူးလက်ခံကာ တာဝန်ထမ်းဆောင်လိ့လည်းမဟိခလီ။ နယ်သျှင်(ပဒေသရာဇ်)တိကလည်း သူဧ့အဆုံးအမတိကို ကောင်းစွာလိုက်နာကတ်ရေ ဟုဆိုရေ။ ယကေလည်း ချိ(Ch'i)နယ်တွင်မူ အချိန်တဖဲ့ချေလောက် ရာထူးကြီးတစ်ခုကို ဝင်ရောက်ထမ်းဆောင်ခဖူးရေ။
ခရစ်မပေါ်မှီ ၃၁၂၊ အသက် ၅၅နှစ်အရွယ်တွင် ဇာတိဒေသသို့ ပြန်လာပြီးကေ နောက်လိုက်နောက်ပါတိ၊ တပည့်တပန်းတိကို ကျမ်းစာတိ၊ အယူဝါဒတိ၊ အတွေးအခေါ်တိ ကိုသင်ကြားပို့ချကာ သက်ဆုံးတိုင်နီထိုင်လားခရေ။ ကွယ်လွန်ချိန်နန့် ပတ်သက်ပြီးကေ တိကျစွာမသိရကေလည်း ပညာသျှင်တိက ဘီစီ ၁၈၉ ဟုသာ အကျမ်းဖျင်းခန့်မှန်းကတ်ရေ။
ရည်ညွှန်းကိုးကား
edit- ကျော်စွာ၁၀၀-ဒေါက်တာသန်းထွန်း