ဒေါ်ကြန်(၁၉၇၈)ခုနှစ်အမျိုးသားစာပေဆု(သုတပဒေသာ ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်)
မြန်မာစာပေလောကတွင် ကျော်ကြားလျက်ဟိနီဆဲဖြစ်ရေ စာရေးဆရာမကြီးဒေါ်ကြန်ကို သံတွဲမြို့၌ အဖ ဦးကျော်ထွန်း၊အမိဒေါ်ငွေနှစ်ရို့မှ ၁၉၁၈ခုနှစ်၊ဇူလိုင်လ(၁)ရက်နိ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ရေ။ အမည်ရင်း မှာ ဒေါ် ကြန်ဖြစ်ရေ။
| မကြန်(ဒေါ်ကြန်) | |
| ကိုယ်ရီးအကျဉ်းချုပ် | |
| မွီးသက္ကရာဇ် | ၁၉၄၉ |
| နာမည်ရင်း | |
| မိဘနာမည် | ဦးကျော်ထွန်း+ဒေါ်ငွေနှစ် |
| မွီးဖွားရာနီရာ | ရခိုင်ပြည်နယ်၊သံတွဲမြို့ |
| နိုင်ငံသား | မြန်မာနိုင်ငံ |
| လူမျိုး | ရခိုင် |
| ကိုးကွယ်ရေဘာသာ | ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ |
| ပညာအရည်အချင်း | သမိုင်းမဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့ |
| အလုပ်အကိုင် | စာရီးဆရာ၊ဆရာဝန် |
| အိမ်ထောင်ဖက် | |
| သားသမီး | |
| ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု | စာရီးဆရာ |
| ထင်ယှားရေလက်ရာတိ | [မြန်မာနိူင်ငံအခြေအနီ (၁၈၈၅-၈၆)] |
| ရယှိခရေဆုတိ | အမျိုးသားစာပေဆု (သုတပဒေသာ ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်) |
| လက်မှတ် | |
| ကွန်ယက် | |
၁၉၃၅ ခုနှစ်တွင်သံတွဲမြို့အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းမှ ဆယ်တန်းစာမေးပွဲအောင်မြင်ရေ။အလယ်တန်း ပြ ဆရာမအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ရခိုင်တိုင်းစာတိုက်ဌာနတွင်စာတိုက်စာရေးအဖြစ်လည်းကောင်း အမှုထမ်းခဲ့ ပြီး နောက် ၁၉၅၁ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သို့တက်ရောက်၍ ပညာဆက်လက်ဆည်းပူးခဲ့ရာ ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ကိုရဟိပြီး ၁၉၅၉ခုနှစ်တွင်သမိုင်းမဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့ကို ရဟိခဲ့ရေ။ မဟာဝိဇ္ဇာ တန်း တက်စဉ် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်အင်္ဂလိပ်စာဌာန၌ နည်းပြအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ရေ။
မြန်မာနိူင်ငံသမိုင်းကော်မရှင်၌ သုတေသနအရာဟိအဖြစ်၁၉၅၆ခုနှစ်မှစတင်အမှုထမ်းဆောင်ပြီး ၁၉၆၃ခုနှစ် တွင် ဗြိတိသျှခေတ်ဆိုင်ရာ ကျမ်းပြုအရာဟိ(အကြီးတန်းသုတေသနမှူး)အဖြစ် ရာထူးတိုးမြှင့်ခန့် ထားခြင်း ခံရ ရေ။
မြန်မာနိူင်ငံသုတေသနအသင်းဂျာနယ်၊စာပီနန့်လူမှုရေးသိပ္ပံဂျာနယ်၊ သမိုင်းတံခွန်၊ သမိုင်းသုတေသန စာစောင်စရေ့ သုတေသနဂျာနယ်တိတွင် သုတေသနစာတမ်းတိရေးသားခဲ့ရေ။ ဘင်္ဂလာသွားစာ တမ်း၊ ရတနာသိင်္ခမြို့ထွက် ရဲတင်းမော်ကွန်းရို့ကို တည်းဖြတ်၍ ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ဝေခဲ့ရေ။ သုတေသနစာတမ်းတိနန့်အခြားသုတ၊ရသစာပီတိကို ဂနိတိုင်မဂ္ဂဇင်းအသီးသီးတွင် ပါဝင်ရေး သားနိဆဲဖြစ်ရေ။
ဆရာမကြီးဒေါ်ကြန်ရေးသားရေ အမျိုးသားစာပီဆုရဟိရေ စာအုပ်အမည်မှာ“မြန်မာနိူင်ငံအခြေအနီ (၁၈၈၅-၈၆)စာအုပ်ဖြစ်ပြီး ၁၉၇၈ခုနှစ်တွင် ရဟိရေ။ဒေါ်ကြန်ရေးသားပြုစုရေ မြန်မာနိူင်ငံအခြေအနီ (၁၈၈၅-၈၆)စာအုပ်တွင်(က)သမိုင်းမတင်မီ အခါမှစ၍ ပုဂံမင်းဆက်ဖြစ်ရေအထိ ကို ခေတ်တစ်ခေတ် (ရှေးဟောင်းခေတ်)၊(ခ)ပုဂံမင်းပြတ်ရေမှ ညောင်ရမ်းမင်း ဆက်ပြတ်ရေအထိ ကို ခေတ်တစ်ခေတ် (အလယ်ခေတ်)၊ (ဂ)ညောင်ရမ်းမင်းဆက်ပြတ်ရေမှ(ကုန်းဘောင်ခေတ်)၊ (ဃ)ကုန်းဘောင်မင်းဆက်ပြတ် ရေမှ ဗြိတိသျှရို့လက်အောက် မှ မြန်မာနိူင်ငံလွတ်မြောက်ရေအထိ ကို ခေတ်တစ်ခေတ်(ဗြိတိ သျှခေတ်)ဟူ ၍ခေတ်လေးခေတ်ခွဲခဲ့ရေ။
ဆရာမကြီးဒေါ်ကြန်ပြုစုခဲ့ရေကျမ်းမှာ ဗြိတိသျှခေတ်(အမှတ်-၁)ဖြစ်ရေ။၁၈၈၅ခုနှစ် ကုန်ခါနီး၌ဗြိတိသျှ ရို့အထက်မြန်မာနိူင်ငံကိုသိမ်းယူလိုက်ရေမှစ၍ တစ်နှစ်အတွင်း ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရေ့ အဖြစ် အ ပျက်တိကိုဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ရေ။ မန္တလေးနီပြည်တော်နန့် နယ်ပယ်ရို့၌လည်းကောင်း၊ ရှမ်းပြည် နယ်ဒေသ၊ ကချင်တောင်တန်းဒေသ၊ ချင်းတောင်တန်းဒေသရို့၌ လည်းကောင်းရပ် တည်နီကတ်ရေ စီမံ ခန့်ခွဲရေးနန့်စီးပွားရေးအခြေအနီရို့အပြင် အသိမ်းယူခံလိုက်ရစဉ်က ရုတ်တရက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရေ စိတ် သဘောထားတိနန့် မကျေနပ်မှုတိအကြောင်း ကိုစာရင်းတိ၊ကြေငြာချက်တိ ၊မြေပုံတိနန့်စေ့စေ့စပ် စပ်ရေးသားထားရေ။
ဆရာမကြီးရေ၁၉၇၈ခုနှစ်အကြီးတန်းသုတေသနမှူးအဖြစ်မှ အငြိမ်းစားယူခဲ့ရေ။ မြန်မာနိူင်ငံသမိုင်း သ ုတေ သနဦးစီးဌာနတွင် အကြံပီးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ်လည်းကောင်း ၊ မြန်မာနိူင်ငံစာပေနန့်စာနယ်ဇင်း အဖွဲ့အ မှု ဆောင်အဖြစ်လည်းကောင်း၊အမျိုးသားစာပေဆုရွေးချယ်ရေးကော်မတီဝင်အဖြစ်လည်းကောင်း ပါဝင်ဆောင် ရွက်ခဲ့ပြီး သုတေသနစာပေတိကို ဂနိ့တိုင် ရေးသားနီဆဲပင်ဖြစ်ရေ။
ကိုးကား
editမောင်မောင်ထွန်းအောင် (ကျန်း မာရေး) ရီးသားရေ့ အမျိုးသားစာပေဆုရ ရခိုင်စာဆိုတိ ဆောင်းပါးမှ ထုတ်နုတ်ဖော်ပြပါရေ။