"မက်ခရိုမော်လီကျူး တိရေ monomers ဟုခေါ်ရေ သိမ်းငယ်ရေ မော်လီကျူးတိဧ ပေါ်လီမာပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရေ အလွန်ကြီးမားရေ မော်လီကျူးတိဖြစ်ရေ။"
မော်လီကျူးဆိုစွာ ဝေါဟာရရေ အလွန်ကြီးမားရေ မော်လီကျူးတိနန့် အက်တမ်တစ်ခုထက်ပိုရေ အရာတိကို ရည်ညွှန်းရေ။ Herman Staudinger ရေ ၎င်းကို 1920 ခုနှစ်တွင် ဖန်တီးခရေ။ Macromolecules တိရေ အလွန်ကြီးမားရေကြောင့် ၎င်းရို့ကို အက်တမ် 10,000 သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုရေ အက်တမ်တိဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရေ။
မက်ခရိုမိုလီကျူးတိ edit
Macromolecules ကို ပိုလီမာတိဟုလည်း ခေါ်ကတ်ရေ။ ၎င်းရို့ကို ကာဗွန်၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင်နန့် အောက်ဆီဂျင်ပိုင်ရေ မော်လီကျူးတိဧ ပေါ်လီမာ ပေါင်းစပ်မှုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရေ။ macromolecules တိဧ မိုနိုမာယူနစ်တိရေ သဘာဝတွင် ဝင်ရိုးစွန်းတိဖြစ်ပြီး ၎င်းရို့ဧ ဦးခေါင်းတိနန့် အမြီးတိရေ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနန့် ဓာတုဂုဏ်သတ္တိတိ ကွဲပြားကတ်ရေ။
Macromolecules အမျိုးအစားတိ edit
နို့တိုက်သတ္တဝါစနစ်တိအရ ဇီဝမက်ခရိုမော်လီကျူး အမျိုးအစားသုံးမျိုးဟိရေ။
- ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်
- Nucleic အက်ဆစ်
- ပရိုတင်း
- Lipids
ဒါတွေကို သင်တန်းတစ်ခုရဲ့ မတူညီတဲ့ အပိုင်းတွေမှာ သီးခြားခွဲထားပါတယ်။ သုံးဖက်မြင်ဖွဲ့စည်းပုံအဖွဲ့အစည်းကို အုပ်ချုပ်သည့် အခြီခံမူတိရေ ၎င်းရို့အားလုံးအတွက် တူညီပါရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် အကွျှန်ရို့ရေ ၎င်းရို့ကို အတူတကွ သုံးသပ်နိုင်ရေ။
ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ် edit
ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်တိရေ ကာဗွန်၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင်နန့် အောက်ဆီဂျင်ရို့ဧ ပိုလီမာတိဖြစ်ရေ။ ၎င်းရို့ကို monosaccharides၊ disaccharides နန့် polysaccharides အဖြစ် ခွဲခြားနိုင်ရေ။ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ကို ကစီဓာတ်၊ အသီးအနှံတိ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တိ၊ နို့နန့် သကြားတိတွင် တွိ့ဟိရရေ။ ၎င်းရို့ရေ ကျန်းမာရီးနန့် ညီညွတ်ရေ အစားအရေက်တိဧ အရီးကြီးရေ အရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်ရေ။
Nucleic Acids edit
nucleic acids တိတွင် nucleotides ဧ ပိုလီမာတိဖြစ်သည့် DNA နန့် RNA ရို့ပါဝင်ရေ။ Nucleotides တွင် pentose အုပ်စု၊ ဖော့စဖိတ်အုပ်စုနန့် နိုက်ထရိုဂျင်အခြီခံအုပ်စုရို့ ပါဝင်ရေ။ မျိုးရိုးလိုက်ရေ အချက်အလက်အားလုံးကို DNA တွင် သိမ်းဆည်းထားရေ။ DNA ရေ RNA နန့် ပရိုတင်းတိအဖြစ် ပေါင်းစပ်ထားရေ။
ပရိုတင်း edit
ပရိုတင်းတိရေ အမိုင်နိုအက်ဆစ်ဧ ပိုလီမာတိဖြစ်ရေ။ ၎င်းရို့တွင် carboxylic နန့် အမိုင်နိုအုပ်စု ပါဝင်ရေ။ ပရိုတင်းတိ မပါဘဲ lipid သို့မဟုတ် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်တိ မဟိနိုင်ရေ ကြောင့် ၎င်းရို့ဧ ပေါင်းစပ်မှုအတွက် အသုံးပြုရေ အင်ဇိုင်းတိရေ ပရိုတင်းတိ ကိုယ်တိုင်ဖြစ်ရေ။
Lipids edit
Lipids ရေ hydrophobic macromolecules အစုအဝီးတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဆိုလိုစွာမှာ ၎င်းရို့ရေ ရေတွင်မပျော်ဝင်ပါ။ ၎င်းရို့တွင် triglycerides၊ carotenoids၊ phospholipids နန့် steroids ရို့ ပါဝင်ပါရေ။ ၎င်းရို့ရေ ဆဲလ်အမြှေးပါးတိဖွဲ့စည်းခြင်း၊ ဟော်မုန်းတိဖွဲ့စည်းခြင်းနန့် သိုလှောင်ထားရေလောင်စာတိအဖြစ် ကူညီပီးရေ။
Macromolecules နမူနာတိ edit
အောက်ဖော်ပြပါတိရေ macromolecules တိဧ အဓိက ဥပမာတိဖြစ်ရေ။
Synthetic Fibers တိ
နိုင်လွန်၊ rayon နန့် spandex ရို့ရေ macromolecules တိ လုံး၀ ပါဝင်ပါရေ။ ၎င်းရို့ကို အချို့ရေ အဆင့်တိတွင် ဖန်တီးရေ-
- မိုနိုမာတိရေ ပရီပိုလီမာတိ သို့မဟုတ် အရည်၊ ပဏာမ မက်ခရိုမော်လီကျူးတိ ပြုလုပ်ရန် တုံ့ပြန်ရေ။
- နီာက်တစ်ဆင့်တွင်၊ ပရီပိုလီမာတိကို ဆဲလ်တစ်ခုမှတဆင့် ဖြည့်တင်းပီးပြီး လိုချင်ရေအထူကို ရဟိစီရေ။ ဒေဖြစ်စဉ်ကို လှည့်ပတ်ခြင်းဟုခေါ်ရေ။
မျိုးရိုးဗီဇလွှဲပြောင်း edit
DNA ရေ မျိုးရိုးဗီဇပစ္စည်းအတွက် ကုဒ်လုပ်ထားရေ နူကလိစ်အက်ဆစ်တိပါဝင်ရေ မျိုးဗီဇပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်ရေ။ meiosis ကာလအတွင်း၊ DNA တစ်ခုလုံးမဟိတော့ဘဲ ကျန်ဟိနီရေ nucleotides တိရေ မျိုးရိုးဗီဇအချက်အလက်ကို gametes သို့လွှဲပြောင်းပီးရန်အတွက် တာဝန်ဟိရေ။
မိုနိုမာတိနန့် ပိုလီမာတိ edit
Macromolecules တိရေ အခြီခံအားဖြင့် ပိုလီမာတိဖြစ်ပြီး၊ monomers ဟုခေါ်ရေ မော်လီကျူးခွဲယူနစ်တိဧ ရှည်လျားရေကွင်းဆက်တိဖြစ်ရေ။ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်၊ ပရိုတင်းနန့် နျူကလိယအက်ဆစ်ရို့ကို ပိုလီမာရှည်တိအဖြစ် တွိ့ဟိရရေ။ ၎င်းရို့ဧ ပိုလီမာသဘာဝနန့် ကြီးမားရေ အရွယ်အစားကြောင့် ၎င်းရို့ကို မက်ခရိုမိုလီကျူးတိဟု ခေါ်ရေ။
Macromolecules ဧစက်မှုအသုံးချမှုတိ edit
ဇီဝမက်ခရိုမော်လီကျူးတိအပြင် စက်မှုလုပ်ငန်းတွင် မဟိမဖြစ်လိုအပ်ရေ မက်ခရိုမိုလီကျူးအုပ်စုကြီးသုံးစုဟိရေ။ ၎င်းရို့တွင် ပလတ်စတစ်တိ၊ အမျှင်တိနန့် အီလက်စတိုမာတိ ပါဝင်ရေ။
Elastomers တိရေ လိုက်လျောညီထွေဟိပြီး ဆွဲဆန့်နိုင်ရေ မက်ခရိုမော်လီကျူးတိဖြစ်ရေ။ Elastic Property ရေ ဒေပစ္စည်းတိကို ဆံပင်ကြိုးတိနန့် ခါးပတ်ကြိုးတိပိုင် ထုတ်ကုန်တိတွင် အသုံးပြုရန် ခွင့်ပြုရေ။ ဒေအရာဝတ္ထုတိကို ဆွဲဆန့်နိုင်ပြီး ၎င်းရို့ရေ လွှတ်လိုက်ရေနန့် ၎င်းရို့ဧ မူလပုံစံသို့ ပြန်လားနိုင်ရေ။
အကွျှန်ရို့ရေ fiber macromolecules တိကို ဝတ်ဆင်ရေ။ နိုင်လွန်၊ Polyester နန့် acrylic အမျှင်တိကို အင်္ကျီတိ၊ ခါးပတ်တိမှ ရှပ်အင်္ကျီနန့် ဖိနပ်တိအထိ အရာအားလုံးတွင် အသုံးပြုကတ်ရေ။ သဘာဝအမျှင်တိရေ သိုးမွှေး၊ ချည်နန့် ပိုးရို့ ပါဝင်ရေ။
ယင်းချင့်ကြောင့် ယနီ့အကွျှန်ရို့အသုံးပြုနီရေ အရာဝတ္ထုတိစွာကို macromolecules တိဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါရေ။ ပလတ်စတစ် အမျိုးအစားတိစွာကို ပလပ်စတစ်ထုတ်ကုန်တိမှ မိုနိုမာယူနစ်တိ ပေါင်းစည်းခြင်းဟုခေါ်ရေ ပေါ်လီမာပြုခြင်း (polymerization) ဟုခေါ်ရေ လုပ်ငန်းစဉ်ဖြင့် ပြုလုပ်ရေ။