ဘင်္ဂါလီဘာသာရေ အရှေ့တိုင်း အင်ဒို-အာရိယာန် ဘာသာစကားတစ်မျိုး ဖြစ်ရေ။ တောင်အာရှဟိ ဘင်္ဂလားဒေသဟု ခေါ်သည့် ဒေသ တစ်ခုတွင် မြစ်ဖျားခံရေ။ ဘင်္ဂလားဒေသ ဆိုစော်မှာ ဂနိခေတ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အတွင်းဟိ အနောက် ဘင်္ဂလား ပြည်နယ်တစ်ခုလုံးနန့် ထရိပူရ နန့် အာသံပြည်နယ်ရို့ဧ တစိတ်တပိုင်း ပါဝင်ရေ။ ဘင်္ဂါလီဘာသာကို ဘင်္ဂါလီစကားလုံးတိဖြင့် ရီးသားကတ်ရေ။ စုစုပေါင်း ပြောဆိုသုံးစွဲသူ သန်း ၃၀၀ မျှ ဟိအနိန်နန့် ဘင်္ဂါလီ ဘာသာစကားရေ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆဌမမြောက် အသုံးအများဆုံး ဘာသာစကားဖြစ်ရေ။
အခြားရေ အရှေ့တိုင်း အင်ဒို-အာရိယာန် ဘာသာစကားတိနန့် အတူ ဘင်္ဂါလီဘာသာစကားရေ အေဒီ ၁၀၀၀ မှ ၁၂၀၀ ဝန်းကျင် ကာလ တွင် မဂါဒီ ပရာကရစ် (ဗေဒ နန့် ဂန္ထဝင် သင်္သကရိုက်ဘာသာ အမျိုးကွဲတိမှ ကွဲပြားခြားနားစွာ ပေါ်ပေါက်လာသည့် ဘာသာစကား) ဘာသာမှ ကူးပြောင်း ပေါ်ပေါက်လာခ ခြင်း ဖြစ်ရေ။ ဂုအခါတွင် ဘင်္ဂါလီဘာသာစကားရေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဧ အဓိက ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဒုတိယမြောက် အသုံးအများဆုံး ဘာသာစကား တစ်ခု ဖြစ်ရေ။