ပီယဲအဗေလား(ခရစ် ၁ဝ၇၉-၁၁၄၂)ရေ ထင်ရှားရေ ပြင်သစ်လူမျိုး ဒဿနိကဗေဒနန့် ဗြဟဒေဝဗေဒ ပညာသျှင်တစ်ဦး ဖြစ်ရေ။ ၁ဝ၇၉ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ အနောက်မြောက်ဘက်ဟိ ဗရစ်တန္နီ နယ် နန့်မြို့အနီး ပဲလေးရွာ၌ မှူးမတ်မျိုးရိုးမှ ဖွားမြင်ခပနာ သားအကြီးဆုံး ဖြစ်ရေ။ အဗေလားရေ စာပီတတ်မြောက် ပနာ ပညာတတ်ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး ဖြစ်လိုရေ ရည်ရွယ်ချက်ဟိရေ အားလျော်စွာ မိဘဘိုးဘွားရို့ဧ့ အမွေအနှစ်တိနန့်သာ နီထိုင်လားပါက တစ်သက်ပတ်လုံး ဆင်းရဲငြိုငြင်မှုမဟိပဲ အထက်တန်းကျကျ နီထိုင်လားနိုင်ပေရေ။ အဗေလားရေ သင်္ချာ၊ ဂီတ၊ ဥပဒေပညာ၊ အလယ် ခေတ်က ခေတ်စားလျက် ဟိရေ ဗြဟဒေဝဗေဒစရေ ပညာရပ် အမျိုးမျိုး သင်ကြား ခရေ။
အဗေလားရေ ဦးစွာ၌ မိမိ မွေးဖွားရာ ဗရစ်တန္နီတွင် ဆရာတစ်ဦးထံ၌ ပညာသင်ကြားဧ့။ အသက် ၂ဝ အရွယ်ခန့် တွင် ပါရစ်မြို့ဟိ နိုထရာဒမ်ဘုရားဟိခိုးကျောင်းကြီးတွင် အခြား ဆရာတစ်ဦးထံ၌ ပညာဆက်လက်ဆည်းပူးပြန်ရေ။ ဗဟု သုတ ကြွယ်ဝရေပြင် ပညာဉာဏ် ကကောင်းထက်မြက်ရကား ပါရစ်မြို့၌ ပညာဆည်းပူးပနာ တိမကြာမီပင် သင်ဆရာထက် ကျော်လွန်ပနာ တတ်မြောက်ခလီရေ။ ဝါဒဆွေးနွေးပွဲတိ၌ ဆရာနန့်တပည့်က ဆရာကို အနိုင်ရဟိနီရေနန့် ဆရာတပည့် အဆင်မပြေမှုတိ ဖြစ်ခရေ။ နောက်ဆုံးတွင် အဗေလားရေ ဘုရားဟိခိုးကျောင်းမှ ထွက်ခွာလားရလီရေ။ ယပိုင် ထွက် ခွာလားပြီးကေနောက် ပါရစ် မြို့အနီးအနားတွင် မိမိကိုယ်တိုင် ကျောင်းထောင်ပနာ တပည့်တိစွာရို့အား ပညာသင်ကြားပေးလာ ခရာတိ မကြာမီပင် ကကောင်းထင်ရှားရေ ဆရာကြီးတစ်ဦး ဖြစ်လာလီရေ။ အဗေလားရေ ယုတ္တိဗေဒ၌ အထူးစိတ်ဝင် စားရေပြင် ဗြဟဒေဝဗေဒ၌လည်း ပြောင်မြောက်ယေအတွက်နန့် သူ့ ခေတ်ဟိ ပညာတတ် ပုဂ္ဂိုလ်တိထဲတွင် ကျော်ကြားရေ ပညာ သျှင်တစ်ဦးအဖြစ် လွန်စွာမှ ထင်ရှားလာလီရေ။ ပြင်သစ် နိုင်ငံမှ ကျောင်းသားတိသာမက ဥရောပတစ်တိုက်လုံးလောက် မှ ထောင်ရေင်းမကရေ ကျောင်းသားတိရေလည်း သူဧ့သင်တန်းသို့ တက်ရောက် နာယူကတ်ရေ။ သူဧ့ ဟောပြောပွဲဟိရာသို့ အစဉ်လိုက်ပနာ နားထောင်ကတ်ရေ လူထု ပရိသတ်မှာလည်း နည်းလှရေမဟုတ်ပေ။ ယပိုင်ဖြင့် အဗေ လားဧ့ ကျော်စီာထင်ရှားမူမှာ အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ခ လီရေ။ ၁၁၁၅ ခုနှစ်တွင် သူရေ နိုထရာဒမ် ဘုရားဟိခိုး ကျောင်း၌ ဆရာနန့်လက်ထောက်ဘုန်းကြီးဖြစ်လာရာ သူဧ့ အယူအဆနန့်ဝါဒကို သက်ဝင်ယုံကြည်ကတ်ရေ ပရိသတ်ကြီး ရေ နိုထရာဒမ်သို့ စုရုံးလာကြသညင်။ ထိုအခါက အဗေလား လောက် လူထုပရိသတ်ဧ့ စိတ်ဓာတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ရေ သတ္တိ ဖို့ရေ ဆရာတစ်ဦးတစ်ယောက်တွင်မျှ မဟိခချေ။ သို့ရာတွင် အဗေလားဧ့ ကံကြမ္မာ ည|ိုးမှိန်စပြုလာရေအါ သူ့အား အဘက်ဘက်မှ အကုသိုလ်ကံ အမျိုးမျိုး ဖိစီးနှိပ်စက် လာတော့ဧ့။ အဗေလားရေ တတ်သိလိမ်မာပနာ ရုပ်ဆင်းအဂ‡ါ လှပရေ နိုထရာဒမ် ဘုရားဟိခိုးကျောင်း ဘုန်းတော်ကြီး ဖူးလ ဗတ်ဧ့တူမ အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ်ဟိ အေလိုအီးနန့် စာသင် ကြားပေးယင်း ကကောင်းအမင်း ချစ်ကြိုက်ခကတ်ရေ။ ယင်း အဖြစ်အပျက်ကို ဦးလေးတော်သူ သိဟိရေအခါ စိတ်ဆိုးယေအတွက်နန့် ချစ်သူနှစ်ဦးရို့ ဗရစ်တန္နီသို့ ထွက်ပြေးခကတ်ရေ။ သား တစ် ယောက်မွေးဖွားပြီးကေနောက် လျှို့ဝှက်စွာ လက်ထပ် လိုက်ကြဧ့။ ယကေလည်း အေလိုအီးရေ အဗေလားဧ့ သာသနာ့ဝန်ထမ်း လုပ်ငန်း တိုးတက်ကြီးပွားမှုတွင် အဟန့်အတား အနှောင့် အယှက်ဖြစ်ဖို့စိုးယေအတွက်နန့် လက်ထပ်ခခြင်းကို ဖို့သူ့ကိုမျှ အသိမပေးပဲ လျှို့ဝှက်စွာ ထားဟိခရာမှ နောက်ဆုံးတွင် လူ အများသိဟိလားလီရေ။ သို့ဖြင့် အေလိုအီးရေ ပါရစ်မြို့ သီလသျှင်ကျောင်းတစ်ကျောင်းသို့ လားရောက်နီထိုင်လိုက်ဧ့။ ဒေအကြောင်းအရာကို ဦးလေးတော်သူ ဖူးလဗတ် သိဟိလား ရေအခါ သူဧ့တူမအား အဗေလား ပစ်လားပြီအထင်နန့် ကကောင်းဒေါသဖြစ်ကာ လက်စားချေရေ အနီဖြင့် ညဉ့်အချိန် အဗေလားဧ့ အခန်းထဲသို့ဝင်ပနာ တစ်သက်လုံး လူစဉ်မမှီအောင် ရက်စက်စွာ သင်းကွပ် လိုက်လီရေ။ အဗေလားရေ ကကောင်းစိတ်ပျက်ယေအတွက်နန့် စိန်ဒဲနစ်ဘုရားဟိခိုးကျောင်းသို့ဝင်ပနာ ဘုန်းကြီး လုပ်ဧ့။ အေလိုအီးလည်း သီလသျှင်လုပ်လိုက်ရေ။ သို့ဖြင့် ချစ်သူနှစ်ဦးရို့ဧ့ ဘဝဇာတ်လမ်းရေ တစ်ဦးနန့် တစ်ဦး ကကောင်းချစ်လျက် နိဂုံးသတ်လိုက်ရတော့ရေ။ အဗေလားရေ နောက်တစ်နှစ်တွင် ဗြဟဒေဝဗေဒ ကျောင်း ဖွင့်ပနာ တပည့်အပေါင်းရို့အား သင်ကြားပေး သေးဧ့။ သို့ရာ တွင် ရှေးက သူဧ့ဖို့သူဖြစ်ခရေ ပုဂ္ဂိုလ်ရို့က ဂုအခါ သူ့အားဝိုင်းပနာ ဖို့ရှာလာကြဧ့။ အနှောင့်အယှက် ပြုလာကြ ဧ့။ ပျက်စီးချိန်ရောက်လာလျှင် အဗေလားရေ နောက်ဆုံး တွင် မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အဖြစ်နန့် အများပြည်သူရို့ဧ့ ရှုတ်ချခြင်းကို ခံရလီရေ။ ကျန်းမာရီးလည်း ချို့တဲလာရကား ၁၁၄၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၁ ရက်နိတွင် သေဆုံးလားလီရေ။ အဗေလား သေဆုံးလားကေလည်း သူဧ့ ဗြဟဒေဝ ဗေဒဆိုင်ရာ အယူ ဝါဒကား ကျန်ရစ်ခရေ။ သူဧ့ သင်ကြားပြသမှုကြောင့် ပါရစ်တက္ကသိုလ်ရေ ဥရောပတိုက်တွင် ပညာသင်ကြားရာ ဗဟိုဌာနကြီး ဖြစ်ခလီရေ။ အေလိုအီးရေ အဗေလားနန့် ခွဲခွာနီခရပြီးကေရေနောက် ချစ်သူထံ ရီးခရေစာတိအရ အေလိုအီးဧ့ မြင့်မြတ်ရေ စိတ်နီသဘောထားတိရေ ခေတ်အဆက်ဆက် စံတင်ရ လောက်အောင် ချီးကျူးထိုက်ပေရေ။ သီလသျှင်ဘဝနန့် နှစ်ပေါင်းတိစွာ နီခပြီးကေရေနောက် အေလိုအီးရေ အဗေလား သေဆုံးပြီးကေပနာ ၂၂ နှစ်အကြာ ၁၁၆၄ ခုနှစ်တွင် သေဆုံးလား လီရေ။ နီာင်အခါ ထိုချစ်သူနှစ်ဦးဧ့ ရုပ်အလောင်းတိကို ပါရစ်မြို့သို့ ယူဆောင်ပနာ အတူတူယှဉ်ပြိုင် မြှုပ်နှံထားလီ ရေ။[1]
ကိုးကား edit
- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)