ဗဟိုအယူဝါဒတွင် DNA ရေ DNA အတုယူခြင်းဖြင့် ၎င်းဧကိုယ်ပိုင်မိတ္တူတိကို မည်သို့ပြုလုပ်ကြောင်း ဖော်ပြရေ၊ ထို့နီာက် RNA အတွက် ကုဒ်တိကို စာသားမှတ်တမ်းတစ်ခုနန့် ပရိုတင်းတိအတွက် RNA ကုဒ်တိကို ဘာသာပြန်ခြင်းဖြင့် ဖော်ပြရေ။
မျိုးဆက်သစ်တစ်ခု ဖန်တီးရန်အတွက် DNA တွင် သိမ်းဆည်းထားရေ မျိုးရိုးဗီဇအချက်အလက်ကို မျိုးဆက်တစ်ခုမှ အခြားတစ်ခုသို့ လွှဲပြောင်းပီးရဖို့ဖြစ်ရေ။ လုပ်ငန်းစဉ်ရေ DNA ဧပုံတူပွားခြင်းနန့်အတူ အစပြုကာ မှတ်တမ်းတင်ခြင်းနန့် ဘာသာပြန်ခြင်းရို့ဖြင့် စတင်ရေ။ ဘာသာပြန်ခြင်းအကြောင်း ဆွေးနွေးကြရအောင်။ ဆဲလ်တိတွင် ပရိုတင်းဓာတ်ပေါင်းစပ်ခြင်းနန့် tRNA ဧဖွဲ့စည်းပုံ။
tRNA ဧဖွဲ့စည်းပုံ edit
DNA ရေ ၎င်းရို့ဧ ဖြည့်စွမ်းမှုအပေါ် အခြီခံ၍ mRNA သို့ ကူးပြောင်းရေ။ ဘာသာပြန်ခြင်းဆိုရေမှာ nucleic acid အချက်အလက်ကို အမိုင်နိုအက်ဆစ်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်ရေ။ အမိုင်နိုအက်ဆစ်နန့် mRNA အကြား ဖြည့်စွက်စာ မဟိပါ။ ယင်းချင့်ကြောင့် ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းကို ပေါင်းစပ်မှုဖြင့် ထိန်းချုပ်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ မျိုးရိုးဗီဇကုဒ် ဖြင့် ထိန်းချုပ်ထားရေ ။ အမိုင်နိုအက်ဆစ်တိရေ ဒေမျိုးရိုးဗီဇကုဒ်ကို မဖတ်နိုင်ရေကြောင့် ၎င်းရို့ရေ ဒက်တာမော်လီကျူးတစ်ခုအပေါ် မူတည်ပါရေ။ ဒေဒက်တာမော်လီကျူးကို tRNA (လွှဲပြောင်း RNA) ဟုခေါ်ရေ။
ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံအရ၊ tRNA ရေ anticodon loop နန့် amino acid လက်ခံသည့်အဆုံးပါဟိရေ L-shaped မော်လီကျူးတစ်ခုဖြစ်ရေ။ anticodon loop ရေ mRNA ပေါ်ဟိ ကုဒ်တိနန့် ပေါင်းစပ်ကာ အမိုင်နိုအက်ဆစ်အဆုံး သက်ဆိုင်ရာ အမိုင်နိုအက်ဆစ်တိနန့် ချိတ်ဆက်ပီးရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် ပရိုတင်းဓာတ် ပေါင်းစပ်မှုကို ကူညီပီးရေ။ အမိုင်နိုအက်ဆစ်တစ်ခုစီတွင် တိကျရေ tRNA ဟိရေ။ အစပြုသူ tRNA ရေ stop codons တွင် tRNA မဟိကေလည်း ဘာသာပြန်ခြင်းကို စတင်ရေ။
ပရိုတင်းဇီဝပေါင်းစပ်မှု edit
ပရိုတင်းတစ်မျိုးအတွက် mRNA ကုဒ်တိ ပြုလုပ်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို Translation ဟုခေါ်ရေ။ လုပ်ငန်းစဉ်တွင်၊ ribosome ရေ DNA မှထုတ်လုပ်ရေ mRNA ကို သီးခြားအမိုင်နိုအက်ဆစ်ကွင်းဆက်တစ်ခုအဖြစ် ဘာသာပြန်ပီးရေ။ ဒေအမိုင်နိုအက်ဆစ်ကွင်းဆက်ရေ ပရိုတင်းဓာတ်ပေါင်းစပ်မှုကို ဖြစ်စီရေ။
၎င်းရေ ATP ဧကုန်ကျစရိတ်လိုအပ်ပြီး ဒေစွမ်းအင်ကို အားသွင်းထားသည့် tRNA မှပီးသည့်လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်ရေ။ ဘာသာပြန်ခြင်းဧစက်ပစ္စည်းတစ်ခုလုံးရေ ribosomes တွင်ဟိရေ ။
ribosomes တိတွင် ပိုကြီးရေ subunit နန့် သိမ်းငယ်ရေ subunit တိပါဝင်ရေ။ ပိုကြီးရေ subunit တွင် လုံလောက်ရေစွမ်းအင်ကုန်ကျစရိတ်ဖြင့် peptide နှောင်ကြိုးကို ဖွံ့ဖြိုးစီရန် နီးကပ်စွာထားဟိရေ tRNA မော်လီကျူးနှစ်ခုပါဝင်ရေ။ mRNA ရေ ပိုကြီးရေ subunit တွင်ဟိရေ complementary codon ဧ tRNA ဧ မော်လီကျူးတိဖြင့် ဆုပ်ကိုင်ထားရေ သိမ်းငယ်ရေ subunit သို့ ဝင်ရောက်ရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့်၊ codon နှစ်ခုကို tRNA မော်လီကျူးနှစ်ခုဖြင့် ချုပ်ကိုင်ထားပြီး၊ တစ်ခုနန့်တစ်ခု အနီးတွင် ထားဟိကာ ၎င်းရို့တွင် peptide နှောင်ကြိုးကို ထုတ်လုပ်ရေ။ ဒေလုပ်ငန်းစဉ်ရေ ထပ်ခါထပ်ခါဖြစ်ရေအခါ၊ အမိုင်နိုအက်ဆစ်ဧ ကွင်းဆက်ကြီးတစ်ခုကို ပေါင်းစပ်ရေ။ မှတ်တိုင်တွင်၊ codon ribosome ရေ အမိုင်နိုအက်ဆစ်ကွင်းဆက်ကို ထုတ်လွှတ်ရေ။