Wp/rki/ပထမစမ္ဘဝက်မြို့

ပထမ စမ္ဘဝက်မြို့ (အေဒီ ၇၉၂-၈၁၈)

ဝေသာလီဧ့ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်ရေ စူဠစနြ ́ားမင်း နတ်ရွာစံချိန်တွင် စန ́ာဒေဝီမိဖုရားတွင် ကိုယ်ဝန်အရင့် အမာနန့် ကျန်ရစ်လီရေ။ ၎င်းမင်းသား ဖွားမြင်ရေအချိန်တွင် မျိုးခြားမင်းတိ အုပ်ချုပ်နီရေ ကာလဖြစ်၍ နန်းရိုးမင်းမျိုးကို ဖြတ်ပစ်မည်စိုး၍ ချစ်ခင်သူတိက တောတောင်ထူထပ်ရေ ယခုစိုင်းတင် ရေတခွန်ဒေသဖြစ်ရေ ဖတ်မရပါဖတ်မရပါဖတ်မရပါဖတ်မရပါဖတ်မရပါ အရပ်တွင် သိုဝှက်ထားလီရေ။ ထိုဒေသမှာ သက်လူမျိုးရို့ နီထိုင်ရေ အရပ်ဖြစ်၍ သက်ရို့က ရခိုင်နန်းရိုးမင်းသားအဖြစ် ရိုသေလေးစားကတ်ကာ ငါရို့မင်း ဟု ခေါ်ရေ။ ၎င်းမှ ငတုန်မင်းဟုတွင်ရေ။ ငတုန် မင်းသားအား မွေးမြူစောင့်ရှောက်ခကတ်ရေ တောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုတပ်နန့် ရခိုင်မူးမတ်ပြည်သူရို့ ညီညာ၍ အေဒီ ၇၉၄ တွင် နန်းတင်ကတ်ရေ။ ထိုမင်းရေ ဝေသာလီမြို့တော်ဟောင်းမှ အရှေ့တောင်ဘက် (၆)မိုင် အကွာ အဉ္ဇလီနဒီမြစ်ကမ်းတွင် စမ္ဘဝက်မြို့တော်ကို တည်ရေ။

စမ္ပဝက်မြို့မှာ လေးမြို့မြစ်အနီး နဂါးစမ်းပွက်ရေနီရာတွင်ဖြစ်ရေ။ မြို့တည်နီရာကို ရေစမ်းကီးပြင်ဟူ၍ ခေါ်တါင်လီရေ။ မိုးကြိုးပြင်နန့် မနီးမဝီးတွင် ကျရောက်လီရေ။ ထိုတွင်ငတုံးမင်းရေ ၂၄ နှစ်တိုင်‘စိုးစံခလီ ရေ။ ထိုနောက်သားတော်ခေတ္တသင်မင်းလက်ထက်တွင် ပဉ္စာခေါ်ရေမြို့ကို ရွှေ့ပြောင်းလီရေ။ ထိုမြို့ကား စမ္ဘဝက်မြို့ဧတောင်ထက်တွင် ကျရောက်လီရေ။ ထိုမြို့၊ အနီးတွင် လှိုင်ဂူတစ်ခုဟိရာ၊ ဂုအခါ အထက်ငှက်ခေါင်း၊ အေက်ငှက်ခေါင်းဟူ၍ ခေါ်တွင်နီ့ကြရေ။ ထိုတွင် သစ္စဗန္ဓဝထေရ်သီတင်းသုံးနီခလီရေ။

စမ္မဝက်မြို့၌ ရဟန္တာရှစ်ရာထိ သီတင်းသုံးခရေဆိုဧ။ မြို့ သက်မှာ ခရစ် ၇၉၄မှ ၁၁၀၃ အေဒီထိ၊ အနှစ်သုံးရာ တိုင်ခရေ။ ငမင်းငတုံးကစ၍ စန္ဒသင်မင်းတိုင်အောင် သာသနာတော်ရီး မသျှင်းမလင်းဟိခလီရေ။ သျှင်ယောင်တိ နန့် ဂါမဝါသီရို့က မင်းချီးမြှောက်ခံရရန် လက်ဆောင်ပီးခလီရေ။

ထိုနောက် မင်းရင်ဖြူလက်ထက်အရောက်တွင် ရဟန္တာရှစ်ရာရို့ဖြင့် ဧကာဒသမ သံဂါယနာတင်ခရေ။ ရွှေပေ ချပ်တွင် စာရီးထိုးခံထားခလီရေ။ ထိုအကြောင်းကို ရာဇပုံကျမ်း၌ မှတ်တမ်းတင်ခကြရေဟု အဆိုဟိရေ။ နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူရေ ကြေးဆင်းတုဘုရားတိကိုလည်း သွန်းလုပ်ခကြရေ။ မဟာမုနိရုပ်သျှင်တော်ကိုလည်း ကောင်းကင် ထက်သို့ ကြွရောက်လျှက် တန်ခိုးထင်ရှားပြခြင်းကြောင့် ကြည်ညိုသူတိခကြရေ။ အေဒီ ၉၈ဝ တွင် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှ တောင်ထူထပ်ရေဒေသမှ လူမျိုးတိ ဝင်ရောက်လာပြီး မဟာမုနိကုန်း တော်ကို သိမ်းပိုက်လိုက်ကြရေ။ ထိုနောက် ၎င်းရို့ရေ ရုပ်ပွားတော်ကို ပင့်ဆောင်ယူရန် ရထားပေါ်တွင်တင်၍ ၇-ရက်တာမျှ စီစဉ်ခကြရေ။ ယကေလည်း ပင့်မရသဖြင့် သုံးနှစ်နှစ်ငါးလကြာစွာ ပျောက်ဆုံးနီခလီရေ။ သီဟိုဠ်ဘုရင် က အနုပညာရေတိ ဘုန်းကြီးတိနန့်လည်း ပြုပြင်ခကြရေဆိုဧ။