မြောက်ဉီးနန်းဆက်တွင် သီရိသုဓမ္မရာဇာရေ သက္ကရာဇ် (၁၀ဝဝ) ပြည့်နှစ် နယုန်လဆုတ် နှစ်ရက်နိ နတ်ရွာစံပြီးနောက် သားတော် အိမ်ရှေ့မင်းဖြစ်သူ မင်းစနီ နန်းတက်လီရေ။ မင်းစနီလည်း နန်းတက်လို့မကြာခင် ကျောက်ရောဂါဖြစ်ပြီးကေ မယ်တော် မိဖုရားနတ်သျှင်မယ်ဧ့ အစီအမံနန့် နန်းတော်အရှေ့မြောက်ထောင့် ကမ်းနား ဝင်းခစားအရပ်သို့ ယာယီပြောင်းရွှေ့ပနာ စံနေချိန်တွင် အဆိပ်ခပ်လုပ်ကြံခြင်းကို ခံလိုက်ရလီရေ။ ယင်းနည်းနန့် ရခိုင်ပြည်၌ သက္ကရာဇ် တစ်ထောင်ပြည့် ဝါဆိုလဆန်းခြောက်ရက် ကြာသပတီးနိ တွင် သာကီဝင်မင်းရိုး နန်းဆက်ပြတ်ခလီရေ။
| နရပတိကြီး | |
| ကိုယ်ရီးအကျဉ်း | |
| မွီးသက္ကရာဇ် | |
| နာမည်ရင်း | ငကုသလအမတ် |
| မိဘနာမည် | |
| လူမျိုး | ရခိုင် |
| ကိုးကွယ်ရေဘာသာ | ဗုဒ္ဓဘာသာ |
| ခေတ် | မြောက်ဦး |
| အိမ်ထောင်ဖက် | |
| သားသမီး | |
| ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု | စာဆိုတော် |
| ထင်ယှားရေလက်ရာတိ | သက်သူဇာ အလှဘွဲ့ |
| ရဟိခရေဘွဲ့တံဆိပ်တိ | |
| လက်မှတ် | |
မင်းစနီနတ်ရွာစံပြီးနောက် လောင်းကြက်စား ငကုသလအမတ်ကြီးရေ မိဖုရားခေါင်ကြီး နတ်ရှင်မယ်ဧ့ အကူအညီနန့် မြောက်ဉီးမြို့ထီးနန်းကို ဆက်ခံရေ။ နရပတိဆိုရေဘွဲ့ကို ခံတော်မူလီရေ။ ထိုမင်းရေ မိမိအား တော်လှန်ပုံကန်ဖို့ကို စိုးရိမ်လွန်ပြီးကေ၊ မင်းဆွေမင်းမျိုး၊ မှူမတ်ပညာဟိတိအား ညအချိန်တွင် တိတ်တဆိတ် ဖမ်းယူ သတ်ဖြတ်ရေလို့ ဆိုလီရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် ရက်စက်သူအဖြစ် ရခိုင်သမိုင်းတွင် မှတ်တမ်းတင်ခံရသူဖြစ်ရေ။ ယကေလည်းသော နရပတိကြီဲးရေ ရက်စက်ရေအသဲနန့်အတူ နူးညံ့ပျော့ပျောင်းရေ နှလုံးသားပိုင်ရှင်တစ်ဉီးလည်း ဖြစ်ကြောင်းကို ရခိုင်စာပီသမိုင်းတွင် မှတ်တမ်းတင်ခြင်းခံရရေ အချစ်ဇာတ်လမ်းတစ်ခု ဟိခလီရေ။
ယင့်နရပတိကြီးမင်း စိုးစံနီရေကာလ သက္ကရာဇ် (၁၀ဝဝ) ခန့်တွင် အနောက်မဇ္ဈီမဒေသ ပဆာပြည်၌ မင်းခေါင်ရောင် မင်းပြုတော်မူရေ။ အိုမင်းလတ်ကေ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသား “တလသောကျူ” ကိုတိုင်း ပြည်ကိုအပ်နှင်းပနာ မင်းပြုစီရေ။ ယင်းမင်းသား “တလသောကျူ” ရေ မတရားပြုကျင့်လီသောကြောင့် ညီတော် “နှရောင်စီ”ရေ ပုန်ကန်သောင်းကြမ်း၍ မနိုင်ရေအတွက်နန့် နှမတော် သက်သူဇာကို ခေါ်ပြီးကေ နောက်ပါ အခြွေအရံနန့်တကွ ရခိုင်ပြည်မြောက်ဉီး ရွှေမြို့တော်သို့ ခိုဝင်လာခလီရေ။
နရပတိမင်းကြီးလည်း စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တိအား ကကောင်းနီထိုင်စီရေ။ နှရောင်စီမင်းသားကား ရုပ်ရည်ချောမောလှပရေ သူဧနှမတော် သက်သူဇာအား ဘုရင်နရပတိကြီးအား ဆက်သလီရေ။ သက်သူဇာဧ့ အလှတွင် နရပတိကြီးဧ့ ကြမ်းကြုတ်ခက်ထန်မှုအားလုံး ပျော့ပျောင်းခရလီရေ။ သက်သူဇာဧ့ အလှအပေါ် သူဧ့နှလုံးသားမှ ပေါ်ထွက်လာရေ ခံစားချက်ရေ ကဗျာလင်္ကာအလှဘွဲ့အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခလီရေ။
(၁) ကျော်ဆန်းပြား၍၊ ဘုရင်ရှင်ပင့်၊ ဘုန်းတော်ပွင့်သည်း၊ နောက်ခွင်မစိြွမ၊ ဒေသစိုးဆောင်၊ မင်းခေါင်ရောင်လျှင်၊ ပြည်ထောင်ရှည်လျား၊ အိုလတ်ငြား၍၊ သားသြရသ၊ တလသောကျူ၊ မင်းမူသောခါ၊ ကျင့်ရာမသင့်လင့်၍ပြည်သူ၊ လူ တို့တညီ၊ နှရောင်စီနှင့်၊ တူပြီစစ်မက်၊ ပုန်ကန်ဖျက်၍၊ ပြေးထွက်သွားရာ၊ သက်သူဇာလည်း၊ နောက်ပါတညီ၊ နှရောင်စီနှင့်၊ တူပြီမကွာ၊ ရဲဗိုလ်ပါနှင့်၊ မတ်ရာခမ်းနား၊ သားမယားတို့၊ ပြေးသွားဝင်မြောက်၊ ကျွန်ခံရောက်သည်၊ လျှံတော်စက် ရွှေတော်ဝယ်သော်ဝ်။ ။
(၂) စက်ရွှေတော်ရောင်၊ ထွန်းလျှံပြောင်သား၊ ပြည်ထောင်နောက်မှ ပဆာထိုမင်း၊ ဝင်လာလျှင်းသော်၊ ဖြည့်တင်းသိမ်း မြန်း၊ ရာနန်းတည်ဆောက်၊ ဝမ်းမြောက်ကြည်ဖြူကြင်တော်မူ၍၊ ရန်သူမမှတ်၊ ပညတ်လေငြား၊ သိမ်းမြန်းထားသည်။ ဘုရားဆုယူမျှော်ရွှေသော်ဝ်။ ။(၃) ဘုရာဆုံယူ၊ မျှော်တော်မူ၍၊ သက်သူဇာသွေး၊ အထွေးအကြီး၊ မင်းသမီးကို ထံနီးမကွာ၊ စေပါတော်ထား၊ မိဿံများနှင့်၊ မျက်ဝါးစီမဲ၊ မြတ်ထွေထွေ၊ ရွှေ၊ ငွေဒင်္ဂါး၊ ရေသော်များ၏၊ တိုင်းသားပြည်သူ၊ လူရဟန်းအား သနားတော်မူ၊ တို့ဘုန်းတူ၏၊ မြစ်လူဝေချာ၊ စကြာပြောင်ရွှန်း၊ တင့်ထူဆန်းသည်။ ။ ရန်ဝန်းဘော်များ ရွှေ လှည့်သော်ဝ်။ ။
(၄) ရံဝန်းတော်ရွှေ၊ ပျော်စံနေ၍၊ တင့်ထွေလှစွာ၊ သိင်္ဂါရောင်ရွှန်း လွန်ထူဆန်းသည်၊ ရွှေနန်းဉကင်၊ သပလ္လာထက်၊ နေ သွင်ရှေ့တူ၊ ထွက်တော်မူက၊ လျှံလူပြောင်ဝင်း ရာမင်းဗျာဒိတ်၊ ထိုတံဆိပ်၏၊ ဘုန်းရိပ်တော်သည်၊ လွန်ချမ်းကြည်သား၊ နောက်ပြည်လွန်ကျော်၊ ရာဇာမော်ခါ၊ ဒါဂါပြည်ထောင်၊ တဘောင်သူရတန်၊ မင်းပတန်တို့၊ ရွှင်လွန်ကြော်စွာ၊ သိုက်မှာနိဒါန်း၊ ကျိန်းခန်းသို့လျှောက်၊ ကျွန်ခံရောက်သား၊ ဤကြောင်းလျှားကို၊ ရွှေနားလျှောက်တင်၊ မော်ကွန်း ဆင်သည်။ ။ ဝန်းကျင်ကျော် ဆန်းပြားလှည့်သော်။ ။
(၅) ပလျှမ်းထင်၍၊့၊ ထိပ်ပြင်ဉီးစွန်း၊ လရောင်းထွန်းသို့။ တို့ကျွန်အားလုံး၊ ကိုယ်ရောင်းဖုံးသည်၊ တင့်ဆုံးဝင်းပြောင် လှထွက်ခေါင်မူ၊ ဖြူရောင်ပြာထွား၊ ရွှေအသားနှင့်၊ မြလားစိန်သွယ်၊ လကိုယ်နှယ်သို့။ ကြင်ဖွယ်လှတင့်။ ခြောက်ပြစ်လွင့်၍၊ လှခြင့်အရည်၊ ခြောက်ထပ်ပြည်လည်း။ ရှိမည်မထင်၊ မြင်လျှင်ကိုယ်လုံး၊ သက်ဆုံးတိမ်းမတ်၊ ခနြွာပြတ်လိမ့်၊ နတ် လည်းမတူ၊ လူလည်းမက၊ ဘယ်ဒါနကြောင့်။ ။ အလှသို့စင်လွန်သနည်း။ ။
(၆) ညဉ့်မောင်ထင်၌၊ အပြင်ဆဲ့လေး၊ ဝင်းရောင်ပြေးသား၊ ငယ်သွေးရှိမ်းရှိမ်း၊ ဆင်းမြစိမ်းကို၊ ခပ်သိမ်းရှင်လူ၊ နှလုံးမူ လိမ့်၊ မဉူပန်းမြတ် ပွင်ရောင်လွှတ်သို့၊ မိမြတ်ပြာစင်၊ သက်လုံးကြင်မျှ၊ ဉကုံရု၊ တွင်မူသညာ မြဂေါယာနှင့်၊ ပြုစွာရပ် ဘောင်၊ တောင်ညာဇမ္ဗူ၊ ကျွန်းလေးဆူတွင်၊ ရှင်လူပြိုင်ဖက်၊ ရမည်ခက်၏၊ ပြိုးပြက်ရောင်သွယ်၊ သေဝိဘာနှယ်သို့၊ နှိုင်းဆွယ်မလျော်၊ အစုပေါ်တွင စက္ကော်ဒေဝ၊ နှုတ်ကပြတ်ပြတ်၊ သံချီလွှတ်သည်။ ။ ဘယ်နတ်သင့်ကို ဖန်သ နည်း။
(၇) လှစံတင့်၍၊ ကေသျှင့်မြတ်နှစ်၊ ထုံးကျစ်လျစ်နှင့်၊ ရေသစ်မွန်းဖျင်း မြူတေဝင်းမျှ၊ အဆင်းရွှေရောင်၊ ခန်းလုံးပြောင် သား၊ တန်ဆောင်အတူ၊ ထွားပြာဖြူလျှင်၊ မိုးသူနတ်±ုပ်နှိုင်းမစပ်တည့်၊ ခြောက်ထပ်တံခွန် လှတင့်ဟန်နှင့် ယူဂန်ထိပ် ဖျား၊ ဘယ်သိကြားသည်၊ မှတ်သားောနင်တို့ရန်သနည်း။
သက်သူဇာဧ့ အလှဘွဲ့ကို ဖတ်ရူးပြီးနောက်၊ ဘုရင်နရပတိဧ့ နန်းတွင်း အရေးအခင်းတွင် ခက်ထန်ကြမ်းကြုတ်ခရေ အဖြစ်သနစ်တိမှာ ယုံမှားသံယသဟိဖို့ကောင်းပါရေ။ သူရေ အချစ်ရေးရာတွင်ကား သဘောထား ပျော့ပျောင်း နူးညံ့သူအဖြစ် မှတ်ချက်ချရဖို့ဖြစ်ရေ။ မိန်းမလှတစ်ဉီး၏အလှ အပကိုဖွဲ့ဆိုရာတွ် စံပြုလောက်သူ ဖြစ်ပါလီရေ။
ကိုးကား
editရခိုင်စာဆိုတော်များ (ထွန်းရွှေခိုင်-မဟာဝိဇ္ဇာ)