စိတ်ကျရောဂါ ( Lat. Deprimo မှ "ဖိနှိပ်ရန်၊ နှိမ့်ချရန်") - စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာချို့ယွင်းခြင်းဧအဓိကလက္ခဏာတိ - စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ နွမ်းနယ်ခြင်း၊ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း၊ ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်ခြင်း ယပိုင်မဟုတ်ကေ လျစ်လျူရှုခြင်း - စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းခြင်း ယပိုင်မဟုတ်ကေ ဆုံးရှုံးမှု၊ ပျော်မွေ့ခြင်း (anhedonia)။ အောက်ပါလက္ခဏာအချို့ရေတိရေအားနန့်လည်းဟိနီတတ်ရေ၊ မိမိကိုယ်ကိုလေးစားမှုနိမ့်ခြင်း၊ အပြစ်တင်လိုစိတ်မဟိခြင်း၊ အဆိုးမြင်ခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်မှုအားနည်းခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းယပိုင်မဟုတ်ကေအားအင်မဟိခြင်း၊ အိပ်ရီးမ ၀ ခြင်းနန့်အစာစားချင်စိတ်မူမမှန်ခြင်းနန့်သတ်သီလိုရေစိတ်တိ ပြင်းထန်ရေ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းပုံစံတိကို "depressive triad" ဟုခေါ်ရေ- စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းခြင်း၊ ဉာဏ်ရည်နောက်ကျခြင်းနန့် မော်တာနောက်ကျခြင်း တိဖြစ်ရေ။
အချို့ကိစ္စတိတွင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရေ ချစ်ရသူဆုံးရှုံးခြင်းပိုင့်ရေ ဘဝဖြစ်ရပ်တိအတွက် ပုံမှန် ယာယီတုံ့ပြန်မှုတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ရေ။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရေ အချို့ရေဆီးဘက်ဆိုင်ရာအခြီအနီတိဧ လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပြီးကေ အချို့ရေဆီးးဝါးတိနန့် ကုသမှုတိဧ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ရေ။ စိတ်ကျရောဂါဖြစ်ရခြင်းအကြောင်းအရင်းရေသိသာထင်ရှားမှုမဟိပါ၊ ပြင်ပလွှမ်းမိုးမှုမဟိဘဲစိတ်ကျရောဂါဖြစ်ပွားကေ၎င်းကိုစိတ်ကျရောဂါကို endogenous ဟုခေါ်ရေ။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းနန့်အတူ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် လေးစားမှု လျော့နည်းလာကာ ဘဝနန့် ပုံမှန်လုပ်ဆောင်မှုတိတွင် စိတ်ပါဝင်စားမှု ဆုံးရှုံးလားရေ။ အချို့ကိစ္စတိတွင်၊ ၎င်းကိုခံစားနီရသူရေ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တက်ကြွစီရေအရာတိကို စတင်အလွဲသုံးစားပြုလာနိုင်ရေ။
သမိုင်း
editလူတိစွာရေစိတ်ကျရောဂါရေကျွန်ုပ်တိဧခေတ်၌ဒေမျှကြီးကျယ်ခမ်းနားရေလူမှုအရီးပါမှုကိုပြန့်နှံ့လားပြီးကေ၎င်းကိုယခင်ကမသိခပါ။ယကေလည်းဒါကအဲလိုမဟုတ်ဘူး။ စိတ်ဓာတ်ကျတာကိုရှေးကတည်းကသိတာ။ ကျွန်ုပ်တိဧယနေ့စိတ်ကျရောဂါဧအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်နန့်အလွန်ဆင်တူရေနာဖို့ကျော်ဂရိဆီးပညာသျှင် Hippocrates တောင်နာဖို့ကိုအသေးစိတ်ဖော်ပြခပြီးကေရှေးခေတ်ဆီးစွမ်းပကားဧဘောင်အတွင်းမှကုသမှုကိုအကြံပြုခရေ။
အကြောင်းရင်းတိ နန့် စိတ်ကျရောဂါဧ အကြောင်းအရင်းတိ
editစိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရေ ချစ်ရသူဆုံးရှုံးခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်၊ လူမှုရီးအဆင့်အတန်းတိပိုင့်ရေ ကြီးမားရေအတွိ့အကြုံတိ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ရေ။ ဒေသို့ရေအခြီအနီတိတွင်ကျွန်ုပ်တိရေ reactive (psychogenic) စိတ်ကျရောဂါအကြောင်းပြောနီကတ်ရေ။ ၎င်းရေပြင်ပအဖြစ်အပျက်၊ အခြီအနီအချို့ကိုတုံ့ပြန်မှုအဖြစ်ဖွံ့ဖြိုးရေ။ အချို့ရေသီအိုရီတိအရစိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ဦး နှောက်ကိုအလုပ်တိစီရေအခါစိတ်ဖိစီးမှုရေရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနန့်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာလူမှုရီးအချက်တိနှစ်ခုလုံးကိုအခြီခံရေ။
ခက်ခဲရေငယ်ရွယ်ရေအတွိ့အကြုံတိရေလူကြီးတိတွင်စိတ်ကျရောဂါဖြစ်ပေါ်စေရေအန္တရာယ်အချက်တစ်ခုလည်းဖြစ်နိုင်ရေ အချေဘဝတွင် ဖခင် ယပိုင်မဟုတ်ကေ မိခင်တစ်ဦး ဆုံးရှုံးခြင်းပိုင့်ရေ အကြောင်းရင်းတိရေ စိတ်ဓာတ်ကျရေယုံကြည်ချက်တိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနန့် စုစည်းမှုတွင် ပါဝင်နိုင်ရေဟု အကြံပြုထားရေ (M. Kovack, 1976)၊ မိမိဧသိမ်ငယ်မှု၌ယုံကြည်မှုဟိရေယပိုင်မဟုတ်ကေအလွန်တရာတောင့်တင်းခိုင်မာရေယုံကြည်ချက်ဟိရေမိဘတစ် ဦး ဟိနီခြင်း၊ လူမှုရီး အတွိ့အကြုံ ယပိုင်မဟုတ်ကေ လူမှုရီးကျွမ်းကျင်မှု မဟိခြင်း၊ အချေဧ ရွယ်တူ ယပိုင်မဟုတ်ကေ ညီအစ်ကို/မတိနန့် ဆက်ဆံခြင်းဧ အပျက်သဘော အတွိ့အကြုံ၊ အချေတွင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းချက်ဟိရေ။
စုံလင်ခြင်းပိုင့်ရေ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွီးအချို့ရေ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို တွန်းအားပီးနိုင်ရေ။
လောလောဆယ်စိတ်ကျရောဂါဖြစ်ရရေအကြောင်းရင်းကိုသျှင်းသျှင်းလင်းလင်းမသိရသိမ်းပါ။ ဒေရမှတ်အပေါ် သိပ္ပံပညာအသိုက်အဝန်းတွင် ယူဆချက်တိစွာ ဟိပြီးကေ ၎င်းတိအနက်မှ ယုံကြည်စိတ်ချရရေ အထောက်အထားတိ မရဟိကတ်သိမ်းပါ။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရေ ဆီးဘက်ဆိုင်ရာနန့် မျိုးကွဲကွဲပြားရေရောဂါတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားရေ။
နီရောင်မဟိရေရာသီဥတုတွင်ဟိသူတိ ယပိုင်မဟုတ်ကေ မှောင်နီရေအခန်းတိတွင်ဟိသူတိအတွက်၊ တောက်ပရေအလင်းရောင်မဟိခြင်းကြောင့် စိတ်ကျရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ရေ။ ဒေအမျိုးအစားကိုရာသီအလိုက်စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း (သို့) ရာသီအလိုက်ထိခိုက်စီရေရောဂါဟုခေါ်ရေ။ ၎င်းကိုဆောင်း ဦး နန့်ဆောင်းရာသီတိတွင်လူနာတိတွင်အများဆုံးတွိ့ရလေ့ဟိရေကြောင့်ဖြစ်ရေ။ နေသာရေရာသီဥတုတွင် လမ်းလျှောက်ခြင်း ယပိုင်မဟုတ်ကေ အလင်းရောင်ကုထုံးနန့် ရာသီအလိုက် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို ကုသပါ။ ယကေလည်း လူပေါင်း ၃၄၂၉၄ ဦးကို နမူနာယူကာ လိ့လာမှုတစ်ခုတွင် စိတ်ကျရောဂါနန့် ရာသီကြား ဆက်စပ်မှုကို ရှာမတွိ့ခပေ။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရေလူတစ် ဦး နီထိုင်ရေလတ္တီကျုနန့်နီရောင်ခြည်ပမာဏတိနန့်မသက်ဆိုင်ပါ။ ယကေလည်း ဒေလိ့လာမှုတွင် အရီးကြီးရေ အားနည်းချက်တိဟိရေ - အထူးရေအတွက်နိန့် ဒေလူ 34,294 ကို ရေလီဖုန်းနန့် စစ်တမ်းကောက်ယူခရာ ဖြေဆိုသူတိတွင် ဆီးဘက်ဆိုင်ရာ စိတ်ကျရောဂါ ဟိနီခြင်း ယပိုင်မဟုတ်ကေ မဟိခြင်းတိကို ရောဂါယှာဖွီရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။
သိပ္ပံပညာသျှင်တိကစိတ်ကျရောဂါကိုဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တွင်အမြစ်တွယ်နီရေအတွေးအခေါ်တစ်ခုအဖြစ်ရှုမြင်ကတ်ရေ။ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာစဉ်းစားတိးခေါ်မှုအရစိတ်ကျရောဂါရေလူတစ် ဦး ချင်းအားခက်ခဲရေပြဿနာတိကိုဖြေသျှင်းရန်အာရုံစိုက်ရန်ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ယန္တရားတစ်ခုဖြစ်လာရေ။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းမှရှောင်ကြဉ်ရေအပြုအမူတိ၊ ပထမ ဦး စွာလူတိကပြဿနာဖြေသျှင်းနည်းကိုနှေးကွေးစွာခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာချဉ်းကပ်မှုမှတဆင့်ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နီရေနာကျင်ခံစားမှုတိကိုရေးခံရန်သင်ယူရေဖြစ်စဉ်ကိုရှောင်ကွင်းပြီးကေအပီးအယူလုပ်ခြင်းနန့်စဉ်းစားခြင်းတိမှဖြစ်ပေါ်လာရေ။ ဒုတိယအချက်မှာနာကျင်မှုကိုအကေအမြန်သက်သာစေရေဖွံ့ဖြိုးမှုဉာဏအားနန့်လိုက်လျောညီထွေညံ့ဖျင်းရေရလဒ်တစ်ခုဖြစ်ရေ။ တတိယအနီနန့်ရှောင်လွှဲရဖို့အမူအကျင့်တိကိုအကောင်အထည်ဖော်ရန်နည်းလမ်းတိဟိရေထိုလူမှုပတ်ဝန်းကျင်တိတွင်ဖြစ်ပေါ်ရေ။
စာပေ
editသိပ္ပံနည်းကျ
edit- Терапия антидепрессантами и другие методы лечения депрессивных расстройств: Доклад Рабочей группы CINP на основе обзора доказательных данных ။ - M., 2008 ။ - ၂၁၆ အတူ။ Архивная копия
- Практические рекомендации по ведению пациентов с депрессией / Подготовил С. Костюченко ။ (မရဟိနိုင်ရေလင့်ခ်) အခြီခံ: Gelenberg AJ, Freeman MP, Markowitz JC et al "စိတ်ကျရောဂါဝေဒနာသျှင်တိကို ကုသရန်အတွက် အလေ့အကျင့် လမ်းညွှန်ချက်တိ" // American Journal of Psychiatry (2010; Vol. 167, No. 10, P. 2-124)
- Beck A., Rush A., Sho B., Emery G. စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းအတွက် သိမြင်မှုကုထုံး ။ - SPb ။: ပေတရု၊ ၂၀၀၃။ - ISBN 5-318-00689-2 ။
- Арана Дж., Розенбаум Дж. အခန်း ၃။ စိတ်ကျဆီးတိ / / စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာချို့ယွင်းမှုတိဧဆီးးဝါးကုသမှု။ နှုန်း။ အင်္ဂလိပ်ထံမှ - M .: ထုတ်ဝေရီးအိမ် BINOM၊ 2004။ - ၄၁၆ အတူ။ - ISBN 5-9518-0098-6 ။
- Быков Ю. В. ကုသမှုခံနိုင်ရည်ဟိရေ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း ။ - Stavropol၊ ၂၀၀၉။ - ၇၄ အတူ။
- Смулевич А. Б. အထွေထွေဆီးပညာတွင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း- သမားတော်တိအတွက် လမ်းညွှန်ချက် ။ - M .: ဆီးဘက်ဆိုင်ရာသတင်းအချက်အလက်အေဂျင်စီ၊ 2007။ - ၂၅၆ အတူ။ - ISBN 5-89481-103-1 ။
- Wayne A. M., Voznesenskaya T. G. et al. အာရုံကြောဆိုင်ရာ လိ့ကျင့်မှုတွင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း။ အမ်၊ ၁၉၉၈ ။
- Нуллер Ю. Л. စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းနန့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း (မသတ်မှတ်ထားရေ) ။ NTSPZ RAMS ကုသမှုရက်စွဲ- ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈၊ ၂၀၁၂။ မော်ကွန်းတိုက် ၂၄ မေလ ၂၀၁၂ တစ်နှစ်တာဧ
- Тиганов А. С., Snezhnevsky A.V., et al. စိတ်ရောဂါလမ်းညွှန် / အက်ဒ်။ ရုရှားဆီးသိပ္ပံအကယ်ဒမီ A.S. Tiganov မှ ပညာသျှင်။ - M .: ဆီးပညာ ၊ ၁၉၉၉။ - T. ၁။ - အတူ။ ၅၅၅-၆၃၆။ - ၇၁၂ အတူ။ - ISBN 5-225-02676-1 ။
- Карачевский А.Б. စိတ်ကျရောဂါအတွက် စိတ်ကုထုံး- ဒဏ္ဍာရီ ယပိုင်မဟုတ်ကေ အမှန်တရား။ // ယူကရိန်းစိတ်ရောဂါအထူးကုအသင်းဧ ထုတ်ပြန်ချက်။ - ၂၀၁၃။ - မဟိ ၃။
- Япко М. စိတ်ကျရောဂါဧ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကုထုံးအတွက် အိပ်မွေ့ချခြင်း။ - စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာယဉ်ကျေးမှုစင်တာ၊ ၂၀၀၂။ - ၂၄၈ အတူ။ - (စိတ်ရောဂါကုထုံးနည်းပညာ)။ - အုပ်ရေ ၁၅၀၀။ - ISBN 5-7856-0270-9 ။
- Non-pharmaceutical management of depression in adults: A national clinical guideline ။ - Scottish Intercollegiate Guidelines Network၊ ဇန်နဝါရီ 2010။ - ၃၇ အတူ။ - ISBN 978 1 905813 55 1 ။
လူကြိုက်တိရေ ပညာရပ်
edit- "Памятка для пациентов с депрессией" (PDF). Клиническая психиатрическая больница имени Н. Н. Солодникова. Retrieved 2017-12-14.
- Каппони В., Новак Т. Как не испортить себе настроение; Вы в депрессии! // Сам себе психолог. — 3-е изд. — СПб.; Прага: Питер; GRADA Publishing, 2001. — 219 с. — ISBN 5-318-00232-3 ; 80-85424-88-6.
- Бернс Д. Хорошее самочувствие: Новая терапия настроений / Пер. с англ. Л. Славина. — М.: Вече, Персей, АСТ, 1995. — 400 с. — (Self-Help). — ISBN 5-7141-0092-1.
- Дэвид Бернс. Терапия настроения. Клинически доказанный способ победить депрессию без таблеток. = Burns, David. Feeling Good: The New Mood Therapy. — М.: Альпина Паблишер, 2021. — ISBN 978-5-9614-1819-4..
- Соломон Э. Демон полуденный. Анатомия депрессии. — М.: Добрая книга, 2004. — 672 с. — ISBN 5-98124-017-2.
- Урсула Нубер. Кто я без тебя? Почему женщины чаще страдают депрессией и как находят себя. = Ursula Nuber. Wer bin ich ohne dich?: Warum Frauen depressiv werden - und wie sie zu sich selbst finden. — М.: Альпина Паблишер, 2021. — 252 с. — ISBN 978-5-9614-7318-6.
- Treating depression without using prescribed medication: Booklet for patients and carers. — Scottish Intercollegiate Guidelines Network, January 2010. — 29 с. — ISBN 978 1 905813 56 8.
- "Компетентные медицинские решения при депрессии". Retrieved 2019-05-16.
- Реше Ж. Депрессия как реакция на реальность : [арх. 15 мая 2019] / Жюли Реше // Нож. — 2019. — 14 мая.
လင့်တိ
edit- Сиволап Ю. Опасные мифы о депрессии : [видео] / Докт. мед. наук, проф. Юрий Сиволап. — Антропогенез, 2020. — (Ученые против мифов ; т. 12, вып. 4).