ဂျေ ကာတီယေး (ခရစ် ၁၄၉၁-၁၅၅၇) ရေ မြောက်အမေရိကတိုက်၌ ပြင်သစ်ကိုလိုနီနယ်သစ်တိ စတင်ထူထောင်နိုင်ရန် အခြီချပီးခဲသူ ဖြစ်ရေ။ ကာတီယေး ရေ ပြင်သစ်နိုင်ငံဧ သင်္ဘောသားကောင်းရို့ ထွက်ပေါ်ရာ ဗရစ်တနီယ် စန်မာလိုမြို့သား တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်းမှတစ်ပါး သူဧ ငယ်ရွယ်စဉ်က အဖြစ်အပျက်တိကို မသိရပေ။ သူဧအကြောင်းကို စတင်သိပီးရရေမှာ ၁၅၃၄ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်ဘုရင် ပထမ ဖရန်စစ်က သူ့အား ရေသစ်၊ မြေသစ် ရှာဖွီရန်နန့် တရုတ်နိုင်ငံဘက်သို့ လမ်းပေါက်ရှာရန် စေလွှတ် သည့်အခါမှ ဖြစ်ဧ။ ထိုစဉ်က ကာတီယေးရေ စန်မာလိုမြို့မှ သင်္ဘောငယ် ၂စင်းဖြင့် ဧပြီလ ၂ဝ ရက်နိတွင် စတင် ခရီး ထွက်ခရာ နယူးဖောင်းလန်းဒေသသို့ မေလ ၁ဝရက်နိတွင် ရောက်ပီးခရေ။ ကာတီယေးရေ လာဘရာဒေါ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းကို ဆန်တက်လားပြီးနောက် ဗဲလအိုင်းရေလက် ကြားမှ စိန့်လောရင့် ပင်လယ်ကျွန်းဆွယ်ကို ပြင်သစ်ပိုင်အဖြစ် သိမ်းယူခဧ။ ယင်းသို့ဖြင့် မြောက်အမေရိကတိုက်၌ ပြင်သစ် ကိုလိုနီကို စတင်တည်ထောင်ခလီရေ။
| ဂျေ ကာတီယေး | |
|---|---|
 စိန်လောရင့်မြစ်ကို စတင်တွေ့ပီးသူ ဇက် ကာတီယေး | |
| မွီးသက္ကရာဇ် | ၃၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၄၉၁ Saint-Malo, Duchy of Brittany |
| ကွယ်လွန် | ၁ စက်တင်ဘာ၊ ၁၅၅၇ (အသက် ၆၅) Saint-Malo, ပြင်သစ်နိုင်ငံ |
| နိုင်ငံလူမျိုး | ပြင်သစ်လူမျိုး |
| အလုပ်အကိုင် | Navigator and explorer |
| ကျော်ကြားမှုအရင်းခံ | First European to travel inland in North America. Claimed what is now known as Canada for the Kingdom of France. |
| အိမ်ထောင်ဖက်(တိ) | Mary Catherine des Granches (လက်ထပ် Template:Get year) |
| လက်မှတ် | |
 | |
၁၅၃၆ ခုနှစ်တွင် နယ်သစ်တည်ထောင်ရန် သင်္ဘော ၃စင်း ဖြင့် အမေရိကတိုက်သို့ ခရီးထွက်ခပြန်ရေ။ စိန်လောရင့် ပင်လယ်ကွေ့ထဲသို့ ရောက်ပြီးနောက် အနောက်ဘက်သို့ ဆန် တက်ကြည့်ရာ ထိုရေပြင်ကြီးမှာ မြစ်ကြီးတစ်မြစ် ဖြစ်ကြောင်း ကို တွေ့ရရေ။ ယင်းပိုင် သိရရေနေ့ (ဩဂုတ်လ ၁ဝ ရက် နေ့)မှာ စိန်လောရင့်သူတော်စင်ဧ ပွဲတော်နေ့ ဖြစ်နီသဖြင့် ကာတီယေး ရေ ထိုမြစ်ကို စိန်လောရင့်မြစ်ဟု နာမည်ပီးခ လီရေ။
မြစ်ကြောင်းအတိုင်း ဆန်တက်ခရာ၌ ဂု မွန်းထရီးအောမြို့ တည်ရာတွင် တိုင်းရင်းသားလူရိုင်းရို့ဧ ဟိုချီလာ ဂါရွာ ကလေးကို တွေ့ရရေ။ ထိုရွာကလေးအနီးပီး မိုးမိုးမားမား ပီးနေရေ တောင်ကြီး တစ်ကောင်ကို ကာတီယေးရေ မွန်းထရီးအောဟု နာမည်ပီးခဧ။ နောင်တွင် ရွာကလေး တိုးတက် စည်ပင်လာပနာ မြို့ဖြစ်လာရေအခါ တောင်ဧနာမည် ကို စွဲပနာ မွန်းထရီးအောမြို့ဟု ခေါ်ကြလီရေ။
၁၅၄၁ ခုနှစ်တွင် တတိယအကြိမ် အမေရိကတိုက်ဖက်သို့ ခရီးထွက်ခရပြန်ဧ။ ထိုအကြိမ်တွင် ကျောက်မျက်ရတနာတိ ပေါများရေဟုဆိုရေ ဆက်ဂနေးနယ်ကို ပြင်သစ်ဘုရင် အတွက် ရှာဖွီပီးရန် ဖြစ်ရေ ဆီညာဒါ ရိုဗါဗါးရို့အဖွဲ့ အတွက် ကာတီယေးက ရှေ့တော်ပြေး လမ်းထွင်ပီးရန် ဖြစ်ရေ။ ကာတီယေးရေ လာသျှင်းရေမော်တိကို စူးစမ်း ရှာဖွီခပြီးနောက် ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ ပြန်ခရေ။ ရိုဗါဗါးရေ ကာတီယေးပြန်လားပြီးမှ ရောက်လာပနာ တာဝန်ယူခသည့် အတိုင်း အဖိုးတန်ရတနာတိ ထွက်သည့်ဒေသကို စူးစမ်း ရှာဖွီကေလည်း မတွေ့ရချေ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ပြင်သစ်ဘုရင်ရေ ရိုဗါဗါးအား ပြန်ခေါ်ရန် ကာတီယေးကို ၁၅၄၃ ခုနှစ်တွင် စေလွှတ်လိုက်ပြန်ရေ။ ထိုနောက်တွင်ကား ခရီး မထွက်တော့ ဘဲ စန်မာလိုမြို့ပီး ဘုရင်က ပီးသနားထားရေ ခြံတိနန့်အိမ် ကြီးတွင် အေးချမ်းစွာ နေယင်း စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းရေ သူဧ ခရီးလားမှတ်တမ်းတိကို ရီးသားခရေ။ ကာတီးယေး ရေ ၁၅၅၇ ခု စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နိတွင် ကွယ်လွန်လီရေ။ [1]
ကိုးကား
edit- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁)