Wp/rki/ဂျူးဘာသာ

ဂျူဒါအစ်ဇင်(လက်တင်ဘာသာတွင် လူဒါအစ်မတ်စ်မှ ၊ ဂရိဘာသာတွင် လောက်ဒါအစ်မောစ့်(Ιουδαϊσμός Ioudaïsmos )နန့် ဟီဘရူးဘာသာတွင် (יהודה ) ရဟုဒယုဒ ရေတန်နက် ဟု သိဟိထားသည့် ဟီဘရူးသမ္မာကျမ်း စာမှ ဆင်းသက်လာရေ ယုံကြည်ခြင်းတိနန့် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်း ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ရေ။ တယ်မွတ် ကဲ့သို့သော နှောင်းပိုင်း ကျမ်းစာအုပ်တိတွင် လေ့လာစူးစမ်းတွိ့ဟိခရေ။ ဂျူးလူမျိုးတိ ရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်ကို ဘုရားသခင် ဖန်ဆင်းထူထောင်ပီးခသည့် အစ္စရီးကလေးငယ်တိနန့် ပိုင်ဆိုင်မှုတော်စပ် ခြင်းဧ့ ဖော်ပြချက်အဖြစ် မှတ်ယူထားရေ။ အစ္စရီးကလေးငယ်တိရေ မူလအစအနီဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာ ပါ ဘိုးဘေးဖြစ်ရေ ပက်ထရီအတ် ဂျက်ကော့ဘ် မှ ဆင်းသက်လာသည့် မျိုးနွယ်စု ဆယ့်နှစ်အုပ်စုဖြစ်ရေ။ နောက်ပိုင်းတွင် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်လာရေ။ အားလုံးရေ အဖွဲ့တိဧ့ အဆိုအရ၊ ဘုရားသခင်ရေ သူဧ့ဥပဒေတိနန့် ပညတ်တော်တိကို သိနတောင်ပေါ်တွင် မိုးဇက်သို့ စာဖြင့်ရော ၊ နှုတ်ဖြင့် ပါ တိုရာ ကျမ်းကို ဖွင့်ဟမြွက်ကြားခရေ။ ယကေလည်းသောလည်း ကာရိတ် ဂျူဒါအစ်ဇင်ရေ စာဖြင့် ရီးခသည့် တိုရာကိုသာ စောင့်ထိန်းကြပြီး လွတ်လပ်လှုပ်ရှားမှုဟိ သည့် လူသားဆန်ရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်ရေ ဘာသာမဲ့ ဖြစ်ရေ။

ဂျူဒါအစ်ဇင် ရေ နှစ်ပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော် ထက်ကြာမြင့်စွာ သမိုင်းစဉ်ဆက်ဟိနီရေဟု ဆိုထားရေ။ ဂျူးဘာသာ ရေ ရှေးအကျဆုံးရေ ဘာသာရီးတိတွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပြီး ဂနိထက်တိုင် ရှင်သန်လျက်ဟိ ရေ။ သက်တမ်းအရင့်ဆုံးရေ ဘာသာဖြစ်ရေ။ ယင်းဘာသာဧ့ အဆိုအမိန့်တိ၊ ရိုးရာတိနန့် တန်ဖိုးထားဟိမှုရို့ရေ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်နန့် ဘဟေးယုံကြည်မှုရို့ အပါအဝင်နောက်ပိုင်း အေဗရာဟင်ဘာသာ ရီးတိကို ဖန်တီးပီးခရေ။ တိစွာရေ ဂျူးဘာသာဧ့သွင်ပြင်လက္ခဏာတိရေ တိုက်ရိုက်ဖြစ်စီ ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စီ ၊ အနောက်တိုင်း လူမှုကျင့်ဝတ်တိနန့် မြို့ပြဥပဒေတိအပေါ် လွှမ်းမိုးခ ရေ။

ဂျူးဘာသာရီး ဝတ်ပြုဆုတောင်းသူ

ဂျူးတိရေ လူမျိုးဘာသာရီးအုပ်စုဖြစ်ပြီး ၎င်းတွင် ဂျူးလူမျိုးမှ မွေးဖွားလာသူတိနန့် ဂျူးဘာသာသို့ လွှဲပြောင်းလာသူတိအပါအဝင်ဖြစ်ရေ။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် တစ်ကမ္ဘာလုံးဟိ ဂျူးလူမျိုးလူဦး ရေမှာ ၁၄ သန်းဟိရေဟု ခန့်မှန်းခပြီး ၎င်းရို့ထဲမှ ၄၃% ရေ အစ္စရီးနိုင်ငံနန့် ၄၃%ရေ အမေရိကန်နိုင်ငံရို့တွင် နီထိုင်နီကတ်ရေ။ အကြီးမားဆုံးရေ ဂျူးဘာသာရီးလှုပ်ရှားမှုတိမှာ အစဉ်အလာ ဂျူဒါအစ်ဇင်၊ ရှေးရိုးစွဲ ဂျူဒါအစ်ဇင် နန့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရီး ဂျူဒါအစ်ဇင်ရို့ ဖြစ်ရေ။ ယင်းအုပ်စုတိ အတွင်း အထင်ကရ ခြားနားချက်မှာ ဂျူးဥပဒေကို ချဉ်းကပ်ပုံ ချဉ်းကပ်နည်း ကွာခြားချက်ပင်ဖြစ်ရေ။ ရှေးရိုးစွဲနန့် အစဉ်အလာ ဂျူဒါအစ်ဇင်ရို့ရေ ဂျူးဥပဒေကို လိုက်နာကျင့်သုံးရမည်ဟု မှတ်ယူထိန်းသိမ်း ထားကတ်ပြီး အစဉ်အလာ ဂျူဒါအစ်ဇင်ရေ ရှေးရိုးစွဲ ဂျူဒါအစ်ဇင်ထက် ၎င်းဧ့လိုအပ်ချက်တိကို ပို၍ ခေတ်သစ်အမြင်ဖြင့် ပြန်ဆိုမြှင့်တင်ထားရေ။ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရီး ဂျူဒါအစ်ဇင်ရေ ကျန်အခြားရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်နှစ်မျိုးထက် ယေဘုယျအားဖြင့် ပို၍ လွတ်လပ်ရေ။ ၎င်းဧ့အထင်ကရ အနီအထားမှာ ဂျူးဥပဒေကို တားမြစ်ချုပ်ချယ်မှုတိစာရင်း ဆိုရေထက် အထွေထွေလမ်းညွှန်ချက်တိဟု ရှုမြင်ထားရေ။ ၎င်းရို့ဧ့ မူရင်းအတိုင်း ဥပဒေကို ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်ခြင်းရေ ဂျူးလူမျိုးအားလုံး ဧ့ လိုအပ်ချက်ဖြစ်ရေ။ သမိုင်းအရ အထူးရုံးတော်တိရေ ဂျူးဥပဒေကို လိုက်နာစီ ရေ။ ဂနိတွင် ယင်းရုံးတော်တိ ဆက်လက်တည်ဟိနီသာ်လည်း ဂျူဒါအစ်ဇင် လိုက်နာကျင့်သုံးမှုရေ အတိအားဖြင့် မိမိစိတ်ဆန္ဒအလျှောက်သာဖြစ်ရေ။ သာသာရီးကျမ်းကိစ္စတိ ၊ ဥပဒေပြုကိစ္စရပ်တိ အပေါ်တွင် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက် သို့မဟုတ်မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းကိုမှ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာပီးအပ်ထားခြင်းမဟိခပါ။ ယကေလည်းသော မြင့်မြတ်ရေ ကျမ်းဂန်ပြဋ္ဌာန်းချက်တိတွင် ဂျူးဘာသာရီးဘွဲ့ရတိနန့် ပညာရှင်တိမှ ပြန်ဆိုရီးသားထားကတ်ရေ။

ဘာသာရီးအဆိုအမိန့်နန့် ယုံကြည်မှုဧ့မူတိ

ဂျူဒါအစ်ဇင်ရေ တစ်ဆူတည်းရေ ဘုရားကို ကိုးကွယ်ယုံကြည်ရေဟု ယေဘုယျအားဖြင့် ထင်မြင်ယူဆရရေ။ ယကေလည်းသော အမြဲတစီမဟုတ်သော်လည်း သဘောတရားအရ ခိုင်မာရေ။ ဥပမာအားဖြင့် တစ်ဆူတည်းရေ ဘုရားကို ယုံကြည် ကိုးကွယ်မှုကို အစဉ်အမြဲလိုက်နာကျင့်သုံးခြင်း မဟိခပါ။ ရှေးခေတ် အစ္စရီးတိတွင် အခြားရေ ဘုရားတိအပေါ် ကိုး ကွယ်မှု ပျံ့နှံ့လာရေကို ဂျူးသမ္မာကျမ်းစာ(တန်နက်) တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းတိ ထပ်ခါ တစ်လဲလဲပြစ်တင်ကြိမ်းမောင်းထားခြင်းတိတွိ့ရရေ။ ဂရိ-ရောမ ခေတ်တွင် ခရစ်ယာန်သာသနာ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းအထိ ပြန်ဆိုရီးသားခမှုတိ အပါအဝင်တိစွာရေ ကွဲပြားနီသည့် ပြန်ဆိုရီးသားမှုတိ ဂျူဒါအစ်ဇင်တွင် ဟိနီခရေ။ မျက်မှောက်ကာလတိတွင် အချို့ပျော့ပြောင်းရေ ဂျူးလုပ်ရှားမှု အဖွဲ့တိ ပြောဆိုထိန်းသိမ်းထားရေမှာ ဂျူးသမ္မာကျမ်းစာရေ လူသားစာရီးသူတိမှ ရီးသားခခြင်း ဖြစ်ပြီး သမိုင်းတွင် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်ခရေ လူအဖြစ်တင်စားသုံးနှုန်းရေ နတ်ဘုရားဧ့ ဖြစ်တည်မှုကို လက်မခံကတ်ပေ။ ဂျူးသမိုင်း တစ်လျှောက် တွင် ပညာရှင်တိရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်ဧ့အနှစ်သာရ ပို့ချချက်တိကို တိစွာရေ နည်းနာတိအဖြစ် အဆိုပြုခကတ်ပြီး ယင်းနည်းနာတိအားလုံးရေ ဝေဖန်မှုတိနင့် ကြုံတွိ့ခရေ။ အတိဆုံးထင်ပေါ်သည့်နည်းနာမှာ ဆယ့်နှစ်ရာစုနှစ်တွင် ပေါ်ထွန်းခသည့် မိုင်မိုနိုက် ဧ့ ယုံကြည်မှုအခြေခံသဘောတရားဆယ့်သုံးချက် ဖြစ်ရေ။ မိုင်မိုနိုက်ဧ့ အဆိုအရ ယင်းအခြေခံသဘောတရားတိအထဲမှ တစ်ခုမဟုတ် တစ် ခုကို ပစ်ပယ်သည့် ဂျူးလူမျိုးတစ်ယောက်ယောက်ရေ အယူဝါဒစွန့်လွှတ်သူ ၊ ဘာသာဆန့်ကျင်သူအဖြစ် သုံးသပ်မည်။ ယကေလည်းသောလည်း မိုင်မိုနိုက်ရောသူနန့်ခေတ်ပြိုင်တိပါဤအခြေခံသဘောတရားတိရေဂျူးလူမျိုးအားလုံးဧ့ယုံကြည်မှုကိုမလွှမ်းခြုံနိုင်ဟုရှုမြင်ထားပြီးဂျူဒါအစ်ဇင်ဧ့ကျမ်းဂန်အနှစ်သာရဖော်ပြချက်သက်သက်မျှသာ ဖြစ်ရေ။ အခြားရေ ဂျူးပညာရှင်တိရေ မိုင်မိုနိုက်ဧ့ အခြေခံသဘောတရားတိမှ အနည်း ငယ်ခွဲထွက်သည့် ရှုထောင့်အမြင်တိကို လက်ကိုင်ထားကတ်ရေ။

မိုင်မိုနိုက်ဧ့အခြေခံသဘောတရားတိ

မိုင်မိုနိုက် သက်ဟိထင်ရှားဟိစဉ်ကာလတွင် ၎င်းဧ့ ပို့ချချက်တိကို ဟစ်စဒိုင်းခရက်စ်ကတ်စ် (Hasdai Crescas) နန့် ဂျိုးဇက်အယ်လ်ဘို (Joseph Albo) ရို့မှ ဝေဖန်ခကတ်ရေ။ အယ်လ်ဘို နန့် ရာဗတ် (the Raavad) ရို့ရေ မိုင်မိုနိုက်ဧ့အခြေခံသဘောတရားတိရေ တိစွာရေ ယုံကြည်မှုအခြေခံတရားတိမဟုတ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ငြင်းဆိုခရေ။ ဤကဲ့သို့ ငြင်းဆိုခရာ တွင် မိုင်မိုနိုက်ရေ ရိုးရိုးသားသား အမှားကျူးလွန်ထားသူ ဂျူးလူမျိုးတိကို ဘာသာအယူဝါဒဆန့်ကျင် သူတိကဲသို့ ပုံစံအမျိုးမျိုးခွဲခြားဖော်ပြထားရေဟု တင်ပြထားရေ။ အခြားရေသူတိကလည်း မည် သည့်လွယ်ကူရှင်းလင်းရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်ဧ့ အနှစ်သာရပို့ချချက် နည်းနာတိပင်ဖြစ်စီ ဆန့်ကျင်လျက် ဟိရေ။ အမှန်တစ်ကယ်တွင် ဂျူဒါအစ်ဇင် ယုံကြည်သက်ဝင်မှုတိစာရင်းကို လျှော့ချနီသလိုဖြစ်နီပြီး ဂျူးသမ္မာကျမ်းစာတိအားလုံးကို လက်ခံသူအရေအတွက်လျော့နည်းစီနိုင်ရေဟု ဖော်ပြငြင်းဆိုထားကတ်ရေ။ ဤကိစ္စတိနန့် တစ်ဆက်တည်းတွင် ရှေးခေတ်သမိုင်းပညာရှင် ဂျိုးဇက်ဖတ်စ် (Josephus) ရေ ကျင့်ကြံမှုတိနန့် လိုက်နာမှုတိကို ဘာသာယုံကြည်ခြင်းမျှသာထက်ပိုပြီး အလေးအနက်ထားဟြေဆိုထား ရေ။ ဂျူးဥပဒေကို လိုက်နာမှု ပျက်ကွက်၍ ဘာသာစွန့်လားသူတိကို ပါဝင်လာစီရန်နန့် ဘာသာကူး ပြောင်းလာသူတိအတွက် လိင်တံထိပ်အရေပြားဖြတ်ခြင်းနန့် ရိုးရာဓလေ့စရိုက်တိ စည်းကမ်းတကျဟိခြင်း ရို့ပါဝင်ရေ။ လိုအပ်ချက်တိကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားရမည်။ မိုင်မိုနိုက်ဧ့အခြေခံသဘောတရားတိရေ လာမည့် ရာစုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း တိစွာ လျစ်လျူရူခြင်းခံရမည် ဖြစ်ရေ။ နောက်ပိုင်းတွင် ထိုအခြေခံသဘောတရားတိကို သင့်လျော် မှန်ကန်စွာ ပြောင်းလဲဖော်ပြချက်နှစ်ခုဖြစ်သည့် “အာနီမအာမင်” နန့် “ယစ်ဒဲ” ("Ani Ma'amin" and "Yigdal") ရို့ရေ တိစွာရေ ဂျူးဝတ်ပြုပွဲတိတွင်တစုတဝေးတည်း ပါဝင်လာတော့မည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းရို့ ဧ့ မျှော်လင့်ထားရေ ကမ္ဘာ နန့်အဝန်း လက်ခံလာမှုသို့ ရှေးရှုနီရေ။ မျက်မှောက်ခေတ်ကာလတွင် တိကျရေကာလ တိကျရေ ဘာသာရီးတရားသေမူဝါဒကို ချမှတ် ပီးနိုင်သည့် ဗဟိုအာဏာပိုင်စနစ်ရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်တွင် မဟိဖြစ်နီရေ။ဤအကြောင်းကြောင့် အခြေခံယုံကြည်သက်ဝင်မှုတိအပေါ် မူတည်လျက် တိစွာရေမတူကွဲဟြး ခြားနားမှုတိရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်ဧ့ မြင်ကွင်းအတွင်းတွင် စဉ်းစားတွေးတောစရာဖြစ်နီရေ။ သို့ရာ တွင် အားလုံးရေ ဂျူးဘာသာရီး လှုပ်ရှားမှုတိရေ ကြီးမားရေဖြစ်စီ သေးငယ်ရေဖြစ်စီ ဟီဘရူး သမ္မာကျမ်းစာနန့် တယ်လဲမတ် နန့် ကက်ဘာလာ ရို့ကဲ့သို့ရေ တိစွာရေ ရှင်းလင်းချက်တိအပေါ် အခြေခံလျက်ဟိရေ။ ဂျူဒါအစ်ဇင်ကို ဘုရားသခင်နန့် ဘိုးဘေးအေဗရာဟင် ရို့ အကြား သမ္မာကျမ်းစာဝင်သဘောတူညီချက်ဟု ကမ္ဘာ နန့်အဝန်းအသိအမှတ်ပြုထားရေ။ ထိုနည်းတူ စွာပင် ဂျူဒါအစ်ဇင်ဧ့ အမြင့်မြတ်ဆုံးတမန်တော်ကြီး မိုးဇက် သို့ပြဆိုထားသည့်သဘောတူညီချက် ကိုလည်း သိမှတ်ပြုနာခံလျက် ဟိရေ။ ရပ်ဘင်နစ် ဂျူဒါအစ်ဇင်ဧ့ မဏ္ဍိုင် ပြဋ္ဌာန်းချက် မစ်နာ တွင် ဘုရားသခင်ဧ့ ဤသဘောတူညီချက်ကို လက်ခံခြင်းရေ ဂျူဒါအစ် ဇင်ဧ့ အနှစ်သာရသွင်ပြင်ဖြစ်ရေဟု စဉ်းစားသုံးသပ်ထားပြီး သဘောတူညီချက်ကို ကန့်ကွက်သူတိရေ ရောက်ဟိလာမည့် ကမ္ဘာတွင်ပြစ်ဒဏ်အဖြစ်ပီးဆပ်ခံရမည်။

ဂျူးလူမျိုးနန့် ဂျူဒါအစ်ဇင်အကြား ထူးခြားချက်

ဒယ်နီရယ်ဘိုရာရင် ဧ့ အဆိုအရ ဘာသာရီးနန့် လူမျိုးရို့အကြား မျဉ်းတား ဖော်ပြရမည့်ထူးခြားချက်ရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်အတွက် သူစိမ်းဆန်ဆန်ဖြစ်နီပြီး၊ ပလေတိုဧ့ဒဿနတိမှ ဆင်းသက်လာသည့် ရုပ်နန့်နာမ်ရို့အကြားအတွဲတစ်ခုတည်းအဖြစ် တည်ဟိသကဲ့သို့ ဖြစ်ရေ။ ၎င်းရေ ဂရိခေတ်ကာလ ဂျူဒါအစ်ဇင်အတွင်းသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လားရေ။ ဒယ်နီရယ်ဧ့ အမြင်တွင် အကျိုး ဆက်အနီဖြင့် ဂျူဒါအစ်ဇင်ရေ အစဉ်အလာကိုလိုက်ရေ အနောက်နိုင်ငံဧ့ စံထားသတ်မှတ်ချက်တိဖြစ်သည့် ဘာသာရီး၊ လူမျိုးရီး နန့် ယဉ်ကျေးမှုရို့တွင် လွယ်ကူစွာ အံဝင်ခွင်ကျ မဖြစ်နိုင်ပါ။ ဘိုရာရင် အကြံပြုရေမှာ ဤသို့ဖြစ်ရသည့် အတွက် ဂျူဒါအစ်ဇင်ဧ့ နှစ်ပေါင်း၄၀ဝဝကျော် ကြာမြင့်ခသည့်သမိုင်းလမ်းကြောင်းရေ အနောက် တိုင်း ယဉ်ကျေးမှုပေါ်ထွန်းလာမည်ဟု ကြိုတင်နိမိတ်ဖတ်ထားသလို ဖြစ်နီပြီး၊ အနောက်တိုင်းဧ့အပြင် ဘက်တွင်လည်းဖြစ်ပွားခရေ။

(အနောက်တိုင်းဆိုရေမှာ ဥရောပ ၊ အထူးသဖြင့် အလယ်ခေတ်နန့် ခေတ်သစ်ဥရောပ) ထိုခေတ်ကာလတိအတွင်းက ဂျူးရို့ရေ ကျွန်ဘဝ၊ မင်းမဲ့ဝါဒနန့် ကိုယ်ပိုင်အစိုးရ အောင်ပွဲ ၊ ရဟိပိုင်ဆိုင်မှုနန့် နယ်နှင်ဒဏ်စသည့် အတွိ့အကြုံတိကို ကောင်းစွာရဟိခကတ်ရေ။ ဂျူးလူမျိုး တိ အီဂျစ်မှ ထွက်ခွာလာခသည့်ခေတ်တွင် ဂျူးရို့ရေရှေးဟောင်းအီဂျစ် ၊ ဗာဗုလုန်နီးယန်း ၊ ပါရှန်း နန့် ဂရိယဉ်ကျေးမှုတိနန့် ထိတွိ့ဆက်ဆံခရပြီး ယင်းယဉ်ကျေးမှုတိရေ ဂျူးတိအပေါ်လွှမ်းမိုးလျက်ဟိနီခရေ။ ထိုနည်းတူစွာဉာဏ်အလင်းရဟိခြင်းနန့် အမျိုးသားရီး ဝါဒဖြစ်ပေါ်လာမှုကဲ့သို့ရေ ခေတ်သစ်လှုပ်ရှားမှုတိရေ မြေထဲပင်လယ်အရှေ့ပိုင်းတွင် ဂျူးနိုင်ငံဖြစ်လာမည့် အသီးအပွင့်တိကို ယူဆောင်လာခရေ။

ဂျူးရို့ရေ အထက်တန်းလွှာလူတန်းစားတစ်ရပ် (ကာဇက်) ဂျူဒါအစ်ဇင်သို့ ကူးပြောင်းခံယူလာရေ မြင်တွိ့ခရရေ။ ကာဇက်ရို့ရေ ၎င်းရို့ရဟိထား သည့်မြေနန့် အာဏာရို့ပါ ဆုံးရှုံးခရပြီး ရုရှးနိုင်ငံသားတိအဖြစ်သို့ ကျရောက်လားခရရေ။ ထို့ယခင်အချိန်က မွန်ဂိုလက်အောက်သို့ကျရောက်ခရရေ။ ဤသို့သောအကြောင်းတိကြောင့် ဘိုရာရင်က သုံးသပ်ထားရေမှာ ဂျူးလူမျိုးဖြစ်ခြင်းရေ အမျိုးမျိုးကွဲပြားနီရေ သက်သေပြချက်တိကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်နီရေ။ အကြောင်းမှာ နိုင်ငံသား မဟုတ်ရေကြောင့်လည်းကောင်း ၊ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် မဟုတ်ရေကြောင့်လည်းကောင်း ၊ ဘာသာရီးလည်းမဟုတ် သောကြောင့်လည်းကောင်းဖြစ်ရေ။ ယကေလည်းသော ယင်းရို့အားလုံးရေ အပြန်အလှန်အားဖြင့် တင်းမာမှုဟိရေ” ဤအမြင်တိကို ဆန့်ကျင်လျက် လူကို အခြေခံသည့် ဂျူဒါအစ်ဇင်ဧ့လုပ်ဆောင်မှုတိရေ ဂျူဒါ အစ်ဇင်ဧ့ဘာသာရီးအမြင်ကို ပစ်ပယ်ထားပြီး သေချာရေ ယဉ်ကျေးမှုရိုးရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းတိကို ထည့် သွင်းထားရေ။

ဇာအရာကလူတစ်ယောက်ကို ဂျူးဖြစ်စီသလဲ

ရိုးရာဂျူးဥပဒေအရ ၊ ဂျူးဆိုရေမှာ ဂျူးလူမျိုးမိခင်တစ်ယောက်မှ မွေးဖွားလာသူ သို့မဟုတ် ဂျူးဥပဒေအရ ဂျူဒါအစ်ဇင်သို့ ကူးပြောင်းလာသူဖြစ်ရေ။ အမေရိကန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရီး ဂျူဒါအစ်ဇင်နန့် ဗြိတိသျှ လွတ်လပ်ရေ ဂျူဒါအစ်ဇင်ရေ ဂျူးမိဘတစ်ဦးဦးမှ (ဖခင်ဖြစ်စီ ၊ မိခင်ဖြစ်စီ) မွေးဖွားလာပြီး၊ မိဘတိမှ ဂျူးအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ပြီး ပြုစုထူထောင်ထားသည့် ကလေးကိုသာ ဂျူးအဖြစ်လက်ခံရေ။ ဂျူ ဒါအစ်ဇင် ဧ့အားလုံးရေ အဓိကလမ်းကြောင်းပုံစံတိရေ ရိုးသားရေ ဘာသာပြောင်းလာမှုအတွက် တံခါး ဖွင့်ထားပြီး၊ ဘာသာပြောင်းခြင်းကို ဂျူးဓလေ့ထုံတမ်းအရ အားမပီးပါ။ ဘာသာပြောင်းခြင်းလုပ် ငန်းစဉ်ကို အာဏာပိုင်တာဝန်ခံတိမှ အကဲဖြတ်ပီးရမည်ဖြစ်ပြီး ဘာသာပြောင်းလာသူ သို့မဟုတ် သူမရေ ရိုးသားမှုနန့် သိနားလည်မှုရို့အတွက် စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်းခံရမည်။ ဘာသာပြောင်းလာသူတိကို “ဘင် အေဗရာဟင်” (ben Abraham) သို့မဟုတ် “ဘတ်အေဗရာဟင်” (bat Abraham) ဟု အမည် ပီးရေ။

အေဗရာဟင်ဧ့သား သို့မဟုတ် သမီး

ရိုးရာဂျူဒါအစ်ဇင်ရေ ဂျူးအဖြစ်မွေးဖွားလာသူ သို့မဟုတ် ဘာသာပြောင်းလာသူကို ဂျူးအဖြစ်ထာဝရ ထိန်းသိမ်းမှတ်ယူထားရေ။ ယကေလည်းသောလည်းပြုပြင်ပြောင်းလဲရီးဂျူဒါအစ်ဇင်ရေတစ်ခြားဘာသာ သို့ ပြောင်းလားသူ ဂျူးတစ်ဦးကို ဂျူးအဖြစ် ဆက်လက်မသတ်မှတ်တော့ပါ။ အစ္စရီးအစိုးရရေ တရားရုံးချုပ် ဆုံးဖြတ်ချက်တိနန့် ဥပဒေတိဖြင့် အထက်ပါလုပ်ဆောင်ချက်ကို ရယူထားရေ။ အစ္စရီးနိုင်ငံတွင် ဂျူးမှတ်ပုံတင်ကို မည်ကဲ့သို့ ဆုံးဖြတ်သနည်းဆိုသည့် မေးခွန်းရေ စေ့ဆော်မှု တစ်ခုအဖြစ် 1950 ခုနှစ် ဒေးဗစ်ဘင်ဂူရီရင်း မှ နိုင်ငံသားအဖြစ် သတ်မှတ်ပီးရ မည့်ကိစ္စရပ်တိကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် ကမ္ဘာ့တစ်ဝန်းဟိ ဘာသာရီးအာဏာပိုင်တိနန့် ပညာတတ်တိ သို့ မီဟူးရဟူဒီ ("who is a Jew") (“မည်သူရေ ဂျူးတစ်ယောက်ဖြစ်သနည်း”) ဆိုသည့် ထင်မြင်ချက်တိကို မေးမြန်းရာမှ ထွက် ပေါ်လာရေ။ ဤကိစ္စရေ ဂနိထက်တိုင် ဖြေရှင်း၍မပြီးနိုင်သေးဘဲ အခါအားလျော်စွာ အစ္စရီး နိုင်ငံရီးတိတွင် ပြန်ပေါ်လာရေ။

ဂျူးလူဦးရေပြပုံတိ

ကမ္ဘာပေါ်ဟိ ဂျူးလူမျိုးအရေအတွက် ရဟိနိုင်ရန်ခဲယဉ်းပါရေ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် “မည်သူရေ ဂျူးတစ်ယောက်ဖြစ်သနည်း” ဆိုသည့် မေးခွန်းဧ့အဓိပ္ပာယ်သတ်မှတ်ချက်ရေ ပြဿနာဖြစ်နီခြင်း ၊ အားလုံးရေ ဂျူးတိ ရေ ဂျူးအဖြစ်မှတ်ပုံမတင်ထားခြင်း ၊ မှတ်ပုံတင်ထားသူတိကိုလည်း အခြားရေဂျူးတိမှ လက်မခံခြင်း ရို့ကြောင့်ဖြစ်ရေ။ ဂျူးနှစ်ချုပ်စာအုပ် (၁၉၀၁)အရ ၁၉၀၀ ခုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်းဟိ ဂျူးလူဦးရေရေ ၁၁ သန်းပတ်ဝန်းကျင်ဟိရေ။ နောက်ဆုံးရဟိသည့် စာရင်းဇယားရေ ၂၀၀၂ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ဂျူးလူဦးရေ ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးချက်နန့် ဂျူးပြက္ခဒိန် (၂၀၀၅)စာအုပ်ရို့မှဖြစ်ရေ။ ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် ဂျူးလူဦရေ ကွင်းဆင်းစစ် ဆေးချက်အရ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးတွင် ဂျူးလူမျိုး ၁၃.၃ သန်းဟိရေ။ ဂျူးနှစ်ပြက္ခဒိန်တွင် ၁၄.၆ သန်းဟုဆို ရေ။ ဂျူးလူဦးရေ တိုးပွားမှုနှုန်းရေ ၂၀၀၀ မှ ၂၀၀၁ တွင် ဝ.၃% တိုးတက်ခပြီး လက်ဟိကာလတွင် သုည ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးသာဟိရေ။ ဆွေနီးမျိုးစပ် ထိမ်းမြားခြင်းနန့် မွေးဖွားနှုန်းကျဆင်းခြင်းရို့ရေ ဂျူးလူဦးရေ စာရင်းအပေါ် လွှမ်းမိုးလျက်ရေ။ ယကေလည်းသောလည်း ဂျူဒါအစ်ဇင်သို့ ဘာသာပြောင်းလာမှုရေ ယင်းလူဦးရေစာရင်းကို အနည်းငယ်ပြောင်းလဲရန် ကူညီနိုင်ရေ။