Wp/rki/ဂျိုးဇက် ပရီးစ်တ်လီ
ဂျိုးဇက် ပရီးစ်တ်လီ(Joseph Priestley)[1]; ၁၇၃၃ မတ် ၂၄ – ၁၈၀၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၆) ရေ အင်္ဂလိပ် ဓာတုဗေဒပညာသျှင်၊ သဘာဝဒဿနပညာသျှင်၊ ခွဲထွက်ရီးဝါဒီ၊ ဘာသာရီးပညာသျှင်၊ သဒ္ဒါဆရာ၊ ကျောင်းဆရာ၊ လစ်ဘရယ် နိုင်ငံရီးသီအိုရီဆရာဖြစ်၍ လက်ရာပေါင်း (၁၅၀၀) ကျော် ထုတ်ဝေခရေ။ ၁၇၄၄ တွင် မာကျူရီအောက်ဆိုဒ်ကို သီးခြားခွဲခြားပြီးနောက် အပူပီးပြိုကွဲစီခြင်းဖြင့် အောက်ဆီဂျင်ကို တသီးတခြား ရှာဖွေတွိ့ဟိသူဟု ထင်မှတ်ခံရသူဖြစ်ရေ။[2] ယကေလည်း ဆွီဒင် ဓာတုဗေဒပညာသျှင် ကားလ် ဗီဟိမ်း ရှေးလာရေလည်း ထိုတွိ့ဟိကြောင်းကို ခိုင်ခိုင်မာမာဆိုခကေလည်း ပရီးစ်တ်လီက စီာ၍ ၎င်းဧတွိ့ဟိချက်တိကို ဖြန့်ချိခရေ။ ရှေးလာက ၁၇၇၂ ၌ ပိုတက်စီယမ် နိုက်ထရိတ်၊ မာကျူရီအောက်ဆိုဒ်၊ အခြားတိစွာရို့ကို အပူပီးခြင်းဖြင့် တွိ့ဟိခြင်းဖြစ်ရေ။[3]
၎င်းဘဝတစ်လျှောက် ပရီးစ်တ်လီဧ သိသာထင်ရှားရေ သိပ္ပံဆိုင်ရာ ဂုဏ်ဒြပ်တိရေ ၎င်းဧ ကာဗွန်နိတ်ရေ ဖန်တီးခြင်း၊ လျှပ်စစ်အကြောင်း ရီးသားချက်တိ၊ ဓာတ်ငွေ့အချို့ကို ရှာဖွေတွိ့ဟိမှုတိအပေါ်တွင် တည်မှီခကာ နာမည်အကျော်ဆုံးရေ[4] ထိုဓာတ်ငွေ့တိတွိ့ဟိခြင်းဖြစ်ပြီး အောက်ဆီဂျင်ဓာတ်ငွေ့ကို "dephlogisticated air" (လောင်ကျွမ်းမီးလျှံလီ) ဟု အမည်ပီးသတ်မှတ်ခရေ။ ပရီးစ်တ်လီဧ phlogiston theory ကို ခုခံကာကွယ်ရန် ခိုင်မာစွာဆုံးဖြတ်ခမှု၊ ဓာတုဗေဒ တော်လှန်ရီးဖြစ်ပေါ်လာမည့် ကိစ္စကို ငြင်းပယ်မှုတိက ၎င်းအား သိပ္ပံဆိုင်ရာ လူမှုအဖွဲ့အစည်းနန့်ကင်းကွာလားစီခရေ။
ကိုးကား edit
- ↑ "Priestley"
- ↑ General Chemistry ၊4th ၊H. I. ၊1950,page=134
- ↑ Kuhn, 53–60; Schofield (2004), 112–113. The difficulty in precisely defining the time and place of the "discovery" of oxygen, within the context of the developing chemical revolution, is one of Thomas Kuhn's central illustrations of the gradual nature of paradigm shifts in The Structure of Scientific Revolutions.
- ↑ Joseph Priestley, Discoverer of Oxygen National Historic Chemical