Wp/rki/ကုမာရကဿပ

အသျှင်ကုမာရကဿပရေ ဂေါတမဖရားသျှင်လက်ထက်တွင် ဆန်းဆန်းကြယ်ကြယ်စကားကိုပြောဆိုတတ်ရာ၌ 'အဂ္ဂ စိတ္တ ကထိက' ဧတဒဂ်ဘွဲ့တံဆိပ်ရ ရဟန္တာ ဖြစ်ရေ။

ဆုတောင်း

အသျှင်ကုမာရကဿပရေ ပဒုမုတ္တဖရားသျှင်လက်ထက်တော်အခါက သူဌေးသားတစ်ဦး ဖြစ်ခရေ။ တနိန့်ရေအခါ ဆန်းကြယ်စွာ စကားပြောတတ်သောအရာ၌ ရဟန်းတစ်ပါးကို ဧတဒဂ် ပီးစော်ကို မြင်ဧ့။ ယင်းခါ သူဌေးသားရေ အားကျစိတ်များဖြစ်လီလာကာ အလှူကြီးပီးကာ နောင်ပွင့်တော်မူမည့် ဖရားသျှင်လက်ထက်တွင် ထိုရဟန်းပိုင် ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရပါစီဟု ဆုတောင်းခရေ။ ထိုဆုတောင်းပိုင် ဂေါတမဖရားသျှင်လက်ထက်တွင် ဆန်းဆန်းကြယ်ကြယ်စကားပြောကောင်းရေအရာတွင် ဧတဒဂ်ပီးခြင်းခံရရေ ရဟန္တာဖြစ်ခရေ။

ငယ်ဘဝ

အသျှင်ကုမာရကဿပရေ ဘိက္ခုနီ (ရဟန်းမ) တစ်ဦးဧ့ သားဖြစ်ဧ့။ မိခင်ဖြစ်သူစော် အပျိုဘဝကပင်ပင် ဘိက္ခုနီမ ဝတ်ချင်ခဧ့။ ယကေလည်းသော မိဘနှစ်ပါးက ခွင့်မပြုခပေ။ အေပိုင်နန့် အိမ်ရာတည်ထောင်ခကာ လင်ဟိမယား ဖြစ်ခဧ့။ ယင်းခါ လင်ဖြစ်သူပါးက ဘိက္ခူနီဝတ်ရန် ခွင့်တောင်းဧ့။ ယောက်ျားဖြစ်သူက ခွင့်ပြုအနိန်နန့် ရဟန်းမ ဝတ်ခရေ။

ယင်းခါ ဘိက္ခုနီမတွင် ကိုယ်ဝန်ပြဿနာ ပေါ်ပေါက်ခရေ။ ယင်းခါ အခြားသောသူရို့က ရဟန်းမဖြစ်ပါပနာ ကိုယ်ဝန်ဟိရလားဟု သရော်ပြစ်တင်ကတ်ရေ။ အသျှင်ဒေဝဒတ်က ထိုဘိက္ခုနီမရေ ရဟန်းမ မဟုတ်တော့ဟု မှတ်ချက်ချလိုက်ရေမှစကာ ထိုပြဿနာရေ ဖရားသျှင်ထံသို့ ရောက်လားဧ့။

ထိုပြဿနာကို ဖြီယှင်းရန် ဖရားသျှင်ရေ ဝိနည်းအရာ ဧတဒဂ်ရ အသျှင်ဥပါလိကို တာဝန်ပီးလိုက်ရေ။ အသျှင်ဥပါလိရေ ဝိသာခါအစဟိသော အမျိုးပုေချတိကို ခေါ်ကာ ဝမ်းကြီးရခြင်းဧ့ ရက်၊ လ၊ သဘောတိကို အမျိုးပုေချအချင်းချင်း စစ်ဆီးစီရေ။ ယင်းခါမှ လူဝတ်ကြောင်ဘဝက ပါလာရေ ကိုယ်ဝန်ဖြစ်စော်ကို သိဟိရဧ့။ ယင်းခါမှ ကိုယ်ဝန်ပြဿနာရေ အဖြေပေါ်ကာ ပြီးဆုံးလားဧ့။ ဘိက္ခုနီမ ဖွားမြင်လာသော အသျှေကို ကောသလမင်းကြီးက သားတော်အဖြစ် မွီးစားလီရေ။ ထိုအသျှေရေ နောင်အခါ ရဟန်းဖြစ်သာအခါ အသျှင်ကုမာရကဿပ ဟု ထင်ယှားကျော်စောလီရေ။

ကုမာရကဿပထေရ်

(ဒေမထေရ်ရေ ဥပမာ ဥပစာရို့နန့် တန်းဆာဆင်ပြီးကေ ဆန်းကြယ်စွာတရားဟောတတ်သူတိတွင်အမြတ်ဆုံး အသာလွန်ဆုံးဟု ချီးကျူးခံရသူ (စိတ္တကထိကဧတဒဂ်ရ) ဖြစ်ရေ ။ မထေရ်ဧ့မိခင်မှာ ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သူဌေးတဦးဧ့ ပုေချဖြစ်ဧ့၊ ယင်းတိုင်သှျင်မရေ ဘိက္ခုနီမဝတ်ခွင့်ပြုဖို့ မိဖများထံ အခေါက်ခေါက် ခွင့်တောင်းခရေ၊ မိဖများက ခွင့်မပြုပေ၊ နောက်ဆုံးတွင် မိဖများအလိုကျ အမျိုးသားတဦးနန့် ပဇပ်ခရယှာရေ။ လင်နန့် အတန်ကြာ ပေါင်းသင်း နီထိုင်ပြီးနောက် ယင်းတိုင်သှျင်မ၌ ကိုယ်ဝန်တည်ဟိနိန်ရေကို မသိအနိန်နန့် ဘိက္ခုနီမဝတ်ခွင့်ပြုဖို့ လင့်ထံခွင့်တောင်းပြန်ရေ၊ ယင်းတိုင်သှျင်မဧ့လင်က အသာတကြည် ခွင့်ပီး လိုက်ဧ့။ ယင်းတိုင်သှျင်မရေ ဒေဝဒတ်ဧ့ လမ်းစဉ်ကို နာခံကုန်သော ဘိက္ခုနီမများထံ ရဟန်း မိမပြုလုပ်ရေ။ လူ့ဘဝက ပါလာသော ကိုယ်ဝန်ရေ တဖြည်းဖြည်း ရင့်မာလာဧ့။ ထိုအကြောင်းကို ဘိက္ခုနီမများက ဒေဝဒတ်အား လျှောက်ထားကြရေအခါ ဒေဝဒတ်ရေ “သူ့တပည့်မများ နာမည်ပျက်မည့် အရီးကို တွေးကြောက်မိအနိန်နန့်” လူဝတ် လဲဖို့ အမိန့်ချရေ။ ယင်းတိုင်သှျင်မက ဒေဝဒတ်ဧ့အမိန့်ကို မနာခံလိုအနိန်နန့် ဖရားသျှင်ထံ အပို့ခိုင်းရေ၊ ဖရားသျှင်ထံ ရောက်ရေအခါ ဖရားသျှင်က ဘိက္ခုနီမလေးဧ့ ကိုယ်ဝန်မှုကိုဆုံးဖြတ် ပီးဖို့အတွက် ဥပါလိအား လွှဲအပ်တော်မူဧ့။ ဥပါလိရေ ပသေနဒီကောသလမင်း, အနာထပိဏ်ရို့ မျက်မှောက်၌ပင် ဝိသာခါဧ့ အကူအညီနန့် လူ့ဘဝက ရလာသော ကိုယ်ဝန်ဖြစ်ပြီးကေ ဘိက္ခူနီမလေး၌ အပြစ်မဟိကြောင်း ဆုံးဖြတ်ရေ။ မကြာမီ ဒေကုမာရကဿ ပမထေရ်ဧ့ အလောင်းလျာအသျှေကို မွီးဖွားဧ့ ။

ဘိက္ခုနီမအသျှေအား သားအသျှေအတွက် အနှောက်အရှက် ဖြစ်နိန်မည်စိုးပြီးကေ ပသေနဒီကောသလမင်းကြီးက အဆိုပါအသျှေကို မွီးစားဧ့၊ နာမည်ကိုလည်း “ကဿပ”ဟု ပီးထားဧ့။ ကဿပရေ မိမိဧ့မိခင် ဘိက္ခူနီမတဦးဖြိုက်ကေြောင်း သိရေအခါ ကြီးစွာသံဝေဂဖြစ်ဧ့။

မင်းကြီးအား သျှင်ပြုပီးဖို့ ခွင့်တောင်းဧ့၊ မင်းကြီးက ဖရားသျှင်ထံ ခေါ်ဆောင်ပြီးကေ သျှင်ပြုပီးလိုက်ဧ့။ ၇-နှစ်အရွယ်

ငယ်စဉ်ကပင် သျှင်ပြုအတွက်နန့် ကုမာရကဿပ၊ မဟုတ်ကေလဲ့ မင်းမွီးစားခံရအတွက်နန့် ကုမာရကဿပ မစွာကဿပကို ထောက်ပြီးကေ ကုမာရကဿပဟု နာမည်တွင်ရေ။

ကဿပဖရားသျှင် လက်ထက်က ရဟန်း ၅-ပါးရေ တောင်ပေါ်တက်ပြီးကေ တရားအားထုတ်ကြဧ့၊ အကြီးဆုံးရဟန်းရေ ၃-ရက် မြီာက်နေ့၌ အာသဝေါကုန်ခန်း ရဟန္တာဖြစ်ရေ၊ ဒုတိယအကြီးဆုံးရဟန်းရေ စတုတ္ထ မြီာက်နေ့၌ အနာဂါမ်တည်ပြီးကေ ကွယ်လွန်ရေအခါ သုဒ္ဓါဝါသဘုံ၌ ဖြစ်ဧ့၊ ကျန် ၃-ပါးမှာ တရားထူးမရကတ်လီ။ ၎င်း ၃-ပါးကား ဒေသာသနာတော်တွင် ထင်ယှားသော ပုက္ကုသာတိမင်းကြီး ဗာဟိယမထေရ်နန့် သျှင်ကုမာရကဿပရို့ပင် ဖြိုက်ကေတ်ရေ ။

တည၌ သျှင်ကုမာရကဿပရေ အန္ဓဝန်တော၌ နေပြီးကေ တရားအားထုတ်စဉ် ကဿပဖရားသျှင်လက်ထက်က တရားအားထုတ်ဖက်ဖြစ်သော သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာရေ လာပြီးကေ ဖရားသျှင်သာဖြေဆိုနိုင်သော ပြဿနာ ၁၅-ရပ် မီးမြန်းရေ၊ သျှင်ကုမာရကဿပရေ စစောလင်းရေအခါ ဖရားသျှင်အား အဆိုပါပြဿနာတိကို လျှောက်ထား မီးမြန်းဧ့၊ ဖရားသျှင်က အသေးစိတ်ဖြေဆိုတော်မူရေ၊ ထိုမီးမြန်းဖြေဆိုချက်များရေပင် ဝမ္မိကသုတ် ဖြစ်လာရေ ။ ဒေသုတ်ကို ကြားနာပြီးသောအဆုံး သျှင်ကုမာရကဿပ ရဟန္တာဖြစ် လာရေ ။

သျှင်ကုမာရကဿပမိခင် ဘိက္ခုနီမရေ သားနန့်ကွေကွင်းနေရအနိန်နန့် ၁၂-နှစ်လုံးလုံး သောက ရောက်ရယှာရေ၊ တနေ့တွင်သားနန့်လမ်းပေါ်၌ ဆုံတွိ့အနိန်နန့် “သား”ဟု တကြော်ကြော်ခေါ်ပြီးကေ သင်္ကန်းစွန်းကို လိုက်ဆွဲစဉ် မတော်တဆချော်လဲအနိန်နန့် နို့ရည်များ ယိုစီးဖြာကျလာရေ၊ ယင်းတိုင်သှျင်မသင်္ကန်းများ စိုရွှဲကုန်ဧ့၊ သျှင်ကုမာရကဿပက “စိတ်နာပြီး သံယောဇဉ်ပြတ်မှ ရဟန္တာမ ဖြစ်မည်ကို သိဟိအနိန်နန့်မိခင်ကြီးကို ကြမ်းတမ်းသော စကားများနန့် ပြောဆိုလိုက်ရေ၊ မိခင်ကြီးရေ သားအပေါ်တွင် စိတ်နာပြီးကေ သံယောဇဉ်ပြတ်ကာ ထိုနေ့၌ပင် ရဟန္တာမ ဖြစ်ရေ

အသက် ၂၀-ပြည့်မှ ရဟန်းခံရ မည်ဟု ဖရားသျှင်ပညတ်ချက်ဟိဧ့၊ သျှင်ကုမာရကဿပ ရဟန်းခံစဉ်က မွီးဖွားရေနေ့မှစပြီးကေ ရွီတွက်ကေ အသက် ၂၀-မပြည့်သေး ပဋိသန္ဓေလပါရွီတွက်ပါမှ အသက် ၂၀-ပြည့်ရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် သျှင်ကုမာရကဿပ ရဟန်းဖြစ်မဖြစ် သံသယဖြစ်နိန်ပြီးကေ ဖရားသျှင် အားလျှောက်ထားရေ။ ဖရားသျှင်က ပဋိသန္ဓေမှစပြီးကေအသက် ၂၀-ပြည့်ကလည်း ရဟန်းခံခွင့်ဟိကြောင်း မိန့်တော်မူရေ ။

ဖရားသျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်ပြီးနောက် သျှင်ကုမာရကဿပရေ သေတဗျမြို့ ယင်းတိုက်တော၌ ရဟန်း ၅၀၀-နန့် သီတင်းသုံးနီထိုင်ရေ၊ ပါယာသိမင်းရေ အခြံအရံနန့်တကွ သျှင်ကုမာရကဿပထံလာပြီးကေ “တမလွန်လောက = နောက်ဘဝမဟိ”ဆိုရေ မိမိဧ့မိစ္ဆာအယူတိကိုလျှောက်ထားရေ၊ သျှင်ကုမာရကဿပက နေဥပမာရို့နန့် တမလွန်လောက = နောက်ဘဝဟိကြောင်း အခိုင်အမာ ပြဆိုရေပြင် မိစ္ဆာအယူဟူသမျှကို ဖြိုခွင်းဖောက် ခွဲနိုင်သော ပါယာသိသုတ် ()ကို ဟောပြီးကေ မင်းကြီးဧ့အယူမှားကို ပယ်ယှားပီးလိုက်ရေ ။ သျှင်ကုမာရကဿပရေ ပါယာသိသုတ်ကို ဖရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူပြီးနောက်မှ ဟောခြင်းဖြစ်ရေ၊ ဖရားသျှင်သက်တော် ထင်ယှားဟိစဉ်ကပင် စိတ္တကထိကဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူးကို ရရားဖြစ်ပြီးကေ ပါယာသိမင်းကြီးအား ပါယာသိသုတ် ဟောခြင်းကို အကြောင်းပြုပနာ သျှင်ကုမာရကဿပအား စိတ္တကထိက ဧတဒဂ် ပီးရေ ဆိုရေ (အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၂-လာ။) စကားရပ်ကို စိုင်းစားထိုက်လီရေ။)