ကိုယ်ခံပညာ (ကရာတေး (空手){{#ifeq:|, /kəˈrɑːti/; ဂျပန် အသံထွက်: [kaɾate] (
); Okinawan pronunciation: Template:Wp/rki/IPA-ryu) ဆိုစွာမှာ မိမိဧ့ လုံခြုံမှုအတွက် ခုခံကာကွယ်ရေ နည်းပညာတိကိုဆိုလိုရေ။ တစ်နည်းပြောရကေ ကိုယ်လုံပညာဟုလည်းခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲကတ်ရေ။ ဇာသူူမဆို မိမိဧ့လုံခြုံမှုကို ထိပါးနှောက်ယှက်လာကေ ခုခံကာကွယ်ခွင့်ဟိလီရာ ခုခံကာကွယ်မှုနည်းပညာတိစီာ်လည်း နိုင်ငံအလိုက် လူမျိုးစုအလိုက် အမျိုးမျိုး ပေါ်ထွန်းလာကတ်လီရေ။ ရှေးရခိုင် ဘုရင်တိလက်ထက်မှ စပြီးကေ ဓားခုတ်လှံထိုး ပညာရပ်တိအပါအဝင် အခြားပညာရပ်ကို ရခိုင်ယောက်ျားတိအဖို့ အဌာရဿ ၁၈ ရပ် အနီဖြင့်သင်ကြားလေ့ကျင့်ခကတ်ရလီရေ။
 Chōmo Hanashiro, an Okinawan karate master Template:Wp/rki/C. | |
| အခြားအမည် | ကရာတေးဒို (空手道) |
|---|---|
| Focus | ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်ရေး |
| မူလနိုင်ငံ | en:Ryukyu Kingdom (Present day en:Okinawa prefecture, ဂျပန်) |
| Parenthood | Indigenous martial arts of Ryukyu Islands, တရုတ်ကိုယ်ခံပညာ[1][2] |
| အိုလံပစ် အားကစား | ၂၀၂၁ တွင် စတင်ထည့်သွင်း |
| စီမံကြီးကြပ်သည့် အမြင့်ဆုံးအဖွဲ့အစည်း | ကမ္ဘာ့ကရာတေးအဖွဲ့ချုပ် |
|---|---|
| စတင်တီထွင်သူ | en:Ryukyu Kingdom, ca. 17th century |
| ဝိသေသလက္ခဏာများ | |
| ထိတွေ့မှု | ရှိ |
| ကျားမ ရောနှော | မရှိ |
| ကဏ္ဍ | ကိုယ်ခံပညာ |
| အိုလံပစ် | ၂၀၂၁ တွင် စတင်ထည့်သွင်း |
| နိုင်ငံ/ဒေသ | ကမ္ဘာတဝှမ်း |
ကိုယ်ခံပညာအနီဖြင့် မိမိအား နှောက်ယှက်ထိပါး စီာ်ကားသူတိအား အချိန်မဆိုင်းပဲ ချက်ချင်း ခုခံကာကွယ်ခြင်းဖြစ်လီရာ မိမိအနီဖြင့် လက်ချည်းသက်သက်(လက်နက်မဲ့) ခုခံကာကွယ်ခြင်း၊ နီးစပ်ရာ လက်နက်ဖြင့် ခုခံကာကွယ်ခြင်း ၊ ကြိုတင်စီမံထားရေ လက်နက်ဖြင့် ခုခံကာကွယ်ခြင်း စရေဖြင့် အမျိုးအစား ခွဲခြားနိုင်လီရေ။
လက်နက်မဲ့ ခုခံကာကွယ်ခြင်း လက်နက်မဲ့ ခုခံကာကွယ်ခြင်းမှာ မိမိအနီဖြင့် တိုက်ခိုက်သူဧ့ မမျှော်လင့်နိုင်ရေ တိုက်ခိုက်မှုကို ရုတ်တရက် အရင် ရှောင်တိမ်းကာ ၎င်းတိုက်ခိုက်သူအား မိမိကို ဆက်လက်မတိုက်ခိုက်နိုင်စီရန် ချက်ချင်း ပြန်ပနာ ခုခံထိန်းချုပ်ကာကွယ်ခြင်းပင်ဖြစ်ရေ။ မိမိမှ ကြိုတင် တိုက်ခိုက်ခြင်း မဟုတ်ပဲ မိမိအား လာရောက်ထိပါးမှရာ တုံ့ပြန်ကာကွယ်ခြင်းပင်ဖြစ်ရေ။
နီးစပ်ရာ လက်နက်ဖြင့် ခုခံကာကွယ်ခြင်း မိမိကို လာရောက်တိုက်ခိုက်သူအား နီးစပ်ရာ လက်နက်ဖြင့် ခုခံကာကွယ်ခြင်း ရေ သာမန်လူတိအဖို့ လက်နက်မဲ့ခုခံကာကွယ်ခြင်းထက် ပိုမိုထိရောက်ရေနည်းလမ်းဖြစ်ရေ။ ဥပမာအားဖြင့် မိမိက စာရီးနီစဉ် လာရောက်ထိပါးနှောက်ယှက်ပါက မိမိအနီဖြင့်အနီးစပ်ဆုံး လက်နက်ဖြစ်ရေ မိမိစာရီးနီရေ ဖောင်တိန် ယပိုင်မဟုတ်ကေ ခဲတံဖြင့် ပြန်ပနာခုခံခြင်း မျိုးကို ဆိုလိုရေ။
ကြိုတင်စီမံထားရေ လက်နက်ဖြင့် ခုခံကာကွယ်ခြင်း ကြိုတင်စီမံထားရေ လက်နက်ဖြင့် ခုခံကာကွယ်ခြင်းမှာ မိမိအနီဖြင့် ကိုယ်ခံပညာ တစ်ရပ်ရပ်ကို တတ်ကျွမ်းထားသဖြင့် တုတ်၊ ဓား ၊ လှံ စရေရို့ကို မိမိနန့် တကွ ဆောင်ထားပြီးကေ လာရောက်ထိပါးနှောက်ယှက်သူတိကို ခုခံကာကွယ်ခြင်းပင် ဖြစ်ရေ။ ရခိုင့်သိုင်းတွင် ဗန်ရှည်ပညာမှာ တုတ်၊ ဓား၊ လှံ စရေ လက်နက်တိကို စံနစ်တကျ ကိုင်တွယ် ခုခံတတ်စီရန် သင်ကြားပီးရေ နည်းစံနစ် ဖြစ်လီရေ။
ကိုယ်ခံပညာမှာ မိမိအနိန်နန့် လာရောက်ထိပါးသူတိကိုသာ ခုခံကာကွယ်ခြင်းဖြစ်ပြီးကေ ၎င်းထိပါးသူတိအား အကျိုးနစ်နာစီရန် ရည်ရွယ်တိုက်ခိုက်ခြင်း မဟိရလီ။ မိမိနန့် မိမိပတ်ဝန်းကျင် လုံခြုံမှု အတွက်သာ ကိုယ်ခံပညာကို အသုံးပြုရလီရေ။
သမိုင်းကြောင်း
editကိုယ်ခံပညာတိရေ ရှေးယခင် သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင်တိလက်ထက်တွင် စစ်ပွဲတိတွင်အသုံးပြုရန် ကိုယ်ခံပညာ (ဝါ) စစ်အသွင်ဆောင်ရေတိုက်ခိုက်ရီးအနုပညာ (Martial Art) အဖြစ်ပေါ်ပေါက်လာခကေလည်း နောက်ပိုင်းတွင် သာမန်ပြည်သူတိပါ မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ခြင်း(Self-defense) အဖြစ်အသုံးပြုလာကတ်ရေ။ ကိုယ်ခံပညာသမိုင်းကြောင်းတိကို အမျိုးအစားခွဲကြည့်ကေ အဓိကအားဖြင့် ဥရောပကိုယ်ခံပညာသမိုင်းကြောင်းနန့် အာရှကိုယ်ခံပညာသမိုင်းကြောင်း ဟူပနာတွေ့နိုင်လီရေ။
ကိုးကား
edit- ↑ Cite error: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedHigaonna1 - ↑ Cite error: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedokinawa history