အိန္ဒိယ သမုဒ္ဒရာအတွင်း မိုဇမ်ဗစ် ရေလက်ကြားမက်ဒါဂက်စကာကျွန်းဧ အနောက်မြောက်ဘက်နန့် အာဖရိကအရှေ့တောင်ဘက် ကမ်းခြေအနီးဟိ ကိုမိုရိုကျွန်းစု သမ္မတ နိုင်ငံတွင် ၁၉၇၇ခုနှစ် ခန့်မှန်းခြေအရ လူဦးရေ ၃၇ဝ,ဝဝဝ ဟိရေ။ ကိုမိုရိုကျွန်းစုနိုင်ငံဧ အကျယ်အဝန်းမှာ ၈၆၃ စတုရန်းမိုင်ဟိရေ။ မြို့တော်မှာ ဂရင်းကိုမိုရို ကျွန်းပေါ်ဟိ မိုရိုနီမြို့ဖြစ်ရေ။
ကိုမိုရို ပြည်ထောင်စု
| |
|---|---|
| မြို့တော် နန့် အကြီးဆုံးမြို့ | မိုရိုနီမြို့ |
| ရုံးသုံး ဘာသာစကားတိ |
|
| လူမျိုးစု |
|
| ကိုးကွယ်မှု | ၉၈% အစ္စလာမ် ၂% ခရစ်ယာန် |
| အစိုးရ | ဖက်ဒရယ် သမ္မတ သမ္မတနိုင်ငံစနစ် |
• သမ္မတ | အဇာလီ အာဆိုမန်နီ |
• လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ | မူစတာဒရွန်း အက်ဒူ |
| ဥပဒေပြုလွှတ်တော် | ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် |
| တည်ထောင်ခြင်း | |
• ပေါ်တူဂီစူးစမ်းယှာဖွီသူရို့မှ တွိ့ဟိခြင်း | ၁၅၀၃ |
| ၁၈၈၆ | |
• ကိုမိုရို အစောင့်ရှောက်ခံနိုင်ငံ | ၁၈၈၇ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၆ ရက် |
• မာဒါဂတ်စကာနန့် အမှီအခို ကိုလိုနီဒေသတိမှ အမှီအခိုဒေသ | ၁၉၀၈ ခုနှစ် ဧပြီ ၉ ရက် |
| ၁၉၄၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက် | |
• ကိုမိုရို နိုင်ငံ | ၁၉၆၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၂ ရက် |
• ပြင်သစ်ထံမှ လွတ်လပ်ရီးရ | ၁၉၇၅ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၆ ရက် |
• ကိုမိုရို ဖက်ဒရယ် အစ္စလာမ် သမ္မတနိုင်ငံ | ၁၉၇၈ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်[1] |
• ကိုမိုရို ပြည်ထောင်စု | ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ရက် |
| ၂၀၀၉ ခုနှစ် မေလ ၁၇ ရက် | |
| ဧရိယာ | |
• စုစုပေါင်း | ၁,၈၆၁ km2 (၇၁၉ sq mi) (အဆင့်: ၁၇၁a) |
• ရေထု (%) | မပြောပလောက် |
| လူဦးရေ | |
• ၂၀၁၉ ခန့်မှန်း | ၈၅၀,၈၈၆ (အဆင့် - ၁၆၀) |
• သိပ်သည်းမှု | ၄၅၇/km2 (၁,၁၈၃.၆/sq mi) (အဆင့် - ၂၇) |
| GDP (PPP) | ၂၀၁၉ ခန့်မှန်း |
• စုစုပေါင်း | $၂.၄၄၆ ဘီလီယံ[2] (အဆင့် - ၁၇၈) |
• Per capita | $၂,၇၉၉[2] (အဆင့် - ၁၇၇) |
| GDP (nominal) | ၂၀၁၉ ခန့်မှန်း |
• စုစုပေါင်း | $၁.၁၇၉ ဘီလီယံ[2] (အဆင့် - ၁၈၂) |
• Per capita | $၁,၃၄၉[2] (အဆင့် - ၁၆၅) |
| Gini (၂၀၁၃) |  ၄၅.၀[3]အလယ် · ၁၄၁ |
| HDI (၂၀၁၉) |  ဝ.၅၅၄[4]အမှား။ မရီရာရေ HDI တန်ဖိုး · ၁၅၆ |
| ငွေကြေး | ကိုမိုရို ဖရန့် (KMF) |
| အချိန်ဇုန် | EAT (UTC+3) |
| ယာဉ်ကြောစနစ် | ညာ |
| တယ်လီဖုန်းကုဒ် | +၂၆၉ |
| Internet TLD | .km |
| |
ကိုမိုရိုကျွန်းစု သမ္မတနိုင်ငံတွင် ၁၉၇၈-ခုနှစ် မေလ ၁၃ ရက်နိတွင် နိုင်ငံရီး၊ စစ်ရီး ညွှန်ကြားမှု အဖွဲ့က သမ္မတ အလီဆွိုင်းလီယာအား ဖြုတ်ချ၍ အာဏာသိမ်းခပြီး လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်ခွင့်၊ ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပစ္စည်းတိ လွတ်လပ်စွာ သုံးစွဲခွင့်တိ ပါဝင်ရေ ယခင်အစိုးရလက်ထက်က ဆုံးရှုံးခသည့်အခွင့်အရီးတိကို ပြန်လည်ရဟိအောင် ဆောင်ရွက်ပီးမည်ဟု အစိုးရသစ်အဖွဲ့ကထုတ်ပြန် ကြေညာခလီရေ။
၁၉၇၈ ခုနှစ် မေလ ၁၇ ရက်နိတွင် ဝန်ကြီးချုပ်နန့် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲဖြစ်သူ အဗ္ဗဒူလာဟီမိုဟာ မက်လက်သို့ စစ်ညွှန်ကြားရီးအဖွဲ့က အာဏာလွှဲအပ်ပီးခရေ။ ကိုမိုရိုကျွန်းစုတွင်လစ်ဗရယ် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒကို ကျင့်သုံးမည်။ ဒီမိုကရေစီအဆောက်အအုံတိ ပြန်လည်ထူထောင်ကာ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်း လုပ်ငန်းတိပြန်လည် ဆောင်ရွက်ပီးမည်ဟု အစိုးရ သစ်ကကြေညာချက်တစ်ရပ် ထုတ်ပြန်လိုက်အပြီးတွင် ကျွန်းစုတွင်ပါဝင်ရေ မိုဟီလီကျွန်းနန့် အန်ဂျူအန်ကျွန်းရို့ရေ အစိုးရသစ်နန့် ပူးပေါင်းလိုက်ကတ်ရေ။ ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခြင်းခံရရေ ကိုမိုရိုကျွန်းစု သမ္မတနိုင်ငံအကြီးအကဲ အလီဆွိုင်းလီယာရေ ထိန်းသိမ်းထားရာမှထွက်ပြေးရန် ကြံစည်မှုဖြင့် ပစ်သတ်ခံလိုက်ရလီရေ။
ပြင်သစ်နိုင်ငံနန့် ကိုမိုရိုကျွန်းစုနိုင်ငံရို့ရေ သံအမတ်ကြီးအဆင့်ဖြင့် သံတမန်ဆက်ဆံမှု ပြန်လည်ထူ ထောင်ကြမည်ဟုဆုံးဖြတ်လိုက်ကတ်ရေ။ နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်ဆက်ဆံရီးနန့် ပတ်သက်၍ ကိုမိုရိုနိုင်ငံလက်ဟိ အာဏာရ နိုင်ငံရီး စစ်ဖက်ဆိုင်ရာညွှန်ကြားရီးအဖွဲ့ ပူးတွဲသဘာပတိတိဖြစ်ကတ်ရေ အာမက်အဗ္ဗ ဒူလာနန့် မိုဟာမက် အာမက်ရို့ရေ ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ ၁၉၇၈ခုနှစ် ဇွန်လ ၁ဝ ရက်နိက လားရောက်ခကတ်ရေ။
ကွယ်လွန်သူသမ္မတ အလီဆွိုင်းလီက ၎င်းအား ရာထူးမှဖယ်ရှားအာဏာမယူမီ ၁၉၇၅ ခုနှစ်အတွင်းက အာမက် အဗ္ဗဒူလာက ကိုမိုရိုကျွန်းစုနိုင်ငံအား တစ်ဖက်သတ် လွတ်လပ်ရီးကြေညာပြီးနောက် ပြင်သစ်နန့် ကိုမိုနိုင်ငံရို့မှာ သံတမန် အဆက်အသွယ် ဖြတ်တောက်ခရလီရေ။ [5]
ကိုးကား
edit- ↑ Lua error in Module:Wp/rki/Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil). (in ပြင်သစ်)
- 1 2 3 4 Lua error in Module:Wp/rki/Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in Module:Wp/rki/Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ်. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Retrieved 16 December 2020.
- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁)