Wp/rki/ကာ့ ဖရီးဒရစ် ဂူဒယ်

ကာ့ ဂူဒယ်
ကာ့ ဂူဒယ်
မွီးဖွား	ကာ့ ဖရီးဒရစ် ဂူဒယ်; ဧပြီ ၂၈၊ ၁၉၀၆; ဘရွန်း (Brünn)၊ ဩစတြီးယား-ဟန်ဂေရီ (Austria-Hungary) (ဂု ဘရွန်နို (Brno)၊ ချက်သမ္မတနိုင်ငံ (Czech Republic))
ဆုံးပါး	ဇန်နဝါရီ ၁၄၊ ၁၉၇၈ (အသက် ၇၁); ပရင်စတန် (Princeton)၊ နယူးဂျာစီ (New Jersey)၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု
နီထိုင်ရာ	အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု
နိုင်ငံသား	ဩစတြီးယား၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု
နယ်ပယ်	သင်္ချာ၊ သင်္ချာယုတ္တိဗေဒ
အဖွဲ့အစည်းဌာန	အဆင့်မြင့်လိ့လာရီး အင်စတီကျု (Institute for Advanced Study)
မိခင်ကျောင်း	ဗီယင်နာတက္ကသိုလ် (University of Vienna)
ဘွဲ့ယူစာတမ်း	Über die Vollständigkeit des Logikkalküls
ကျော်ကြားမှုအရင်းခံ	ဂူဒယ်ဧ့ မပြည့်စုံခြင်းသီအိုရမ်တိ (Gödel's incompleteness theorems)၊ ဂူဒယ်ဧ့ ပြည်စုံခြင်းသီအိုရမ် (Gödel's completeness theorem)၊ ကွန်တင်နျူယမ် အဆိုပြုချက် (Continuum hypothesis) နန့် ZFC အစုအက်ဆီယမ်တိ သဟဇာတကိုက်ညီမှု (consistency)၊ ဂူဒယ်မက်ထရစ် (Gödel metric)၊ ဂူဒယ်ဧ့ ဖြစ်တည်မှုဆိုင်ရာ သက်သေပြချက် (Gödel's ontological proof)
ထင်ပေါ်ကျော်ကြား ဆုတံဆိပ်တိ	"ဆုတံဆိပ် စာရင်း" အဲလ်ဘတ် အိုင်းစတိုင်း ဆု (Albert Einstein Award) (၁၉၅၁)၊; ဗြိတိသျှတော်ဝင် နိုင်ငံခြားသား အသင်းဝင် (ForMemRS) (၁၉၆၈)၊; ဗြိတိသျှ အကယ်ဒမီ အဝေးရောက် အသင်းဝင် (Corresponding Fellow of the British Academy) (၁၉၇၂)၊; သင်္ချာ၊ စာရင်းအင်းဗေဒနန့် ကွန်ပျူတာသိပ္ပံ ပညာရပ်တိဆိုင်ရာ အမျိုးသားသိပ္ပံဆု (National Medal of Science) (ယူအက်စ်) (၁၉၇၄);
	လက်မှတ်

ကာ့ ဖရီးဒရစ် ဂူဒယ် (အင်္ဂလိပ်: Kurt Friedrich Gödel, /ˈkɜːrt ˈɡɜːrdəl/; ဂျာမန်: [ˈkʊɐ̯t ˈɡøːdl̩] ( နားထောင်)) ((1906-04-28)ဧပြီ ၂၈၊ ၁၉၀၆ – ဇန်နဝါရီ ၁၄၊ ၁၉၇၈(1978-01-14)) ရေ ဩစတြီးယားလူမျိုး တစ်ဦးအဖြစ် ဖွားမြင်ပြီးကေ နီာင်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသား ဖြစ်လာရေ ယုတ္တိဗေဒ၊ သင်္ချာနန့် ဒဿနိကဗေဒ ပညာသျှင်တစ်ဦးဖြစ်ရေ။ ဂူဒယ်ကို ၂၁ ရာစုအတွင်း အရီးအပါဆုံး စဉ်းစားတွေးခေါ်သူ တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်လိ့ဟိရေ။^[4] ဘာထဖို့ ရပ်ဆဲလ် (Bertrand Russell)၊ အေ၊ အန်၊ ဝှိုက်ဟတ် (A. N. Whitehead) နန့် ဒေးဗစ် ဟီလ်ဘတ် (David Hilbert) စသူရို့က ယုတ္တိဗေဒနန့် အစုသီအိုရီကို သုံးပနာ သင်္ချာဧ့ အခြီခံအုတ်မြစ်ကို နားလည်ဖို့ စတင်ကြိုးစားကတ်ရေ^{[မှတ်စု 1]} ၂၀ရာစုတွင်း၌ ဂူဒယ်ရေ သိပ္ပံနန့် ဒဿနိကဆိုင်ရာ စဉ်းစားတွေးခေါ်မှုအပေါ် ဩဇာညောင်းခသူ ဖြစ်ရေ။

မှတ်စု edit

↑ ဥပမာ - ၎င်းရို့ဧ့ သင်္ချာသစ္စာ ဟု မြန်မာပြန်ဆိုနိုင်မည့် Principia Mathematica ကျမ်းစာ။^[5]

အညွှန်း edit

↑ Wang 1990, p. xxiii.
↑ Wang 1990, p. xxv.
↑ Wang 1990, p. xxvi.
↑ ^4.0 ^4.1 IAS.
↑ Irvine 2016.

ကိုးကား edit

Kurt Gödel: Life, Work, and Legacy, Institute of Advanced Study (IAS), retrieved March 19, 2017
Irvine, Andrew David (2016), "Principia Mathematica", in Zalta, Edward N. (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter, 2016 ed.), CSLI, Stanford University, retrieved March 20, 2017
Wang, Hao (1990), Reflections on Kurt Gödel, MIT Press, ISBN 978-0262730877

ဒေ ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်ရေ။ ဖြည့်စွက်ရီးသားခြင်းနန့် ရခိုင်ဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။

[6] ဥပမာ - ၎င်းရို့ဧ့ သင်္ချာသစ္စာ ဟု မြန်မာပြန်ဆိုနိုင်မည့် Principia Mathematica ကျမ်းစာ။^[5]

[FOOTNOTEWang1990xxiii-1] Wang 1990, p. xxiii.

[FOOTNOTEWang1990xxv-2] Wang 1990, p. xxv.

[FOOTNOTEWang1990xxvi-3] Wang 1990, p. xxvi.

[FOOTNOTEIAS-4] 4.0 ^4.1 IAS.

[FOOTNOTEIrvine2016-5] Irvine 2016.

[4]

[မှတ်စု 1]

[1]

[2]

[3]

[5]

ကာ့ ဂူဒယ်

မွီးဖွား	ကာ့ ဖရီးဒရစ် ဂူဒယ် (1906-04-28)ဧပြီ ၂၈၊ ၁၉၀၆ ဘရွန်း (Brünn)၊ ဩစတြီးယား-ဟန်ဂေရီ (Austria-Hungary) (ဂု ဘရွန်နို (Brno)၊ ချက်သမ္မတနိုင်ငံ (Czech Republic))
ဆုံးပါး	ဇန်နဝါရီ ၁၄၊ ၁၉၇၈(1978-01-14) (အသက် ၇၁) ပရင်စတန် (Princeton)၊ နယူးဂျာစီ (New Jersey)၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု
နီထိုင်ရာ	အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု
နိုင်ငံသား	ဩစတြီးယား၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု
နယ်ပယ်	သင်္ချာ၊ သင်္ချာယုတ္တိဗေဒ
အဖွဲ့အစည်းဌာန	အဆင့်မြင့်လိ့လာရီး အင်စတီကျု (Institute for Advanced Study)
မိခင်ကျောင်း	ဗီယင်နာတက္ကသိုလ် (University of Vienna)
ဘွဲ့ယူစာတမ်း	Über die Vollständigkeit des Logikkalküls
ကျော်ကြားမှုအရင်းခံ	ဂူဒယ်ဧ့ မပြည့်စုံခြင်းသီအိုရမ်တိ (Gödel's incompleteness theorems)၊ ဂူဒယ်ဧ့ ပြည်စုံခြင်းသီအိုရမ် (Gödel's completeness theorem)၊ ကွန်တင်နျူယမ် အဆိုပြုချက် (Continuum hypothesis) နန့် ZFC အစုအက်ဆီယမ်တိ သဟဇာတကိုက်ညီမှု (consistency)၊ ဂူဒယ်မက်ထရစ် (Gödel metric)၊ ဂူဒယ်ဧ့ ဖြစ်တည်မှုဆိုင်ရာ သက်သေပြချက် (Gödel's ontological proof)
ထင်ပေါ်ကျော်ကြား ဆုတံဆိပ်တိ	"ဆုတံဆိပ် စာရင်း" အဲလ်ဘတ် အိုင်းစတိုင်း ဆု (Albert Einstein Award) (၁၉၅၁)၊^[1] ဗြိတိသျှတော်ဝင် နိုင်ငံခြားသား အသင်းဝင် (ForMemRS) (၁၉၆၈)၊^[2] ဗြိတိသျှ အကယ်ဒမီ အဝေးရောက် အသင်းဝင် (Corresponding Fellow of the British Academy) (၁၉၇၂)၊^[3] သင်္ချာ၊ စာရင်းအင်းဗေဒနန့် ကွန်ပျူတာသိပ္ပံ ပညာရပ်တိဆိုင်ရာ အမျိုးသားသိပ္ပံဆု (National Medal of Science) (ယူအက်စ်) (၁၉၇၄)^[4]
လက်မှတ်