ကနုတ် ဆိုရေ ကုမုဒ ဆိုရေ ပါဠိဘာသာမှ ကမုဒ ဟူပနာလည်းကောင်း၊ ကနုဒ ဟူပနာလည်းကောင်း ပြောင်းလည်းခေါ်ဝေါ်ရာမှ ကနုတ်ဟူပနာလည်းကောင်းအဆင့်ဆင့်ပြောင်းလည်း ခေါ်ငင်ဟန်ဟိရေ။ ကုမုဒ ဆိုရေ ပါဠိဘာသာစကားရေ ကြာ ဟူပနာ ဖြစ်ရေ။ ကြာခွေ၊ ကြာလိပ်၊ ကြာရိုး၊ ကြာစွယ် သဏ္ဍန်တိကို ဆိုလိုဟန်ဟိရေ။
ထိုမှတစ်ဖန် ကြာငုံ၊ ကြာဖူး၊ ကြာပွင့်၊ ကြာသီး၊ ကြာရိုး၊ ကြာစွယ်၊ ကြာရွက်၊ ကြာပွင့်ချပ်၊ ကြာဝတ်ဆံရို့ကို ကွေးပနာ ကော့ပနာ ခွေပနာ လိပ်ပနာ ကောက်ပနာ လိမ် ယိမ်းပနာ ယိမ်ပနာ ချီပနာ ချပနာ တက်ပနာ ဆင်းပနာ တွန့်ပနာ ချွန်ပနာ ဖြန့်ပနာ ကားပနာ နှစ်သက်စဖွယ်ခြယ်လှယ်ရီးသားထုလုပ်ခြင်းတိကို ကနုတ်ဟူပနာလည်းကောင်း ခြူးပန်းခြူးနွယ်ဟူပနာလည်းကောင်း ခေါ်ဝေါ်ကြောင်းတွိ့ရရေ။
ကောကနုဒကို အချို့က ကော်ကနုဒ ဟူပနာ အသံထွက် ဖတ်ရှုတတ်ကတ်ရေ။ ကောကနုဓမှ ကနုတ်ဖြစ်လာရန်မှာလည်း နီးစပ်ရေ အကြောင်းဟိပေရာ ဦးဘစိန်အဆိုရေ ကောင်းမွန်မှန်ကန်ရေဟု ယူဆသင့်လီရေ။ သို့ရာတွင် ကောကနုဒသဒ္ဒါ ကကြာဟောပုဒ်ဖြစ်အတွက်နန့် “ကြာ” နန့် ပတ်သက်သမျှ ယူဆကေ နယ်ကျဉ်းပေမည်။ မဂဓ အဘိဓာန်တွင် ကြာဟောပရိယာယ် (၁၂) ပုဒ်ပြထားရေ။ အဘိဓာန်၌
- ပရောရုဟံ ကြာ
- သတဖတ်တံ ကြာ
- အရပိန်ဒံ ကြာ
- ဝါရိဇံ ကြာ
- ဖကေရုဟံ ကြာ
- ပဒုပံ ကြာ
- ပေါက္ခရံ ကြာ
- မဠာလပုပ်ပံ ကြာ
- ကမလ ကြာ
- နလျန ကြာ
- ဘိသပုပ်ပံ ကြာ
- ကုသေသဟံ ကြာ
ဟူပနာ ပြထားရေ။
တဆက်တည်းပင် “ကောကနဒ” နန့် ပတ်သက်ပနာ “ပုဏ္ဍရိက” သိတံရတ္တံ၊ ကောကနဒီ ကောဏသကော စရေ ဂါထာဖြင့် ကောကနဒကြာကို ပြထားသိမ်းရေ။ “ရတ္တံ နီရေ၊ ကမလံ ကြာရေ ကြာနီဖြစ်ကြောင်း ပြဆိုထားဧ့။ ကောကနဒရေပင် ကောကနုဒဖြစ်ကြောင်း ပါဠိစာပေ၌ မှတ်သားရလီရေ။ ကောကနဒ သို့မဟုတ် ကောကနုဒရေ ကြာဟောအတွက်နန့် ကနုတ်ပန်းချီရေ ကြာနန့်ပတ်သက်ပနာ ဆိုရေ အယူအဆမှာ သင့်တော်ကောင်းမွန်လှရေဟု ဆိုရန်ဟိရေ။ သို့ရာတွင် ကြာကို နယ်ဆန့်ပနာ ကြည့်ပါက ကြာရေ ပန်းဖြစ်ရေ။ သက်မဲ့အရာဖြစ်ရေ။ ကြည့်ပနာ မြတ်နိုးဖွယ်ရာဟိရေ။ ပျော့ပျောင်းရေ။ ခွေညွှတ်ရေ စရေ သဘောတိကို တွိ့ရပေရာ ကြာရိုး၊ ကြာစွယ် ပုံတိရာမက ပန်းချီအမျိုးမျိုး စရေကိုလည်း ကနုတ်ဟု ခေါ်သင့်ရေထင်ဧ့။ ဂုခေတ် ပန်းချီဆရာတိဧ့ အယူအဆမှာလည်း ပျော့ညွှတ်ရေမျဉ်းကို ကနုတ်ဟုပင် ယူဆကြောင်း သိဟိရလီရေ။ ပျော့ညွှတ်သွယ်နွဲ့ရေ မျဉ်းကြောင်းကလေးတိမှာ ကြာပွင့်၊ ပန်းတွန့်ကလေးတိ ရီးဆွဲခြင်းဟုပင် ဆိုရတော့ရေ။ ကနုတ်ဆိုရေ ဝေါဟာရကို လွန်ခရေနှစ်ပေါင်း ၁၂၀၀ ကျော်ကျော်မှ စတင်အသုံးပြုခကြောင်း ဆရာဇော်ဂျီက ယှာဖွီတင်ပြဖူးလီရေ။ ထိုစာတွင် ပုဂံခေတ်စာပေတိ၌ ကနုတ်ဆိုရေ ဝေါဟာရ မတွင်ကျယ်သေးပေ။ [1]
ကိုးကား edit
- ↑ ပန်းချီလှတင်ထွန်း - မြန်မာ့ပန်းချီရေစီးကြောင်း