Wp/qwh/Wari wamani

Kay wamanita niyan kastilla shimichu Provincia de Huari. Wari wamani Ankash suyuchu hatiran; kayna, Tsikan llaqta Piruwchu. Yuriran Piruw Ispañapita qishpinqanchu. 1821 wata, Pawkarwaray killa, Apushimita hinchi-qillqaran Waylas suyu pushaq, Turibio Lusuriaqa, Waraspita. Wari shariran hatun llaqta Piruwwan paqta.

Wantar Chawin, Wari waman

Pushana hinchi rakiy

Wari wamanichu chunka suqta distritukuna hatirayan:

• Wari
• Wántar Chawin
• Wakachi
• Wachis
• Wakchis
• Wántar
• Maasin
• Pawkas
• Puntuw
• Rawapanpa
• Rapayan
• Tayta Markus
• Chaná Tayta Pitru
• Uqu
• Kahay
• Anra

Tinkuykuna

Chinchapa, tinkun Karlus Fermin Fitskarral wamaniwan, Antunio Raimondi wamaniwan; Antipa, Wanuku suyuwan; Uripa, Bulunisi wamaniwan; Qontipa: Rikway wamaniwan, Waras wamaniwan, Qarwaq wamaniwan, ushan tinkur Ashuka wamaniwan.

Patsa tupuy, ayka tákuqkuna

Waripa patsatupuynin 2771.9 km²; 2007 Lano nin: Wari wamanichu yachayan 62 598 runakuna, 30 463 warmikuna. Kichwa shimita rimayan 45 838; aymara shimita,ratatsiyan 59; 58 721 yupakasha kimsa watata ushashakunata. Tsaynú kaptin, 78,05% riman kichwa shimita.

Llaqta yachaymuruy

Warimarkachu, Waritushuta shumatsiyan, kastilla shimichu niyan: Caballeros de Huari. Karu markachusi tushuyan: Arikipachu, tsaynú Intirnitchu. Tushu yarqun Kantaray killa, Mama Llusha kushikunanpaq.Warirunakuna, allish, mishita mikuyan, qurpatasi kachuskatsiyan. Tayta kurakuna hipiyasha Ankash runashimichu atska qillqata, allapa mañakuyan Kastilla shimipita; lluta qashpir, kichwa shimita yaqatsiyan. Shumatsiyan "Mama Huarina" raymita, maypitasi warirunakuna kutiyan allis qotsuyananpaq.Turupukllasi kan.

Kaytasi qaway

• Ankash rimay