Kay wamanita niya kastilla shimichu Provincia de Asunción. Ankash suyuchu hatiran, Piruw hatun llaqtachu.23674 Apushimiwan yuriran, 1983 watachu, Tamyamiray killa, 30 qoya; hinchi qillqaran apushimita Piruw pushaq, wahiruraq Bilauwndi. Kay wamani yarquran Wari wamani rurinpita.
Pushana hinchi rakiy
editKay Ashuka wamanipaqa ishkayllá distritun:
Patsatupun. Ayka takúqkuna
editKay wamani haruna patsanqa tupun 528.66 Km2, tsaynú qillqasha "Ghiggo Cerna" Historia y geografía regional de Ancashchu. Kay wamanichuqa 2007 lanuwan, yupayasha 9 504 takuqkunata, warmikuna 4 504 kayasha tsaypun.[1] 8 508 runatam tapuyasha kichwa shimi rimaqta musyakananpap: 6 584nintin rimayan. Pachakman ñipiyninqa yarqun:77,39%.[1] Atska runakuna wanayan qillqashata, imachupis, yanapanata.Paykunam tariyanqa Intirnitchu, Tikrayawaychu.Laptuptasi qatiyanna.
Tinkuyninkuna
editAntipa tinkun Fitskarral wamaniwan; Uripa, Wari wananiwan; Qontipa, Karwaq wamani; Chinchapa, Yunkay wamaniwan. Kay wamanipa patakninkunaqam: qichwa, suni, haallqa, hanka; aswanqa, ishkan qipakaqkuna. Tsaynupa, atska patsachu, uchkuykur hipiyasha: qillayta, qorita, antata.
Llaqta yachay muruy
editÑawpata, shumaq mankata, puyñuta, aswanata, witsita, shilla qitapita rurayaq; Qullpa aylluchu ima rikuq, chukiq Dimitryu Miqya, pay unaynana wañusha, wakinkaqsi ushakakuyashana. Willakuyan: "mankachukiq qitata pichuq, mankata ruranpaq, qallashtukuykur, punchushalla; mana munayaqtsu warmikuna qawayananta, mana ruranqankuna yaqananpaq". Kayaskir, chininiqtaraq hipiskir, aparir, burrikuwan chaqnar maytsaypa puriyayasha rantikur. Chinlla aylluchusi mankataqa allish chukiyasha. Kananqa, qirupita punkuta, mikuna puuyuta, qillqa churanata, Tikrayaway hamakunanta, imaykata llaqllayan. Maytsaychu rantikuyan, Limaqpa, karu llaqtaman apatsiyan. Tayta kura Uqu Chinsi yanapan, llakipan, yachatsin, qatiraqnikunawan. Paypa shutin Ytalya shimichu: Ugo de Censi