Wp/qug/Imachik

< Wp‎ | qug
Wp > qug > Imachik

Imachikkunaka Kichwa shimipi shuk yuyaypa samimi [1] kan.

  • Shinakuna: mikuna, upiyana, uyana, purina, killkana, killkakatina.

Kichwa shimipi imachik huniyachik (conjugación) : [2]

Imachik huniyachik edit

Rikuchik pacha (modo indicativo) edit

Kunan pacha edit

Huniyachik[3] Shimikukuna
Ñuka tushuni -ni
Kan tushunki / Kikin tushupanki -nki, pa-nki
Pay tushun -n
Ñukanchik tushunchik -nchik
Kankuna tushunkichik / Kikinkuna tushupankichik -nki-chik / -pa-nki-chik
Paykuna tushunkuna / tushun -n-kuna / -n

Sarun pacha edit

Huniyachik[3] Shimikukuna
Ñuka tushushkani -shka-ni
Kan tushushkanki / Kikin tushupashkanki -shka-nki / pa--shka-nki
Pay tushushka -shka
Ñukanchik tushushkanchik -shka-nchik
Kankuna tushushkankichik / Kikinkuna tushushkapankichik -shka-nki-chik / -pa--shkanki-chik
Paykuna tushushkankuna / tushushkan -shkankuna / -shkan

Yallishka pacha edit

Huniyachik[3] Shimikukuna
Ñuka tushurkani -rka-ni
Kan tushurkanki / Kikin tushuparkanki -rka-nki / pa--rka-nki
Pay tushurka -rka
Ñukanchik tushurkanchik -rka-nchik
Kankuna tushurkankichik / Kikinkuna tushurkapankichik -rka-nki-chik / -pa--rkanki-chik
Paykuna tushurkankuna / tushurkan -rka-nkuna / -rkan

Shamuk pacha (shinalla: Shamuna pacha, unay kipa pacha) edit

Huniyachik[3] [4] Shimikukuna
Ñuka tushusha -sha
Kan tushunki / Kikin tushupanki -nki / -pa-nki
Pay tushunka -nka
Ñukanchik tushushun -shun
Kankuna tushunkichik / Kikinkuna tushupankichik -nki-chik /-pa-nki-chik
Paykuna tushunkakuna / tushunka -nka-kuna / -nka

Rurayachik pacha (modo condicional) edit

Huniyachik[3] Shimikukuna
Ñuka tushuyman -y-man
Kan tushunkiman / Kikin tushupankiman -nki-man / -pa-nki-man
Pay tushuyman / tushunman -y-man / -n-man
Ñukanchik tushunchikman -chik-man
Kankuna tushunkichikman / Kikinkuna tushupankichikman -nki-chik-man /-pa-nki-chik-man
Paykuna tushuykunaman -y-kuna-man

Munayachik (modo subjuntivo) edit

Huniyachik[3] Shimikukuna
Ñuka tushuchun -chun
Kan tushuchun -chun
Pay tushuchun -chun
Ñukanchik tushuchun -chun
Kankuna tushuchun -chun
Paykuna tushuchun -chun

Kachachik pacha (modo imperativo) edit

Huniyachik[3] Shimikukuna
Kan tushuy / Kikin tushupay -y / -pa-y
Kankuna tushuychik / Kikinkuna tushupaychik -y-chik / -pa-y-chik

Kaypipash rikupay edit

Maymanta surkushka edit

  1. www.proyectokawsay.org (PDF)
  2. Kichwata yachaymanta, p. 59
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Kichwata yachaymanta, p. 59-61
  4. Luis Enrique "Katsa" Cachiguango, www.otavalosonline.com (PDF)