Meshijku o Ejestadoj Senputzujtuk ipal Meshjiku (Estados Unidos Mexicanos) se tal tik ne weytal ipal Ajkuik America. Kwajtemalan wan Belice kiyawaluat Meshijku ka tatzinu, wan ne Ejestadoj Senputzujtuk ipal America ka ajkuikpa. Tik ne ladoj kan kalaki ne tunal nemi ne Nejmachat wan ka taneshkan nemit ne Weyat ipal Meshijku wan ne Caribe Weyat. Meshijku se sujsul wey tal ne kipia 31 taltakutun (itukay ejestadoj) wan nusan ne Distrito Federal kan nemi ne weytechan, ne Meshijku Weytechan o Meshijku DF. Ikman, tik ne tajtal ne ashan muilwiat Meshijku nemituyat ne tejtechan Meshijkat, Maya, Mixteco wan sejseuk. Kwak ajsiket ne Españolujmet tik ne shiwit 1524, tatuktia tik Meshijku ne Imperioj ipal ne Astekat. Tik 1821, ne tal tea nakak ipal España, muchijki se tal mukwajpilua, wan tik 1842 nesik ne "República Mexicana", ne muilwia tik Nawat Meshijku. Ashan ne chanejket ipal Meshijku nemit mas que cien millones. Ne tumin ipal Meshijku itukay pesoj. Tik Meshijku taketzat ne Castilla wan 62 metzalitaketzalis. Ne tatuktiani ipal Meshijku itukay Enrique Peña Nieto.
Ne taltakutun kipia yey cordilleraj, achtu itukay Alotepeque tik Metapan ne ukse itukay Apaneca wan Mita-comecayo.
tik ne cordilleraj Alotepeque nemi ne tepet Montecristo ini sejse ne sesek tepet tik Kuskatan wan kipia miak majmasat, cafe, shujshuchit wan miak kwajkwawit.
Apaneca kipia ne Ilamatepeque wan shushuknaj tepet (cerro verde) wan seuk Mita-cimecayo kipia Chingo tepet.