Ne Recordacion Florida se amat pal mawawasuani wan kilwiani Francisco Antonio de Fuentes y Guzman. Yaja kiwawasua tik shiwit 1690 katka. Yaja kitatemulia wan kitajtanilia ini dajdatka pal kichiwa wan nusan amatachia ne amachti Historia Verdadera de la Conquista de la Nueva España pal Bernal Diaz del Castillo. Ini amachti techilwia ipanpa ne Wey Techan pal Guatemala pal katka nemanha ne Kastiyachanej ejku katka.
Resumen
Tik ne amachti, Fuentes y Guzman techilwia pal keman ne Kastiya ijikniwan musuma pal kituktia ne iltayu pal Guatemala. Techilwia ne mawawasuani ka nemanha ne Kastiyahchanejket musumat ne Mexikachanejket, Hernan Cortes mati ipanpa tultik tet wan kal pal wey itakil pal tik Guatemala, wan yaja kitukia Pedro de Alvarado.
Keman ne Kastiyachanejket ajsit ka Mexico wan Centroamerica, yejemet tatat sujsul amachti pal ne tuijikniwan pal ne tal katka. Ne Recordacion Florida ne amachti kipia cajcasoj ipanpa ne tal, tuijikniwan, wan kojtanchanej pal Guatemala, El Salvador, wan sejsekisan kajkal pal Mexico ipal uni tujtunal[1].
Ikman cajcasoj pal Kuskatan
Ne Recordacion techilwia ipanpa ne ikman cajcasoj pal ne Nawatakat pal Guatemala wan Kuskatan. Techilwia ipanpa ne siwat, ne ikwach, kujkuskat, wan itzunkal ipal yaja. Techilwia ipanpa ne takat, ne ikwach, ne itzunkal wan ne tamiktialis ipal yaja. Techilwia ipanpa ne takwal, ne kukulish, wan ne pajti pal ne italyu. Ne amatchti techilwia ipanpa ne itashtawalis ma chiwa ne tuijikniwan pal ne italyu ka iteku pal Kastiya. Nusan, techilwia ipanpa ne ikman cajcasoj pal ne mujmusumani Nawatakat.