మణిపూర్ (মনিপুর, Manipur) భారతదేశముత్ గాలి మూల పక్కఙ అనేక ఒకొ రాష్ట్రము. ఇద్న్ రాజధాని ఇంఫాల్. మణిపూర్ రాష్ట్రముత్ పొద్ కురిన పక్కఙ నాగాలాండ్, తెల్లఙడ్ పక్కఙ మిజోరామ్, కలాండ్ పక్కఙ అసోం రాష్ట్రా అంశావ్. పోద్ కురిన పక్కఙ మయన్మార్ దేశమడ్ అంతర్జాతీయ శివార్ అంసాద్. మణిపూర్‌త్ మెయితీ జాతితర్ అన్సర్. ఎక్కువ మంది ముడెక గొట్టి మెయితీ గొట్టి. ఇదున్ మెయితిలాన్ ఇస, మణిపురీ ఇసర్. 1992త్ ఈదున్ జాతీయ గొట్టిక్ లత్తి ఒక్కొద్ ఇదర్ తెర్.
దేశముత్ మిగ్త్ శివార్ లత్తి తోసేట నిబంధనల్ ఇత్తి ఆన్సవ్ . మణిపూర్‌గ్ వారేక దుష్రు దేశ్త్ ర్ (మణిపూర్‌త్ ఫుట్త్ దుష్రు దేశ్త్ ర్ గినా) "నియంత్రిత శివారుత్ వేలేకద్" (Restricted Area Permit) . ఈ అనుమతిక్ 10రోజులుఙ మాత్రమే గయ్యద పని ఇదర్ సావ్ యాత్రికుల్ అనుమతి అనేక ట్రావెల్ ఏజంట్ల లద్దాడ్ ఇదర్త్ టూర్లలత్తి, అద్ 4 మన్క్ కేర్ గ్రూపులత్తి, మాత్రమే సెర్సర్ . ఇంకా అవ్వురే ఇంఫాల్ నగరముఙ పోలా మోటార్ (విమానం) మడ్ ఒలేకఙ వంద్.
చరిత్ర
editఒకప్పుడ్ థాయ్‌లాండ్, బర్మాల నడుం జగడ లడ్ మణిపూర్, అస్సాం సిక్త్ తెవ్. . బర్మాతర్ థాయ్‌లాండ్‌న్ తివ్వెక వేళఙ మణిపూర్ బర్మా భూమిత్ సొంగుత్ చేద్దున్ . ఆ కారణముత్ బర్మార్ మణిపూర్, అస్సాంలతర్ లాడెయి ఇదర్ తెర్. అపుడ్ ప్రక్కఙ అనేక బెంగాల్‌న్ రాజ్యం అడుగిపేక బ్రిటిష్ కలయ్యికద్ ఎద్దున్.
తమే ఆధికరామున్ ఇల్ పెఙ, బర్మాన్ తీర్పేఙ బ్రిటిష్ తర్ 1891త్ అస్సాం, మణిపూరున్ బర్మా తన గేల్లుత్ , తమే రాజేంత్ కలప్ తెర్.
రెండవ ప్రపంచ లాడెయిత్ జపాన్ సైన్యం మేరత సేనలఙ (Allied forces) నడుం జరగ్త్ లాడెయిలత్తి మణిపూర్ లాడెయి తా జాగా ఎద్దున్. పోద్ కురిన పక్కతా ఆసియాన్ గేళ్ళుతా జపాన్త్ సైన్యం మణిపూర్ శివార్ఙ గడియ్యుతున్ . గని అవ్వుర్ ఇంఫాల్‌త్ సొంఙ తోలేని మిత్రదళాలు అవ్వురూన్ గేల్లుతేవ్. రెండవ ప్రపంచ లాడెయిత్ ఇద్ ఒకొ ఘటన. లాడెయుత్ తీర్త్ ర్ భారతీయ, మిత్రదళాల సైనికులే గుర్తు "బ్రిటిష్ లాడెయి గోరిక్లే కమిషన్" (British War Graves Commission) ఇండి గిన ఇంది గోరికుఙ వాగి పేక కద్ ఓల్స్ అంసాద్.
1947త్ భారత స్వాతంత్ర్య ప్రక్రియత్ మల్లా మణిపూర్ స్వతంత్ర రాజ్యమొద్దున్ మణిపూర్ రాజు మహారాజా ప్రబోధచంద్ర మణిపూర్ రాజ్యామున్ ఇదరుత్ ఓట్లు ఇదరుత్ , ప్రజాస్వామ్యపాలన షూరువు ఎద్దున్. 1949త్ ప్రక్కఙ అనేక భారతదేశతా అస్సాం≤ రాజధాని షిల్లాంగ్‌ ఇస మహారాజు ఇంత్తేద్ . మణిపూర్ రాజ్యామున్ భారతదేశముత్ కలయ్యుక ఒప్పందం పోదే ఆమ్ద్ సంతకం ఇట్టేద్ . 1949 దీవాలత్ మణిపూర్ రాజ్యాంగ శాసనసభ రద్దు ఇదరేకద్ ఎద్దున్. 1956 తన మణిపూర్ ఒకొ కేంద్ర శివార్ ఇదకద్ ఎద్దున్.
1972త్ మణిపూర్ ఒకొ రాష్ట్రం ఎద్దున్.