Wp/mos/Mahama Ayariga

< Wp‎ | mos
Wp > mos > Mahama Ayariga

A Mahama Ayariga (tõnd sẽn dog yʋʋmd 19740 t'a yaa Ghana tẽnga sakr soab la politik soab. A yaa Ghana tẽnga politik reed-n-taaga sẽn boond ti National Democratic Congress sẽn be tẽnga pʋge-y wa neda. a yaa Zã John Dramani Mahama naama wakat Minisri sẽn get Information ne Media Relations la a leb n yaa tẽnga Minisri sen get kom-bɩɩsã la kibayã (Anglindi: Youth and Sports) wa taoor soaba. A Ayariga yaa tẽnga taoor soab sẽn yaa Ganaa tẽnga pʋga Depiti ramb soogo neda n ko Ka-tẽnga pʋga naan sẽn boond tɩ Bawku Central Constituency ning sẽn be Upper East Region wã n-be Ghana (Anglindi: Ghana) Republikã Naas (4th Republic) paarlamentã sull ning sẽn yaa naas soabã, yoob soaba la a yopoe soaba fãa pʋga.

Mahama Ayariga
human
Sex or gendermale Tekre
Country of citizenshipGhana Tekre
Given nameMahama Tekre
Family nameAyariga Tekre
Date of birth12 May 1974 Tekre
Place of birthBawku Tekre
Native languageKusaal Tekre
Languages spoken, written or signedEnglish, Kusaal Tekre
Occupationlawyer, politician Tekre
Educated atUniversity of Ghana, Harvard Law School, Ghana Senior High School Tekre
Member of political partyNational Democratic Congress Tekre
Religion or worldviewIslam Tekre

Viim-teoosgo Honourable Mahama AYARIGA roga Sig-noy kiuugu daham piig la a yiibu daare yʋʋmde 1974 pugin, Bawku. Bawku ya ziiga nbe Upper East Region,Ghana. A ya sõangda ne tẽng taoor dãmba Gahana. A be National Democratic Congress politik sulli. A ra yii kibaya ministri ne media neb-baoobo ne bi-biilem gãbse ministri, John Dramani Mahama n da ya Zu-soaba yʋm 2012-2016 Ghana. Yin ne ya Bawku Central Constituency Zu-soaba despite rãmba soogo.a pama kareng gong Masters of law degree, Harvard Law kaen-doogo ,naag taaba state ameriki ne bachelor of law degree university kareng doogo ghana.

A keem soaba ra yii na-baooda Ghana 2012. Politic sulli people’s National Convention.

Tũũma A Ayariga yaa zagd-n-taag n yaa loloa tũntũũmda. A sɩngame n yaa karen-bi-kẽed sẽn zãmsd bĩngr la b zãad-dãmbã wɛɛngẽ Ghana Yunivɛrzitetã sɛn boond ti University of Ghana wã pʋgẽ. A yaa ned sẽn lugl la a yaa loloa zak ning sen yuur boond ti Legal Resourses Center, sull sẽn get nin-buiidã yell n get b sẽn segd n maan bũmb ninsã yella taoor soaba.

Viim-teoosgo edit

Honourable Mahama AYARIGA roga Sig-noy kiuugu daham piig la a yiibu daare yʋʋmde 1974 pugin, Bawku. Bawku ya ziiga nbe Upper East Region,Ghana[1]. A ya sõangda ne tẽng taoor dãmba Gahana. A be National Democratic Congress politik sulli. A ra yii kibaya ministri ne media neb-baoobo ne bi-biilem gãbse ministri, John Dramani Mahama n da ya Zu-soaba yʋm 2012-2016 Ghana. Yin ne ya Bawku Central Constituency Zu-soaba despite rãmba soogo.a pama kareng gong Masters of law degree, Harvard Law  kaen-doogo ,naag taaba state ameriki ne bachelor of law degree university  kareng doogo ghana.[2]

A keem soaba ra yii na-baooda Ghana 2012. Politic sulli people’s National Convention.[3]

Tũũma edit

A Ayariga yaa zagd-n-taag n yaa loloa tũntũũmda.[4] A sɩngame n yaa karen-bi-kẽed sẽn zãmsd bĩngr la b zãad-dãmbã wɛɛngẽ Ghana Yunivɛrzitetã sɛn boond ti University of Ghana wã pʋgẽ. A yaa ned sẽn lugl la a yaa loloa zak ning sen yuur boond ti Legal Resourses Center, sull sẽn get nin-buiidã yell n get b sẽn segd n maan bũmb ninsã yella taoor soaba.[5]

Politiki Tũũma edit

Depite ramb soogo kibare edit

A Ayariga yaa Ghana tẽnga bĩng sẽn yaa Bawku Central wã pʋga, n sɩng yʋʋmd 2005 soabã, la a maana a toog n pa le tõe n maan a sẽn dat n yɩ a Adamu Dramani Sakande sẽn be NPP wã n yãk yʋʋm 2008 wã. Ka maan kaoosg ti vɩʋʋgo da wa be Bawku Central Ka-tenga depite soog goeela zugu, a Adamu Sekande sẽn da yaa tẽng a to ned la a sẽn kɩɩsd Gãna lalgã, t b paam bʋʋm n kao bʋʋd n kẽes a roogo. [6] B le votame t'a Ayariga le paam n di a zĩiga goeela yʋʋmd 2012 wã sẽn zĩnd yʋʋmdã na-kẽndre.[7] Tenga ramb votame n yaka depite ramb soog taoor soaba n ko ka-teng kanga paarlamentã sull ning sẽn yaa naas soabã, yoob soaba la a yopoe soaba fãa pʋga.[8]

Leta minisri kibare edit

Yʋʋmd 2009 wã, a John Evans Atta Mills sẽn paam n di vota n na n yɩ tẽnga taoor soaba, b kɩtame t'a Ayariga lebg tẽnga persidã gom-biis taoor soab (Anglindi: Presidential Spokesperson) n yaool n nadme n yãk-a tɩ yaa tẽnga pʋga pʋgda minisr ning sẽn geta kaorengo la zamsgo wã (Anglindi: Deputy Minister of Education). A Mahama Ayariga ra yaa tẽnga taoor soab a John Dramani Mahama sẽn yãk-a t'a yɩ tẽnga sɛba minisr yʋʋmd 2013 yʋʋmdã yʋʋm-vẽk kiuugã pʋgẽ. [9][10] A Mahama Ayariga yaa Gana 7 soabã parlamentã tʋʋm zĩiga toeoongo komiti (Anglindi: Appointments Committee) tũntũmda ned n be Republikã Naas (4th Republic) Yopoe soaba Paarlamenta puge. [11][12][13]

Tuusgo edit

Honourable Mahama Ayariga paama depite ramba soogo zaoa 2004. A Ayariga tõoga n dii vota National Democratic Congress yuure n yãk a meng n na n wa rɩ naamã. A ra paama tus pii la nii la kob-nu la piis la nii voto. No- tuur gulsg a to ya 48.6 koabg puge geelga. a na-baooda taaba yuuya neb politik sulli  da ya,Hawa Yakuku(New Patriotic Political sulli), Yussif Taiban Kundiima(Convension People’s Party Politik sulli, Sadat Amadu Abubakar ne Jibreel Ustarz (Indepndent politik sulli). Masa woto,yiin ning ya zu-soab Bawku yasa. B paama b meng n yãk b sẽn da yãk n deeg n kõ wã n sõsd ne b taabã n paam n pa paam b rãmb n yɩɩd 333, 10,169, 353, 161 la 8,574 ye. [1] [2] Yaa b n tall n dɩk n kogl n yiis b rãmba sẽn yaa 0.9%, 26.7%, 0.9, 0.4%, 0,4% la 22.5% n yaool n tõog n ning b rãmbã n pʋɩ. [14][15][16]

Yʋʋmd 2012 me, b le yãka a Ayariga t'a yɩ tẽnga depite taoor soab n ko ka-teng kanga. A ra le tõoga n dii vota n paam naamã ne a sẽn da be n be National Democratic Congress wã.[17] Tuusri kang puge, a ra paama vot 24 071 ne vot sẽn tar yõod sẽn ta 43 876.[18] A yaa nin-buiidã sẽn yãk n na n yɩ a ninsaambã. A ra yaa a Awuni Aguuda Joseph sẽn be a People's National Convention wã, a Alhassan Haruna sẽn yaa b ninsabls sull ning sẽn boond New Patriotic Party wã, a Iddrisu Mubarak sẽn yaa Progressive People's Party wã la a Ibrahim Zaliya sẽn ya Convention People Party wã.[19][20] Bãmb fãa paama vot 303, 19,082, 269 la 151 sẽn zems ne b sẽn kõ wã fãa.[19][20] B fãa yãkrã fãa sõorame n zems 0,69%, 43,49%, 0,61% la 0,34% la b yãk woto.[18][18]

No-koeemde edit

A Ayariga kosa a Boakye Agyarko ning b sẽn da yak Minisrgã sẽn get Tʋʋm zĩiga toeoongo

ne Kʋʋrã bugum yell t'a yaooda sull ning sẽn yaa sullã sull bil sẽn pa tar pãng n na n deeg a waoogrã.[19] A sẽn yaa taoor soaba n vaeesd AD-HOC sull n kõ a rapportã siglgã yʋʋmd 2017 tʋʋlg rasem 29 wã. Raportã yetame tɩ Mahama Ayariga pa tõog n wilg a sẽn dõd a Agyarko wã tɩ yẽ pa tõe n deeg a sãbsã, t b kosa sor n kos sor ne tẽnga taoor dãmba.[20][21] Yʋʋmd 2019 tɛka, b ra gomda a sẽn na n kẽng bʋʋdo, bala b tagsdame t'a maana yel-wẽn sẽn dat tɩ b kẽng bʋ-kaoodb nengẽ.

A vɩɩmã edit

A Ayariga kẽe kãadem. [3] A yaa Moslem.[3]A ba wã, a Frank Abdulai Ayariga, me ra yaa tẽnga taoor soab a Hilla Limann wakat a tãabẽ goosneerã.

Sebtiise edit

  1. https://www.ghanaweb.com/person/Mahama-Ayariga-3010
  2. https://archive.globallandscapesforum.org/glf-2015/speaker/minister-mahama-ayariga/
  3. 3.0 3.1 3.2 https://web.archive.org/web/20160424202652/http://ghanamps.gov.gh/mps/details.php?id=2586
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Mahama_Ayariga#cite_note-7
  5. https://web.archive.org/web/20131105180025/http://www.idpfoundation.org/stakeholdersbios.html
  6. https://web.archive.org/web/20131105175533/http://www.infoghana.info/news/updated-bawku-central-mp-adamu-sakande-convicted-jailed-two-years
  7. https://web.archive.org/web/20121211114837/http://tv3network.com/Election-2012-Live-Update/805am-ayariga-wins-bawku-central-constituency.html
  8. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :0
  9. https://www.ghanabusinessnews.com/2011/02/16/president-mills-reshuffles-deputy-ministers/
  10. http://www.gbcghana.com/index.php?id=1.293485
  11. https://web.archive.org/web/20130208065659/http://politics.pravdaradioonline.com/president-mahama-appoints-first-batch-of-ministers/
  12. https://web.archive.org/web/20130208065659/http://politics.pravdaradioonline.com/president-mahama-appoints-first-batch-of-ministers/
  13. http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Speaker-announces-Vetting-Committee-500224
  14. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/uppereast/164/index.php
  15. https://www.fact-checkghana.com/statistics-presidential-parliamentary-election-results/
  16. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/president/index.php
  17. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2012/uppereast/164/index.php
  18. 18.0 18.1 18.2 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2012/uppereast/164/index.php
  19. https://web.archive.org/web/20170519143612/https://www.newsfilla.com/index.php/2017/01/28/mahama-ayariga-addressed-media-mahama-ayariga-mp-bawku-central/
  20. https://web.archive.org/web/20170519145124/https://www.newsfilla.com/index.php/2017/03/31/how-graphic-reported-the-brawl-in-parliament/
  21. https://web.archive.org/web/20180807032731/https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Mahama-Ayariga-renders-unrepentant-apology-to-Parliament-523944