Wp/mos/Kasubi Tombs

< Wp‎ | mos
Wp > mos > Kasubi Tombs

Kasubi Tombs edit

Yita Wikipedia, encyclopedia zaalem'a

Kasubi Tombs
tomb, monument
Native labelMakaburi ya Kasubi ya wafalme wa Buganda  
Named afterKasubi hill  
CountryUganda  
Located in the administrative territorial entityRubaga Division, Kampala  
Located in/on physical featureKasubi hill  
Coordinate location0°19′45″N 32°33′12″E  
Significant eventlist of World Heritage in Danger  
Heritage designationWorld Heritage Site, National Cultural Site of Uganda  
Official websitehttp://www.kasubitombs.org  
World Heritage criteriaWorld Heritage selection criterion (i), World Heritage selection criterion (iii), World Heritage selection criterion (iv), World Heritage selection criterion (vi)  
 

Kasubi Tombs(Kasubi Yaada) bee Kampala, Uganda, a ya neb solgre zĩiga ni Kabaka ramba (Buganda nanamse) ni neb sãna n yab Baganda naam zak-ramba n sen boond tɩ Ganda wa.Tɩ woto wã yĩnga, ziiga ya rog-mik la politik zĩiga n ko Ganda neba n leb ya zĩi neere n ko o b rog-mik zaka.A dag lebga UNESCO World Heritage site yʋʋmde 2001 wakat.Tɩ b dag bilga mi tɩ rila zak ninga n ya neere tɩ b diki mor n tilga sub-saharan Africa zamana.[1]

A zak bẽda sãna dag dĩ bugum tʋʋl kiuug 2010 yʋʋmde,tɩ b kẽt n vaeesd bũmb dag wa ne bugma sãamga.Tɩ base yʋʋmd 2010 seoog kiuug pʋge tɩ b dag naaga m paas World Heritage Sites m be yel-pakre pʋge.[2]

Bugãnda Rĩunga ra pʋlmame n na malg n mɛ b rog-n-mik nanambsa yaado tɩ nasaar naama Taoor soaba Perzidã Museveni yeele tɩ Ugãnda tẽnga gofneema na sõng a zĩigã malgre. Malgra sɩnga yʋʋm 2014, ya Zapõ gofneema n kõ sõngra.[3]

Belem-tɩɩse

  1. Yaado
  2. Sãango
  3. Buguma loogr-poore
  4. Tõkdse
  5. Kɛɛng wila

Yaado edit

The World Heritage Site ya hɛtaar 26 mamsgo (64 acres) sẽn be Kasubi hill sẽn be Kampala galʋ tẽngẽ wã, a ya kilometr a 5 (nao-yakma 3.5) mamsgo ne galʋ tẽnga pʋg rɩtg baobg n debd poorẽ baobgo. Zĩig yalma wʋsga fãa ya koob zĩiga b sẽn kood ne tẽn-kʋdemd wẽndẽ yam-tʋmdem ka tɛkse. Zĩig a ye tara na-yiri sẽn ya Muteesa I, Kabaka of Buganda 35 soaba sẽn me yʋʋm 1882, n na teem na-yir ninga sẽn dag n ya baaba, a Ssuuna II sẽn dag me wã yʋʋm 1820 wakato. Na-yiri paalga lebga zĩig ning b sẽn mumd na-yirã neba a kʋʋma wakato yʋʋm 1884 wakato. Zĩigã ya na-yir yaad 31 a yembre sẽn be Buganda rĩunga pʋga n na sɩng ne rĩung tilgã sẽn zĩnd yʋʋm koabgẽ 13 soaba. Kʋdemd pʋgẽ, b ra mumda naab ning sẽn ka be wã yĩnga zĩ yemde, ne tẽn-kugr sẽn welg a toor zalle n kõ naab ning sẽn ka be wã yeere, bala b rad tẽedame t'a sɩɩga bee beenẽ. Wakat sẽn ka tʋʋl n wat wakato, sẽn ka tũud rog-n-mika, Kampala zĩiga tara na-yaad n kõ Kabakas of Buganda a naase:

  • Muteesa I (1835 - 1884) (yʋʋm 1835 n na n te tãag yʋʋm 1884)
  • Mwanga II (1867 - 1903) (yʋʋm 1867 n na n te tãag yʋʋm 1903) (a kii zoees weloor pʋgẽ Seychelles Islands tẽnga pʋgẽ wã, tɩ b lebg n tall a yĩnga n lebg n wãne a ba-yiri wã yʋʋm 1910)
  • Daudi Chwa II (1896 - 1939) (yʋʋm 1896 n na n te tãag yʋʋm 1939)
  • Sir Edward Muteesa II (1924 - 1969) (yʋʋm 1924 n na n te tãag yʋʋm 1969) (a kii zoees weloor pʋgẽ London tẽnga pʋga tɩ b lebg n tall a yĩnga n lebg n wãne a ba-yiri wã yʋʋm 1971)

B muma Kabakas bãmba naasa kambã, yagense la yagen-tʋb-ragẽese zĩiga pʋgẽ a yalma tɛka.

Tigsgã zĩig toaag rag n paama tiglgu yʋʋm 1882 Kasubi Hill pʋgẽ, tɩ b boond me tɩ Ssekabaka's Tombs. Toosa ketẽ n bee bark cloth tɩɩs (Ficus natalensis) ne belem zĩiga pʋgẽ, sẽn ya bũmb sẽn dag n koglg zĩiga ne yɛl ka tɛkse a kɩremsa fãa zĩisẽ. Tigsg zĩig sẽn yɩɩda taaba bee zĩiga yaleng sẽn yit rɩtgd baobg n debd poorẽ baobgo. A zak-kʋɩlg kasenga (Bujjabukula) kõ ta sor n na kẽ zak pʋg bila la bendr zaka (Ndoga-Obukaba) sẽn tara na-zakẽ bɛnda, la zak pʋg kasenga sẽn ya gilinga (Olugya) sẽn be kunkubra zugu, n gilig ne yãgre reede.

Kareng Paase edit

  1. Centre, UNESCO World Heritage. "World Heritage Committee Inscribes 31 New Sites on the World Heritage List". Retrieved 14 November 2016.
  2. "Tombs of Buganda Kings at Kasubi" (PDF). Retrieved 2016-11-14.
  3. Centre, UNESCO World Heritage. "List of World Heritage in Danger: World Heritage Committee inscribes the Tombs of Buganda Kings (Uganda) and removes Galapagos Islands (Ecuador)". Retrieved 14 November 2016.
  4. Centre, UNESCO World Heritage. "Reconstruction of the Tombs of the Buganda Kings begins". Retrieved 14 November 2016.
  5. "Kasubi Tombs website". Kasubitombs.org. Retrieved 17 March 2010.
  6. "Uganda army deploys after fire destroys historic tombs". AFP. Retrieved 17 March 2010.
  7. "Uganda's Kasubi royal tombs gutted by fire". BBC News. 17 March 2010. Retrieved 17 March 2010.
  8. Rice, Xan (17 March 2010). "Three killed in Kampala clashes after royal mausoleum destroyed by fire". The Guardian. London. Retrieved 17 March 2010.
  9. "Kabaka Mutebi II visits Kasubi tombs". The New Vision. 17 March 2010. Archived from the original on 11 February 2012. Retrieved 17 March 2010.
  10. "Kabaka, Museveni, Besigye visit burnt Kasubi tombs". Daily Monitor. 17 March 2010. Retrieved 17 March 2010.
  11. "'Two dead' in protests after Uganda tomb fire". AFP. Retrieved 17 March 2010.
  12. "Riots after fire guts Uganda tombs". Al Jazeera. Retrieved 17 March 2010.
  13. Maseruka, Joseph (17 March 2010). "Kabakas still intact, says Katikkiro". New Vision. Archived from the original on 22 March 2010.
  14. "Government to help restore Kasubi tombs". Uganda Media Centre. 17 March 2010. Archived from the original on 26 July 2011. Retrieved 17 March 2010.
  15. Lubwama, Siraje (15 April 2012). "Lawyers Sue Government Over Kasubi Tombs Fire". The Observer (Uganda). Retrieved 16 June 2014.
  16. Musisi, Frederic (3 December 2012). "Plan To Rebuild Kasubi Tombs Starts". Daily Monitor. Retrieved 16 June 2014.
  17. Semakula, John (2 February 2013). "New Security Measures for Kasubi Tombs". The New Vision. Retrieved 16 June 2014.
  18. [dead link]
  19. Centre, UNESCO World Heritage. "Safeguarding living cultural traditions at the World Heritage site of Muzibu-Azaala-Mpanga". Retrieved 14 November 2016.

Kɛɛng tõkre edit

  • Tombs of Buganda Kings at Kasubi, UNESCO World Heritage Centre
  • Kasubi Tombs
  • Kasubi Tombs Digital Media Archive (creative commons-licensed photos, laser scans, panoramas), using data from a Skybucket 3D/Plowman-Craven/CyArk research partnership
  • Fire Destroys Kasubi Tombs, Uganda Daily Monitor, 17 March 2010

Sebtiise edit

  1. Centre, UNESCO World Heritage. "World Heritage Committee Inscribes 31 New Sites on the World Heritage List". Retrieved 14 November 2016.
  2. "Tombs of Buganda Kings at Kasubi" (PDF). Retrieved 2016-11-14.
  3. Centre, UNESCO World Heritage. "List of World Heritage in Danger: World Heritage Committee inscribes the Tombs of Buganda Kings (Uganda) and removes Galapagos Islands (Ecuador)". Retrieved 14 November 2016.